Dagiti Nasaysayaat a Bendision Babaen ti Baro a Tulag

“Ni Jesus . . . isu met ti manangibabaet iti maitupag a nasaysayaat a tulag.”​—HEBREO 8:6.

 1. Siasino ti ‘bin-i ti babai’ a naikari idiay Eden, ket kasano a ‘nasugat iti mukod’?

IDI nagbasol da Adan ken Eva, inukom ni Jehova ni Satanas, daydi nangallilaw ken ni Eva, a kinunana: “Pagginnuraenkayto iti babai ken ti bin-im ken ti bin-ina. Sugatennanto ta ulom ket sika sugatemto ti mukodna.” (Genesis 3:15, NW) Sa la nagparang ti Bin-i a naikari idiay Eden idi nabautisaran ni Jesus idiay Karayan Jordan idi 29 K.P. Iti ipapatayna iti kayo a pagtutuokan idi 33 K.P., natungpal ti maysa a paset dayta a nagkauna a padto. ‘Sinugat [ni Satanas] ti mukod’ ti Bin-i.

 2. Sigun iti sasao ni Jesus a mismo, kasano a magunggonaan ti sangatauan iti ipapatayna?

² Makaparagsak, saan a permanente daydi a sugat, nupay naut-ot unay. Napagungar ni Jesus kas imortal nga espiritu sa immuli ken Amana sadi langit, a nangidataganna iti pateg ti naiparukpok a darana kas “subbot a kasukat dagiti adu.” No kasta, pimmudno ti mismo a sasaona: “Masapul a maibayog ti Anak ti tao, tapno tunggal maysa a mamati kenkuana maaddaan iti agnanayon a biag. Ta ti Dios inayatna ti lubong iti kasta unay isu nga intedna ti bugbugtong nga Anakna, tapno tunggal maysa a mangalagad iti pammati kenkuana saan koma a madadael no di ket maaddaan iti agnanayon a biag.” (Mateo 20:28; Juan 3:14-16; Hebreo 9:12-14) Nagpateg ti paset ti baro a tulag iti pannakatungpal ti padto ni Jesus.

Ti Baro a Tulag

 3. Kaano a damo a naipatungpal ti baro a tulag?

³ Idi umadanin ti ipapatayna, kinuna ni Jesus kadagiti pasurotna a ti maiparukpok a darana isu ti ‘dara iti [baro a] tulag.’ (Mateo 26:28; Lucas 22:20) Sangapulo nga aldaw kalpasan ti iyuulina sadi langit, nabatad a maipatpatungpalen ti baro a tulag idi naiparukpok ti nasantuan nga espiritu iti agarup 120 nga adalan a naguurnong iti makinngato a siled idiay Jerusalem. (Aramid 1:15; 2:1-4) Ti pannakaiyeg dagitoy 120 nga adalan iti baro a tulag impakitana a nagpason daydi “immuna” a tulag, ti Linteg ti tulag.​—Hebreo 8:13.

 4. Adda kadi pagkurangan ti daan a tulag? Ilawlawagyo.

⁴ Adda kadi pagkurangan ti daan a tulag? Awan. Pudno, tangay nasuktanen, saanen a naisangsangayan nga ili ti Dios ti natural nga Israel. (Mateo 23:38) Ngem dayta ket gapu iti panagsukir ken panangilaksid ti Israel iti Pinulotan ni Jehova. (Exodo 19:5; Aramid 2:22, 23) Nupay kasta, sakbay a nasukatan ti Linteg, adu ti naibanagna. Iti adu a siglo, dayta ti nangipaay iti dalan iti iyaadani iti Dios ken proteksion manipud iti ulbod a relihion. Naglaon dayta kadagiti detalye a mangiladladawan iti baro a tulag ket dagiti maulit-ulit a daton nga impaannurotna impakitana a kasapulan unay ti tao ti pannakasubbot iti basol ken patay. Kinapudnona, ti Linteg ‘nagbalin a manangisuro a mangiturong ken Kristo.’ (Galacia 3:19, 24; Roma 3:20; 4:15; 5:12; Hebreo 10:1, 2) Nupay kasta, matungpal a naan-anay babaen ti baro a tulag ti bendision a naikari ken Abraham.

