Magnakayo iti Panagbuteng ken Jehova

“Bayat a [ti kongregasion] magmagnada iti buteng ken Jehova ken babaen ti panangliwliwa ti nasantuan nga espiritu immaduda.”​—ARAMID 9:31.

 1, 2. (a) Aniat’ napasamak idi simrek ti kongregasion iti panawen ti talna? (b) Nupay impalubos ni Jehova ti pannakaidadanes, ania pay ti aramidenna?

MAYSA nga adalan naipasango iti nainget unay a pannakasuot. Salimetmetanna aya ti kinatarnawna iti Dios? Wen, pudpudno! Isut’ nagna iti buteng iti Dios, a buyogen ti panagraem iti Namarsuana, ken matay kas matalek a saksi ni Jehova.

² Dayta managbuteng iti Dios a manangsalimetmet ti kinatarnawna isu ni Esteban, “lalaki a napno ti pammati ken nasantuan nga espiritu.” (Aramid 6:5) Ti pannakapapatayna namataud ti allon ti pannakaidadanes, ngem kalpasan dayta ti kongregasion iti intero a Judea, Galilea, ken Samaria simrekda iti panawen ti talna ket napabilegda iti naespirituan. Mainayon pay, “bayat a magmagnada iti buteng ken Jehova ken babaen ti panangliwliwa ti nasantuan nga espiritu, immaduda.” (Aramid 9:31) Kas dagiti Saksi ni Jehova itatta, makasiguradotayo a ti Dios bendisionannatayo no aglak-amtayo ti talna wenno pannakaidadanes, kas naipakita iti Aramid kapitulo 6 ingganat’ 12. Gapuna magnatayo iti naraem a panagbuteng iti Dios no maidadanestayo wenno usaren ti aniaman a wayawaya manipud pannakaidadanes a maipaay iti naespirituan a pakapapigsaan ken ad-adda nga aktibo a serbisio kenkuana.​—Deuteronomio 32:11, 12; 33:27.

Matalek Aginggat’ Panungpalan

 3. Ania a parikut ti naparmek idiay Jerusalem, ken kasano?

³ Uray no rumsua dagiti parikut kadagiti panawen ti talna, ti nasayaat nga organisasion ti mabalin makatulong a mangsolbar kadakuada. (6:1-7) Dagiti Griego ti pagsasaoda a Judio idiay Jerusalem nagtanabutobda a dagiti baloda a babbai ti maliwliwayan iti inaldaw a panagbibingay ti taraon a pabor kadagiti manamati a Judio a Hebreo ti pagsasaoda. Daytoy a parikut ti nasolbar idi dagiti apostol nangdutokda ti pito a lallaki a mangasikaso iti daytoy “nasken nga aramid.” Maysa kadakuada isu ni Esteban.

 4. Kasano ti panagrikna ni Esteban kadagiti ulbod a pammabasol?

⁴ Nupay kasta, ni Esteban a managbuteng iti Dios ti di nagbayag naipasango iti suot. (6:8-15) Timmakder dagiti dadduma a nakisuppiat ken Esteban. Dadduma kadakuada ti kameng ti “Sinagoga dagiti Nawayawayaan a Tagabu,” nalabit dagiti Judio a tiniliw dagiti Romano ket iti kamaudianan nawayawayaanda wenno dagiti proselita a Judio a dati nga ad-adipen. Agsipud ta dida nabaelan idi ti sirib ken espiritu ti panagsao ni Esteban, dagiti kabusorna ti nangipan kenkuana iti Sanhedrin. Sadiay kinuna dagitoy a manangpardaya: ‘Nangngegmi daytoy a tao a nagkuna a ni Jesus dadaelenna ti templo ken baliwanna dagiti kustombre nga inyawat ni Moises.’ Kaskasdi, uray dagiti bumusbusor kenkuana makitada a ni Esteban ket saan a managdakdakes no di ket addaan ti rupa ti maysa nga anghel, a mensahero ti Dios a sigurado iti panangtulongna. Anian a naiduma manipud ruprupada, a nakarot’ kinadakesda agsipud ta impasakopdat’ bagbagida ken Satanas!

