PAKARINGGORAN

Adda sumagmamano a mangipasimudaag iti pannakaringgor wenno panagdanag. Ti kaipapanan ti maysa kadagitoy (tsa·rarʹ) ket pisikal a pannakaipupok, isu a naipatarus a ‘bungonen,’ ‘ipupok,’ ken ‘umilet.’ (Ex 12:34; Pr 26:8; Isa 49:19) Iti piguratibo a kaipapanan, kayatna a sawen “maringgoran; agpasar kadagiti nakaro a pakarigatan.” (Ge 32:7; 1Sm 28:15) Ti sabali pay a Hebreo a sao ket da·ʼaghʹ, naipatarus a ‘maringgoran; maaliaw’; nainaig dayta iti deʼa·ghahʹ, kaipapananna ti “panagdanag.” (1Sm 9:5; Isa 57:11; Pr 12:25) Ti Griego a nombre a meʹri·mna ket naipatarus a “pakaringgoran,” idinto ta ti nainaig a berbo a me·ri·mnaʹo kaipapananna ti “maringgoran.”​—Mt 13:22; Lu 12:22.

Ti pannakaringgor mabalin a dadaelenna ti karadkad ti maysa. Mabalin a mangibunga iti panagleddaang, a mamagkapuy iti maysa ken mangikkat iti determinasionna nga agtignay. Kunaen ti naipaltiing a proverbio: “Ti panagdanag nga adda iti puso ti maysa a tao isunto ti mamagrukob iti dayta.” (Pr 12:25) Mabalin nga adda dagiti nakaro nga epekto ti panagdanag iti bagi ti maysa a tao. Kunaen ti libro a How to Master Your Nerves: “Ammo dagiti doktor no kasano a ti pannakaringgor apektaranna dagiti panagandar ti bagi. Pangatuenna (wenno pababaenna) ti presion ti dara; paaduenna dagiti puraw a selula ti dara; apektaranna a dagus ti asukar ti dara gapu iti adrenalin iti dalem. Pagbaliwenna pay ketdi ti panagbitik ti puso. Kinuna ni Dr. Charles Mayo: ‘Ti panagdanag apektaranna ti sirkulasion, ti puso, dagiti glandula, ti intero a sistema ti nerbio.’”​—Da Dr. P. Steincrohn ken Dr. D. LaFia, 1970, p. 14.

Napegpeggad manen ti naespirituan a pannakadangran nga itden ti di maiparbeng a pannakaringgor. Impasimudaag ni Jesu-Kristo a mabalin a ti panagdanag kadagiti parikut a masansan a paset ti biag iti agdama a sistema ti bambanag ket naan-anay a leppesenna ti panangtagipateg iti “sao ti Dios.” Kas iti panangpasardeng dagiti sisiitan ti idadakkel ken panagbunga dagiti bunubon, ti kasta a pannakaringgor lapdanna met ti naespirituan nga irarang-ay ken ti panangpataud iti bunga a pakaidayawan ti Dios. (Mt 13:22; Mr 4:18, 19; Lu 8:7, 11, 14) Adunto ti di maanamongan iti sanguanan ti Anak ti Dios inton agsubli buyogen ti kinadayag, nga agbanag iti agnanayon a pannakapukaw agsipud ta impalubosda nga abaken ida dagitoy a pakadanagan ti biag, nga inwalindan dagiti naespirituan nga interes.​—Lu 21:34-36.

Dagiti Umiso a Pakaringgoran Wenno Pakaseknan. Umiso laeng a maringgoran ti maysa iti panagaramid iti bambanag a makaay-ayo ken Jehova a Dios tapno saan a maikapis kadagiti bendision a tagiragsaken dagiti matalek nga adipenna. Ti maysa a nakaaramid iti serioso a basol mariknana koma ti narikna ti salmista: “Nangrugiak a maringgoran gapu iti basolko.” (Sal 38:18) Ti umiso a pannakaseknan iti naaramid a basol ket tignayenna ti maysa nga agpudno, agbabawi, ken mangtallikud iti dakes a dana, iti kasta maaddaan manen iti nasayaat a relasion iti Kangatuan.

Amin a Kristiano maringgoranda koma, wenno pudpudno a maseknanda koma, iti naespirituan, pisikal, ken namaterialan a pagimbagan dagiti kapammatianda. (1Co 12:25-27) Impasimudaag ti surat ni apostol Juan ken Gayo daytoy a kita ti pannakaseknan: “Dungdungnguen, ikararagko nga iti amin a bambanag rumang-ayka ken addaanka koma iti nasayaat a salun-at, a kas iti irarang-ay ti kararuam.” (3Jn 2) Dinakamat ni apostol Pablo ti maipapan iti “panangidandanag iti amin a kongregasion.” (2Co 11:28) Maseknan unay iti panagtalinaedda amin kas matalek nga ad-adalan ti Anak ti Dios agingga iti panungpalan.