Mabendisionan Dagiti Nasion Babaen ti Bin-i ni Abraham

5, 6. Iti kangrunaan, naespirituan a kaitungpalan ti Abrahamiko a tulag, asino ti Bin-i ni Abraham, ket ania a nasion ti immuna a nabendisionan babaen kenkuana?

⁵ Inkari ni Jehova ken Abraham: “Babaen ti bin-im bendisionanto dagiti amin a nasion ti daga ti bagbagida.” (Genesis 22:18, NW) Iti sidong ti daan a tulag, adu a naemma a ganggannaet ti nabendisionan babaen ti pannakitimpuyogda iti Israel, ti nasion a bin-i ni Abraham. Nupay kasta, iti kangrunaan a naespirituan a kaitungpalanna, ti Bin-i ni Abraham ket maysa a perpekto a tao. Inlawlawag daytoy ni Pablo idi kinunana: “Dagiti kari naisaoda ken Abraham ken iti bin-ina. Dina kuna: ‘Ken kadagiti bin-i,’ a kasla iti kasasaad ti adu a kakasta, no di ket kas iti kasasaad ti maymaysa: ‘Ken iti bin-im,’ nga isu ni Kristo.”​—Galacia 3:16.

⁶ Wen, ni Jesus ti Bin-i ni Abraham, ket babaen kenkuana sagrapen dagiti nasion ti bendision a nasaysayaat nga amang ngem ti aniaman a naawat ti natural nga Israel. Kinapudnona, ti Israel a mismo ti umuna a nasion a nakaawat iti daytoy a bendision. Di nagbayag kalpasan ti Pentecostes 33 K.P., kinuna ni apostol Pedro iti maysa a grupo dagiti Judio: “Dakayo dagiti annak dagiti mammadto ken ti tulag a nakitulagan ti Dios kadagiti ammayo, a kunkunana ken Abraham, ‘Ket iti bin-im dagiti amin a pamilia iti daga mabendisionandanto.’ Kadakayo nga umuna nga isu imbaon ti Dios, kalpasan ti panangpagungarna iti Adipenna, tapno bendisionannakayo babaen iti panamagtallikudna iti tunggal maysa manipud kadagiti nadangkes nga ar-aramidyo.”​—Aramid 3:25, 26.

 7. Aniada a nasion ti nabendisionan babaen ken Jesus, ti Bin-i ni Abraham?

⁷ Di nagbayag, naidanon ti bendision kadagiti Samaritano sa kadagiti Gentil. (Aramid 8:14-17; 10:34-48) Iti nagbaetan ti 50 ken 52 K.P., insurat ni Pablo kadagiti Kristiano idiay Galacia sadi Asia Menor: “Ti Kasuratan, yantangay nakitana a nasaksakbay a ti Dios ideklarananto a nalinteg dagiti tattao iti nasnasion gapu iti pammati, impakpakaunana nga indeklara ti naimbag a damag ken Abraham, a dayta ti: ‘Babaen kenka isuamin dagiti nasion mabendisionandanto.’ Iti kasta dagidiay mangannurot iti pammati mabembendisionanda a mairaman ken matalek nga Abraham.” (Galacia 3:8, 9; Genesis 12:3) Nupay adu kadagiti Kristiano idiay Galacia ti “tattao iti nasnasion,” nabendisionanda babaen ken Jesus gapu iti pammatida. Kasano?

 8. Kadagiti Kristiano idi kaaldawan ni Pablo, ania ti nairaman iti pannakabendision babaen ti Bin-i ni Abraham, ket mano idi kamaudiananna ti nakaawat iti kasta a bendison?

⁸ Kinuna ni Pablo kadagiti Kristiano idiay Galacia, aniaman a puli ti naggapuanda: “No kukuanakayo ni Kristo, pudno a bin-inakayo ni Abraham, dagiti agtawid mainaig iti maysa a kari.” (Galacia 3:29) Kadagidi a taga Galacia, ti bendision babaen ti Bin-i ni Abraham inramanna ti pannakaipasidongda iti baro a tulag ken kasta met ti panagbalinda a makipagtawid ken Jesus, kakadua ni Jesus iti bin-i ni Abraham. Ditay ammo ti populasion ti nagkauna nga Israel. Ti laeng ammotayo ket nagbalin dayta a “kas kadagiti darat nga adda iti igid ti baybay iti kinaruay.” (1 Ar-ari 4:20) Nupay kasta, ammotayo ti kompleto a bilang dagiti kakadua ni Jesus iti naespirituan a bin-i​—144,000. (Apocalipsis 7:4; 14:1) Naggapu dagitoy 144,000 iti “tunggal tribo ken pagsasao ken ili ken nasion” ti sangatauan ken makiramramanda a mangiburay kadagiti bendision ti Abrahamiko a tulag kadagiti sabsabali pay.​—Apocalipsis 5:9.

