“Adtoy! Ti Leon a Nagtaud iti Tribu ni Juda”

1-3. Ania a peggad ti nakaipasanguan ni Jesus, ket ania ti reaksionna?

ADDA bunggoy dagiti tattao a mangsapsapul ken ni Jesus. Nagtagikampilan ken nagtagipang-orda. Kaduada dagiti soldado. Adda maymaysa a dakes a panggepda. Limmasatda kadagiti nasipnget a kalsada ti Jerusalem sada binallasiw ti Ginget ti Kidron a nagturong iti Bantay dagiti Olibo. Kabus ti bulan idi ngem nangitugotda kadagiti aluten ken silaw. Kasapulanda kadi ti silaw gapu ta liningdan ti ulep ti naslag a bulan? Wenno gapu ngata ta impagarupda nga aglemmeng iti kasipngetan ti tao a sapsapulenda? Maysa a banag ti sigurado: Daydiay mangipapan nga aglemmeng ni Jesus gapu iti buteng, dina pay unay am-ammo ni Jesus.

² Ammo ni Jesus nga adda sumungsungad a peggad. Ngem adda laeng sadiay a sitatakder ken agur-uray. Dimteng ti bunggoy nga indauluan ni Judas a dati a pagtaltalkanna a gayyem. Saan a pulos nagamak ni Judas a nangliput ken ni Jesus. Tapno ammo dagiti kakadua ni Judas no asino daydiay tao a sapsapulenda, kinablaawanna sana inagkan ti sigud nga apona. Ngem kalmado latta ni Jesus. Sinangona ida. “Siasino ti sapsapulenyo?” insaludsodna. “Ni Jesus a Nazareno,” insungbatda.

³ Sigurado nga agsidduker ti kaaduan a tattao no maipasangoda iti kasta nga armado a bunggoy. Nalabit ninamnama daytoy a bunggoy a kasta ti reaksion ni Jesus. Ngem ni Jesus ket saan a nagbuteng, saan a timmakias, saan a naglibak. Imbes ketdi, kinunana laeng: “Siak dayta.” Nasdaaw dagiti tattao iti kinatanang ken kinaturedna nga urayda la napasanud ken natumba!​—Juan 18:1-6; Mateo 26:45-50; Marcos 14:41-46.

4-6. (a) Ania ti nakayarigan ti Anak ti Dios, ken apay? (b) Iti ania a tallo a wagas nga impakita ni Jesus ti kinatured?

⁴ Kasano a nabaelan ni Jesus a sanguen ti kasta a nakaro a peggad a saan a pulos nagamak ken nakapagtalinaed a natanang? Gapu dayta iti kinaturedna. Kinatured ti maysa kadagiti sapsapulen ken magustuan unay dagiti tattao a galad ti maysa a lider, ket awan ti pumadpad ken sigurado nga awan ti makaartap ken ni Jesus iti daytoy a banag. Iti napalabas a kapitulo, naadaltayo no kasano kapakumbaba ken kaemma ni Jesus. Maitutop a maawagan iti “Kordero.” (Juan 1:29) Nupay kasta, gapu iti kinatured ni Jesus, adda sabali pay nga awag kenkuana. Kuna ti Biblia maipapan iti Anak ti Dios: “Adtoy! Ti Leon a nagtaud iti tribu ni Juda.”​—Apocalipsis 5:5.

⁵ Ti leon ket masansan a mainaig iti kinatured. Napadasam kadin ti nagtakder iti sango ti nataengan a kalakian a leon nga adda iti zoo? Nalabit natalgedka ta nakapupok dayta a leon. Ngem mabalin nga adda latta panagamakmo. No makipinnerrengka iti daytoy a dakkel ken nakapigpigsa a parsua, adayo a mapanunotmo nga adda aniaman a kabuteng wenno itarayanna. Kuna ti Biblia a ‘ti leon ti kabilgan kadagiti animal ken saan nga agbaw-ing manipud sanguanan ti asinoman.’ (Proverbio 30:30) Kasta ti kinatured ni Kristo.

