Tuladenyo ti Pammatida
‘Adtoy! Ti Babai nga Adipen ni Jehova!’
MASMASDAAW ni Maria a kumitkita bayat a sumsumrek ti sangaili iti pagtaenganna. Saan a ti tatang wenno nanang ni Maria ti sapsapulen ti sangaili no di ket isuna a mismo! Masigurado ni Maria a saan a taga-Nazaret ti sangailina. Iti bassit nga ilina, nalaka laeng a mailasin no siasino ti ganggannaet, nangnangruna dayta a sangaili. Naiduma unay ti panangawag ti sangaili ken Maria. Kunana: “Naimbag nga aldawmo, maysa a naparaburan unay, ni Jehova adda kenka.”—Lucas 1:28.
Kasta ti eksena idi damo a dakamaten ti Biblia ti maipapan ken Maria a balasang ni Heli a taga-Nazaret iti ili ti Galilea. Ti Biblia iyam-ammona kadatayo ni Maria iti tiempo a nasken a mangaramid kadagiti napateg a desision iti biagna. Isu ket naitulagen a mayasawa iti karpintero a ni Jose—maysa a lalaki a saan a nabaknang ngem matalek. Ngarud, kasla naiplanon ti masanguananna—maysa a simple a biag iti denna ni Jose, a kaduana a mangibangon iti maysa a pamilia. Ngem kellaat a simmangbay ti maysa a sangaili a nangipakaammo ken Maria nga adda inted ti Dios nga annongenna, maysa a responsabilidad a mangbalbaliw iti biagna.
Mabalin a masdaawkayo no apay nga awan unay ti salaysayen ti Biblia maipapan ken Maria. Bassit laeng ti nadakamat iti Biblia maipapan iti pannakapadakkel ken personalidadna, ken awan pulos ti naisurat maipapan iti langana. Kaskasdi, adu ti masursurotayo iti insalaysay ti Biblia maipapan kenkuana.
Tapno maam-ammotayo ni Maria, nasken a laksidentayo ti adu a di umiso a kapanunotan maipapan kenkuana nga isursuro ti nadumaduma a relihion. Gapuna, saantayo a pagsaritaan ti adu a ladawan ken imahenna a naipinta, naaramid iti marmol, wenno naikitikit. Ditay met pagsaritaan ti narikut a teolohia ken doktrina a nakaibasaran dagiti natan-ok a titulo a nayawag iti daytoy napakumbaba a babai, a kas iti “Ina ti Dios” ken “Reyna iti Langit.” Ipamaysatayo ketdi no ania a talaga ti ipalgak ti Biblia maipapan kenkuana. Nakapatpateg ti ilawlawag kadatayo ti Biblia maipapan iti pammati ni Maria ken no kasano a matuladtayo dayta.
Isasarungkar ti Maysa nga Anghel
Kas nalabit ammoyon, ti sangaili ni Maria ket saan a tao. Dayta ket ni anghel Gabriel. Nagsiddaaw ken “nariribukan unay” ni Maria idi inawagan isuna ni Gabriel iti “maysa a naparaburan unay.” (Lucas 1:29) Asino ti nangibilang ken Maria a naparaburan unay? Saan a pinanunot ni Maria a dagiti tattao ti mangibilang kenkuana a naparaburan unay. Ngem ti tuktukoyen ti anghel ket ti parabur ni Jehova a Dios. Napateg dayta ken Maria. Kaskasdi, saanna a sipapannakkel nga impagarup nga isu ket pinaraburan ti Dios. No ikagumaantayo a gun-oden ti pabor ti Dios, a ditay pulos sitatangsit nga ipagarup nga adda daytan kadatayo, makasursurotayo iti maysa a napateg a leksion a naan-anay a naawatan ti balasang a ni Maria. Ti Dios busorenna ti natangsit, ngem ayaten ken tulonganna dagiti nanumo ken napakumbaba.—Santiago 4:6.
Kasapulan idi ni Maria ti kasta a kinapakumbaba, gapu ta indiaya kenkuana ti anghel ti maysa a kasla di nakappapati a pribilehio. Inlawlawagna a mangipasngay ni Maria iti maysa nga ubing nga agbalin a kapatgan iti amin a tattao. Kinuna ni Gabriel: “Ni Jehova a Dios itednanto kenkuana ti trono ni David nga amana, ket agturayto kas ari iti balay ni Jacob iti agnanayon, ket awanto ti panungpalan ti pagarianna.” (Lucas 1:32, 33) Ammo la ketdi ni Maria ti inkari ti Dios ken David nasurok a sangaribu a tawen kasakbayanna, a maysa kadagiti kaputotan ni David ti agturay nga agnanayon. (2 Samuel 7:12, 13) Gapuna, ti anak ni Maria ti agbalin a Mesias a pinadpadaanan ti ili ti Dios iti adun a siglo!