Natungpal ti Padto

 9. Kasano a naisaad ti linteg ni Jehova iti uneg dagidiay adda iti babaen ti baro a tulag?

⁹ Idi impadtona ti baro a tulag, insurat ni Jeremias: “Daytoy ti tulag nga aramidekto iti balay ti Israel iti kalpasan dagidiay nga aldaw, kuna ni Jehova; Isaadkonto ti linteg iti unegda, ket isuratkonto iti pusoda.” (Jeremias 31:33) Dagidiay adda iti babaen ti baro a tulag agserserbida ken Jehova gapu iti ayat. (Juan 13:35; Hebreo 1:9) Naisurat iti pusoda ti linteg ni Jehova, ken sipapasnek a tarigagayanda nga aramiden ti pagayatanna. Pudno, iti nagkauna nga Israel, adda dagiti matalek a tattao a sipapasnek a nangipateg iti linteg ni Jehova. (Salmo 119:97) Ngem adu ti di nangipateg. Kaskasdi, nagtalinaedda a paset ti nasion. Saan a makapagtalinaed ti maysa a tao iti baro a tulag no saan a maisurat iti pusona ti linteg ti Dios.

10, 11. Kadagidiay adda iti babaen ti baro a tulag, kasano a ni Jehova agbalin a “Diosda,” ket kasano nga isuda amin am-ammoda ni Jehova?

¹⁰ Kinuna pay ni Jehova maipapan kadagidiay adda iti babaen ti baro a tulag: “Siakto ti Diosda, ket isudanto ti ilik.” (Jeremias 31:33) Iti nagkauna nga Israel, adu ti nagdaydaydaw iti didiosen dagiti nasion, ngem nagtalinaedda nga Israelita. Maibatay iti baro a tulag, namarsua ni Jehova iti naespirituan a nasion, “ti Israel ti Dios,” a mangsukat iti natural nga Israel. (Galacia 6:16; Mateo 21:43; Roma 9:6-8) Nupay kasta, ti maysa a tao saan a makapagtalinaed a paset ti baro a naespirituan a nasion no sumardeng nga agdaydayaw ken ni Jehova ken kenkuana laeng.

¹¹ Kinuna pay ni Jehova: “Isuda amin am-ammodakto, manipud iti kababassitan agingga iti kadadakkelan kadakuada.” (Jeremias 31:34) Iti Israel, adu ti basta di nangikankano ken Jehova, a kunkunada no an-anagen: “Ni Jehova saanto nga agaramid iti naimbag, saanto met nga agaramid iti dakes.” (Sofonias 1:12) Saan a makapagtalinaed ti maysa a tao a paset ti Israel ti Dios no dina ikankano ni Jehova wenno tulawanna ti nadalus a panagdayaw. (Mateo 6:24; Colosas 3:5) Dagiti naespirituan nga Israelita isuda “dagiti tattao a bigbigenda ti Diosda.” (Daniel 11:32) Pagragsakanda ti ‘gumun-od iti pannakaammo maipapan iti maymaysa a pudno a Dios ken ni Jesu-Kristo.’ (Juan 17:3) Ti panangammo ken Jesus paunegenna ti pannakaammoda iti Dios tangay, iti naisangsangayan a pamay-an, ni Jesus ‘daydiay nangilawlawag [iti Dios].’​—Juan 1:18; 14:9-11.

12, 13. (a) Maibatay iti ania a pakawanen ni Jehova ti basbasol dagidiay naiyeg iti baro a tulag? (b) No maipapan iti pannakapakawan dagiti basol, kasano a nasaysayaat ti baro a tulag ngem ti daan a tulag?