⁶ Usigentayo no kasano nga impakita ni Jesus ti kas iti leon a kinatured iti tallo a wagas: iti panangsalimetmetna iti kinapudno, iti panangitandudona iti hustisia, ken iti panangsangona iti ibubusor. Makitatayto met a kabaelantay amin a tuladen ti kinatured ni Jesus, sigud man a naturedtayo wenno saan.

7-9. (a) Ania ti napasamak idi agtawen ni Jesus iti 12, ket ania ngata ti riknam no sika ti adda iti kasta a situasion? (b) Kasano nga impakita ni Jesus ti tured iti pannakilangenna kadagiti mannursuro idiay templo?

⁷ Iti lubong nga iturturayan ni Satanas, “ti ama ti kinaulbod,” masansan a kasapulan ti tured iti panangsalimetmet iti kinapudno. (Juan 8:44; 14:30) Kasta ni Jesus uray idi agtutubo pay laeng. Idi agtawen iti 12, naisina ni Jesus kadagiti dadakkelna kalpasan ti idadar-ayda iti piesta ti Paskua sadi Jerusalem. Tallo nga aldaw a kasta unay ti danag da Maria ken Jose a mangbirbirok kenkuana. Kamaudiananna, nasarakanda idiay templo. Ket ania ti ar-aramidenna sadiay? “Situtugaw iti tengnga dagiti mannursuro ken agim-imdeng kadakuada ken agsalsaludsod kadakuada.” (Lucas 2:41-50) Usigentayo ti kasasaad mainaig iti dayta a diskusion.

⁸ Kuna dagiti historiador a kaugalian idi ti dadduma kadagiti kangrunaan a narelihiosuan a panguluen ti agbati iti templo kalpasan dagiti piesta tapno mangisuroda iti maysa kadagiti nalawa a paraangan ti templo. Agtugaw dagiti umili iti sakaananda tapno dumngeg ken agsaludsodda. Agkakalaing dagitoy a mannursuro. Kabesadoda ti Mosaiko a Linteg agraman dagiti nakaad-adu a narikut nga aramid-tao a linteg ken tradision nga immadu nga immadu iti panaglabas dagiti tawen. Ania ngata ti riknam no situtugawka iti tengngada? Maam-amak? Gagangay laeng dayta. Ket no ngay agtawenka laeng iti 12? Adu nga agtutubo ti managbabain. (Jeremias 1:6) Ikarkarigatan dagiti dadduma ti lumiklik iti imatang dagiti mannursuroda idiay eskuelaan; maamak dagitoy nga agtutubo amangan no awagan ida ti mannursuroda, isuda ti pakaiturongan ti atension, maibabain wenno suronen ida dagiti dadduma.

⁹ Ngem adda ni Jesus a situtugaw iti tengnga dagidi nga agkakalaing a tattao, nga awanan buteng nga agsalsaludsod kadakuada. Ken saan la a dayta. Kuna kadatayo ti salaysay: “Amin dagidiay umim-imdeng kenkuana nagtultuloyda a masmasdaaw iti pannakaawatna ken kadagiti sungbatna.” (Lucas 2:47) Saan a dinakamat ti Biblia no ania dagiti sinao ni Jesus iti daydi a gundaway, ngem masiguradotayo nga awan ti insawangna a kinaulbod a kas kadagiti insursuro dagidi a narelihiosuan a mannursuro. (1 Pedro 2:22) Imbes ketdi, sinalimetmetanna ti kinapudno ti Sao ti Dios, ket sigurado a nasdaaw dagiti dumdumngeg kenkuana iti kinauneg ti panagpampanunot ken iti kinatured ti kasta a 12 ti tawenna nga ubing.