 5. Ania dagiti punto nga inaramid ni Esteban bayat ti panagpalawagna?

⁵ Idi nagsaludsodan ti Nangato a Padi a ni Caifas, nangted ni Esteban ti awan butengna a palawag. (7:1-53) Ipakita ti panangrepasona ti historia dagiti Israelita a pinanggep ti Dios nga iwaksi ti Linteg ken ti serbisio idiay templo inton dumteng ti Mesias. Kuna ni Esteban a ni Moises, ti manangisalakan a kuna ti tunggal Judio a dayawenda, ket linaksid dagiti Israelitas, kas ti saanda a panangawat itan iti Daydiay mangyeg ti dakdakkel a pannakaisalakan. Babaen ti panagkunana a ti Dios di agtaeng kadagiti balay nga aramid ti ima ti tao, impakita ni Esteban a ti templo ken ti sistema ti panagdayawna ket aglabasto. Ngem gapu ta dagiti uk-ukomna dida agbuteng iti Dios wenno kayat nga ammuen ti pagayatanna, kuna ni Esteban: ‘O dakayo a natangken a teltel, agnanayon a sukirenyo ti nasantuan nga espiritu. Asino kadagidi mammadto ti saan nga indadanes dagidi ammayo? Pinatayda dagidi nangipakpakauna a nangipakaammo ti iyaay ti Nalinteg, isu ita a liniputan ken pinatayyo.’

 6. (a) Sakbay ti ipapatayna, ania a makapabileg-pammati a kapadasan ti naadda ken Esteban? (b) Apay a siuumiso a maikuna ni Esteban: “Apo Jesus, awatem toy espirituk”?

⁶ Ti awan buteng a sasao ni Esteban ti nangiturong ti pannakapapatayna. (7:54-60) Nakapungtot dagiti uk-ukom iti panangibutaktakna ti basolda iti ipapatay ni Jesus. Ngem anian ti pannakapabileg ti pammati ni Esteban idi ‘sipeperreng dagiti matana sadi langit ket nakitana ti dayag ti Dios ken ni Jesus nga agtaktakder iti makanawan ti Dios’! Itan mabalin a sanguen ni Esteban dagiti kabusorna a sitatalek a natungpalnan ti pagayatan ti Dios. Nupay dagiti Saksi ni Jehova awananda ti sirsirmata, mabalinantay ti maaddaan ti itden-Dios a kinatalinaay no maidadanestayo. Kalpasan ti panangipurruakda ken Esteban idiay ruar ti Jerusalem, isut’ rinugian nga inubor dagiti kabusorna, ket impakpakaasina: “Apo Jesus, awatem toy espirituk.” Umiso daytoy agsipud ta ti Dios ti nangautorisar ken Jesus a mamagungar kadagiti dadduma iti biag. (Juan 5:26; 6:40; 11:25, 26) Sipaparintumeng, impukkaw ni Esteban: “Jehova, dika ipabaklay kadakuada daytoy a basol.” Kalpasanna isut’ naturogen ken patay kas martir, kas naaramidan metten dagiti adu a paspasurot ni Jesus, uray pay kadagiti moderno a panawen.

Ti Panangidadanes Insaknapnat’ Naimbag a Damag

 7. Aniat’ imbunga ti pannakaidadanes?

⁷ Ti ipapatay ni Esteban aktual a nangibunga iti pannakaisaknap ti naimbag a damag. (8:1-4) Ti panangidadanes inwarasna dagiti amin nga adalan malaksid kadagiti apostol iti intero a Judea ken Samaria. Ni Saulo, a nanganamong iti pannakapapatay ni Esteban, ti nangrabngis iti kongregasion kas maysa nga animal, a rinautna ti agsasaruno a balbalay tapno guyoden dagiti paspasurot ni Jesus idiay pagbaludan. Bayat nga intultuloy dagiti naiwaras nga adalan ti panangaskasabada, ti plano ni Satanas a mangpasardeng kadagiti managbuteng-Dios a manangiwaragawag ti Pagarian babaen ti panangidadanesna kadakuada ket napaay. Uray met itatta, ti panangidadanes masansan nga isaknapna ti naimbag a damag wenno mangiyeg iti atension iti trabaho a panangikaskasaba ti Pagarian.

