Saan a Mapaay “ti Bilin ni Jehova”
“Dakamatek ti bilin ni Jehova; kinunana kaniak: ‘Sika ti anakko . . . Agkiddawka kaniak, tapno maitedko ti nasnasion kas tawidmo.’”—SALMO 2:7, 8.
1. Ania ti nagdumaan ti panggep ti Dios ken ti panggep dagiti nasion?
ADDA panggep ni Jehova agpaay iti sangatauan ken iti daga. Adda met panggep dagiti nasion. Ngem anian a nagduma dagitoy a panggep! Saantay a pagsiddaawan dayta yantangay kuna ti Dios: “No kasano a ti langlangit nangatngatoda ngem iti daga, kasta met a ti daldalanko nangatngatoda ngem iti daldalanyo, ken ti pampanunotko ngem iti pampanunotyo.” Sigurado a matungpal ti panggep ti Dios gapu ta intuloyna a kinuna: “No kasano a ti agbuyat a tudo bumaba, ken ti niebe, manipud iti langlangit ket saan nga agsubli iti dayta a lugar, malaksid no pudno nga umagsep iti daga ket mamagtaud manipud iti dayta ken mamagtubo, ket ti bin-i pudno a maited iti managmula ken tinapay iti mangan, kasta ti pagbalinanto ti saok a rummuar manipud iti ngiwatko. Saanto nga agsubli kaniak nga awanan kadagiti nagbanagan, no di ket sigurado nga aramidennanto daydiay pagragsakak, ket sigurado nga agballiginto iti banag a nangibaonak iti dayta.”—Isaias 55:9-11.
2, 3. Ania ti imbatad ti maikadua a salmo, ngem ania a salsaludsod ti tumaud?
2 Imbatad ti maikadua a salmo a matungpal ti panggep ti Dios mainaig iti Mesianiko nga Ari nga insaadna. Ni Ari David, a nangputar iti dayta a salmo, pinaltiingan ti Dios a mangipakauna nga addanto nakadkadlaw a tiempo ti riribuk a mapasaran dagiti nasion. Dagiti agtuturayda bumusordanto ken ni Jehova a Dios ken iti Pinulotanna. Ngem inkanta met ti salmista: “Dakamatek ti bilin ni Jehova; kinunana kaniak: ‘Sika ti anakko . . . Agkiddawka kaniak, tapno maitedko ti nasnasion kas tawidmo ken dagiti ungto ti daga kas bukodmo a sanikua.’”—Salmo 2:7, 8.
3 Ania ti epektona kadagiti nasion “ti bilin ni Jehova”? Kasanona nga apektaran ti sangatauan? Kinapudnona, ania ti kaipapanan dagitoy a pasamak kadagiti amin a managbuteng-Dios nga agbasbasa iti maikadua a salmo?
Agarimbangaw Dagiti Nasion
4. Kasanoyo a gupgopen dagiti kangrunaan a punto ti Salmo 2:1, 2?
4 Iti panangtukoyna kadagiti tignay dagiti nasion ken dagiti agturay kadakuada, kinuna ti salmista iti rugi ti pinutarna a kanta: “Apay a nagaarimbangaw dagiti nasion ket dagiti met laeng nasional a bunggoy nangidaydayamudomda iti ubbaw a banag? Ti ar-ari ti daga agtakderda ket dagiti met laeng nangato nga opisial naguurnongda a nagmaymaysa maibusor ken Jehova ken maibusor iti daydiay pinulotanna.”—Salmo 2:1, 2.a
5, 6. Ania nga “ubbaw a banag” ti ‘idaydayamudom’ dagiti nasional a bunggoy?
