Guraen a Naan-anay ti Nakababain a Kurso ti Lubong
“Masmasdaawda gapu ta dikay makitimpuyog kadakuada iti panagbiag iti kinaderrep, ket ab-abiendakayo.”—1 Pedro 4:4.
1. Kasano ti panangdeskribir ti Biblia iti dati a kurso ti lubong isu a pagpagnaan dagiti adu a Kristiano idi immuna a siglo?
TI “PANAGBIAG iti kinaderrep.” Kasta ti panangdeskribir ni apostol Pedro iti nakababain a kasasaad isu a pagpagnaan dagiti adu idi immuna a siglo sakbay ti panagbalinda a Kristiano. Dadduma a patarus saritaenda dayta a kas “baresbes iti kinadakes” (The New American Bible); ti “panaglablabes iti kinadakes” (The New Testament, ni Kleist ken Lilly). Ania daytoy a panagbiag iti kinaderrep? Dinakamat ti apostol nga espesipiko ti nalulok a kababalin, tarigagay nga aglablabes, panagbarbartek, dagiti aglablabes a daydaya, kinabuklis, ken dagiti makarimon a panagrukbab kadagiti ladladawan.—1 Pedro 4:3, 4.
2. Apay a makomendaran dagiti Kristiano itatta?
2 Anian ti nakaidumaan daytoy a lubong ken ti kongregasion dagiti pudno a Kristiano! Sibabara a kinomendaran ni Pedro dagiti Kristiano a sinuratanna gapu iti saanda a panangitultuloy a nagna a kadua dagiti dati a kakaduada iti lubong a lumasat iti daytoy a baresbes, daytoy a panaglablabes, iti kinadakes. Maay-ayotayo unay a mangipaay iti kasta met laeng a komendasion kadagiti Kristiano itatta, ta dagiti kasasaad dakdakesda pay ngem idi immuna a siglo. Sipapasnek nga ikagkagumaan dagiti Saksi ni Jehova ti mangipaay iti nadalus ken awan tulawna a panagdayaw nga anamongan iti Dios ken Amatayo, isu a ramanenna ti ‘panangtaginayon ti maysa iti bagina nga awan tulawna iti lubong.’ (Santiago 1:27) Ti nangato a pagalagadanda iti moral mangiyeg iti dakkel a dayaw iti nagan ni Jehova.
3. Ania ti pakaigapuan iti panagliday ni Pablo, a kas met kadatayo itatta?
3 Tapno mataginayon iti nangato a pagalagadan kas maysa a nadalus nga organisasion, nupay kasta, ti ili ti Dios no dadduma masapul a tubngarenda wenno ilaksidda pay dagiti sumagmamano a mangipalubos iti bagbagida a maawis iti dakes nga ar-aramid daytoy a lubong. Daytoy ket pakaigapuan iti panagliday, ket mariknatayo ti kas iti narikna ni apostol Pablo idi nakitana ti umasping a kasasaad idi umuna a siglo. Isut’ nagsurat: “Ta adu dagiti magna, isuda nga imbagak a namin-adu kadakayo, ket ita ibagak manen a sisasangit kadakayo, ket ita ibagak manen a sisasangit kadakayo nga kabusor ida ti kayo a pagtutuokan ni Kristo, a ti panungpalanda isu ti pannakapukaw, a ti diosda isu ti tianda, ket ti dayagda adda iti bainda, isuda panunotenda laeng ti naindagaan.” (Filipos 3:18, 19) Kasano a datayo, kas indibidual, maliklikantayo dagita a banag a mapasamak kadatayo? Babaen iti panangsursuro iti panangtulad ken Jesus iti panagayat kadagiti pagaladan ni Jehova iti kinalinteg ken babaen ti pananggura iti kinarugit daytoy a lubong.—Hebreo 1:9.
Dikay Tumalliaw
4. (a) Apay nga adda ti posibilidad iti pannakagargaritayo nga agaramid iti nakadakdakes nga ar-aramid daytoy a lubong? (b) Ania ti makatulong kadatayo a mangliklik iti panangpataud iti dakes a tarigagay?