 8. (a) Aniat’ napasamak kas resulta ti panangaskasaba idiay Samaria? (b) Kasanot’ panangusar ni Pedro iti maikadua a tulbek nga intalek ni Jesus kenkuana?

⁸ Ni ebanghelisador a Felipe napan idiay Samaria “ket impakaammona kadakuada ni Kristo.” (8:5-25) Ket adda idi ti dakkel a ragsak iti dayta a siudad idi a maiwarwaragawag ti naimbag a damag, naparuar dagiti narugit nga espiritu, ken naagasan dagiti tattao. Dagiti apostol idiay Jerusalem ti nangibaon kada Pedro ken Juan idiay Samaria, ket idi a nagkararagda ken impatayda ti im-imada kadagidiay nabautisaran, inawat dagiti baro nga ad-adalan ti nasantuan nga espiritu. Ti kababautisar a dati a managsalamangka a ni Simon pinadpadasna a gatangen daytoy a pannakabalin, ngem kuna ni Pedro: ‘Mapukaw koma ti pirakmo a maikanunong kenka. Ti pusom saan a nalinteg iti imatang ti Dios.’ Idi maibaga kenkuana nga agbabawi ken kumararag ken Jehova maipaay ti pammakawanna, indawatna kadagiti apostol nga isu met ti ikararaganda. Daytoy ti rebbeng a mangtignay kadagiti amin a managbuteng ken Jehova itatta nga ikararag ti nadiosan a tulong a mangsaluad iti puso. (Proverbio 4:23) (Manipud iti daytoy a pasamak a timmaud ti sao a “simony,” “ti pananggatang wenno panaglako iti saad iti simbaan wenno panagasenso nga eklesiastikal.”) Inwaragawag da Pedro ken Juan ti naimbag a damag kadagiti adu a purpurok a Samaritano. Gapuna, inusar ni Pedro ti maikadua a tulbek nga inted ni Jesus kenkuana a manglukat ti ruangan ti pannakaammo ken gundaway a sumrek iti nailangitan a Pagarian.​—Mateo 16:19.

 9. Asino daydiay Etiope a kinaskasabaan ni Felipe, ket apay a mabalinen a mabautisaran ti lalaki?

⁹ Kalpasanna ti anghel ti Dios ti nangted ken Felipe ti baro a pakaitudinganna. (8:26-40) Iti maysa a lugan idiay dalan manipud Jerusalem nga agturong Gaza adda a nakalugan ti maysa a “eunuko,” maysa nga opisial nga agaywan iti isuamin a gameng ni reina Candace ti Etiopia. Isut’ saan nga eunuko iti lasag, a mapawilan a sumrek iti kongregasion a Judio, ngem isut’ napan idiay Jerusalem tapno agdaydayaw kas nakugit a proselita. (Deuteronomio 23:1) Nasarakan ni Felipe ti eunuko nga agbasbasa manipud libro ni Isaias. Idi maawis a makikalugan, insalaysay ni Felipe ti padto ni Isaias ket “inkaskasabana kenkuana ti naimbag a damag maipapan ken Jesus.” (Isaias 53:7, 8) Di nagbayag kuna ti Etiope: “Adtoy! ti danum; ania ti makapawil kaniak a mabautisaran?” Awan ti makapawil, ta ammonan ti maipapan iti Dios ken addaan itan ti pammati ken Kristo. Gapuna binautisaran ni Felipe ti Etiope, a siraragsak a nagtuloy iti dalanna. Adda aya aniaman a makapawil kadakayo iti pannakabautisaryo?

Maysa a Manangidadanes Nakumberte

10, 11. Aniat’ napasamak ken Saulo ti Tarso idiay dalan nga agturong Damasco ken di nabayag kalpasanna?