5 Ania nga “ubbaw a banag” ti ‘idaydayamudom’ dagiti agdama a nasional a bunggoy? Imbes a bigbigenda daydiay Pinulotan ti Dios—ti Mesias, wenno Kristo—‘idaydayamudom’ dagiti nasion ti pannakataginayon ti turayda. Dagitoy a sasao ti maikadua a salmo ket addaan iti kaitungpalan idi umuna a siglo K.P. idi nagkumplot dagiti Judio ken Romano nga agtuturay tapno papatayenda ni Jesu-Kristo, ti Ari a pinili ti Dios. Ngem idi 1914 ti kangrunaan a kaitungpalanna, idi naitrono ni Jesus kas Ari idiay langit. Sipud idi, awan ti uray maysa a napolitikaan nga organisasion ditoy daga a nangbigbig iti Ari nga introno ti Dios.
6 Ania ti ipamatmat ti panangisaludsod ti salmista nga ‘apay nga idaydayamudom dagiti nasional a bunggoy ti ubbaw a banag’? Ipakitana nga ubbaw ti panggepda; awan kaes-eskanna ken sigurado a mapaay. Dida maiyeg ti talna ken panagkaykaysa ditoy lubong. Kaskasdi a busorenda ti turay ti Dios. Kinapudnona, sitatangsit a nagaaliansada tapno makigubatda iti Kangatuan ken iti Daydiay Pinulotanna. Anian a kinamaag!
Ti Naballigi nga Ari nga Insaad ni Jehova
7. Iti kararag, kasano nga inyaplikar dagiti pasurot ni Jesus ti Salmo 2:1, 2?
7 Dagiti pasurot ni Jesus inyaplikarda kenkuana dagiti sasao ti Salmo 2:1, 2. Idi naidadanesda gapu iti pammatida, inkararagda: “Soberano nga Apo [Jehova], sika Daydiay nangaramid ti langit ken ti daga ken ti baybay ken ti amin a bambanag nga adda kadakuada, ken nagkuna baeten ti nasantuan nga espiritu babaen ti ngiwat ni amami a David, nga adipenmo, ‘Apay a nagaarimbangaw dagiti nasion ket dagiti ili nagmennamennada iti ubbaw a bambanag? Ti ar-ari ti daga timmakderda ket dagiti agtuturay naguurnongda a nagmaymaysa maibusor ken Jehova ken maibusor iti daydiay pinulotanna.’ Nupay kasta, agpadpada a da Herodes [Antipas] ken Poncio Pilato agraman dagiti tattao iti nasnasion ken agraman dagiti tattao ti Israel iti kinaagpaysuanna naguurnongda a sangsangkamaysa iti daytoy a siudad maibusor iti nasantuan nga adipenmo a ni Jesus, a pinulotam.” (Aramid 4:24-27; Lucas 23:1-12)b Wen, idi umuna a siglo, adda dagiti nagkukumplot maibusor ken ni Jesus, ti napulotan nga adipen ti Dios. Ngem adda sabali pay a kaitungpalan daytoy a salmo sinigsiglo kalpasanna.
8. Kasano nga agaplikar ti Salmo 2:3 kadagiti agdama a nasion?
8 Idi adda naindagaan nga ari ti nagkauna nga Israel, kas ken David, nagkaykaysa dagiti pagano a nasion ken agtuturay maibusor iti Dios ken iti daydiay pinulotanna nga ari. Ngem komusta met iti kaaldawantayo? Dagiti agdama a nasion dida kayat ti agtulnog kadagiti kalikagum ni Jehova ken ti Mesias. Gapuna, kasla kunkunada: “Pugsatentayo dagiti pagparautda ket dagiti paggalutda ibellengtayo iti adayo kadatayo!” (Salmo 2:3) Busoren dagiti agtuturay ken nasnasion ti aniaman nga ipawil ti Dios ken ti Pinulotanna. Sigurado nga awan serserbina ti aniaman a panagregget a mangpugsat kadagiti kasta a pagparaut ken mangibelleng kadagiti kasta a paggalut.
Uyawen Ida ni Jehova
9, 10. Apay nga uyawen ni Jehova dagiti nasion?
