“Agrag-oka iti Asawa ti Kinaagtutubom”
“Agrag-oka iti asawa ti kinaagtutubom . . . Apay koma, anakko, nga agragsakka iti napalaus a kadua ti maysa a sangsangaili a babai?”—PROVERBIO 5:18, 20.
1, 2. Apay a makuna a nabendisionan ti romantiko nga ayan-ayat ti agassawa?
SAAN a liklikan ti Biblia ti topiko maipapan iti sekso. Kastoy ti mabasatayo iti Proverbio 5:18, 19: “Mabendisionan koma ti ubbog ti danummo, ket agrag-oka iti asawa ti kinaagtutubom, maysa a maay-ayat a kabaian nga ugsa ken maysa a makakayaw a kalding iti bantay. Dagiti bukodna a barukong bartekendaka koma iti amin a tiempo. Babaen iti ayatna patinayon koma nga agragsakka iti napalaus.”
2 Ti sasao ditoy nga ‘ubbog ti danum’ tukoyenna ti gubuayan ti seksual a pannakapnek. Nabendisionan daytoy agsipud ta ti pannakarikna iti romantiko nga ayat ken napalaus a ragsak ket sagut ti Dios kadagiti agassawa. Ngem dagiti laeng agassawa ti mabalin a mangtagiragsak iti daytoy a kinasinged. Gapuna, mamagpanunot nga inyimtuod ni Solomon, ti ari iti nagkauna nga Israel ken maysa a mannurat iti Proverbio: “Apay koma, anakko, nga agragsakka iti napalaus a kadua ti maysa a sangsangaili a babai wenno arakupem ti barukong ti maysa a ganggannaet a babai?”—Proverbio 5:20.
3. (a) Ania ti nakalkaldaang a kinapudno maipapan iti adu a pagassawaan? (b) Ania ti panangmatmat ti Dios iti pannakikamalala?
3 Iti aldaw ti panagkallaysada, agkinnari ti lalaki ken ti babai iti imatang ti Dios nga ayaten ken agmatalekda iti maysa ken maysa. Nupay kasta, adu a relasion ti agassawa ti nadadael gapu iti pannakikamalala. Kinapudnona, kalpasan ti panangusigna iti 25 a panagadal, maysa a managsirarak ti nagkuna a “25 a porsiento a babbai ken 44 a porsiento a lallaki ti nakikamalala.” Kinuna ni apostol Pablo: “Dikay payaw-awan. Uray dagiti mannakiabig, wenno dagiti managrukbab iti idolo, wenno dagiti mannakikamalala, wenno dagiti lallaki a maipaay kadagiti di nainkasigudan a panggep, wenno dagiti lallaki a makikaidda kadagiti lallaki . . . didanto tawiden ti pagarian ti Dios.” (1 Corinto 6:9, 10) Awan duadua, ti pannakikamalala ket maysa a nadagsen a basol iti imatang ti Dios, isu a dagiti pudno nga agdaydayaw masapul nga agannadda maibusor iti pananggulib iti asawa. Ania ti tumulong kadatayo a mangtaginayon a ‘nadayaw ti panagasawa, ken di natulawan ti pagiddaan ti agassawa’?—Hebreo 13:4.
Agannad Maibusor iti Nagulib a Puso
4. Ania ti sumagmamano a pamay-an a dagiti naasawaan a Kristiano dida napupuotan a nakirelasionda iti saanda nga asawa?
4 Iti daytoy agdama a nalulok a kasasaad, adu a tattao ti ‘addaan kadagiti mata a napno iti pannakikamalala ket saanda a kabaelan ti sumardeng iti basol.’ (2 Pedro 2:14) Sipapakinakem a makirelasionda iti dida asawa. Iti dadduma a pagilian, adu a babbai ti addaan iti sekular a trabaho. Gapu ta makapulapolda dagiti kasungani a sekso, ti pagtrabahuan ket nagbalin a lugar a pagrusingan dagiti di umiso a romantiko a relasion. Gapu kadagiti chat room iti Internet, nalaka metten a makisinninged dagiti managbabain unay nga indibidual. Adu a naasawaan ti natnag iti kasta a silo a dida pay napupuotan.
5, 6. Kasano a nasumok ti maysa a Kristiano a babai ti maysa a napeggad a situasion, ken ania ti maadaltayo iti dayta?