¹⁰ Kabayatanna, ikagkagumaan pay laeng ni Saulo a patallikuden dagiti paspasurot ni Jesus iti pammatida iti sidong ti pammutbuteng iti pannakaibalud wenno ipapatay. (9:1-18a) Ti kangatuan a padi (nalabit a ni Caifas) nangted kenkuana ti sursurat kadagiti sinagoga idiay Damasco a namalubos kenkuana nga iyeg a sirereppet idiay Jerusalem dagiti lallaki ken babbai a kameng “Ti Dalan,” wenno ti wagas ti panagbiag a naibatay iti ulidan ni Kristo. Idi agarup agmatoon idiay asidegen ti Damasco, maysa a lawag ti naggapu manipud langit ket maysa a timek ti nagkuna: “Saulo, apay-apay nga idadanesnak?” Dagiti nakikuyog ken Saulo nangngegda “ti timek” ngem saanda a naawatan no aniat’ naibaga. (Idiligyo ti Aramid 22:6, 9.) Dayta bassit a panangipalgak ken naipadayag a Jesus immanayen a nangbulsek ken Saulo. Ti Dios inusarna ni adalan nga Ananias tapno mangisubli ti panagkitana.

¹¹ Kalpasan ti bautismona, ti dati a manangidadanes nagbalin met a puntiria ti panangidadanes. (9:18b-25) Kayat dagiti Judio idiay Damasco a papatayen ni Saulo. Ngem, iti rabii, dagiti adalan ti nangibaba kenkuana iti maysa nga abut idiay pader, nalabit babaen iti dakkel a kuribut a naaramid manipud kadagiti tali wenno nalagalaga a sangsanga. (2 Corinto 11:32, 33) Nalabit a ti abut ket maysa a tawa iti balay ti maysa nga adalan a nabangon idiay pader. Saan a kinatakrot ti panaglisi kadagiti kabusor ket itultuloy ti panangaskasaba.

12. (a) Aniat’ napasamak ken Saulo idiay Jerusalem? (b) Aniat’ kasasaad ti kongregasion?

¹² Idiay Jerusalem, tinulongan ni Bernabe dagiti adalan a mangakseptar ken Saulo kas maysa a kapammatian. (9:26-31) Sadiay awanan-buteng a nakirinnason ni Saulo kadagiti Griego ti pagsasaoda a Judio, a nangpadpadas met a mangpapatay kenkuana. Idi malasinna daytoy, dagiti kakabsat ti nangipan kenkuana idiay Cesarea ken sada imbaon idiay Tarso, ti ilina idiay Cilicia. Kalpasanna ti kongregasion iti intero a Judea, Galilea, ken Samaria ti “naaddaan ti talna, ket napabilegda” iti naespirituan. Bayat ‘a magmagnada iti buteng ken Jehova ken babaen ti panangliwliwa ti nasantuan nga espiritu, immaduda.’ Anian a nagsayaat daytoy nga ulidan para kadagiti amin a kongregasion itatta tapnon makaawatda kadagiti bendision ni Jehova!

Dagiti Gentil Nagbalinda a Manamati!

13. Ania dagiti milagro nga impaaramid ti Dios ken Pedro idiay Lidda ken Joppe?

¹³ Ni Pedro ket okupado met unay. (9:32-43) Idiay Lidda (a Lod itattan) idiay Kapatagan ti Saron, inagasanna ni Eneas a paralitiko. Daytoy a panangagas ti nangtignay kadagiti adu nga agturong iti Apo. Idiay Joppe, ti dungdungnguen nga adalan a Tabita (Dorcas) ti nagsakit ket natay. Idi dimtengen ni Pedro, dagiti agsangsangit a balo impakpakitada kenkuana dagiti pagan-anay nga inar-aramid ni Dorcas ken mabalin nga inkawkawesdan. Insublina ni Dorcas iti biag, ket idi nagsaknap daytoy a damag, adu ti nagbalin a manamati. Idiay Joppe nakipaggian ni Pedro ken ni Simon nga agkurkurti, a ti balayna ket asideg iti baybay. Dagiti managkurti iyup-uperda ti kudkudil dagiti animal idiay baybay ket upranda ida nga addaan apog sakbay a kiskisanda ti buok. Dagiti kudil pagbalinenda a lalat babaen iti panangkurti kadakuada kadagiti tutot nga aggapu iti sumagmamano a mulmula.