10. Kasano a tultuladen dagiti agtutubo a Kristiano ita ti kinatured ni Jesus?

¹⁰ Iti kaaldawantayo, nakaad-adu dagiti agtutubo a Kristiano a mangsursurot iti addang ni Jesus. Pudno, saanda a kas ken Jesus a perpekto. Ngem kas kenkuana, salsalimetmetanda ti kinapudno uray ubingda pay laeng. Idiay eskuelaan wenno kadagiti komunidad a pagnanaedanda, sitataktika a saludsodanda dagiti tattao, dumngegda, ken sidadayaw nga iranudda kadakuada ti kinapudno. (1 Pedro 3:15) Dagitoy nga agtutubo natulonganda dagiti dadduma a kaklase, mannursuro, ken kaarrubada nga agbalin a paspasurot ni Kristo. Sigurado a naay-ayo unay ni Jehova iti kinaturedda! Ti Biblia inyarigna dagita nga agtutubo kadagiti amor gapu ta makapabang-ar, makaay-ayo, ken nakaad-aduda.​—Salmo 110:3.

11, 12. Idi nataenganen, kasano nga impakita ni Jesus ti kinaturedna a nangsalimetmet iti kinapudno?

¹¹ Idi nataenganen ni Jesus, adu dagiti gundaway nga impakitana ti kinaturedna a nangsalimetmet iti kinapudno. Kinapudnona, iti rugrugi ti ministeriona, adda nakaipasanguanna nga engkuentro nga ibilang ti adu kas nakabutbuteng. Idi sinangona ni Satanas, ti kabilgan ken kapeggadan kadagiti amin a kabusor ni Jehova, ni Jesus ket saan a kas ti mannakabalin nga arkanghel no di ket maysa laeng a tao. Ni Jesus sinarangetna ni Satanas ken sinuppiatna ti panangballikug ni Satanas iti naipaltiing a Kasuratan. Pinagpatingga ni Jesus dayta nga engkuentro babaen ti situtured a panangibilinna: “Pumanawka, Satanas!”​—Mateo 4:2-11.

¹² No kasta, impasdek ni Jesus ti padron para iti ministeriona, a situtured a sinalimetmetanna ti Sao ni Amana iti baet ti panangballikug wenno di umiso a panangusar iti dayta dagiti dadduma. Kas met laeng iti kaaldawantayo, gagangay idi ti kasta a narelihiosuan a panangallilaw. Kinuna ni Jesus kadagiti panguluen ti relihion idi kaaldawanna: “Pagbalinenyo nga awan kapapay-an ti sao ti Dios babaen iti tradisionyo nga inyawatyo.” (Marcos 7:13) Dagidi a lallaki ket raraemen unay dagiti umili, ngem awanan buteng a kinondenar ni Jesus ida kas bulsek a mangidaldalan ken managinsisingpet.a (Mateo 23:13, 16) Iti daytoy a banag, kasano a matuladtayo ti kinatured ni Jesus?

13. Ania ti nasken a laglagipentayo no maipapan iti panangtulad ken ni Jesus, ngem ania a pribilehio ti adda kadatayo?

¹³ Siempre, laglagipentayo koma a saantayo a kas ken Jesus a makabasa kadagiti puso ken addaan autoridad a mangukom. Nupay kasta, matuladtayo ti kinaturedna a mangsalimetmet iti kinapudno. Kas pagarigan, babaen ti panangibutaktak kadagiti narelihiosuan a kinaulbod​—dagiti masansan a maisursuro a kinaulbod maipapan iti Dios, dagiti panggepna, ken ti Saona​—​malawagantayo ti panunot dagiti tattao a kinullaapan dagiti propaganda ni Satanas. (Mateo 5:14; Apocalipsis 12:9, 10) Matulongantayo dagiti tattao a rumuk-at kadagiti nakaadipenanda a di umiso a sursuro a mamagkullayaw iti pusoda ken mangsabidong iti relasionda iti Dios. Anian a pribilehio ti pannakakitatayo iti pannakatungpal ti kari ni Jesus: “Ti kinapudno wayawayaannakayto”!​—Juan 8:32.

