‘Inayat Ida ni Jesus Agingga iti Panungpalan’

1, 2. Kasano a binusbos ni Jesus ti maudi a rabii a panagkakaduada kadagiti apostolna, ket apay a nakapatpateg kenkuana dagidi a maudi a kanito?

IDI naguummongda kadagiti apostolna iti makinngato a siled ti maysa a balay idiay Jerusalem, ammo ni Jesus a daydin ti maudi a rabii a panagkakaduada. Asidegen nga agsubli ken Amana. Mano nga oras laengen, tiliwendan ni Jesus ket masubok a naan-anay ti pammatina. Ngem uray no umad-adanin ti ipapatayna, inaywananna latta dagiti apostolna.

² Impakauna idin ni Jesus kadagiti apostolna ti maipapan iti ipapanawna, ngem adu pay ti ibagana a mangpakired kadakuada a mangsango kadagiti pasamak nga agur-uray kadakuada. Isu a binusbosna dagitoy a maudi a napateg a kanito a nangisuro kadagiti napateg a leksion a tumulong kadakuada nga agtalinaed a matalek. Dagiti sasaona iti daydi a gundaway iyanninawda ti nasged a panangipateg ken kinasingedna kadakuada. Ngem apay nga ad-adda a maseknan ni Jesus kadagiti apostolna ngem iti bagina? Apay a nakapatpateg kenkuana dagitoy a maudi nga oras a panagkakaduada? Ti sungbat, iti maymaysa a sao, ket ayat. Ay-ayatenna unay ida.

 3. Apay a maikunatayo a saan laeng nga iti daydi maudi a rabiina nga impakita ni Jesus ti ayatna kadagiti pasurotna?

³ Kalpasan ti sumagmamano a dekada idi inrugina ti naipaltiing a salaysayna maipapan kadagiti pasamak iti daydi a rabii, insurat ni apostol Juan: “Agsipud ta ammona sakbay ti piesta ti paskua a ti orasna dimtengen maipaay kenkuana tapno pumanaw iti daytoy a lubong nga agturong iti Ama, ni Jesus, yantangay inayatna ti kukuana nga adda iti lubong, inayatna ida agingga iti panungpalan.” (Juan 13:1) Saan laeng nga iti daydi a rabii nga impakita ni Jesus ti ayatna iti “kukuana.” Iti intero a ministeriona, pinaneknekanna ti ayatna kadagiti adalanna iti nadumaduma a wagas. Nasayaat no usigentayo ti dadduma kadagiti wagas a panangipakitana iti ayatna, ta no tuladentayo ni Jesus iti daytoy a banag, pampaneknekantayo a datayo dagiti pudno nga adalanna.

4, 5. (a) Apay a nasken nga anusan ni Jesus dagiti adalanna? (b) Ania ti reaksion ni Jesus idi saan a nagsalukag ti tallo kadagiti apostolna idiay minuyongan ti Getsemani?

⁴ Agkuykuyog ti ayat ken anus. “Ti ayat mabayag-panagituredna,” kuna ti 1 Corinto 13:4, ket ti mabayag a panagitured kaipapananna ti siaanus a panangpasensia kadagiti sabsabali. Nasken kadi nga anusan ni Jesus dagiti adalanna? Wen! Kas nakitatayo iti Kapitulo 3, saan a dagus a nasursuro dagiti apostol ti agpakumbaba. Saan laeng a naminsan a nagsusupiatda no siasino ti katan-okan kadakuada. Ania ti reaksion ni Jesus? Nakapungtot kadi ket inungtan wenno kinagurana ida? Saan no di ket siaanus a nakirinnason kadakuada, uray idi timmaud ti “nabara a supiat” gapu iti isu met laeng a rason iti daydi maudi a rabii a kaduana ida!​—Lucas 22:24-30; Mateo 20:20-28; Marcos 9:33-37.

⁵ Iti daydi met laeng a maudi a rabii, idi napan ni Jesus ken dagiti 11 a matalek nga apostolna iti minuyongan ti Getsemani, nasubok manen ti kinaanusna. Pinanawan ni Jesus ti walo kadagiti apostolna ket inkuyogna da Pedro, Santiago, ken Juan a napan iti ad-adayo a paset ti minuyongan. “Maldaangan unay ti kararuak, uray agingga iti ipapatay,” kinuna ni Jesus kadakuada. “Agyankayo ditoy ket agtultuloykayo a makipagbantay kaniak.” Immadayo bassit ket inrugina ti nagkararag a sipapasnek. Kalpasan ti napaut a panagkararagna, nagsubli kadagiti tallo nga apostol. Ania ti ar-aramidenda? Iti daydi nga oras ti karigatan a pannubok iti biagna, nadanonna ida a matmaturog! Inungtanna kadi ida gapu iti saanda a panagsalukag? Saan, no di ket siaanus a pinabilegna ida. Ipakita dagiti napnuan asi a sasaona a maawatanna ti kasasaadda gapu iti bannogda ken kadagiti pagkapuyanda.a “Ti espiritu, siempre, sigagagar, ngem ti lasag nakapuy,” kinunana. Inan-anusan ni Jesus ida iti daydi a rabii, uray no namindua pay a nadanonna ida a matmaturog!​—Mateo 26:36-46.