4 Dikay pulos tagtagibassiten ti pannakabalin ti basol. Dagiti pangallukoy daytoy lubong nabileg ken aduda; nasikap ken natuso ti Diablo; ti puso ti tao ket manangallilaw. (1 Juan 2:15-17; 1 Pedro 5:8; Jeremias 17:9) No ti puso tarigagayanna ti maysa a banag, masansan a dayta saan a dumngeg iti pannakirinnason. Dayta ti makagapu nga umawattayo kadagiti pammalagip iti Sao ti Dios a tumulong kadatayo a mangtaginayon iti puspusotayo a naipamaysa ken Jehova ken iti panagaramid iti pagayatanna. Napateg unay ti saan a panangipalubos iti dakes a tarigagay a tumaud iti puso. (Santiago 1:14, 15; Mateo 5:27-30) Masapul a kankanayon a pabilgentayo dagiti puspusotayo babaen iti pannakirinnason no apay a masapul nga ayatentayo ti naimbag ken guraen a naan-anay ken laksiden daytoy narugit a dalan iti lubong. Ginupgop ni apostol Pablo dayta iti kastoy a pamay-an: “Ti ayatyo awan koma ti panaginsisingpetna. Guraenyo ti dakes, salimetmetanyo ti naimbag.”—Roma 12:9.
5. Apay a nainsiriban ti panangaramid iti naannad a panangsukimat kadagiti motibotayo ken tarigagaytayo?
5 Gapu iti peggad iti isisiasi manipud iti Nakristianuan a dalan, nainsiriban para iti tunggal maysa kadatayo ti panangitultuloy a mangusig kadagiti motibotayo, dagiti tarigagaytayo, dagiti kalattayo. Personal kadi a kaslakayo kadagiti Kristiano a kinomendaran ni Pedro gapu iti saanda a panagsubli iti daytoy met laeng a “panagbiag iti kinaderrep”? Wenno, no kadi dadduma mangiparangarangkayo ti kababalin iti asawa ni Lot, a timmalliaw nga addaan ti panagtarigagay kadagiti bambanag isu a nakaisalakananna?—Genesis 19:26; Lucas 17:31-33.
Kinadakes Aglaplapusanan “iti Maudi nga Al-aldaw”
6, 7. (a) Ania a kababalin maipapan iti ragragsak ti kunaen ti Biblia a mangtanda “ti maudi nga al-aldaw”? (b) Kasano a dagiti tattao iti lubong pagpannakkelda dagiti saan a nadalus a panagpampanunotda ken tigtignayda?
6 Agpanunotkayo iti apagkanito maipapan iti lubong a pakasarakantayo kadagiti bagbagitayo iti pagnguduan daytoy maika-20 a siglo. Anian ti kinaaglaplapusanan ti kinadakes! Kas impadto ni apostol Pablo, dagiti lallaki ken babbai “managayatdanto iti ragragsak a nangnangruna ngem ti panagayatda iti Dios.” Kinapudnona, dagiti ‘nadangkes a lallaki ken dagiti impostor dumakesdanto la a dumakes, a mangallilawda ket maallilawda met laeng.’—2 Timoteo 3:1, 4, 13.
7 Ti pannakikamalala, pannakiabig, homoseksualidad, lesbianismo, ken aborsion—dagitoy ken dagiti dadduma pay a sasao nagbalindan nga ebkas iti sangakabbalayan. Dagita a bambanag ti siwayawaya ken maanamongan a sasawenda iti radio ken telebision ken kadagiti relihiuso ken edukasional a kagimongan. Ti pornograpia ket maysa a dakkel a negosio ket nalaka laeng a magun-odan dagiti isuamin. Dadduma kadagiti kalalatakan a sine, pabuya iti entablado, ken dagiti soap operas iti telebision ramanenna dagiti estoria a mainaig iti nagduduma a kita iti imoralidad. Anian a panagyamantayo no saantayo a paset daytoy! Ket anian a nagrigat ti pannakidangadangtayo tapno masiguradotayo a ti kasta a natuso a propaganda saanna nga apektaran dagiti puspusotayo!