Kasta met a kinuna ti anghel ken Maria a ti anakna ket “maawaganto iti Anak ti Kangatuan.” Kasano a ti maysa a tao ket makaipasngay iti Anak ti Dios? Kinapudnona, kasano koma nga agsikog ni Maria? Isu ket naitulagen ken Jose ngem saan pay a nakikallaysa kenkuana. Sipaprangka nga insaludsod ni Maria: “Kasano a mapasamak daytoy, yantangay saanak a makidendenna iti lalaki?” (Lucas 1:34) Imutektekanyo ta saan a nagbain ni Maria a nangibaga nga isu ket birhen pay laeng. Imbes ketdi, tinagipategna ti kinabirhenna. Ita, adu nga agtutubo ti saan a mangsalsaluad iti kinabirhenda ken insigida a laisenda dagiti mangsalsaluad iti kinabirhenda. Talaga a nagbalbaliwen ti lubong. Ngem ni Jehova ket saan a nagbalbaliw. (Malakias 3:6) Kas idi kaaldawan ni Maria, tagipatgen ti Dios dagiti mangan-annurot kadagiti moral a pagalagadanna.—Hebreo 13:4.
Nupay matalek nga adipen ti Dios, ni Maria ket imperpekto a tao. Kasano ngarud a makaipasngay iti perpekto nga Anak ti Dios? Inlawlawag ni Gabriel: “Ti nasantuan nga espiritu umayto kenka, ket ti pannakabalin ti Kangatuan salinongannakanto. Iti dayta met a rason ti mayanak maawaganto iti nasantuan, Anak ti Dios.” (Lucas 1:35) Ti kaipapanan ti nasantuan ket “nadalus,” “nasin-aw,” “sagrado.” Kadawyanna a matawid dagiti annak ti kinamanagbasol wenno kinaimperpekto dagiti nagannakda. Nupay kasta, maysa a naisangsangayan a milagro ti aramiden ni Jehova iti dayta a gundaway. Ti biag ti Anakna idiay langit ket iyakarna iti aanakan ni Maria babaen ti aktibo a puersana, wenno ti nasantuan nga espirituna a ‘mangsalinong’ ken Maria. Iti kasta, ti ubing ket saan a makatawid iti aniaman a basol. Patien ngata ni Maria ti inkari ti anghel? Ania ti reaksionna?
Ti Reaksion ni Maria iti Imbaga ni Gabriel
Dagiti managduadua, agraman ti sumagmamano a teologo iti Kakristianuan, narigatda a patien nga agsikog ti maysa a birhen. Agpapan pay iti adun a naadalda, dida maawatan ti simple a kinapudno. Kas kinuna ni Gabriel, “iti Dios awan ti deklarasion a saanto a mabalin.” (Lucas 1:37) Pinati ni Maria ti kinuna ni Gabriel, agsipud ta nabileg ti pammatina. Ngem saan a basta pammati dayta nga awan nakaibasaranna. Kas iti siasinoman a managpanunot, kasapulan met ni Maria ti ebidensia a pangibasaranna iti pammatina. Ngem nakasagana ni Gabriel a mangipaay kadagiti pammaneknek a mangnayon iti datin nga ammo ni Maria. Dinakamat kenkuana ti anghel ti maipapan iti baketen a kabagianna a ni Elisabet. Isu ket nabayagen a pagaammo kas lupes ngem simimilagro a pinagsikog ti Dios!
Ania ngay ti aramiden itan ni Maria? Naipakaammon ti annongenna ken addan pammaneknekna nga aramiden ti Dios ti amin nga imbaga kenkuana ni Gabriel. Ditay koma ipapan a saan a narigat ken saan a makapadanag dayta a pribilehio. Ngamin, masapul nga ikabilanganna ti tulaganda ken Jose. Ikallaysa pay ngata ni Jose no maammuanna a masikog? Maysa pay, makapadanag dayta a responsabilidad gapu ta ti isikogna ket ti kapatgan iti amin a pinarsua ti Dios—ti biag ti mismo a dungdungnguen ni Jehova nga Anakna. Masapul nga aywanan idi ni Maria ti awan pay gawayna a maladaga ken salaknibanna manipud iti nadangkes a lubong. Talaga a nadagsen a responsabilidad dayta!
Ipakita ti Biblia nga adda dagiti kanito nga uray dagiti natibker ken matalek a tattao bimdengda a nangawat kadagiti narigat nga annongen manipud iti Dios. Inreklamo ni Moises a dina kabaelan ti agbalin a pannakangiwat ti Dios agsipud ta isu ket naullayat nga agsao. (Exodo 4:10) Inkalintegan met ni Jeremias nga isu ket ‘maysa laeng nga ubing’ wenno ubing pay unay a mangaramid iti ipapaannong kenkuana ti Dios. (Jeremias 1:6) Ni met Jonas intarayanna ti annongenna. (Jonas 1:3) Ni ngata met Maria?
