Saan a Mangukom Maibatay iti Makinruar a Langa

 1. Ania ti impadto ni Isaias maipapan ken Jesus, ken apay a makaparegta daytoy?

LIWLIWAEN ken ikkannatayo ni Isaias iti namnama babaen ti padtona maipapan ken Apo Jesu-Kristo. Impadtona a “saanto a mangukom [ni Jesus] babaen iti aniaman a makita laeng dagiti matana, wenno uray mangtubngar sigun laeng iti banag a nangngeg dagiti lapayagna. Buyogen ti kinalinteg ukomennanto dagidiay nanumo.” (Isa. 11:3, 4) Apay a makaparegta daytoy? Gapu ta nakaro ti panangidumduma iti lubong a pagbibiagantayo. Tartarigagayantayo amin ti perpekto nga Ukom, a saannatayto a pulos ukomen maibatay iti makinruar a langatayo!

 2. Ania ti imbilin ni Jesus nga aramidentayo, ken ania ti pagsasaritaantayo iti daytoy nga artikulo?

² Inaldaw nga adda opiniontayo iti sabali a tattao. Ngem saantayo a perpekto a kas ken Jesus, isu a saan a perpekto dagiti opiniontayo. Nalakatayo a maimpluensiaan iti makitkitatayo. Ngem idi adda ni Jesus ditoy daga, imbilinna: “Isardengyo ti manguk-ukom manipud iti makinruar a langa, no di ket mangukomkayo a buyogen ti nalinteg a panangukom.” (Juan 7:24) Nalawag a kayat ni Jesus a tuladentayo isuna ket saantayo nga ukomen ti sabsabali maibatay iti makinruar a langada. Iti daytoy nga artikulo, pagsasaritaantayo ti tallo a banag a masansan a mangimpluensia iti opinion dagiti tattao: puli, kinabaknang, ken edad. Adalentayo dagiti praktikal a pamay-an a matungpaltayo ti bilin ni Jesus kadagitoy a banag.

3, 4. (a) Ania a pasamak ti nangbalbaliw iti panangmatmat ni apostol Pedro kadagiti Gentil? (Kitaen ti ladawan iti rugi ti artikulo.) (b) Ania a baro a kinapudno ti insuro ni Jehova ken ni Pedro?

³ Nadumaduma la ketdi ti pampanunoten ni apostol Pedro idi naibaon idiay Cesarea iti balay ti Gentil a ni Cornelio. (Ara. 10:17-29) Kas iti dadduma pay a Judio idi a tiempo, dimmakkel ni Pedro a mamati a narugit dagiti Gentil. Ngem adda dagiti kapadasanna a nangbalbaliw iti dayta. Kas pagarigan, kalkalpas idi a naaddaan ni Pedro iti maysa a sirmata. (Ara. 10:9-16) Ania ti nakitana? Adda kasla ules a napno iti narugit nga animal a naipababa iti sangona bayat a mangmangngegna daytoy a bilin: “Tumakderka, Pedro, pumartika ket manganka!” Nagkedked ni Pedro. Ngem kuna dayta a timek manipud langit: “Isardengmon nga awagan [a] natulawan ti bambanag a dinalusanen ti Dios.” Idi nakapuot ni Pedro, nariribukan no ania ti ibagbaga kenkuana dayta a timek. Eksakto met a simmangpet dagiti mensahero nga imbaon ni Cornelio. Idi naawat ni Pedro ti bilin ti nasantuan nga espiritu, kimmuyog kadagiti mensahero ket napanda iti balay ni Cornelio.