8. No maipapan kadagiti imoral nga ar-aramid daytoy a lubong, ania ti kunaen ti Biblia nga aramidentayo koma ken saantay koma nga aramiden?
8 Dagiti nasirib a Kristiano ipangagda ti pakdaar ni Pablo: “Ngem ti pannakikamalala ken ti amin a kita iti kinarugit, wenno ti agum saan man la koma a madukit kadakayo, kas mayannugot kadagiti sasanto. . . A padasenyo no ania ti pagayatan ti Apo. . . Kitaenyo ngarud a siaannad no kasano ti pannagnayo saan a kas la nakuneng no di ket kas la masirib.” Imbes ketdi, kinuna ni Pablo, masapul a panunotentayo dagiti bambanag a napudno, nalinteg, nadalus, makaay-ayo, ken dagiti bambanag a naimbag ti damagda.—Efeso 5:3-16; Filipos 4:8.
9. Ania ti nalaka laeng a mapasamak no pilientayo dagiti mapagduaduaan a panaglinglingay?
9 Siannad kadi a salsalimetmetanyo daytoy nagsayaatan a balakad iti panunotyo no pilpilienyo ti panaglinglingay? Laglagipenyo, no ad-adda a dumngegtayo kadagiti nagdakes a bambanag, ad-adda met a kasla maawat ti estilo ti panagbiag iti lubong, a saan met a nakadakdakes unay. Mabalin pay a mangrugitayo a sililimed a mangpadayaw wenno mangtulad kadagidiay a prominente iti panagay-ayam wenno iti panaglinglingay a mangar-aramid kadagita a bambanag. Masapul nga agalertotayo iti aniaman a kasta a pagannayasan.
Dikay Masiloan iti Daytoy a Panagrasrason ti Lubong
10. Ania ti pilosopia iti biag nga inaramid dagiti Epicureo idi immuna a siglo?
10 Idi kaaldawan ni Pablo adu ti simmurot iti pilosopia dagiti Epicureo, a nagbibiag iti ragragsak, tapno pennekenda dagiti rikriknada. No umapay ti ipapatay kadakayo, kunada, nalpasen ti isuamin iti biangmo. Gapuna apay a dikay gun-oden ti amin a panagragsak a mabalinyo a magun-odan iti panagbiag bayat a sibibiagkayo pay, ta inton bigat mabalin a mataykayo.
11. Kasano nga adu a tattao iti lubong itatta tultuladenda dagiti Epicureo iti panagpampanunotda ken tigtignayda?
11 Adu itatta ti addaan iti isu met laeng a kababalin. Dagitoy awan ti panagbainda a mangaramid iti isuamin a kita iti ragragsak, a bassit laeng ti panangpampanunotda no kasano a ti kababalinda apektaranna dagiti dadduma. Kadakuada, awan ti Dios, wenno no adda man, awan ti panangipakitana iti panangipategna kadagiti ar-aramid ti tao. Agsipud ta ti tao ket produkto iti ebolusion—kas kunaenda—pudno nga awananda iti sungsungbatan iti siasinoman malaksid kadagiti babagida ken ti sosiedad a pagbibiaganda. Addaanda pay iti pagpambar iti panagtignayda a kas kadagiti animal. No dagiti imoral nga ar-aramid a kondenaren ti Biblia mangiyegda iti ragragsak ti rikrikna, sigurado a dagitoy saanda a makondenar. Apay nga agbiagka iti panangilibak iti bagim ken iti pannakaupay, agrason dagita a tattao, no agtungpaltayto amin iti isu met laeng a lugar—ti tanem?
12, 13. (a) Ania ti peggad no dagiti Kristiano maisarangda iti nailubongan a panagrasrason? (b) Ania ti ramut iti parikut idiay Corinto? (c) Ania koma ti maaramidan tapno malapdantayo manipud iti pannakaapektar iti inaagum a panangmatmat iti biag?