¹² Kamaudiananna, inkari ni Jehova: “Pakawanekto ti kinadakesda, ket saankonto a lagipenen ti basolda.” (Jeremias 31:34b) Naglaon ti Linteg ni Moises iti ginasut a naisurat nga alagaden a rebbeng a tungpalen dagiti Israelita. (Deuteronomio 28:1, 2, 15) Amin dagidiay mangsalungasing iti Linteg mangidatagda kadagiti daton a pangabbong kadagiti basolda. (Levitico 4:1-7; 16:1-31) Adu a Judio ti namati a mapalintegda babaen ti bukodda nga aramid a mayannurot iti Linteg. Ngem ammo dagiti Kristiano a pulos a saanda a mategged ti kinalinteg babaen kadagiti bukodda nga aramid. Dida maliklikan ti agbasol. (Roma 5:12) Iti sidong ti baro a tulag, posible laeng ti nalinteg a takder iti imatang ti Dios maibatay iti daton ni Jesus. Nupay kasta, ti kasta a takder ket maysa a sagut, di kaikarian a kinamanangngaasi a naggapu iti Dios. (Roma 3:20, 23, 24) Kalikaguman pay laeng ni Jehova ti panagtulnog dagiti adipenna. Kinuna ni Pablo a dagidiay adda iti babaen ti baro a tulag “adda[da] iti sidong ti linteg ken Kristo.”​—1 Corinto 9:21.

¹³ Gapuna, kadagiti Kristiano adda met daton a pangabbong iti basol, ngem napatpateg nga amang ngem dagiti daton nga impaannurot ti Linteg ti tulag. Insurat ni Pablo: “Tunggal padi [iti sidong ti Linteg ti tulag] agsaad iti lugarna iti inaldaw-aldaw tapno mangipaay iti publiko a panagserbi ken tapno idatonna a masansan dagiti isu met laeng a sakripisio, ta dagitoy dida kabaelan nga ikkaten a naan-anay dagiti basol uray kaano. Ngem [ni Jesus] indatonna iti agnanayonen ti maysa a sakripisio a maipaay kadagiti basol ket nagtugaw iti makannawan nga ima ti Dios.” (Hebreo 10:11, 12) Tangay dagiti Kristiano nga adda iti babaen ti baro a tulag mamatida iti daton ni Jesus, ideklara ida ni Jehova a nalinteg, awanan basol, ket ngarud maikarida a mapulotan kas naespirituan nga annakna. (Roma 5:1; 8:33, 34; Hebreo 10:14-18) No makabasolda gapu iti natauan a kinaimperpekto, mabalinda ti dumawat iti pammakawan ni Jehova, ket maibatay iti daton ni Jesus, pakawanen ida ni Jehova. (1 Juan 2:1, 2) Nupay kasta, no igagarada ti agbasol, mapukawda ti nalinteg a takderda ken ti pribilehio a makiraman iti baro a tulag.​—Hebreo 2:2, 3; 6:4-8; 10:26-31.

Ti Daan a Tulag ken ti Baro

14. Ania a pannakakugit ti naipaalagad iti sidong ti Linteg ti tulag? iti sidong ti baro a tulag?

¹⁴ Nakugit idi dagiti lallaki iti daan a tulag kas tanda nga addada iti babaen ti Linteg. (Levitico 12:2, 3; Galacia 5:3) Idi kabbuangay ti kongregasion Kristiano, impagarup dagiti dadduma a rebbeng a makugit met dagiti di Judio a Kristiano. Ngem dagiti apostol ken panglakayen sadi Jerusalem, nga inwanwan ti Sao ti Dios ken ti nasantuan nga espiritu, natinongda a saan a kasapulan daytoy. (Aramid 15:1, 5, 28, 29) Sumagmamano a tawen kalpasanna, kinuna ni Pablo: “Isu saan a maysa a Judio no iti makinruar, wenno ti pannakakugit iti lasag saan met a makinruar. No di ket isu maysa a Judio no iti uneg, ket ti pannakakugitna isu daydiay iti puso babaen ti espiritu, ket saan a babaen ti naisurat a pagannurotan.” (Roma 2:28, 29) Awanen ti naespirituan a pateg iti imatang ni Jehova ti literal a pannakakugit, uray kadagiti natural a Judio. Kadagidiay adda iti babaen ti baro a tulag, ti puso, saan a ti lasag, ti masapul a makugit. Masapul a maikkat amin a pampanunot, tarigagay, ken motiboda a di makaay-ayo wenno narugit iti imatang ni Jehova.a Adu ita ti sibibiag a pammaneknek iti pannakabalin ti nasantuan nga espiritu a mangbalbaliw iti panagpampanunot iti kastoy a wagas.​—1 Corinto 6:9-11; Galacia 5:22-24; Efeso 4:22-24.