Adu a tawenen ti naglabas ngem malaglagip pay laeng dagiti sasao ni Maria a mangyanninaw iti kinapakumbaba ken kinatulnogna. Kinunana ken Gabriel: ‘Adtoy! Ti babai nga adipen ni Jehova! Maaramid koma kaniak sigun iti deklarasionmo.’ (Lucas 1:38) Ti adipen a babai ti kanunumuan kadagiti adipen; ti biagna ket naan-anay nga agpannuray iti apona. Kasta ti narikna ni Maria maipapan iti Apona a ni Jehova. Ammona nga isu ket salakniban ni Jehova, nga agtignay ti Apona a sisusungdo kadagidiay nasungdo kenkuana, ken magun-odanna ti bendision ti Dios bayat nga ar-aramidenna ti amin a kabaelanna a mangitungpal iti narigat nga annongenna.—Salmo 18:25.
No dadduma, kiddawen ti Dios nga aramidentayo ti kasla narigat ken imposible pay ketdi iti panangmatmattayo. Ngem babaen iti Saona, ipaayannatayo iti umdas a rason nga agtalek ken agpannuray kenkuana kas iti inaramid ni Maria. (Proverbio 3:5, 6) Aramidentayo kadi dayta? No wen, gunggonaannatayo ti Dios ket dayta ti pamkuatantayo tapno ad-adda a mapabileg ti pammatitayo kenkuana.
Ti Isasarungkarna ken Elisabet
Nagpateg ken Maria ti imbaga kenkuana ni Gabriel maipapan ken Elisabet. Kadagiti amin a babbai iti lubong, siasino pay koma ti ad-adda a makatarus iti sasaadenna? Nagdardaras ngarud ni Maria a napan iti nakabambantay a probinsia ti Juda, a nalabit tallo wenno uppat nga aldaw a daliasaten. Idi sumrek ni Maria iti pagtaengan da Elisabet ken Zacarias a padi, nangipaay ni Jehova kenkuana iti kanayonan pay a natibker nga ebidensia a mangpabileg iti pammatina. Nangngeg ni Elisabet ti kablaaw ni Maria, ket dagus a nadlawna a nagkuti ti isiksikogna gapu iti ragsak. Isu ket napno iti nasantuan nga espiritu ken inawaganna ni Maria kas “ti ina ti Apok.” Impalgak ti Dios ken Elisabet a ti iyin-inaw ni Maria ti agbalin nga Apona, ti Mesias. Kanayonanna, napaltiingan ni Elisabet a mangpadayaw ken Maria gapu iti matalek a panagtulnogna, a kunkunana: “Naragsak met daydiay namati.” (Lucas 1:39-45) Wen, matungpal la ketdi amin nga inkari ni Jehova ken Maria!
Ni met Maria itan ti agsao. Dagiti sasaona ket siaannad a naitalimeng iti Lucas 1:46-55. Dayta pay laeng ti kaatiddogan a sinao ni Maria a nadakamat iti Biblia, ket nagadu ti ipalgak dayta maipapan kenkuana. Bayat a padpadayawanna ni Jehova gapu iti panangipaayna kenkuana iti pribilehio nga agserbi kas ina ti Mesias, nagminar ti kinamanagyaman ken kinamanangapresiarna. Naiparangarang ti kinauneg ti pammati ni Maria idi dineskribirna ni Jehova kas daydiay mangipabpababa kadagiti natangsit ken naturay ngem tumultulong kadagiti nanumo ken napanglaw a mangikagkagumaan nga agserserbi Kenkuana. Naipalgak met ti kauneg ti pannakaammona. Iti maysa a pattapatta, nasurok a 20 a teksto manipud iti Hebreo a Kasuratan ti dinakamat ni Maria.
Nabatad a nauneg ti pannakaammo ni Maria iti Sao ti Dios. Ngem nagtalinaed a napakumbaba, a binay-anna a ti Kasuratan ti mangilawlawag iti maipapan kenkuana imbes nga agputar iti sasao a kabukbukodanna. Idi agangay, impakita ti anakna ti isu met la a kababalin babaen ti panagkunana: “Ti isursurok saanko a kukua, no di ket kukua daydiay nangibaon kaniak.” (Juan 7:16) Nasayaat met no isaludsodtayo iti bagitayo: ‘Ipakpakitak kadi ti kasta met laeng a nauneg a panagraem iti Sao ti Dios? Wenno kaykayatko dagiti bukodko nga ideya ken sursuro?’ Nalawag no ania ti sungbat ni Maria kadagita a saludsod.