9 Saan nga apektado ni Jehova iti aniaman a panagregget dagiti agtuturay a mangipasdek iti bukodda a turay. Ituloy ti maikadua a salmo: “Daydiay mismo a situtugaw iti langlangit agkatawanto; ni met laeng Jehova aramidennanto ida a mauy-uyaw.” (Salmo 2:4) Agtultuloy ti panangitungpal ti Dios kadagiti panggepna ket saan a malapdan dagiti agtuturay. Katawaanna ti panaginlalaingda ken uyawenna ida. Bay-anna nga ipagpannakkelda ti kayatda nga aramiden. Ngem para ken ni Jehova, nakakatkatawada. Umsienna ti ubbaw nga ibubusorda.
10 Iti dadduma a salmo a pinutarna, tinukoy ni David dagiti kabusor a lallaki ken nasnasion ket inkantana: “Sika, O Jehova a Dios ti buybuyot, ti Dios ti Israel. Agriingka tapno iturongmo ti asikasom kadagiti amin a nasion. Dika mangipaay iti parabur kadagiti asinoman a makapasakit a traidor. Agtultuloyda nga agsubli iti oras ti rabii; agtultuloyda nga agtaul a kas iti aso ket liklikmutenda ti siudad. Adtoy! Agyesngawda babaen iti ngiwatda; kamkampilan ti adda kadagiti bibigda, ta siasino ti umim-imdeng? Ngem sika, O Jehova, katawaamto ida; amin dagiti nasion aramidemto a mauy-uyaw.” (Salmo 59:5-8) Katawaan ni Jehova ti kinatangsit ken pannakariribuk dagiti nasion gapu iti minamaag a tignayda maibusor kenkuana.
11. Ania ti mapasamak no agporsegi dagiti nasion a mangbusor iti panggep ti Dios?
11 Dagiti sasao ti Salmo 2 pabilgenna ti panagtalektayo a marisut ti Dios ti aniaman a parikut. Makapagtalektayo a kanayon nga aramidenna ti pagayatanna ken dina pulos baybay-an dagiti nasungdo nga adipenna. (Salmo 94:14) No kasta, ania ti mapasamak no agporsegi dagiti nasion a mangbusor iti panggep ni Jehova? Sigun iti daytoy a salmo, ti Dios “agsaonto kadakuada iti ungetna,” a kas iti gumgumluong nga uni ti gurruod. Kanayonanna, “iti nabara a rurodna,” kasla napartak a kimat a “riribukennanto ida.”—Salmo 2:5.
Ti Dios Insaadna ti Ari
12. Ania a pannakaitrono ti tuktukoyen ti Salmo 2:6?
12 Sigurado a makapungtot dagiti nasion iti sumaruno nga ibaga ni Jehova babaen ti salmista. Kuna ti Dios: “Siak, mismo a siak, insaadko ti arik iti rabaw ti Sion, ti nasantuan a bantayko.” (Salmo 2:6) Ti Bantay Sion ket maysa a turod idiay Jerusalem a nagturayan ni David kas ari iti intero nga Israel. Ngem saan nga agtugaw ti Mesianiko nga Ari iti dayta a siudad wenno iti sadinoman ditoy daga. Kinapudnona, ni Jehova insaadnan ni Jesu-Kristo kas ti pinilina a Mesianiko nga Ari iti nailangitan a Bantay Sion.—Apocalipsis 14:1.
13. Ania a tulag ti impasdek ni Jehova iti Anakna?
13 Ita, agsao ti Mesianiko nga Ari. Kunana: “Dakamatek ti bilin ni Jehova [a nakitulag iti Anakna agpaay iti Pagarian]; [ni Jehova] kinunana kaniak: ‘Sika ti anakko; siak, ita nga aldaw, nagbalinak nga amam.’” (Salmo 2:7) Ti tulag ti Pagarian ti tuktukoyen ni Kristo idi kinunana kadagiti apostolna: “Dakayo dagidiay nagtalinaed kaniak kadagiti pannakasusuotko; ket mangaramidak iti tulag kadakayo, kas iti panangaramid ni Amak iti maysa a tulag kaniak, maipaay iti maysa a pagarian.”—Lucas 22:28, 29.