⁴ No nagdesision ni Pedro sigun laeng iti makinruar a langa, saan koma a pulos simrek iti balay ni Cornelio. Saan idi a sumsumrek dagiti Judio iti balay dagiti Gentil. Apay a napan ni Pedro uray nairamut kenkuana ti kasta a panangidumduma? Naparegta ngamin iti nakitana a sirmata ken iti pammasiguro ti nasantuan nga espiritu. Idi nangngegna ti estoria ni Cornelio, natignay a nangibaga: “Iti kinapudnona makitak a ti Dios saan a mangidumduma, no di ket iti tunggal nasion anamonganna ti tao nga agbuteng kenkuana ken agaramid iti kinalinteg.” (Ara. 10:34, 35) Makaparagsak ken Pedro daytoy a baro a pannakaawat maipapan iti di panangidumduma! Anianto ngata ti epekto daytoy a kinapudno iti amin a Kristiano?

 5. (a) Ania ti kayat ni Jehova a maawatan ti amin a Kristiano? (b) Uray ammotayon ti kinapudno, ania ti mabalin nga adda latta iti pusotayo?

⁵ Babaen ken Pedro, tultulongan ni Jehova ti amin a Kristiano tapno maawatanda nga Isu ket saan a mangidumduma. Saan a napateg kenkuana ti puli, nasion, tribu, wenno lengguahe. Awatenna ti asinoman a lalaki wenno babai nga agbuteng kenkuana ken mangaramid iti umiso. (Gal. 3:26-28; Apoc. 7:9, 10) Sigurado a bigbigem a pudno daytoy. Ngem kasanon no dimmakkelka iti pagilian wenno pamilia a nakaro ti panangidumduma? Baka iti panagkunam ket dika mangidumduma, ngem mabalin nga adda latta dayta a rikna iti pusom. Uray no ni Pedro ti nangipakaammo a di mangidumduma ni Jehova, nangipakita latta iti panangidumduma idi agangay. (Gal. 2:11-14) Kasanotayo a mayaplikar ti imbaga ni Jesus nga isardengtayo ti mangukom maibatay iti makinruar a langa?

 6. (a) Ania ti makatulong tapno maparuttayo iti pusotayo ti aniaman a panangidumduma? (b) Ania ti ipakita ti report ti maysa a panglakayen?

⁶ Masapul a sukimatentayo a naimbag ti bagitayo babaen ti Sao ti Dios tapno makitatayo no adda aniaman a panangidumduma iti panunot wenno pusotayo. (Sal. 119:105) Mabalin a kasapulantayo pay ti tulong ti dadduma a makadlaw nga adda panangidumdumatayo, uray no saantayo a makita dayta iti bagitayo. (Gal. 2:11, 14) Mabalin a nairamut kadatayo dagitoy a kababalin nga uray la saantayon a madlaw dagita. Alaentayo a pagarigan ti maysa a panglakayen a nagreport iti sangay maipapan iti nasingpet nga agassawa nga adda iti amin-tiempo a panagserbi. Ibilang ti adu a tattao a nababa ti puli ti asawa a lalaki. Nalawag a saan a nadlaw ti panglakayen nga idumdumana daytoy a puli. Iti reportna, adu ti nagsasayaat nga imbagana maipapan iti asawa a lalaki; ngem kastoy ti konklusionna: “Uray no [kastoy ti pulina], makatulong ti kababalin ken panagbiagna tapno maawatan ti dadduma a no [kastoy ti pulim] dina kayat a sawen a nadugyot wenno nababa ti panagbiagmo, a gagangay iti adu a naggapu iti [daytoy] a puli.” Maawatam kadi ti punto? Aniaman ti responsabilidadtayo, masapul a sukimatentayo a naimbag ti bagitayo ken awatentayo ti tulong tapno makitatayo no adda panangidumduma iti pusotayo. Ania pay ti aramidentayo?