12 Nakapatpateg a dadduma a Kristiano idiay Corinto ti kasla naapektaran iti daytoy a kita iti panagrasrason. Iti panagsuratna iti kongregasion sadiay, binigbig ni Pablo a “no dagiti natay saanda a mapagungar,” ngarud addanto ti lohika iti gagangay nga ebkas iti kaaldawanda: “Mangantayo ken uminumtayo, yantangay intono bigat mataytayo.” Ngem dagus nga imbutaktakna daytoy ulbod a panagrasrason: “Saankayo a maallilaw. Dagiti dakes a pannakikuyog dadaelenda dagiti nasayaat a kababalin. Agriingkayo a maipaay iti kinalinteg ket saankayo nga agbasol, ta dagiti dadduma saanda nga ammo ti Dios. Kunak daytoy tapno pagbainanyo.”—1 Corinto 15:32-34.
13 Paliiwenyo no kasano a nakagteng a mismo ni Pablo iti ramut iti parikut dagidiay Kristiano a taga Corinto. Ti dakes a panagpampanunotda nagtaud iti dakes a pannakikuykuyog. Makasursurotayo manipud iti daytoy. No saantayo a naannad, mabalin a mangrugitayo nga agpanunot a masapul a ramanantayo ti dadduma a maiparit a ragragsak sakbay a lakaytayto unayen a mangtagiragsak kadakuada wenno sakbay a mataytayo. No addaantayo ti pagannayasan iti kastoy a panagrasrason, masapul a dagus a baliwantayo ti pamay-an ti panagpampanunottayo. Kasano? Laglagipenyo a daytoy nga inaagum a panangmatmat dina ikankano dagiti nalinteg a pagalagadan ti Dios. Dayta ipakitana ti kinakurang iti pammati iti sigurado a karkari ti Dios, agraman ti namnama iti panagungar. Uray pay manipud iti praktikal a panangmatmat, dagidiay nga agbibiag iti dakes a panagbiag mangiyegda iti bagbagida met laeng kadagiti adu a sakit ti nakem ken parparikut. Tapno maaddaanda iti umiso a pananginanama, masapul nga “agriingda a maipaay iti kinalinteg.” Saanda a makapagrason a siuumiso ken maipaay iti kinalinteg no “awananda iti pannakaammo iti Dios.”
14. Siasino ti saan a mangtawid kadagiti bendision iti Pagarian ti Dios, kaskasdi ania ti binigbig ni Pablo maipapan iti napalabas a panagbiag dagiti dadduma?
14 Iti nasaksakbay pay iti suratna kadagiti taga Corinto, ti apostol a ni Pablo inlawlawagna a dagiti mannakiabig, dagiti mannakikamalala, dagiti managrukbab kadagiti ladladawan, dagiti homoseksual, dagiti mannanakaw, dagiti naagum, dagiti managbarbartek, dagiti managtabbaaw, ken dagiti managpaanak, nga amin dagitoy ket nakaad-adu idiay Corinto, saandanto nga agbalin a paset iti Pagarian ti Dios. Kinunana pay: “Ket kakastada idi dagiti dadduma kadakayo. Ngem nadalusankayo, ngem napagsantokayo.” Ti pannakadalusda iti kastoy a pamay-an ipakitana ti pannakabalin ti Sao ti Dios ken ti daton ti subbot. (1 Corinto 6:9-11) Sigurado, ti panagsubli ti kinarugit iti daan a lubong ket kasta unay a kinamaag!
15. Ania a makailadawan a sasao ti inusar ni Pedro a mangdeskribir iti sasaaden dagidiay nga agsubli kadagiti narugit nga ar-aramid daytoy a lubong?