Tukoyen ti Kasuratan a “maringgoran[tayo koma] iti bambanag ti Apo,” kayatna a sawen, pakakumikomantayo ti amin a bambanag a nainaig iti pakaseknan ti Anak ti Dios. Gapu ta siwayawaya dagiti agwaywayas a Kristiano kadagiti pagrebbengan ken awan ti asikasuenda nga asawa ken annak, nasaysayaat ti kasasaadda ta nalaklakada a kissayan ti pannakaseknanda iti “bambanag ti lubong” ngem kadagiti naasawaan a tattao, isu nga ad-adda a maasikasoda ti “bambanag ti Apo.”​—1Co 7:32-35.

Insurat ni apostol Pablo a dagiti Kristiano nga assawa a lallaki ken babbai ‘maringgoranda iti bambanag ti lubong,’ nga adda dagiti pakakumikomanda nga awan kadagiti agwaywayas a Kristiano. Ti umdasen a pangasikaso ti di naasawaan a tao maipaay iti bagi ken pagtaenganna ken maipaay iti panagbiagna​—taraon, kawes, pagsalinongan​—mabalin a saan nga umdas maipaay iti maysa a pamilia. Gapu iti nasinged a relasion ti asawa a lalaki ken babai, maiparbeng laeng a maringgoran wenno maseknanda a dua iti panangay-ayo iti tunggal maysa babaen ti panangipaayda iti pisikal, mental, emosional, ken naespirituan a bambanag a makatulong iti intero a pamilia. Uray awan ti sakit, naririkut a kasasaad, pagkapkapuyan, wenno an-annayen a pakaipasanguan dagiti agassawa nga addaan iti annak, kasapulan latta nga ad-adu ti busbosenda a tiempo ngem iti busbosen dagiti agwaywayas a Kristiano maipaay iti “bambanag ti lubong,” awan sabali, kadagiti di naespirituan nga aramid a mainaig iti natauan a panagbiag.

Kaskasdi saan koma nga agbalin a nakapatpateg unay dagiti kadawyan a pakaseknan. Imbatad daytoy ni Jesu-Kristo iti kabsat ni Lazaro a ni Marta. Yantangay maringgoran a mangsangaili iti bisitana, awanen ti tiempona nga agdengngeg ken Jesus. Iti sabali a bangir, pinili ni Maria ti “naimbag a bingay,” ti panangawat iti naespirituan a taraon manipud iti Anak ti Dios.​—Lu 10:38-42.

Panangliklik iti Di Maiparbeng a Pannakaringgor. No naan-anay nga agtalek ti maysa a ni Jehova ket maseknan iti pagimbagan dagiti adipenna, maliklikanna ti di nasken a panagdanag. (Jer 17:7, 8) Kasta met laeng ti dinakamat ni Jesu-Kristo iti Sermonna iti Bantay. Inngudona ti pammatigmaanna maipapan iti pannakaringgor babaen iti sasao a: “Dikay pulos maringgoran maipapan iti sumaganad nga aldaw, ta ti sumaganad nga aldaw addaanto kadagiti bukodna a pakaringgoran. Umdasen iti tunggal aldaw ti bukodna a kinadakes.” (Mt 6:25-34) Iti maysa a Kristiano, umdasen ti kaadu ti parikut iti tunggal aldaw, a saannan a nayonan dagita babaen ti pannakaringgorna iti nalabit mapasamak iti sumaganad nga aldaw wenno nalabit saan pay ketdi mapasamak.

Uray no maisaklang ti maysa a Kristiano kadagiti agpalutpot nga autoridad no tiempo ti pannakaidadanes, saanto latta maringgoran no agtalek iti tulong ti Dios. Babaen iti espirituna, saranayento ni Jehova dayta a Kristiano iti daytoy a makasuot a kasasaad ket tulonganna a makaipaay ti Kristiano iti panangsaksi iti nasayaat a pamay-an.​—Mt 10:18-20; Lu 12:11, 12.

No dumteng iti maysa a Kristiano ti aniaman a banag a pakaringgoranna, a mamagdukot ken mamagdanag kenkuana, masapul nga umamang iti nailangitan nga Amana babaen ti kararag. Iti kasta ‘mayallatiwna ken Jehova ti pakaringgoranna,’ nga agtalek nga ipangagto Daydiay maseknan kenkuana. (1Pe 5:7) Agbanagto dayta iti natalinaay a karirikna, pannakagun-od iti talna ti Dios, a mangsaluad iti puso ken kadagiti pannakabalin ti isip. Iti kaungganna, wenno iti pusona, mawayawayaan ti Kristiano manipud panagdukot, panagbuteng, ken panagkullayaw, ket saanto a maburiboran ti panunotna kadagiti pakakumikoman ken pakariribukan nga ibunga ti pannakaringgor.​—Fil 4:6, 7.