15. Kasano a nagduma ti natural nga Israel ken ti Israel ti Dios no maipapan iti naarian a turay?

¹⁵ Iti urnos ti Linteg ti tulag, ni Jehova ti Ari ti Israel, ket idi agangay inusarna ti kinasoberanona babaen kadagiti ari a tattao idiay Jerusalem. (Isaias 33:22) Ni Jehova met ti Ari ti Israel ti Dios, ti naespirituan nga Israel, ket nanipud 33 K.P., agturturayen babaen ken Jesu-Kristo, a nakaitedan ti “isuamin a kinaturay . . . idiay langit ken ditoy daga.” (Mateo 28:18; Efeso 1:19-23; Colosas 1:13, 14) Iti kaaldawantayo, ti Israel ti Dios bigbigbigenna ni Jesus kas Ari ti nailangitan a Pagarian ti Dios, a naipasdek idi 1914. Nasaysayaat nga amang nga Ari ni Jesus ngem uray kada Ezekias, Josias, ken dadduma pay a matalek nga ari ti nagkauna nga Israel.​—Hebreo 1:8, 9; Apocalipsis 11:15.

16. Ania a kita ti kinapadi ti Israel ti Dios?

¹⁶ Ti Israel ket saan la a maysa a pagarian no di pay ket addaan idi kadagiti napulotan a papadi. Idi 33 K.P., sinuktan ti Israel ti Dios ti natural nga Israel ken nagbalin nga “adipen” ni Jehova, “dagiti saksi[na].” (Isaias 43:10) Gapuna, agaplikar iti naespirituan nga Israel ti Dios ti sasao ni Jehova iti Israel a nailanad iti Isaias 43:21 ken Exodo 19:5, 6. Maysa itan ti baro a naespirituan a nasion ti Dios a “napili a puli, maysa a naarian a kinapadi, maysa a nasantuan a nasion, ili nga agpaay a naisangsangayan a sanikua,” a ‘mangideklara a sisasaknap iti kinatan-ok ni Jehova.’ (1 Pedro 2:9) Isuamin iti Israel ti Dios, lallaki ken babbai, ket bin-ig a papadi. (Galacia 3:28, 29) Kas maikadua a paset ti bin-i ni Abraham, kunada itan: “Agragragsakkayo, O dakayo a nasnasion, a maitimpuyog iti ilina.” (Deuteronomio 32:43) Dagiti kameng ti naespirituan nga Israel nga adda pay la ditoy daga ti mangbukel iti “matalek ken masirib nga adipen.” (Mateo 24:45-47) Babaen laeng ti pannakitimpuyog kadakuada nga awaten ti Dios ti sagrado a panagserbi.

Ti Pagarian ti Dios ​—Ti Maudi a Kaitungpalan

17. Ania a pannakayanak ti mapasaran dagidiay adda iti babaen ti baro a tulag?

¹⁷ Dagiti Israelita a nayanak kalpasan ti 1513 K.K.P. naipasidongda iti Linteg ti tulag manipud pannakayanakda. Mayanak met​—iti naespirituan a pamay-an​—dagidiay iyeg ni Jehova iti baro a tulag. Dinakamat daytoy ni Jesus iti Fariseo a ni Nicodemo idi kinunana: “Pudno unay kunak kenka, Malaksid no ti asinoman maiyanak manen, dina mabalin a kitaen ti pagarian ti Dios.” (Juan 3:3) Dagiti 120 nga adalan idi Pentecostes 33 K.P. ti immuna nga imperpekto a tattao a nakapasar iti daytoy baro a pannakayanak. Tangay naideklarada a nalinteg iti sidong ti baro a tulag, inawatda ti nasantuan nga espiritu kas “maysa a tanda a pakpakauna” ti naarian a tawidda. (Efeso 1:14) ‘Nayanakda manipud iti espiritu’ tapno agbalinda nga annak nga inampon ti Dios, a mamagbalin kadakuada a kakabsat ni Jesus ket ngarud “makipagtawid ken Kristo.” (Juan 3:6; Roma 8:16, 17) Ti ‘pannakayanakda manen’ ti nangiwaya iti nakaskasdaaw a namnama.