 7. Kasano a maipakitatayo a lukluktantayo ti pusotayo?

⁷ No luktantayo ti pusotayo, ipalpalubostayo a suktan ti ayat ti panangidumduma. (2 Cor. 6:11-13) Kaykayatmo kadi ti makikadua kadagidiay kapadam laeng iti puli, nasion, tribu, wenno lengguahe? No kasta, agpalawaka. Apay a saanmo nga awisen dagiti sabali ti pulina tapno makaduam ida a mangasaba wenno imbitaram ida iti balaymo para iti pannangan wenno panaglalangen? (Ara. 16:14, 15) No aramidem dayta, pumpunnuem ti pusom iti ayat ket awanen ti pagyanan ti panangidumduma. Ngem adda pay dadduma a kasasaad a mabalin nga ukomentayo ti sabsabali maibatay iti makinruar a langada. Sumaruno a pagsasaritaantayo ti material a kinabaknang.

 8. Sigun iti Levitico 19:15, kasano a maapektaran ti panangukomtayo gapu iti kinabaknang wenno kinapanglaw?

⁸ Ti sabali pay a mabalin a mangapektar iti panangmatmattayo iti dadduma ket ti material a kinabaknang. Kuna ti Levitico 19:15: “Dika tratuen ti nanumo buyogen ti panangidumduma, ket dika paboran ti kinatao daydiay naindaklan. Rebbeng nga ukomem ti katimpuyogmo buyogen ti kinahustisia.” Ngem kasano a maapektaran ti panangmatmattayo iti maysa a tao gapu iti kinabaknang wenno kinapanglawna?

 9. Ania a makapaladingit a kinapudno ti insurat ni Solomon, ken ania ti masursurotayo iti dayta?

⁹ Tinignay ti nasantuan nga espiritu ni Solomon nga isuratna ti makapaladingit a kinapudno maipapan kadagiti imperpekto a tattao. Kunana iti Proverbio 14:20: “Daydiay bassitan iti sanikua puntiria ti pananggura uray ti padana a tao, ngem adu ti gagayyem ti nabaknang a tao.” Ania ti isuro kadatayo daytoy a proverbio? No saantayo nga agannad, mabalin a dagiti baknang a kakabsat ti pilientayo a gagayyem ket liklikantayon dagiti napanglaw a kakabsat. Apay a delikado a rukodentayo ti pateg ti sabsabali maibatay laeng iti material a kinabaknangda?

10. Ania a problema ti dinakamat ni Santiago?

¹⁰ No tratuentayo ti sabsabali maibatay iti material a kinabaknangda, mangpatpataudtayo iti panaglalasin iti kongregasion. Impakdaar ni adalan a Santiago a daytoy ti namaglalasin iti dadduma a kongregasion idi umuna a siglo. (Basaen ti Santiago 2:1-4.) Masapul a ditay palubosan nga apektaran daytoy a panagpampanunot ti kongregasiontayo. Kasano a malabanantayo ti kasta a panangtrato a maibatay iti makinruar a langa?

11. Adda kadi ti epekto ti sanikua ti maysa a tao iti relasionna ken Jehova? Ilawlawagmo.

¹¹ Matmatantayo koma dagiti kakabsattayo sigun iti panangmatmat kadakuada ni Jehova. Ipatpateg ni Jehova ti maysa a tao saan a gapu ta nabaknang wenno napanglaw. Ti relasiontayo ken Jehova ket saan a nakadepende iti kaadu wenno kabassit ti material a sanikuatayo. Agpayso nga imbaga ni Jesus a “nakarigrigatto a banag iti maysa a nabaknang a tao ti iseserrek iti pagarian ti langlangit,” ngem dina imbaga nga imposible dayta. (Mat. 19:23) Iti sabali a bangir, imbaga met ni Jesus: “Naragsakkayo a napanglaw, agsipud ta kukuayo ti pagarian ti Dios.” (Luc. 6:20) Ngem saanna a kayat a sawen a ti amin a napanglaw ti nangnangruna a mabendisionan ken dumngeg iti pannursuro ni Jesus. Adu a napanglaw ti saan a dimngeg kenkuana. Ania ti punto? Saantayo a maibaga ti kasasaad ti relasion ti maysa a tao ken Jehova babaen ti sanikuana.