14, 15. (a) Kasano nga imbatad ni Jesus “no ania ti kinahustisia”? (b) Iti pannakisaritana iti Samaritana, ania a di nainkalintegan a panangtrato ti linaksid ni Jesus?

¹⁴ Impadto ti Biblia a ti Mesias ibatadna kadagiti nasion “no ania ti kinahustisia.” (Mateo 12:18; Isaias 42:1) Rinugian ni Jesus nga inaramid dayta idi adda ditoy daga. Buyogen ti kasta unay a tured, kanayon a nainkalintegan ken di mangidumduma ti pannakilangenna kadagiti tattao. Kas pagarigan, saanna a kinanunongan ti di nainkasuratan a panangidumduma ken kinapanatiko a nasaknap unay idi iti lubong a pagbibiaganna.

¹⁵ Idi nakisarita ni Jesus iti maysa a Samaritana iti abay ti bubon idiay Sicar, nasdaaw dagiti adalanna. Apay? Kadagidi a tiempo, dagiti Judio kagurada dagiti taga-Samaria. Nangrugi ti kasta nga ibubusor nabayag sakbay pay ti kaadda ni Jesus ditoy daga. (Esdras 4:4) Maysa pay, dagiti dadduma a rabbi nababa ti panagkitada kadagiti babbai. Sigun kadagiti rabbiniko a paglintegan, a naisurat idi agangay, maiparit a makisarita ti lalaki iti babai; impasimudaagda pay a saan a maikari dagiti babbai a masursuruan iti Linteg ti Dios. Dagiti Samaritana ti nangnangruna a naibilang a narugit. Linaksid ni Jesus dagiti kasta a di nainkalintegan a panangtrato ket sipapanayag nga insurona ti Samaritana (nga imoral idi ti kabibiagna), ken impakaammona pay ketdi kenkuana nga isu ti Mesias.​—Juan 4:5-27.

16. No maipapan iti saan a panangidumduma, apay a kasapulan dagiti Kristiano ti tured?

¹⁶ Nakapulpulapolmo kadin dagiti manangidumduma a tattao? Nalabit pagkakatawaanda dagidiay saanda a kapulian wenno kailian, laisenda dagiti saanda a kasekso, wenno nababa ti panagkitada kadagidiay sabali ti kasasaadda iti biag wenno iti kagimongan. Saan a kanunongan dagiti pasurot ni Kristo ti kasta a panangumsi kadagiti sabsabali, ken ikagumaanda nga iwaksi iti pusoda ti aniaman a panangidumduma. (Aramid 10:34) Kasapulan ti tunggal maysa kadatayo ti tured tapno agbalintayo a nainkalintegan no iti daytoy a banag.

17. Ania ti inaramid ni Jesus idi adda iti templo, ken apay?

¹⁷ Tured ti nangtignay met ken ni Jesus a nangsaluad iti kinadalus ti ili ti Dios ken ti urnos iti nasin-aw a panagdayaw. Iti rugrugi ti ministeriona, simrek iti templo sadi Jerusalem ket nakapungtot idi nakitana dagiti komersiante ken agsuksukat iti kuarta nga agnegnegosio sadiay. Nainkalintegan laeng a makapungtot ni Jesus isu a pinapanawna sadiay dagidi a naagum a tattao agraman dagiti tagilakoda. (Juan 2:13-17) Kasta met laeng ti inaramidna idi asidegen nga agngudo ti ministeriona. (Marcos 11:15-18) Gapu kadagita nga inaramidna, adu ti nagbalin a kabusorna, ngem saan a nagbuteng. Apay? Manipud iti kinaubingna, imbilangna dayta a templo a balay ni Amana. (Lucas 2:49) Ti panangtulaw iti nasin-aw a panagdayaw a maar-aramid sadiay ket kinaawan hustisia a saanna a pulos mapanuynoyan. Ti kinaregtana ti nangted kenkuana iti tured a mangaramid no ania ti nasken.