18. Ti pannakayanak manen iwayaanna ti ania a nakaskasdaaw a namnama para kadagidiay adda iti babaen ti baro a tulag?

¹⁸ Idi imbabaetna ti baro a tulag, adda kanayonan a tulag nga inaramid ni Jesus kadagiti adalanna, a kunkunana: “Mangaramidak iti maysa a tulag kadakayo, kas iti panangaramid ni Amak iti maysa a tulag kaniak, maipaay iti maysa a pagarian.” (Lucas 22:29) Daytoy a tulag maipapan iti Pagarian ti nangiwaya iti pannakatungpal ti naisangsangayan a sirmata, a nailanad iti Daniel 7:13, 14, 22, 27. Nakita ni Daniel “ti maysa a kasla anak ti tao” a nangitedan ti “Dati a lakay,” ni Jehova, iti naarian nga autoridad. Kalpasanna, nakita ni Daniel a “dagiti sasanto tinagikuada ti pagarian.” Ni Jesus daydi “kasla anak ti tao” a nangitedan ni Jehova a Dios iti nailangitan a Pagarian idi 1914. Dagiti napulotan-espiritu nga adalanna ti “sasanto” a kakaduana iti dayta a Pagarian. (1 Tesalonica 2:12) Kasano?

19, 20. (a) Kadagidiay adda iti babaen ti baro a tulag, ania ti maudi, nadayag a kaitungpalan ti kari ni Jehova ken Abraham? (b) Ania pay a saludsod ti rumbeng nga usigen?

¹⁹ Kalpasan ti ipapatayda, kas ken Jesus mapagungar dagitoy napulotan kas imortal nga espiritu a parparsua tapno makipagserbida kenkuana kas ar-ari ken papadi sadi langit. (1 Corinto 15:50-53; Apocalipsis 20:4, 6) Anian a nagdayag a namnama! “Agturaydanto a kas ar-ari iti daga,” saan la nga iti daga ti Canaan. (Apocalipsis 5:10) ‘Tagikuaendanto kadi dagiti ruangan dagiti kabusorda?’ (Genesis 22:17) Wen, ken naan-anay inton maimatanganda ti pannakadadael ti Babilonia a Dakkel, ti narelihiosuan a balangkantis a kabusor, ken inton kadua ni Jesus dagitoy a napagungar a napulotan a mangipastor kadagiti nasion “babaen ti sarukod a landok” ken mangrumek iti ulo ni Satanas. Iti kasta, makiramandanto a mangtungpal iti maudi a detalye ti padto iti Genesis 3:15.​—Apocalipsis 2:26, 27; 17:14; 18:20, 21; Roma 16:20.

²⁰ Kaskasdi, maisaludsodtayo, Dagitoy laeng kadi 144,000 a matalek a karkarua ti naipasidong iti Abrahamiko a tulag ken iti baro a tulag? Saan, dagiti dadduma a saan a direkta a naipasidong kadagitoy a tulag mabendisionandanto babaen kadakuada, kas ipakita ti sumaganad nga artikulo.

[Footnote]

Malagipyo Kadi?

◻ Kaano a damo a naipatungpal ti baro a tulag?

◻ Ania ti naibanag babaen ti daan a tulag?

◻ Asino ti kangrunaan a Bin-i ni Abraham, ket kasano ti panagsasaruno dagiti nasion a nabendisionan babaen iti dayta a Bin-i?

◻ Kadagiti 144,000, ania ti maudi a kaitungpalan ti Abrahamiko a tulag ken ti baro a tulag?

[Ladawan iti panid 15]

Ti pannakapakawan dagiti basol naun-uneg ti kaipapananna kadagidiay naiyeg iti baro a tulag ngem kadagidiay adda iti babaen ti daan a tulag