14. (a) Asino ni Cornelio? (b) Aniat’ pudno maipapan kadagiti karkararag ni Cornelio?

¹⁴ Iti dayta a tiempo (36 K.P.), adda idi nalatak a pasamak iti sabali a lugar. (10:1-8) Idiay Cesarea a nagindeg ti napeklan a Gentil a ni Cornelio, maysa a Romano a senturion a mangipangpangulo ti agarup sangagasut a lallaki. Indauluanna ti “kompania a managan Italiana,” a nalabit nabukel manipud kadagiti umili ti Romana ken nawayawayaan a tagabu idiay Italia. Nupay ni Cornelio ket agbuteng iti Dios, isut’ saan a proselita a Judio. Iti maysa a parparmata, imbaga ti anghel kenkuana a dagiti kararagna “nagpangatoda a nangipalagip iti sanguanan ti Dios.” Nupay saan idi a dedikado ni Cornelio ken Jehova, isut’ immawat ti sungbat iti kararagna. Ngem kas imbilin ti anghel, pinaayabanna ni Pedro.

15. Aniat’ napasamak bayat nga agkarkararag ni Pedro idiay tuktok ti balay ni Simon?

¹⁵ Kabayatanna, naaddaan ti parparmata ni Pedro bayat nga agkarkararag idiay tuktok ti balay ni Simon. (10:9-23) Iti maysa a kasla pannakaawan puotna, nakitana a bumabbaba manipud langit ti maysa a bungon a kasla dakkel a lupot a napunno kadagiti narugit a nagsaka ti uppat a parparsua, ken agkarkarayam iti daga, ken dagiti tumatayab iti tangatang. Idi bilinenda a mangparti ken agsida, kuna ni Pedro nga uray kaano saan pay a nagsidsida iti aniaman a di nadalus. “Ti dinalusan ti Dios dika naganen ida a narugit,” naibaga kenkuana. Ti parparmata ti namagpangpangadua ken Pedro, ngem sinurotna ti imbilin ti espiritu. Gapuna, isu ken dagiti innem a Judio a kakabsat kinuyogda dagiti imbaon ni Cornelio.​—Aramid 11:12.

16, 17. (a) Aniat’ imbaga ni Pedro ken Cornelio ken kadagidiay naur-urnong iti balayna? (b) Aniat’ napasamak bayat nga agsasao pay laeng ni Pedro?

¹⁶ Itan dagiti umuna a Gentil dandanidan makangngeg ti naimbag a damag. (10:24-43) Idi nakagteng da Pedro ken dagiti kakaduana idiay Cesarea, ni Cornelio, dagiti kakabagianna, ken dagiti nadekket gagayyemna agur-urayda. Nagparintumeng ni Cornelio iti sakaanan ni Pedro, ngem ti apostol sipapakumbaba a di nangawat ti kasta a panagrukbab. Insalaysayna no kasanot’ panangpulot ni Jehova ken ni Jesus iti nasantuan nga espiritu ken pannakabalin kas ti Mesias ken inlawlawagna a tunggal maysa a mamati kenkuana mapakawan ti basbasolna.

¹⁷ Nagtignay itan ni Jehova. (10:44-48) Bayat nga agsasao pay ni Pedro, impaay ti Dios ti nasantuan nga espiritu kadagidiay manamati a Gentil. Iti dayta a kanito ken disso, isudat’ inanak ti espiritu ti Dios ken napaltiinganda a nagsao ti ganggannaet a pagsasao ken nangitan-ok kenkuana. Gapuna, umisot’ pannakabautisarda iti nagan ni Jesu-Kristo. Iti kasta inusar ni Pedro ti maikatlo a tulbek a mangilukat kadagiti managbuteng-Dios a Gentil ti ruangan ti pannakaammo ken gundaway a sumrek iti nailangitan a Pagarian.​—Mateo 16:19.