5 Usigentayo no kasano a ti maysa a Kristiano nga awagantayo iti Mary nasumokna ti maysa a situasion a dandani nangirubo kenkuana iti seksual nga imoralidad. Ti asawana, a saan a Saksi ni Jehova, dina ipatpateg ti pamiliana. Malagip pay ni Mary idi naam-ammona ti maysa a katrabahuan ni lakayna sumagmamano a tawenen ti napalabas. Nadayaw ti lalaki, ket idi agangay, inyebkasna pay ti interesna kadagiti narelihiosuan a patpatien ni Mary. “Isu ket naimbag, naiduma unay ken ni lakayko,” kinunana. Di nagbayag, natnag ti riknada iti maysa ken maysa. “Diak met makikamkamalala,” pinanunotna, “ken interesado iti Biblia daytoy a lalaki. Mabalin a makatulongak kenkuana.”
6 Sakbay pay nga agturong iti pannakikamalala ti romantiko a riknana, nakapampanunot ni Mary. (Galacia 5:19-21; Efeso 4:19) Nangrugi a sidiren ti konsiensiana, isu nga inaturna ti bambanag. Ipakita ti kapadasan ni Mary a “ti puso nagulgulib ngem iti aniaman a banag ket desperado.” (Jeremias 17:9) Balakadannatayo ti Biblia: “Ad-adda ngem iti isuamin a sabali pay a maaluadan, saluadam ta pusom.” (Proverbio 4:23) Kasanotayo a maaramid dayta?
‘Ti Nasaldet Rugianna ti Aglemmeng’
7. No tulongam ti maysa a naasawaan nga addaan parikut, ania a Nainkasuratan a balakad ti agserbi a proteksion no iyaplikarmo?
7 “Ti mangipagarup nga isu sitatakder agannad koma a saan a maikulbo,” insurat ni apostol Pablo. (1 Corinto 10:12) Ken ibaga ti Proverbio 22:3: “Nasaldet daydiay nakakita iti didigra ket rugianna ti aglemmeng.” Imbes a sikokompiansa a panunotem, ‘Awan ti mapasamak kaniak,’ masiribka no saganaam dagiti situasion a posible a mangyeg kadagiti parikut. Kas pagarigan, liklikam ti agmaymaysa no iyesngaw kenka ti maysa a kasungani a sekso ti maipapan kadagiti narikut a problemada nga agassawa. (Proverbio 11:14) Ibagam iti dayta a tao a nasaysayaat no pagsaritaanda nga agassawa ti parikutda, wenno agpatulong kadagiti panglakayen, wenno iti maysa a kasekso a nataengan a Kristiano nga agtarigagay nga agballigi ti panagasawada. (Tito 2:3, 4) No maipapan iti dayta a banag, makaipasdek iti nasayaat nga ulidan dagiti panglakayen kadagiti kongregasion dagiti Saksi ni Jehova. No ti maysa a panglakayen kasapulan a kasaritana iti pribado ti maysa a kabsat a babai, aramidenna dayta iti publiko a lugar―kas iti Kingdom Hall.
8. Kasano a makapagannadka iti pagtrabahuan?
8 Iti pagtrabahuan ken iti sadinoman, agannadka kadagiti situasion a mabalin a mamagsinged kenka kadagiti dadduma. Kas pagarigan, irubrubom ti bagim iti sulisog no mangbusboska iti kanayonan nga oras nga agtrabaho a kaduam ti kasungani a sekso. Kas maysa a naasawaan, nasken a nalawag nga ibagam ken ipakitam babaen ti tigtignaymo nga awan ti panggepmo a makirelasion iti saanmo nga asawa. Kas maysa a mangsalsalimetmet iti nadiosan a debosion, sigurado a dimo kayat ti mangala iti atension babaen ti panagalembong wenno babaen ti saan a naemma a panagkawkawes ken panaglanglanga. (1 Timoteo 4:8; 6:11; 1 Pedro 3:3, 4) No adda nakaparang a ladawan ti asawam ken dagiti annakmo iti lugar a pagtartrabahuam, agserbi dayta a pammalagip kenka ken kadagiti dadduma nga adda obligasionmon. Determinadoka koma a di pulos mangiparegta―wenno uray panuynoyan man laeng―dagiti romantiko a pananggargari ti maysa.―Job 31:1.