18. Kasano a maipakita dagiti Kristiano ita ti tured no maipapan iti kinadalus ti kongregasion?

¹⁸ Dagiti pasurot ni Kristo ita maseknanda met unay iti kinadalus ti ili ti Dios ken iti urnos iti nasin-aw a panagdayaw. No ammoda a nakaaramid ti padada a Kristiano iti nadagsen a basol, saanda nga ikidem ti matada. Situtured a kasaritada dayta a tao wenno dagiti panglakayen. (1 Corinto 1:11) Siguraduenda a mapakaammuan dagiti panglakayen iti kongregasion, iti kasta dagiti panglakayen matulonganda dagidiay masakit iti naespirituan ken masalaknibanda met ti nadalus a takder dagiti karnero ni Jehova.​—Santiago 5:14, 15.

19, 20. (a) Ania a kinaawan hustisia ti nasaknap idi kaaldawan ni Jesus, ket ania a karit ti nakaipasanguan ni Jesus? (b) Apay nga agkedked dagiti pasurot ni Kristo a makiraman iti politika ken iti kinaranggas, ket ania ti supapak ti kasta a takderda?

¹⁹ Ngem kayatna kadi a sawen a ginay-at ni Jesus a parmeken ti amin a kinaawan hustisia a mapaspasamak ditoy lubong? Awan duadua nga adu dagiti mapaspasamak idi a kinaawan hustisia iti aglawlawna. Sakup ti ganggannaet a turay ti pagilian a nakayanakanna. Dagiti Romano inrurumenda dagiti Judio babaen ti kaadda ti nabileg a buyotda, nadagsen ti buis nga impatawda kadakuada, ken nakibiangda pay kadagiti narelihiosuan a kaugalian dagiti Judio. Di pakasdaawan a kayat dagiti adu nga umili a makibiang ni Jesus iti politika idi kaaldawanna. (Juan 6:14, 15) Uray iti daydi a gundaway, nasken ti tured iti biang ni Jesus.

²⁰ Inlawlawag ni Jesus a ti Pagarianna ket saan a paset ti lubong. Babaen ti ulidanna, sinanayna dagiti pasurotna a di makiraman kadagiti napolitikaan a dangadang kadagidi a tiempo no di ket ipamaysada nga ikasaba ti naimbag a damag maipapan iti Pagarian ti Dios. (Juan 17:16; 18:36) Adda nakallalagip nga insurona maipapan iti neutralidad idi dimteng ti bunggoy dagiti tattao a mangtiliw kenkuana. Nagtignay a dagus ni Pedro babaen ti sidudursok a panangiwasiwasna iti kampilanna, a nakadangranan ti maysa a lalaki. Maawatantayo no apay nga inaramid dayta ni Pedro. Kasla nainkalintegan nga usaren ti kinaranggas iti daydi a rabii a pannakaatakar ti awan basolna nga Anak ti Dios. Ngem iti daydi a kanito, nangipasdek ni Jesus iti pagalagadan nga agpaay kadagiti pasurotna agingga iti kaaldawantayo: “Ipulangmo ta kampilanmo iti lugarna, ta amin dagidiay mangaramat iti kampilan mataydanto iti kampilan.” (Mateo 26:51-54) Para kadagiti pasurot ni Kristo idi ken ita, awan duadua a kasapulan ti tured iti panangsalimetmet iti kasta a takder kas mannakikappia a tattao. Gapu iti neutral a takderda kas Kristiano, pulos a saan a nakiraman ti ili ti Dios kadagiti nakaad-adu a gubat, sapasap a panangpapatay, panangriribuk, ken dadduma pay a naranggas nga aramid iti panawentayo. Ti kasta a nagsayaat a pakasarsaritaanda ket maibilang a supapak ti kinaturedda.