12. Ania ti imbilin ti Kasuratan kadagiti nabaknang ken napanglaw?

¹² Bendision kadatayo ti kaadda ti adu a kakabsattayo, nabaknangda man wenno napanglaw, a mangay-ayat ken agserserbi ken Jehova iti amin a pusoda. Ibilin ti Kasuratan kadagiti nabaknang nga “isadagda ti namnamada, saan nga iti pagduaduaan a kinabaknang, no di ket iti Dios.” (Basaen ti 1 Timoteo 6:17-19.) Kasta met, iparegta ti Sao ti Dios nga agannad koma ti amin nga adipenna, nabaknang man wenno napanglaw, tapno saanda nga ayaten ti kuarta. (1 Tim. 6:9, 10) Wen, no matmatantayo dagiti kakabsattayo sigun iti panangmatmat kadakuada ni Jehova, saantayo a tratuen ida maibatay laeng iti material nga adda wenno awan kadakuada. Ngem ti ngay edad ti maysa a tao? Nasayaat kadi a dayta ti pangibatayantayo iti panangtratotayo kenkuana? Kitaentayo.

13. Ania ti isuro kadatayo ti Kasuratan maipapan iti panangrespeto kadagiti nataengan?

¹³ Masansan nga ibilin ti Kasuratan nga ipakitatayo ti umiso a panangrespeto kadagiti nataengan. Kuna ti Levitico 19:32: “Iti sanguanan ti ubanan rebbeng a tumakderka, ket masapul nga ipakitaam ti konsiderasion ti kinatao ti maysa a lakay, ket masapul nga agbutengka iti Diosmo.” Ibaga met kadatayo ti Proverbio 16:31 a “ti kinaubanan ket korona ti kinapintas no masarakan dayta iti dalan ti kinalinteg.” Imparegta met ni Pablo ken Timoteo a saanna a kritikaren ti maysa a laklakay a kabsat no di ket ibilangna kas ama. (1 Tim. 5:1, 2) Nupay adda autoridad ni Timoteo kadagita a laklakay a kakabsat, masapul a naasi ken narespeto kadakuada.

14. Kaano nga umiso a mangtedtayo iti balakad wenno disiplina iti maysa a natataengan ngem datayo?

¹⁴ Ngem agingga kaano nga iyaplikartayo dayta a prinsipio? Kas pagarigan, baybay-antayo latta kadin ti maysa a nataengan no igaggagarana ti agbasol wenno supsuportaranna ti maysa a banag a di makaay-ayo ken Jehova? Saan a mangukom ni Jehova maibatay iti makinruar a langa ken saanna a palabsen ti inggagara a basol gapu laeng ta nataengan ti nakabasol. Laglagipentayo ti prinsipio iti Isaias 65:20: “No maipapan iti managbasol, nupay sangagasut a tawen ti edadna isu mailunodto.” Makita met dayta a prinsipio iti sirmata ni Ezequiel. (Ezeq. 9:5-7) Gapuna, ti koma kanayon a kapatgan kadatayo ket ti panagraem iti Kadaanan iti Al-aldaw, ni Jehova a Dios. (Dan. 7:9, 10, 13, 14) No silalagiptayo iti dayta, saantayo nga agamak a mangilinteg iti tao a kasapulanna ti mabalakadan, aniaman ti edadna.​—Gal. 6:1.

15. Ania ti masursurotayo ken apostol Pablo maipapan iti panangrespeto kadagiti ub-ubing a kakabsat?

¹⁵ Dagiti met ngay ub-ubing a kakabsat iti kongregasion? Kasano a maipakitatayo ti respeto kadakuada? Insurat ni apostol Pablo ken ni Timoteo: “Awan koma a pulos ti asinoman a tao a mangumsi iti kinaagtutubom. Iti kasupadina, kadagidiay matalek agbalinka a pagulidanan iti panagsao, iti kababalin, iti ayat, iti pammati, iti kinadalus.” (1 Tim. 4:12) Idi insurat dagitoy ni Pablo, mabalin nga agtawenen ni Timoteo iti nasurok laeng a 30. Ngem impabaklay kenkuana ni Pablo dagiti nadagsen a responsabilidad. Aniaman ti rason ni Pablo a nangbalakad, nalawag ti punto: Saantayo koma a tagtagibassiten dagiti ub-ubing a kakabsat gapu laeng iti edadda. Laglagipentayo koma nga uray ni Apo Jesus ket nasurok laeng a 30 ti tawenna bayat ti intero a ministeriona ditoy daga.