Agarup tallo a bulan a nakipagtaeng ni Maria ken Elisabet, isu a sigurado a nakapagpinnaregtada a nalaing. (Lucas 1:56) Ipalagip kadatayo dagita a babbai ti kinapateg ti panaggayyem. No makigayyemtayo kadagidiay pudpudno a mangay-ayat iti Diostayo a ni Jehova, sigurado a rumang-aytayo iti naespirituan ken ad-adda a sumingedtayo kenkuana. (Proverbio 13:20) Ngem idi agangay, masapul nga agawiden ni Maria. Ania ngata ti reaksion ni Jose no maamuanna ti kasasaad ni Maria?
Da Jose ken Maria
Nagpudno la ketdi ni Maria ken ni Jose sakbay pay a madlaw ti sikogna. Sakbay nga inaramidna dayta, pinampanunotna la ketdi no ania ngata ti agbalin a reaksion daytoy natakneng ken managbuteng-Dios a lalaki maipapan iti ipudnona. Ngem napan latta ken Jose ket imbagana amin a napasamak kenkuana. Kas iti mabalin a mapanunotyo, nariribukan unay ni Jose. Kayatna a patien ti ipatpategna a nobia, ngem awan pay a pulos idi ti kasta a napasamak. Awan ti dinakamat ti Biblia maipapan iti pampanunoten idi ni Jose wenno no kasano a nakirinnason. Ngem kunaen ti Biblia a kayatna idi nga idiborsio ni Maria, agsipud ta dagidiay nagtulagen nga agkasar ket maibilang idin nga agassawa. Nupay kasta, dina kayat a ni Maria ket maibabain iti publiko wenno madusa, isu a pinanggepna nga idiborsio a sililimed. (Mateo 1:18, 19) Nasaktan la ketdi ni Maria a nakakita iti nasingpet a ni Jose a mariribukan gapu iti dayta a di napakadaan a situasion. Ngem saan a nagsakit ti nakem ni Maria.
Saan nga impalubos ni Jehova a maibanag ti impagarup ni Jose a kasayaatan a pamuspusan. Babaen iti tagtagainep, imbaga kenkuana ti anghel ti Dios a talaga a milagro ti panagsikog ni Maria. Nabang-aran la ketdi ni Jose! Inaramidna ngarud ti kas iti inaramid ni Maria sipud idi damo—nagtignay a maitunos iti panangidalan ni Jehova. Inkallaysana ni Maria ket sinaganaanna ti naisangsangayan a responsabilidad a mangaywan iti Anak ni Jehova.—Mateo 1:20-24.
Makasursuro dagiti naasawaanen—agraman dagidiay agpalplanon a makiasawa—manipud kadagitoy agkabanuag nga agassawa a nagbiag 2,000 a tawenen ti napalabas. Bayat a maim-imatanganna ti agkabanuag nga asawana a mangitungtungpal iti annongen ken responsabilidadna kas maysa nga ina, naragsakan la ketdi ni Jose gapu iti panangiwanwan kenkuana ti anghel ni Jehova. Sigurado a naawatanna ti kinapateg ti panagpannuray ken Jehova iti panangaramid kadagiti napapateg a desision. (Salmo 37:5; Proverbio 18:13) Awan duadua a nagtalinaed a naannad ken naasi iti panagaramidna kadagiti desision kas ulo ti pamilia.
Iti sabali a bangir, ania ti maadaltayo iti situtulok a pannakiasawa ni Maria ken Jose? Nupay saan a dagus a naawatan ni Jose dagiti bambanag, nagan-anus ni Maria ken saan a napukaw ti panagtalekna iti agbalinto nga ulo ti pamiliada. Talaga la ketdi a naawatanna ti kinapateg ti kinaanus. Nasayaat dayta a tuladen dagiti Kristiano a babbai ita. Gapuna, posible a nagadu ti nasursuro da Jose ken Maria maipapan iti kinapateg ti napudno ken silulukat a komunikasion.
Sigurado a kadagiti kasayaatan a pundasion ti nangrugian ti panagasawa da Jose ken Maria. Agpadpada nga ay-ayatenda ni Jehova ngem iti asinoman ken aniaman ket kayatda a paragsaken babaen ti panagbalinda a responsable ken nadungngo a nagannak. Siempre, ad-adu pay idi a bendision ti agur-uray kadakuada agraman dagiti karit a pakaipasanguanda. Ur-urayenda ti gundaway a panangpadakkelda ken Jesus, nga agbalin kas ti katan-okan a tao iti lubong.
[Ladawan iti panid 17]
Ti panagayat iti Dios ti kasayaatan a pundasion iti panagasawa