 6. Kasano a matuladtayo ni Jesus iti pannakilangentayo kadagiti sabsabali?

⁶ Makaparegta a maammuan a saan a nauma ni Jesus kadagiti apostolna. Nagbunga idi agangay ti kinaanusna, ta nasursuro dagidi a matalek a lallaki ti kinapateg ti panagpakumbaba ken panagsalukag. (1 Pedro 3:8; 4:7) Kasano a matuladtayo ni Jesus iti pannakilangentayo kadagiti sabsabali? Nangnangruna a nasken nga aganus dagiti panglakayen. No kaano a napaksuyan wenno adda pakakumikoman ti maysa a panglakayen, mabalin nga isu met ti iyaasideg kenkuana dagiti kapammatianna tapno makisaritada maipapan kadagiti parikutda. No dadduma, dagidiay agkasapulan iti tulong mabalin a saanda nga ipangag a dagus ti balakad. Nupay kasta, dagiti naanus a panglakayen mangisuroda “buyogen ti kinaalumamay” ken ‘tratuenda a sidudungngo ti arban.’ (2 Timoteo 2:24, 25; Aramid 20:28, 29) Iti biang dagiti nagannak, nasken met nga aganusda a kas ken Jesus, ta adda dagiti tiempo a nalabit dagiti annak saanda nga ipangag a dagus ti balakad wenno pannubngar. Ti ayat ken anus tulonganna dagiti nagannak a di mauma a mangsanay kadagiti annakda. Dakkel a gunggona ti mabalin nga itden ti kinaanusda.​—Salmo 127:3.

 7. Kadagiti ania a wagas nga inasikaso ni Jesus dagiti pisikal ken material a kasapulan dagiti adalanna?

⁷ Maiparangarang ti ayat kadagiti aramid a pagimbagan dagiti sabsabali. (1 Juan 3:17, 18) Ti ayat “saanna a sapulen dagiti bukodna a pagimbagan.” (1 Corinto 13:5) Ayat ti nangtignay ken ni Jesus a mangasikaso kadagiti pisikal ken material a kasapulan dagiti adalanna. Masansan a nagtignay para kadakuada uray sakbay pay nga ibagada no ania ti masapulda. Idi nakitana a nabannogda, insingasingna a kumuyogda kenkuana a mapan iti ‘pribado a lugar ket aginanada iti apagbiit.’ (Marcos 6:31) Idi nakitana a mabisinda, pinakanna ida​—agraman dagiti rinibu a dadduma pay nga immay dimngeg iti pannursurona.​—Mateo 14:19, 20; 15:35-37.

8, 9. (a) Ania ti mangipakita a maseknan ni Jesus kadagiti naespirituan a kasapulan dagiti adalanna ken impaayna dagita? (b) Bayat a nakalansa iti kayo, kasano nga impakita ni Jesus ti napasnek a pannakaseknanna iti inana?

⁸ Maseknan ni Jesus kadagiti naespirituan a kasapulan dagiti adalanna ket impaayna dagita. (Mateo 4:4; 5:3) Iti panangisurona, masansan nga impaayanna ida iti naisangsangayan nga atension. Ti Sermon iti Bantay ket nairanta a pakagunggonaan a nangnangruna dagiti adalanna. (Mateo 5:1, 2, 13-16) No agisuro babaen kadagiti ilustrasion, “iti pribado ilawlawagna ti amin a bambanag kadagiti adalanna.” (Marcos 4:34) Impadto ni Jesus a mangdutok iti “matalek ken masirib nga adipen” tapno masigurado a mataraonan a naimbag iti naespirituan dagiti pasurotna bayat ti maudi nga al-aldaw. Daytoy a matalek nga adipen, a buklen ti bassit a grupo dagiti napulotan iti espiritu a kakabsat ni Jesus ditoy daga ket mangipapaay iti naespirituan a ‘taraon iti umiso a tiempo’ manipud pay idi 1919 K.P.​—Mateo 24:45.