15 Kinuna ni Pedro: “Ta no iti kalpasan ti pannakalapsutda kadagiti pakarugitan ti lubong gapu iti pannakaammoda ken Apo ken Manangisalakan a Jesu-Kristo, masiluanda manen kadakuada ken maabakda, nagbalin a dakdakes ti maudi a kasasaadda ngem ti immuna. Ta napasamak kadakuada daydi pudno a masasao: ‘Nagsubli manen ti aso iti sarruana, ken ti takong a nabuggoan nagsubli nga agtultulid iti lubnak.’” (2 Pedro 2:20, 22) Nakabilbileg a pagsasao! Kaskasdi, kasapulan dagiti nabileg a sasao no dadduma tapno maipasagepsep kadatayo ti kinaserioso iti balakad a naipaay. Daytoy a pakdaar a naited kadagiti Kristiano idi immuna a siglo ket ad-adda pay a maitutop kadatayo itatta.
Apitentayo ti Immulatayo
16. Kadagiti ania a pamay-an a ti maysa a tao ‘apitenna ti imulana’ no agbibiag iti nakadakdakes a panagbiag?
16 Dagiti Kristiano makitada dagiti pammaneknek iti aglawlawda a ti imoral, dakes a panagbiag daytoy a lubong ket makadangran, makapapatay. (Roma 1:18-32) Iti laeng banag maipapan iti seksualidad, panunotenyo ti sakit ti nakem ken ti panagsagaba a banag iti kinaawan ti panagraem iti linteg ti Dios maipapan iti moralidad: dagiti nasinasina a pagtaengan, dagiti bastardo a panagsikog, aborsion, panangrames, panangmolestia iti ubing, ken dagiti maiyakar ti sekso a saksakit, tapno ilista laeng dagiti sumagmamano a bambanag. Kalpasanna addada dagiti parparikut iti salun-at a dumteng no maabuso ti bagi babaen iti nalabes a pannangan ken panaginum, ken ti panagtomar iti droga gapu iti panagragsak iti dayta. Ti panagpaituray iti kinaagum masansan nga agbanag iti panagtakaw ken ti panagkusit. Awan ti aniaman a panaglabsing iti linteg ti Dios a saan nga agbanag iti pisikal wenno emosional a pannakadangran iti managbasol. Kas iti pammalagip ni apostol Pablo: “Dikay koma maallilaw: Ti Dios saan a marabrabak. Ta ti aniaman nga imulanto ti maysa a tao, apitennanto; ta ti agmula a maipaay iti lasag, iti lasag apitennanto ti panagrupsa, ngem dayta agmula a maipaay iti espiritu, iti espiritu apitennanto ti biag nga agnanayon.”—Galacia 6:7, 8.
17. Apay a ti maysa a Kristiano matignay koma nga agbiag a maitunos iti nalinteg a pagalagadan ti Dios?
17 Iti kasumbangirna, ania dagiti nabileg a rason nga ipaay ti Kasuratan iti panangtaginayontayo kadagiti pagalagadan ti Dios. Anian a pudno ti kunaen ti Sao ti Dios: “Ti matalek a tao aglaplapusanan kadagiti bendision”! (Proverbio 28:20) Dagidiay a manggura iti nakababain a kurso ti lubong maliklikanda dagiti nakaam-amak a pagbanagan iti dakes a panagbiag. Taginayonenda ti nadalus a relasion kadagiti kakabsatda a lallaki ken babbai, ken iti Diosda, ni Jehova. Kasta met, addaanda iti naindaklan a namnama a panangawatdanto iti premio a biag nga agnanayon iti baro a lubong ti Dios. Itan ta agbibiagtayo a nakaas-asidegen iti panungpalan daytoy a sistema dagiti bambanag, dagidiay a “sabsabali a karnero” addaanda pay iti naisangsangayan a namnama a makalasat a sibibiag “iti dakkel a rigat” ken saan a pulos a matayen. Addaanda iti napasnek a pammati iti kari ti Dios a no dumteng ti ipapatay sakbay dayta, inkari ti Dios pagungarenna amin dagidiay adda iti tanem a pakalaglagipan. (Juan 5:28, 29; 10:16; Apocalipsis 7:14) Gapu amin iti daytoy, apay nga ikkan ti asinoman ti uray apagkanito a panangpanunot iti pannakairaman kadagiti makarimon nga ar-aramid daytoy a lubong?—Roma 6:19-23; 1 Pedro 4:1-3.