16, 17. (a) Kasano a tingitingen dagiti panglakayen no kualipikado a mairekomenda ti maysa a kabsat kas ministerial nga adipen wenno panglakayen? (b) Kasano a mabalin a maikontra iti Kasuratan dagiti kultura wenno personal nga opinion?

¹⁶ Tagtagibassiten kadi ti kulturayo dagiti ub-ubing a lallaki? No wen, mabalin nga agpangadua dagiti panglakayen ti kongregasion a mangirekomenda kadagiti kualipikado nga ub-ubing a kakabsat nga agserbi kas ministerial nga adipen wenno panglakayen. Laglagipen koma ti amin a panglakayen a saan a nangted ti Kasuratan iti kababaan nga edad ti mairekomenda a ministerial nga adipen wenno panglakayen. (1 Tim. 3:1-10, 12, 13; Tito 1:5-9) No mangaramid ti panglakayen iti paglintegan a naibatay iti kultura, saanna a sursuroten ti Kasuratan. Masapul a matingiting ti kualipikasion dagiti agtutubo saan a maibatay iti personal nga opinion wenno kultura no di ket maibatay iti pagalagadan ti Sao ti Dios.​—2 Tim. 3:16, 17.

¹⁷ Usigentayo no kasano a malapdan ti pannakairekomenda dagiti kualipikado a kakabsat a lallaki gapu kadagita a di nainkasuratan a panangmatmat a naibatay iti kultura. Iti maysa a pagilian, naitalek iti kualipikado a ministerial nga adipen dagiti nadagsen a responsabilidad. Nupay immanamong dagiti panglakayen a kakongregasionna a naragpatna dagiti Nainkasuratan a kualipikasion ti maysa a panglakayen, saanda nga inrekomenda. Impapilit ti dadduma a nataengan a panglakayen nga ubing unay ti langa ti kabsat nga agbalin a panglakayen. Makapaladingit ta saan a nairekomenda ti kabsat gapu laeng iti langana. Nupay maysa laeng daytoy a kapadasan, ipakita dagiti report a kasta ti panagpampanunot ti adu a kakabsat iti nadumaduma a paset ti lubong. Nakapatpateg a ti Kasuratan ti pagibatayantayo imbes a ti kultura wenno ti bukodtayo nga opinion! Dayta laeng ti pamay-an a makapagtulnogtayo ken Jesus ken maisardengtayo ti mangukom maibatay iti makinruar a langa.

18, 19. Ania ti aramidentayo tapno matuladtayo ti panangmatmat ni Jehova iti sabsabali?

¹⁸ Uray imperpektotayo, masursurotayo a tuladen ti di mangidumduma a panangmatmat ni Jehova iti sabsabali. (Ara. 10:34, 35) Ngem kasapulantayo ti agtultuloy a panagregget ken ti kanayon a pammalagip ti Sao ti Dios. No iyaplikartayo dagitoy a pammalagip, ad-adda a matungpaltayo ti bilin ni Jesus nga isardengtayo ti mangukom maibatay iti makinruar a langa.​—Juan 7:24.

¹⁹ Dandanin ukomen ti Aritayo a ni Jesu-Kristo ti intero a sangatauan, saan a maibatay iti makita dagiti matana wenno mangngeg dagiti lapayagna, no di ket maibatay iti nalinteg a panangukom. (Isa. 11:3, 4) Sigurado a nagsayaatto dayta!