⁹ Iti aldaw ti ipapatayna, makatukay iti rikna ti pannakaseknan ni Jesus iti naespirituan a pagimbagan dagiti ipatpategna iti biag. Darepdepem ti kasasaad. Matutuok iti kasta unay ni Jesus bayat a nakalansa iti kayo. Iti panagangesna, mabalin nga uray la isekkadna dagiti sakana ket awan duadua a nagsagaba iti nakaro nga ut-ot idi a gapu iti dagsen ti bagina, nayatyat dagiti lussok kadagiti sakana a nagnaan dagiti lansa ken nairadrad iti kayo ti naderder a bukotna. Narigatan ken nagpaut-ot la ketdi a nagsao gapu iti panangikarigatanna nga umanges. Kaskasdi, sakbay a nauyos ti biagna, nagsao ni Jesus iti wagas a mangipakita iti nasged a panagayatna ken Maria nga inana. Idi makitana da Maria ken ni apostol Juan nga agtaktakder iti asideg, nagsao ni Jesus iti napigsa a mangngeg dagiti agpalpaliiw. Kinunana iti inana: “Babai, kitaem! Ti anakmo!” Kalpasanna, kinunana ken Juan: “Kitaem! Ti inam!” (Juan 19:26, 27) Ammo ni Jesus a saan laeng a dagiti pisikal ken material a kasapulan ni Maria ti asikasuen ti matalek nga apostol no di pay ket ti naespirituan a pagimbagan ni Maria.b

10. Iti panangipaayda iti kasapulan dagiti annakda, kasano a dagiti nagannak matuladda ni Jesus?

¹⁰ Nasayaat nga utoben dagiti naayat a nagannak ti ulidan ni Jesus. Ti ama a talaga a mangipatpateg kadagiti kameng ti pamiliana ipaayna dagiti material a kasapulanda. (1 Timoteo 5:8) Dagiti natimbeng ken naayat nga ulo ti pamilia iwayaanda ti sagpaminsan a panagaliwaksay ken panaglinglingay. Napatpateg pay, dagiti Kristiano a nagannak ipaayda ti naespirituan a kasapulan dagiti annakda. Kasano? Mangyurnosda iti regular a sangapamiliaan a panagadal iti Biblia, ken ikagumaanda a pagbalinen dagitoy a panagadal a makapabileg ken makaay-ayo kadagiti annakda. (Deuteronomio 6:6, 7) Babaen ti sao ken ulidan, maipasagepsep dagiti nagannak kadagiti annakda a napateg nga aktibidad ti ministerio ken nasken a paset ti panagdayaw ti panagsagana ken itatabuno kadagiti Nakristianuan a gimong.​—Hebreo 10:24, 25.

11. Ania ti insuro ni Jesus kadagiti pasurotna maipapan iti panangpakawan?

¹¹ Ti panangpakawan ket maysa nga aspeto ti ayat. (Colosas 3:13, 14) Ti ayat “saanna nga ing-ingpen ti pannakadangran,” kuna ti 1 Corinto 13:5. Adda dagiti gundaway nga insuro ni Jesus kadagiti pasurotna ti kinapateg ti panangpakawan. Indagadagna a pakawanenda dagiti sabsabali “saan nga, Agingga iti mamimpito, no di ket, Agingga iti mamimpitopulo ket pito.” (Mateo 18:21, 22) Insurona kadakuada a rumbeng a pakawanenda ti tao a nakabasol no agbabawi kalpasan a natubngar. (Lucas 17:3, 4) Nupay kasta, ni Jesus ket saan a kas kadagiti aginsisingpet a Fariseo, ta saanda nga ar-aramiden dagiti isursuroda. (Mateo 23:2-4) Kitaentayo no kasano nga impakita ni Jesus ti kinamasindadaanna a mangpakawan uray idi isu ket pinaay ti pagtaltalkanna a gayyem.

12, 13. (a) Kasano a pinaay ni Pedro ni Jesus iti daydi rabii a pannakatiliw ni Jesus? (b) Kasano nga imbatad dagiti tignay ni Jesus kalpasan ti panagungarna a saanna laeng a basta inkasaba ti panangpakawan?