14. Apay a makuna nga adda kalintegan ni Jesus nga agbalin nga ari?
14 Kas naipadto iti Salmo 2:7, ni Jehova binigbigna ni Jesus kas ti Anakna idi nabautisaran daytoy ken babaen ti panangpagungarna kenkuana iti espiritu a biag. (Marcos 1:9-11; Roma 1:4; Hebreo 1:5; 5:5) Wen, ti Ari iti nailangitan a Pagarian isu ti bugbugtong nga Anak ti Dios. (Juan 3:16) Kas natan-ok a kaputotan ni Ari David, adda kalintegan ni Jesus nga agbalin nga ari. (2 Samuel 7:4-17; Mateo 1:6, 16) Sigun iti daytoy a salmo, kinuna ti Dios iti Anakna: “Agkiddawka kaniak, tapno maitedko ti nasnasion kas tawidmo ken dagiti ungto ti daga kas bukodmo a sanikua.”—Salmo 2:8.
15. Apay a kiddawen ni Jesus nga agbalin a tawidna ti nasnasion?
15 Ti Ari—ti mismo nga Anak ti Dios—isu ti maikadua ken ni Jehova. Ni Jesus daydiay nasubok, nasungdo, ken pagtaltalkan ni Jehova. Maysa pay, ni Jesus ti Inauna nga Anak ti Dios. Kinapudnona, ni Jesu-Kristo “ti ladawan ti di makita a Dios, ti inauna iti isuamin a parsua.” (Colosas 1:15) Agkiddaw laeng ni Jesus ket ti Dios ‘itedna ti nasnasion kas tawidna ken dagiti ungto ti daga kas bukodna a sanikua.’ Kiddawen dayta ni Jesus gapu ta ‘kaay-ayatna dagiti bambanag mainaig iti annak ti tattao’ ken gapu iti nasged a tarigagayna a mangibanag iti pagayatan ti nailangitan nga Amana agpaay iti daga ken iti sangatauan.—Proverbio 8:30, 31.
Ti Bilin ni Jehova Maibusor Kadagiti Nasion
16, 17. Sigun iti Salmo 2:9, ania ti agur-uray kadagiti nasion?
16 Gapu ta matungtungpal ita ti maikadua a salmo, kabayatan ti di makita a kaadda ni Jesu-Kristo, ania ti agur-uray kadagiti nasion? Asidegen nga itungpal ti Ari ti bilin ti Dios: “Rumekemto ida [dagiti nasion] babaen iti setro a landok, burakemto ida a kasla maysa a basehas ti agdamdamili.”—Salmo 2:9.
17 Ti setro dagiti ar-ari idi umuna a panawen ket simbolo ti natan-ok nga autoridad. Dadduma a setro ti naaramid iti landok, kas iti nadakamat iti daytoy a salmo. Ti piguratibo a sasao a naaramat ditoy ipasimudaagna no kasano kalaka ti aramiden ni Kristo a panangdadael kadagiti nasnasion. Ti damili a basehas ket maburak no mapang-or iti napigsa babaen ti maysa a landok a setro, ket saanen a maisubli.
18, 19. Tapno magun-odda ti anamong ti Dios, ania ti masapul nga aramiden dagiti ar-ari ti daga?
18 Saan kadi a maliklikan dagiti agtuturay a makita ti kasta a panangdadael? Maliklikanda yantangay aw-awisen ida ti salmista babaen kadagitoy a sasao: “Ita, O ar-ari, watwatenyo ti pannakatarus; mailintegkayo koma, O uk-ukom ti daga.” (Salmo 2:10) Maidagdagadag kadagiti ar-ari nga umimdengda, a watwatenda ti pannakatarus. Masapul a bigbigenda ti kinaubbaw dagiti planoda, a maisupadi iti aramiden ti Pagarian ti Dios agpaay iti pagimbagan ti sangatauan.