“Kitaem ti Biag a Kaduam ti Asawa nga Ay-ayatem”
9. Ania nga agsasaganad a pasamak ti mamagbalin a makagargari ti maysa a romantiko a relasion?
9 Tapno masaluadan ti puso, saan laeng a liklikan dagiti napeggad a situasion. No agrayo ti maysa a naasawaan iti dina asawa, mabalin a maigapu dayta iti saan a panangikankano ti asawana kadagiti kasapulanna. Nalabit nga agtultuloy a di maikankano ti asawa a babai, wenno kanayon a mauy-uyaw ti asawa a lalaki. Pagammuan ta adda sabali a tao―naam-ammona man dayta iti pagtrabahuan wenno iti uneg pay ketdi ti kongregasion Kristiano―a kasla mangik-ikut kadagiti mismo a galad a dina makita iti asawana. Di agbayag, tumanor ti maysa a nasinged a relasion, banag a makagargari unay kenkuana. Daytoy a di madmadlaw a panagsasaganad dagiti pasamak patalgedanna ti kinaumiso ti kinuna ti Biblia: “Tunggal maysa masuot babaen ti pananggargari ken panangsulbog ti bukodna a derrep.”—Santiago 1:14.
10. Kasano a mapalagda dagiti agassawa ti relasionda?
10 Imbes nga iti sabali a tao a biroken ti agassawa ti pannakapennek dagiti tarigagayda―dayta man ket panangdungngo, pannakigayyem, wenno panangandingay kabayatan ti maysa a narikut a situasion―ikagumaanda ketdi a palagdaen ti naayat a relasionda kas agassawa. Gapuna, mangbusboskayo iti panawen a kaduayo ti asawayo, ken ad-adda a pasingedenyo ti relasionyo iti maysa ken maysa. Lagipenyo no apay a nagrayokayo kenkuana. Ikagumaanyo nga isubli ti bara ni ayat a nariknayo idi kenkuana. Panunotenyo dagiti naragsak a tiempo a tinagiragsakyo a dua. Ikararagyo dayta iti Dios. Ni salmista a David impakaasina ken ni Jehova: “Parsuaem kaniak ti mismo a puso a nasin-aw, O Dios, ket ikabilmo iti unegko ti maysa a baro nga espiritu, daydiay natibker.” (Salmo 51:10) Determinadoka koma a ‘mangkita iti biag a kaduam ti asawa nga ay-ayatem iti amin nga al-aldaw ti biagmo nga inted ti Dios kenka iti baba ti init.’—Eclesiastes 9:9.
11. Tapno mapalagda ti singgalut ti panagasawa, ania ti maaramidan ti pannakaammo, sirib, ken panangilasin?
11 Tapno mapalagda ti singgalut ti panagasawa, napateg met ti pannakaammo, sirib, ken panangilasin. Kuna ti Proverbio 24:3, 4: “Babaen iti kinasirib mabangonto ti maysa a sangakabbalayan, ket babaen iti panangilasin mapaneknekanto dayta a naipasdek a sititibker. Ket babaen iti pannakaammo mapnonto dagiti makin-uneg a siled iti amin a tagtagipatgen ken makaay-ayo a bambanag nga addaan pateg.” Karaman kadagiti napateg a bambanag a masarakan iti uneg ti naragsak a sangakabbalayan ket dagiti galad a kas iti ayat, kinasungdo, nadiosan a panagbuteng, ken pammati. Tapno mapatanor dagita a galad, masapul ti pannakaammo iti Dios. No kasta, dagiti agassawa rumbeng a sipapasnek nga adalenda ti Biblia. Kasano met kapateg ti sirib ken ti panangilasin? Tapno marisut dagiti inaldaw a parikut, kasapulan ti sirib, ti abilidad a mangyaplikar iti pannakaammo manipud iti Kasuratan. Ti tao nga addaan iti panangilasin matarusanna ti panunot ken rikna ti asawana. (Proverbio 20:5) “Anakko, O ipangagmo ti siribko,” kuna ni Jehova. “Iyallingagmo dagita lapayagmo iti panangilasinko.”—Proverbio 5:1.