¹² Nasinged ni Jesus ken ni apostol Pedro, a maysa a nadungngo a lalaki ngem nadarasudos no dadduma. Inapresiar ni Jesus dagiti naimbag a galad ni Pedro ket inikkanna kadagiti naisangsangayan a pribilehio. Ni Pedro, agraman da Santiago ken Juan, naimatanganda a mismo dagiti dadduma a milagro a saan a naimatangan ti dadduma pay kadagiti 12 nga apostol. (Mateo 17:1, 2; Lucas 8:49-55) Kas nadakamaten, maysa ni Pedro kadagiti apostol a kimmuyog ken Jesus iti ad-adayo a paset ti minuyongan ti Getsemani iti daydi rabii a pannakatiliw ni Jesus. Ngem iti daydi met laeng a rabii, idi a naliputan ken natiliw ni Jesus, ni Pedro ken dagiti dadduma pay nga apostol binaybay-anda ni Jesus ket nagtatarayda. Idi agangay, inturtured ni Pedro ti nagtakder iti ruar bayat ti ilegal a pannakausig ni Jesus. Ngem idi agangay, nagbuteng ni Pedro ket nakaaramid iti nakaro a biddut​—namitlo nga imbagana a dina am-ammo ni Jesus! (Mateo 26:69-75) Ania ti reaksion ni Jesus? Ania ngata ti reaksionmo no pinaaynaka ti nasinged a gayyemmo kas iti inaramid ni Pedro ken ni Jesus?

¹³ Sisasagana ni Jesus a mangpakawan ken ni Pedro. Ammona a naladingitan unay ni Pedro gapu iti nadagsen a basolna. Kinapudnona, ti nagbabawi nga apostol “nagkapuy ket nagsangit.” (Marcos 14:72) Iti aldaw ti pannakapagungarna, nagparang ni Jesus ken ni Pedro, nalabit tapno liwliwaen ken patalgedenna ti rikna ti apostol. (Lucas 24:34; 1 Corinto 15:5) Agarup dua a bulan kalpasanna, pinadayawan ni Jesus ni Pedro babaen ti panangpalubosna kenkuana a mangidaulo a mangsaksi iti umariwekwek a tattao idiay Jerusalem iti aldaw ti Pentecostes. (Aramid 2:14-40) Laglagipentayo met a saan a nagipempen ni Jesus iti sakit ti nakem kadagiti apostolna gapu iti panangbaybay-ada kenkuana. Imbes ketdi, kalpasan ti panagungarna, inawaganna latta ida iti “kakabsatko.” (Mateo 28:10) Saan aya a nabatad a saan laeng nga inkasaba ni Jesus ti pammakawan no di ket pudpudno nga impakitana dayta?

14. Apay a nasken a sursuruentayo a pakawanen dagiti sabsabali, ken kasanotay a maipakita a sisasaganatayo a mangpakawan?

¹⁴ Kas ad-adalan ni Kristo, nasken a sursuruentayo a pakawanen dagiti sabsabali. Apay? Saan a kas ken Jesus, imperpektotayo​—kas met laeng dagidiay nalabit makabasol kadatayo. No dadduma, agbidduttayo iti sao ken iti aramid. (Roma 3:23; Santiago 3:2) No pakawanentayo dagidiay maiparbeng a pakitaan iti asi, pakawanen met ti Dios dagiti mismo a basoltayo. (Marcos 11:25) No kasta, kasanotay a maipakita a sisasaganatayo a mangpakawan kadagidiay makabasol kadatayo? Kaaduanna, ti ayat tulongannatayo a mangpalabas kadagiti babassit a basol ken biddut dagiti sabsabali. (1 Pedro 4:8) No kas ken Pedro ket naimpusuan nga agbabawi dagidiay nakabasol kadatayo, awan duadua a kayattayo a tuladen ti kinamasindadaan ni Jesus a mangpakawan. Imbes nga agipempentayo iti sakit ti nakem, nainsiriban nga iwaksitayo dayta. (Efeso 4:32) No aramidentay dayta, makatulongtayo a mangsaluad iti talna ti kongregasion ken kasta met a natalingenngen ti panunot ken pusotayo.​—1 Pedro 3:11.

15. Apay a nagtalek ni Jesus kadagiti adalanna nupay adda dagiti pagkuranganda?

¹⁵ Agkuykuyog ti ayat ken panagtalek. Ti ayat “patienna ti amin a bambanag.”c (1 Corinto 13:7) Ayat ti nangtignay ken ni Jesus nga agtalek kadagiti adalanna nupay adda dagiti pagkapuyanda. Agpiar kadakuada ken patienna a naimpusuan ken pudpudno nga ay-ayatenda ni Jehova ken kayatda nga aramiden ti pagayatanna. Uray no adda dagiti biddutda, saan a pinagduaduaan ni Jesus ti motiboda. Kas pagarigan, idi nabatad nga inusar da apostol Santiago ken Juan ti inada a mangkiddaw iti panagtugawda iti sibay ni Jesus iti Pagarianna, saan a pinagduaduaan ni Jesus ti kinasungdoda wenno inikkat ti kinaapostolda.​—Mateo 20:20-28.