19 Tapno magun-odda ti anamong ni Jehova, masapul nga agbalbaliw dagiti ar-ari ti daga. Maidagadag kadakuada nga ‘agserbida ken ni Jehova buyogen ti panagbuteng ket agrag-oda buyogen ti panagpigerger.’ (Salmo 2:11) Ania ti pagbanaganna no kasta ti aramidenda? Imbes a mariribukda, mabalinda a pagrag-oan dagiti bendision nga iburay kadakuada ti Mesianiko nga Ari. Masapul nga iwaksida ti kinatangsit ken kinapalangguad nga iparparangarangda bayat ti panagturayda. Maysa pay, nasken a sigaganat nga agbalbaliwda ken watwatenda ti nauneg a pannakaawat mainaig iti di maartapan a kinatan-ok ti soberania ni Jehova ken ti di malapdan a pannakabalin ti Dios ken ti Mesianiko nga Ari nga insaadna.
“Agepenyo ti Anak”
20, 21. Ania ti kaipapanan ti ‘panangagep iti anak’?
20 Adda naasi nga iyaw-awis ita ti Salmo 2 kadagiti agtuturay iti nasnasion. Imbes nga agkukumplotda a bumusor, kastoy ti balakad kadakuada: “Agepanyo ti anak, tapno Isu saan nga agpungtot unay ket saankayo a mapukaw iti dalan, ta ti ungetna nalaka a sumged.” (Salmo 2:12a) Rumbeng nga ipangagda ti Soberano nga Apo Jehova no mangipaulog iti bilin. Idi introno ti Dios ti Anakna, nagsardeng koman dagiti agtuturay iti daga a ‘mangidayamudom kadagiti ubbaw a bambanag.’ Dagus koma a binigbigda ti Ari ken naan-anay a nagtulnogda kenkuana.
21 Apay nga ‘agependa ti anak’? Idi naputar daytoy a salmo, ti panangagep ket ebkas ti panaggayyem ken pangabrasa kadagiti bisita iti pagtaengan, a pakasarakanda iti kinamanagpadagus. Ti panangagep ket mabalin met nga ebkas ti kinasungdo, wenno kinamatalek. (1 Samuel 10:1) Iti daytoy a teksto ti maikadua a salmo, bilbilinen ti Dios dagiti nasion nga agependa, wenno abrasaenda, ti Anakna kas napulotan nga Ari.
22. Ania a pakdaar ti nasken nga ipangag dagiti agtuturay kadagiti nasion?
22 Insulto ken ni Jehova ti saan a panangbigbig iti autoridad ti Ari a pinilina. Laklaksidenda ti sapasap a kinasoberano ni Jehova a Dios, agraman ti autoridad ken abilidadna a mangpili iti Ari a kasayaatan a mangituray iti sangatauan. Makitanto dagiti agtuturay kadagiti nasion a kellaat nga agdissuor kadakuada ti pungtot ti Dios, inton ikagkagumaanda nga ibanag dagiti planoda. “Ti ungetna nalaka a sumged,” wenno napartak nga agramaram ken di masebseban. Agyaman pay ketdi koma iti daytoy a pakdaar dagiti agtuturay kadagiti nasion ket agtignayda maitunos iti dayta. Mataginayonda ti biagda no kasta ti aramidenda.