18. Kasanot’ panagrikna dagiti kakabsat a Judio idi inlawlawag ni Pedro a dagiti Gentil ket “nabautisarandan iti nasantuan nga espiritu”?

¹⁸ Iti kamaudianan, idiay Jerusalem, dagiti manangsuportar ti panangkugit nakisubangda ken Pedro. (11:1-18) Idi inlawlawagna no kasano a dagiti Gentil “nabautisaranda iti nasantuan nga espiritu,” dagiti kakabsatna a Judio nagulimekda ken dinaydayawda ti Dios, a kunkunada: “No kasta, inted met ti Dios kadagiti Gentil ti panagbabawi a pakabiagan.” Datayo met rebbeng nga agbalintayo a manangawat no mailawlawag kadatayo ti nadiosan a pagayatan.

Naipasdek ti Kongregasion a Gentil

19. Kasano a naawagan dagiti adalan a Kristiano?

¹⁹ Ti umuna a kongregasion a Gentil ket mabuangayen. (11:19-26) Idi nawarawara dagiti adalan babaen iti panangparigat a timmaud gapu ken Esteban, dadduma napanda idiay Antioquia, Siria, nga agdinamag gaput’ narugit a panagdayaw ken moral a kinarugit. Bayat nga isasaoda ti naimbag a damag kadagiti Griego ti pagsasaoda a tattao sadiay, “ti ima ni Jehova adda kadakuada,” ket adut’ nagbalin a manamati. Nangisursuro da Bernabe ken Saulo idiay iti makatawen, ket “idiay Antioquia babaen iti nadiosan a pagayatan ti nangrugian ti pannakanagan dagiti adalan a Kristiano.” Awan duadua ni Jehova ti nangiturong ti pannakanaganda ti kasta, yantangay ti sao a Griego a khre·ma·tiʹzo a kayatna a sawen “maawagan babaen iti nadiosan a pagayatan” ket kanayon a maus-usar iti Kasuratan a mainaig iti naggaput’ Dios.

20. Aniat’ impadto ni Agabo, ken kasanot’ panagtignay ti kongregasion ti Antioquia?

²⁰ Dagiti mammadto a managbuteng iti Dios immayda met idiay Antioquia manipud Jerusalem. (11:27-30) Maysa idi ni Agabo, a nangipakaammo a “gapu iti espiritu nga addanto maysa a dakkel a bisin iti amin a mapagnaedan a daga.” Dayta a padto natungpal bayat ti panagturay ni Romano nga emperador Claudio (41-54 K.P.), ket ni historiador a Josephus tinukoyna daytoy a “dakkel a panagbisin.” (Jewish Antiquities, XX, 51 [ii, 5]; XX, 101 [v, 2]) Gaput’ ayatda, natignay ti kongregasion ti Antioquia a nangipatulod ti tulong kadagiti napanglaw a kakabsat idiay Judea.​—Juan 13:35.

Napaay ti Panangidadanes

21. Ania nga aksion ti innala ni Herodes Agrippa I maibusor ken Pedro, ngem aniat’ resultana?

²¹ Ti panawen ti kinatalna nagpatingga idi a ni Herodes Agrippa I rinugianna nga idadanes dagiti managbuteng ken Jehova idiay Jerusalem. (12:1-11) Pinapatay ni Herodes ni Santiago babaen iti kampilan, nalabit pinutolanna kas ti umuna nga apostol a namartir. Idi makitana a daytoy ti nangparagsak kadagiti Judio, ni Herodes imbaludna ni Pedro. Mabalin a ti apostol ti nakakadena iti maysa a soldado iti tunggal sikiganna, bayat a dua pay ti mangguguardia ti seldana. Ni Herodes ti nangiplano a mangpapatay kenkuana kalpasan ti Paskua ken kadagiti aldaw ti di nalebaduraan a tinapay (Nisan 14-21), ngem ti karkararag ti kongregasion a maipuon kenkuana ti nasungbatan iti apag-isu a tiempo, kas masansan a mapaspasamak met iti karkararagtayo. Napasamak daytoy idi a ti anghel ti Dios simimilagro a winayawayaanna ti apostol.