No Adda “Rigat”
12. Apay a saan a pakasdaawan nga agparikut dagiti naasawaan?
12 Awan ti perpekto a panagasawa. Ibaga pay ketdi ti Biblia a ti asawa a lalaki ken babai agpasardanto iti “rigat iti lasagda.” (1 Corinto 7:28) Mangnayon iti rigat ti panagasawa dagiti pakadanagan, sakit, pannakaidadanes, ken dadduma pay. Ngem no tumaud dagiti parikut, masapul a risutenyo a dua kas nasungdo nga agassawa a mangikagkagumaan a mangay-ayo ken ni Jehova.
13. Kadagiti ania a benneg a mabalin a sukimaten ti agassawa ti mismo a bagida?
13 Ngem kasano no agparikut ti agassawa gapu iti wagas ti panangtratoda iti maysa ken maysa? Masapul ti panagregget tapno marisut dayta. Kas pagarigan, nalabit nga in-inut a nayugalida ti agsao a sigugubsang. (Proverbio 12:18) Kas nadakamat iti immuna nga artikulo, mabalin a makadangran dayta. Kuna ti maysa a proverbio ti Biblia: “Nasaysayaat ti agnaed iti let-ang a daga ngem ti makipagnaed iti mannakirupir nga asawa a babai a napakuyogan iti panagluksaw.” (Proverbio 21:19) No maysaka nga asawa a babai nga adda iti kasta a kasasaad, iyimtuodmo iti bagim, ‘Marigrigatan kadi ni lakayko a makilangen kaniak gapu iti kababalinko?’ Ibaga ti Biblia kadagiti assawa a lallaki: “Itultuloyyo nga ayaten dagiti assawayo ket dikay agpungtot a sipapait kadakuada.” (Colosas 3:19) No maysaka nga asawa a lalaki, iyimtuodmo iti bagim, ‘Natamnay kadi ti pannakilangenko ken ni baketko, a dayta ti mangiduron kenkuana nga agbirok iti liwliwa iti sabali a tao?’ Siempre, talaga nga awan ti mabalin a pagpambar no ti maysa makaaramid iti seksual nga imoralidad. Ngem gapu ta posible a matnag iti kasta a peggad, adda nasayaat a rason no apay a rumbeng a pagsaritaan ti agassawa ti parikutda.
14, 15. Apay a saan a solusion iti parikut ti agassawa ti pannakirelasionda iti sabali?
14 Saan a marisut ti parikut ti agassawa no agbirokda iti liwliwa babaen ti pannakirelasionda iti saanda nga asawa. Ania ngata ti pagbanagan ti kasta a relasion? Agturong ngata dayta iti maysa a baro ken nasaysayaat a panagasawa? Kasta ti ipagarup ti dadduma. ‘Total,’ irasonda, ‘daytoy a tao ti addaan kadagiti galad a birbirokek iti maysa nga asawa.’ Ngem saan nga umiso ti kasta a panagrasrason, ta ti asinoman a mangpanaw iti asawana―wenno mangiparegta iti maysa a panawanna ti asawana―talaga a dina ipatpateg ti kinasagrado ti panagasawa. Gapuna, minamaag no namnamaem nga agturong dayta a relasion iti nasaysayaat a panagasawa.
15 Ni Mary, a nadakamat itay, pinampanunotna a naimbag dagiti dakes nga ibunga ti ar-aramidenna, agraman ti posibilidad a mapukawna wenno mapukaw ti sabali a tao ti anamong ti Dios. (Galacia 6:7) Kinunana: “Bayat nga inus-usigko ti riknak iti katrabahuan ni lakayko, nabigbigko a laplapdak ketdi ti aniaman a gundaway daytoy a lalaki a mangammo iti kinapudno. Agsagaba ti asinoman a makiraman iti imoral nga aramid ken pakaitibkolan pay ketdi dayta dagiti dadduma!”―2 Corinto 6:3.
Ti Kangrunaan a Rason
16. Ania ti sumagmamano nga ibunga ti panagbalin a narugit iti moral?
16 Mamakdaar ti Biblia: “Kas iti rara agtedtedted dagiti bibig ti maysa a sangsangaili a babai, ket ti ngadasna nalamlamuyot ngem iti lana. Ngem ti pagbanagan manipud kenkuana ket napait a kas iti ajenjo; natarumamis a kas iti kampilan a dua ti tademna.” (Proverbio 5:3, 4) Nakas-ang ken makapapatay dagiti bunga ti panagbalin a narugit iti moral. Sumagmamano kadagita ti maburburibor a konsiensia, sakit a mayakar babaen ti panagdenna, ken ti nakaro a leddaang nga iyegna iti daydiay asawa ti di nagmatalek nga asawa. Gapuna, nasaysayaat a liklikan ti aniaman a dana nga agturong iti pannakikamalala.