23. Adda pay gundaway ti tunggal indibidual a mangaramid iti ania?
23 Inngudo daytoy makapikapik a salmo: “Naragsak dagidiay amin nga agkamang kenkuana [ni Jehova].” (Salmo 2:12b) Adda pay gundaway nga agkamang ti tunggal indibidual. Pudno dayta uray iti indibidual nga agtuturay a mangitantandudo kadagiti plano dagiti nasion. Mabalinda ti agtaklin ken ni Jehova, daydiay mangipaay iti pagkamangan iti sidong ti turay ti Pagarian. Ngem masapul nga agtignaydan sakbay a rumeken ti Mesianiko a Pagarian dagiti bumusbusor a nasnasion.
24. Kasanotay a maaddaan iti makapnek a panagbiag uray iti daytoy nariribuk a lubong?
24 No siaanep nga adalentayo ti Kasuratan ken iyaplikartayo dagiti balakadna, ad-adda a makapnek ti panagbiagtayo uray iti agdama a nariribuk a lubong. Ti panangyaplikar kadagiti balakad ti Kasuratan ket mangyeg iti naragragsak a relasion ti pamilia ken pannakabang-ar kadagiti adu a pakadukotan ken pagbutbutngan iti daytoy a lubong. No an-annurotentayo dagiti pagalagadan ti Biblia, makapagtalektayo nga ar-aramidentayo ti makaay-ayo iti Namarsua. Ti laeng Sapasap a Soberano ti makaipaay iti pammasiguro ti “biag itan ken daydiay nga umay” kalpasan a madalusanna ti daga kadagidiay bumusbusor iti kinalinteg babaen ti panangilaksidda iti turay ti Pagarian.—1 Timoteo 4:8.
25. Gapu ta saan a mapaay “ti bilin ni Jehova,” ania ti manamnamatayo a mapasamak iti panawentayo?
25 Saan a mapaay “ti bilin ni Jehova.” Kas Namarsua kadatayo, ammo ti Dios no ania ti kasayaatan para iti sangatauan ken tungpalenna ti panggepna a mangbendision kadagiti natulnog a tattao buyogen ti talna, pannakapnek, ken manayon a kinatalged iti sidong ti Pagarian ti dungdungnguenna nga Anak. No maipapan iti kaaldawantayo, insurat ni propeta a Daniel: “Iti kaaldawan dagidiay nga ar-ari mangipasdekto ti Dios ti langit iti maysa a pagarian a saanto a pulos madadael. . . . Rumekennanto ken pagpatinggaenna amin dagitoy a pagarian, ket dayta agtalinaedto agingga kadagiti tiempo a di nakedngan.” (Daniel 2:44) No kasta, panawenen tapno ‘agepen ti Anak’ ken pagserbian ti Soberano nga Apo Jehova!
[Footnotes]
a Idi damo, ni Ari David ‘daydiay napulotan,’ ket ti “ar-ari ti daga” isu dagiti Filisteo nga agtuturay a nangummong kadagiti buyotda maibusor kenkuana.
b Ti dadduma pay a teksto iti Kristiano a Griego a Kasuratan ipakitada a ni Jesus daydiay Pinulotan ti Dios a nadakamat iti maikadua a salmo. Agminar dayta no idiligyo ti Salmo 2:7 iti Aramid 13:32, 33 ken Hebreo 1:5; 5:5. Kitaenyo met ti Salmo 2:9 ken Apocalipsis 2:27.
Ania ti Sungbatyo?
• Ania nga “ubbaw a bambanag” ti ‘idaydayamudom’ dagiti nasional a bunggoy?
• Apay nga uyawen ni Jehova dagiti nasion?
• Ania ti bilin ti Dios maibusor kadagiti nasion?
• Ania ti kaipapanan ti ‘panangagep iti anak’?
[Ladawan iti panid 16]
Nagkanta ni David maipapan iti naballigi a Mesianiko nga Ari
[Ladawan iti panid 17]
Dagiti agtuturay ken umili iti Israel nagkukumplotda maibusor ken ni Jesu-Kristo
[Ladawan iti panid 18]
Naitronon ni Kristo kas Ari iti nailangitan a Bantay Sion