21, 22. (a) Ania a tulong ti naipaay ken ni Jesus sakbay a naipasango iti karigatan a pannubok iti biagna? (b) Kasano a napaneknekan ti kinatured ni Jesus agingga iti ipapatayna?

²¹ Pagaammo idi ti Anak ti Dios nga isu ket maipasango iti nakaro nga ibubusor bayat ti kaaddana ditoy daga. (Isaias 50:4-7) Adu ti nangipangta iti biagna, a nagtungpal iti kasasaad a nadeskribir iti rugi daytoy a kapitulo. Kasano a nataginayon ni Jesus ti kinaturedna iti baet dagita a peggad? Bueno, ania ti ar-aramiden ni Jesus sakbay a dimteng ti bunggoy dagiti tattao a mangtiliw kenkuana? Sipapasnek nga agkarkararag ken ni Jehova. Ket ania ti inaramid ni Jehova? Kuna kadatayo ti Biblia a ni Jesus ket “naipangag buyogen ti pannakaanamong.” (Hebreo 5:7) Nangibaon ni Jehova iti anghel manipud langit tapno pakirdenna ti natured nga Anakna.​—Lucas 22:42, 43.

²² Di nagbayag kalpasan ti pannakapakiredna, kinuna ni Jesus kadagiti apostolna: “Bumangonkayo, mapantayon.” (Mateo 26:46) Panunotem ti tured a nayebkas kadagita a sasao. “Mapantayon,” kinunana, nga ammona nga idawatnanto kadagiti tattao a mangtiliw kenkuana a saanda a dangran dagiti gagayyemna, nga isu ket baybay-anto dagiti kakaduana ken agtataraydanto, ken agmaymaysanto a mangsango iti karigatan a pannubok iti biagna. Agmaymaysa ni Jesus a nagsagaba iti ilegal ken di nainkalintegan a pannakausig, pannakaum-umsi, pannakatutuok, ken nasaem nga ipapatay. Iti baet amin dagitoy, saan a pulos nagkupas ti turedna.

23. Ilawlawagmo no apay a saan a nadursok ni Jesus a nangsango iti peggad ken iti ipapatay.

²³ Nadursok kadi ni Jesus? Saan; awan pakainaigan ti kinadursok iti napaypayso a tured. Kinapudnona, insuro ni Jesus kadagiti pasurotna nga agbalinda a naannad, a nainsiriban a liklikanda ti peggad tapno maitultuloyda nga aramiden ti pagayatan ti Dios. (Mateo 4:12; 10:16) Ngem iti daydi a gundaway, ammo ni Jesus a dina mabalin a liklikan ti kasasaad. Ammona no ania ti ramanen ti pagayatan ti Dios. Determinado ni Jesus a mangsalimetmet iti kinatarnawna, isu a situtured a sinangona ti suot nga agur-uray idi kenkuana.

24. Apay a manamnamatayo a makapagtalinaedtayo a natured iti sango ti aniaman a tumaud a pannubok?

²⁴ Anian a masansan a natured dagiti pasurot ni Jesus a mangsursurot kadagiti addang ti Apoda! Adu ti nagtalinaed a natibker iti sango ti pannakaum-umsi, pannakaidadanes, pannakaaresto, pannakaibalud, pannakatutuok, ken ipapatay pay ketdi. Sadino ti pagtaudan ti kasta a tured dagiti imperpekto a tattao? Saan nga aggapu kadakuada met laeng. Kas ken Jesus, Dios ti tumultulong kadagiti pasurotna. (Filipos 4:13) Ngarud, dika agbuteng uray ania ti mapasamak. Determinadoka koma nga agtalinaed a natarnaw, ket itedto kenka ni Jehova ti tured a kasapulam. Itultuloymo ti gumun-od iti bileg manipud iti ulidan nga impasdek ti Panguluentayo a ni Jesus, a nagkuna: “Bumilegkayo! Pinarmekko ti lubong.”​—Juan 16:33.