18. (a) Kasano ti panangiyebkas ni Jehova iti panangukomna kadagiti “nadangkes” iti dakkel a rigat”? (b) No maipapan iti panangukom, kasano ti panangiyebkas ni Jehova iti bagina met laeng kadagiti maudi a sasao a nailanad iti Biblia?
18 Ipakita ti Biblia a silalawag nga agbibiagtayon iti maudi a paset iti awaganna “ti panungpalan iti sistema dagiti bambanag.” (Mateo 24:3) Kinuna ni Pedro a “dagiti langlangit ita ken ti daga naidulinda a maipaay iti apuy a maaywananda nga agingga iti aldaw ti pannakaukom ken ti pannakapukaw dagiti tattao a nadangkes.” (2 Pedro 3:7) Inton daytoy nabayagen nga ur-urayen nga aldaw ti panangukom mapasamak, ti kunaenda a ti tao mabalinna ti agtignay a siwayawaya a naisina iti Dios ket ti imoral, naranggas a kababalinna ket maysa laeng a resulta iti ebolusion mapukawto. (Colosas 3:5, 6) Imdenganyo no kasano a ti Dios a mismo deskribirenna, iti maudi a sasao a nailanad iti Biblia, ti pagbanagan dagidiay agserbi kenkuana ken dagidiay saan nga agserbi kenkuana: “Adtoy! siak umayak a dagus; ket ti panggunggona adda kaniak, tapno gunggonaak ti tunggal maysa kas mayannurot iti aramidna. . . Naragsak dagidiay mangdalus kadagiti pagan-anayda, tapno adda kalinteganda nga aglak-am iti kayo ti biag ken tapno mabalinda ti sumrek kadagiti ruruangan ti siudad. Idiay ruar addada dagiti as-aso, ken dagiti managanito, ken dagiti mannakikamalala, ken dagiti nakapapatay, ken dagiti agrukbab kadagiti didiosen, ken tunggal maysa nga agayat ken agaramid iti ulbod.”—Apocalipsis 22:12-15.
19. Ania koma ti ikagumaantayo nga aramiden bayat a sangsanguentayo ti masanguanan?
19 Bayat a dumakes a dumakes ti moral a kasasaad ti lubong, sititibker koma nga ikagumaanyo nga ay-ayuen ni Jehova babaen ti panangaramid iti nadalus, nadayaw, ken nalinteg. Kanayon koma a gun-odenyo ti premio a biag. Agkedkedkayo koma a maiguyod iti “panagbiag iti kinaderrep” daytoy a lubong, nga isu ti abut iti ipapatay. Mabalinyo ti mangabak iti pannakidangadang iti dakes a panagpampanunot no guraenyo a naan-anay ti nakababain a kurso daytoy a lubong!
Kasano ti Isusungbatyo?
◻ Apay nga adda peggad iti pannakairaman iti nakababain nga ar-aramid daytoy a lubong?
◻ Apay a masapul nga agannadtayo unay iti panagpili iti paglinglingayan?
◻ Ania a makapapatay a panagrasrason ti nalaka a makaimpluensia kadatayo no makilangentayo kadagiti moderno-aldaw nga Epicureo?
◻ Ania ti panangukom ni Jehova a maibusor kadagidiay nga awanan ti panagbabawi nga agaramid iti nakababain a kurso daytoy a lubong?
◻ Ania dagiti bendision nga adda iti masanguanan a maipaay kadagidiay nga agtalinaed a nadalus manipud iti makarimon a kababalin daytoy a lubong?
[Ladawan iti panid 16, 17]
Ti pananggura a naan-anay iti nakababain a kurso daytoy a lubong tulonganna dagiti ad-adipen ti Dios a makastrek iti baro a lubong iti kinalinteg
[Ladawan iti panid 18]
Ti nakababain a panaglinglingay ti lubong ket makasilo iti saan nga agbambantay a Kristiano