22. Aniat’ napasamak idi ni Pedro napan idiay balay ti ina ni Marcos, a ni Maria?

²² Di nagbayag addan ni Pedro idiay balay da Maria (nga ina ni Juan Marcos), a mabalin maysa a pagtataripnongan dagiti Kristiano. (12:12-19) Iti kasipngetan, ti adipen a babai a ni Rode nalasinna ti timek ni Pedro ngem pinanawanna idiay nakarikep a ruangan. Idi damo impagarup dagiti adalan a ti Dios nangibaon ti angheliko a mensahero a nangirepresentar ken Pedro ken agsasao iti timek kas timekna. Idi pinastrekdan ni Pedro, nupay kasta, imbagana kadakuada nga ipakaammoda ti pannakaispalna ken Santiago ken kadagiti kakabsat (nalabit dagiti panglakayen). Kalpasanna isut’ pimmanaw ken napan iti sabali a disso a dina impakpakaammo ti papananna tapno maliklikan ti panagpeggadda wenno iti bagina met laeng inkaso nga adda panagpalutpot. Ti panangsapsapul ni Herodes ken Pedro ket di naballigi, ket dagiti agbambantay nadusada, nalabit napapatayda pay.

23. Kasanot’ panagpatingga ti panagturay ni Herodes Agrippa I, ket aniat’ intay maadal iti daytoy?

²³ Idi 44 K.P. nagpatingga a bigla ti panagturay ni Herodes Agrippa I idiay Cesarea idi isut’ 54 años. (12:20-25) Isut’ siluluksaw kadagiti taga Fenecia ti Tiro ken Sidon, a nangpasuksok ken adipenna a Blasto tapno mangiyurnos ti panagdengngeg a sadiay mabalinda ti makikappia. Ket iti “maysa nga aldaw” (a piesta met a mangpadpadayaw ken Claudio Cesar), kinawesan ni Herodes ti bagina iti naarian a pagan-anay, ket timmugaw iti pangukoman, ket nagbitla kadakuada. Ket dagiti umili nagdir-ida: “Timek ti maysa a dios, a di ket maysa a tao!” Insigida, maysa nga anghel ni Jehova ti nangkabil kenkuana “gapu ta dina pinadayawan ti Dios.” Ni Herodes ti “inigges ket natay.” Sapay koma ta daytoy a pakdaar nga ulidan tignayennatayo nga agtultuloy a magna iti panagbuteng ken Jehova, a lisian ti kinatangsit ken itden ti dayaw kenkuana gapu kadagiti ar-aramidentayo kas ilina.

24. Anianto ti ipakita ti masanguanan nga artikulo maipapan iti panagsaknap?

²⁴ Agpapan pay panangidadanes ni Herodes, “ti sao ni Jehova nagtultuloy a rimmang-ay.” Kinapudnona, kas ipakita ti masanguanan nga artikulo, inanamaen dagiti adalan ti kanayonan pay a panagsaknap. Apay? Ngamin ta “magmagnada iti panagbuteng ken Jehova.”

Kasanot’ Panangsungbatyo?

◻ Kasanot’ panangipakita ni Esteban nga isut’ agbuteng ken Jehova, kas ti adu kadagiti ad-adipen ti Dios nanipud idin?

◻ Aniat’ epekto ti ipapatay ni Esteban iti trabaho a panangikaskasaba ti Pagarian, ken adda aya katupag daytoy iti moderno nga aldaw?

◻ Kasano a ti manangidadanes a Saulo ti Tarso nagbalin a managbuteng ken Jehova?

◻ Asino dagiti immuna a manamati a Gentil?

◻ Kasanot’ panangipakita ti Aramid kapitulo 12 a ti panangidadanes saanna a mapasardeng dagiti managbuteng ken Jehova?

[Ladawan iti panid 16, 17]

Maysa a lawag ti naggapu manipud langit ket maysa a timek ti nagkuna: “Saulo, Saulo, apay-apay nga idadanesnak?”