16, 17. Ania dagiti annongen nga intalek ni Jesus kadagiti adalanna?

¹⁶ Impakita ni Jesus ti panagtalekna kadagiti adalanna babaen ti panangtedna kadakuada iti nadumaduma nga annongen. Iti dua a gundaway, idi a namilagruan a pinaaduna ti taraon ket pinakanna ti umariwekwek a tattao, dagiti adalanna ti pinagibunongna iti taraon. (Mateo 14:19; 15:36) Kas panagsagana iti Paskua a rambakanna iti maudi a gundaway, imbaonna da Pedro ken Juan idiay Jerusalem tapno isaganada dagiti bambanag. Isuda ti gimmun-od iti kordero, arak, di nalebaduraan a tinapay, napait a natnateng, ken amin a dadduma pay a masapsapul. Saan a nanumo nga annongen daytoy, ta ti panangrambak iti Paskua iti umiso a wagas ket impaannurot ti Mosaiko a Linteg, ken nasken a tungpalen ni Jesus dayta a Linteg. Maysa pay, iti daydi met laeng a rabii, inusar ni Jesus ti arak ken ti di nalebaduraan a tinapay kas napapateg a simbolo idi inyussuatna ti Pananglaglagip iti ipapatayna.​—Mateo 26:17-19; Lucas 22:8, 13.

¹⁷ Adda pay ketdi dagiti nadadagsen a responsabilidad nga intalek ni Jesus kadagiti adalanna. Kas nadakamaten, intalekna iti bassit a grupo dagiti napulotan a pasurotna ditoy daga ti napateg nga annongen a panangipaay iti naespirituan a taraon. (Lucas 12:42-44) Laglagipem met nga intalekna kadagiti adalanna ti nadagsen nga annongen a panangasaba ken panangaramid kadagiti adalan. (Mateo 28:18-20) Uray ita, nupay di makita ken agturturayen ni Jesus idiay langit, impaaywanna ti kongregasionna ditoy daga kadagiti “sagut a tattao” a kualipikado iti naespirituan a pamay-an.​—Efeso 4:8, 11, 12.

18-20. (a) Kasanotay a maipakita nga agtalek ken agpiartayo kadagiti kapammatiantayo? (b) Kasano a matuladtayo ti kinamasindadaan ni Jesus a mangitalek iti annongen kadagiti sabsabali? (c) Ania ti masalaysay iti sumaganad a kapitulo?

¹⁸ Kasano a matuladtayo ti ulidan ni Jesus iti pannakilangentayo kadagiti sabsabali? Ti panagtalek ken panagpiar kadagiti kapammatiantayo ket ebkas ti ayattayo. Laglagipentayo a positibo, saan a negatibo, ti ayat. No upayendatayo dagiti dadduma, a sigurado a mapasamak sagpaminsan, ti ayat lapdannatayo nga agipato a dagus a dakes ti motiboda. (Mateo 7:1, 2) No positibo ti panangmatmattayo kadagiti kapammatiantayo, tratuentay ida kadagiti wagas a mangpabileg imbes a mangdadael iti relasiontayo kadakuada.​—1 Tesalonica 5:11.

¹⁹ Matuladtayo kadi ti kinamasindadaan ni Jesus a mangitalek iti annongen kadagiti sabsabali? Nasayaat no dagidiay adda pagrebbenganna iti kongregasion ikkanda iti maitutop ken makagunggona nga annongen dagiti sabsabali, nga agtalekda nga aramiden dagitoy ti amin a kabaelanda. Iti kasta, makaipaay dagiti panglakayen iti kasapulan ken napateg a panangsanay kadagiti kualipikado nga ub-ubing a lallaki a ‘mangragragpat’ a tumulong iti kongregasion. (1 Timoteo 3:1; 2 Timoteo 2:2) Nasken ti kastoy a panangsanay. Bayat nga agtultuloy a pappapardasen ni Jehova ti irarang-ay ti trabahotayo maipaay iti Pagarianna, nasken a masanay dagiti kualipikado a lallaki a mangasikaso iti dumakdakkel a pakasapulan.​—Isaias 60:22.

²⁰ Impaayannatayo ni Jesus iti nagsayaat nga ulidan iti panagayat kadagiti sabsabali. Ti panangtulad iti ayatna ti kapatgan kadagiti amin a mabalintay a tuladen kenkuana. Iti sumaganad a kapitulo, pagsasaritaantayo ti katan-okan nga ebkas ti ayatna kadatayo​—ti situtulok a panangisakripisiona iti biagna.