17. Ania ti kangrunaan a rason no apay a rumbeng nga agtalinaedka a matalek iti asawam?
17 Ti kangrunaan a rason no apay a dakes ti pannakikamalala ket gapu ta kondenaren dayta ni Jehova, ti Namunganay iti panagasawa ken ti Nangipaay iti seksual a kapasidad. Babaen ken ni propeta a Malakias, kinunana: “Umasidegakto kadakayo maipaay iti panangukom, ket agbalinakto a nasiglat a saksi maibusor . . . kadagiti mannakikamalala.” (Malakias 3:5) No maipapan iti makita ni Jehova, kuna ti Proverbio 5:21: “Ti daldalan ti tao addada iti sanguanan dagiti mata ni Jehova, ket ut-utobenna dagiti amin a desdesna.” Wen, “amin a bambanag lamolamoda ken sipapanayagda a naiparang kadagiti mata daydiay pagidatagantayo.” (Hebreo 4:13) No kasta, ti kangrunaan a rason no apay a rumbeng nga agtalinaedka a matalek iti asawam ket maigapu iti kinapudno a kasano man kalimed ti maysa nga imoral a relasion ken kasano man kabassit dagiti dakes nga epektona iti salun-atmo wenno iti komunidad, dadaelen ti aniaman a seksual a kinarugit ti relasionmo ken ni Jehova.
18, 19. Ania ti maadaltayo iti kapadasan ni Jose mainaig iti asawa ni Potifar?
18 Ti kapadasan ni Jose, ti anak ni patriarka a Jacob, ipakitana a maysa a nabileg a puersa ti panagtarigagay a mataginayon ti natalna a relasion iti Dios. Gapu ta naay-ayo kenkuana ni Potifar, maysa nga opisial iti pagarian ni Faraon, naikkan ni Jose iti nangato a saad iti sangakabbalayan ni Potifar. Malaksid iti dayta, ‘napintas ti porma ni Jose ken nalibnos ti langana,’ banag a nadlaw ti asawa ni Potifar. Inaldaw a ginargarina ni Jose, ngem saan a nagballigi. Apay a napagkedkedan ni Jose ti amin a panagregget ti babai? Kastoy ti kuna ti Biblia: “Agkitakit ken kunaenna iti asawa ni apona: ‘Adtoy . . . ti apok . . . saanna a pulos impaidam kaniak ti aniaman malaksid kenka, agsipud ta asawanaka. Gapuna kasano koma a maaramidko daytoy dakkel a kinadakes ket pudno nga agbasolak a maikaniwas iti Dios?’”—Genesis 39:1-12.
19 Kas maysa a baro, nataginayon ni Jose ti kinadalusna iti moral babaen ti panagkedkedna a makirelasion iti asawa ti sabali. “Uminumka iti danum manipud bukodmo a pagurnongan ti danum,” kuna ti Proverbio 5:15 kadagiti naasawaan a lallaki, “ken tartaredted manipud iti tengnga ti bukodmo a bubon.” Liklikam uray ti di inggagara a panagrayo iti dimo asawa. Ikagumaam a palagdaen ti singgalut ti ayan-ayatyo nga agassawa, ken pagreggetanyo a risuten ti aniaman a parikut a tumaud iti relasionyo. Wen, “agrag-oka iti asawa ti kinaagtutubom.”—Proverbio 5:18.
Ania ti Naadalyo?
• Kasano a mabalin a ti maysa a Kristiano dina mapupuotan a matnag iti romantiko a relasion?
• Ania a panagannad ti makatulong iti maysa tapno maliklikanna ti makirelasion iti dina asawa?
• No adda parikut ti agassawa, ania ti nasken nga aramidenda?
• Ania ti kangrunaan a rason no apay a rumbeng nga agtalinaedka a matalek iti asawam?
[Ladawan iti panid 26]
Nakalkaldaang ta mabalin a pagrusingan ti di umiso a romantiko a relasion ti lugar a pagtrabahuan
[Ladawan iti panid 28]
‘Babaen ti pannakaammo mapnonto dagiti makin-uneg a siled iti makaay-ayo a bambanag’