Ti Maudi a Kabusor, ni Patay, Mapukawto
“Ti maudi a kabusor, ni patay mapukawto.”—1 COR. 15:26.
1, 2. Ania idi ti kasasaad da Adan ken Eva? Ngem ania dagiti tumaud a saludsod?
AWAN a pulos ti kabusor da Adan ken Eva idi naparsuada. Perpektoda idi ken agnanaedda iti maysa a paraiso. Kas annak, nasinged ti relasionda iti Namarsua. (Gen. 2:7-9; Luc. 3:38) Inikkan ida ti Dios iti napateg nga annongen. (Basaen ti Genesis 1:28.) Kasano kapaut ti kasapulan tapno maitungpalda daytoy nga annongen? Saanda a kasapulan ti agbiag nga agnanayon tapno ‘mapunno ken maparukmada ti daga.’ Ngem kasapulanda ti agbiag nga agnanayon tapno maaywananda ti “tunggal sibibiag a parsua nga aggargaraw iti rabaw ti daga.” Ket mabalin koma a tagiragsaken ni Adan dayta a trabaho a panangaywan iti agnanayon.
2 Apay ngarud a naiduma unay ti kasasaadtayo ita? Kasano a timmaud ti nakaad-adu a kabusor a mangdadael iti kinaragsak, a ti kabilgan kadagitoy ket ni patay? Ania ti aramiden ti Dios tapno mapukaw dagitoy a kabusor? Masarakan dagiti sungbat iti Biblia, ket dagita ti usigentayo.
NAAYAT A PAKDAAR
3, 4. (a) Ania ti imbilin ti Dios kada Adan ken Eva? (b) Kasano kapateg ti panagtulnog iti dayta a bilin?
3 Nupay naparsua da Adan ken Eva nga agbiag nga agnanayon, adda dagiti masapul nga aramidenda tapno agtultuloyda nga agbiag. Kasapulanda ti umanges, uminum, maturog, ken mangan. Ngem kangrunaanna, agpannuray ti biagda iti relasionda iti Daydiay nagtaudan ti biagda. (Deut. 8:3) Nasken nga awatenda ti panangiwanwan ti Dios tapno agtultuloyda nga agbiag. Imbatad daytoy ni Jehova ken ni Adan sakbay pay a naparsua ni Eva. Kasano? “Ni Jehova a Dios impasdekna met daytoy a bilin iti tao: ‘Manipud iti tunggal kayo iti minuyongan mabalinmo ti agpennek a mangan. Ngem no maipapan iti kayo ti pannakaammo iti naimbag ken dakes dika mangan manipud iti dayta, ta iti aldaw a manganka manipud iti dayta mataykanto a di bumurong.’”—Gen. 2:16, 17.
4 Ti “kayo ti pannakaammo iti naimbag ken dakes” irepresentarna ti kalintegan ti Dios a mangikeddeng no ania ti naimbag ken dakes. Siempre, ammo ni Adan no ania ti naimbag ken dakes gapu ta naparsua iti ladawan ti Dios ken addaan iti konsiensia. Ngem dayta a kayo ti mangipalagip kada Adan ken Eva a kanayon a kasapulanda ti panangiwanwan ni Jehova. No manganda iti bungana, arigna ibagbagada a saanda a kasapulan ti linteg ti Dios. Agresulta dayta iti ipapatayda ken dagiti tumaudto a kaputotanda. No kasta, serioso a banag ti panagtulnog iti dayta a bilin ti Dios.
NO KASANO A SIMREK TI IPAPATAY ITI SANGATAUAN
5. Kasano a naguyugoy nga agsukir da Adan ken Eva?
5 Kalpasan a naparsua ni Eva, imbaga kenkuana ni Adan ti bilin ti Dios. Pagaammo unay dayta ni Eva ta naibagana dayta a gistay sao por sao. (Gen. 3:1-3) Inulitna dayta iti maysa a nagpammarang kas serpiente. Ti adda iti likudan ti serpiente ket isu ni Satanas a Diablo, maysa nga espiritu nga anak ti Dios. Impalubosna a tumanor ti tarigagayna a madaydayaw ken mangaramid iti kaykayatna. (Idilig ti Santiago 1:14, 15.) Tapno maibanagna ti dakes a panggepna, imbagana nga agul-ulbod ti Dios. Impasiguradona ken Eva a saan a matay no mangaramid iti bukodna a desision no di ket agbalin a kas iti Dios. (Gen. 3:4, 5) Namati ni Eva, nangan iti bunga, ken ginuyugoyna met a mangan ni Adan. (Gen. 3:6, 17) Nagulbod ti Diablo. (Basaen ti 1 Timoteo 2:14.) Ngem kaskasdi nga ‘inimdengan ni Adan ti timek ti asawana.’ Nupay agparparang ti serpiente kas maysa a gayyem, ti adda iti likudanna a ni Satanas a Diablo ket naulpit a kabusor a makaammo iti makadadael a pagbanagan ti singasingna ken Eva.
6, 7. Kasano a sinentensiaan ni Jehova da Adan ken Eva?
6 Gapu iti kinamanagimbubukodan da Adan ken Eva, nagrebeldeda iti Daydiay nangted iti biagda ken iti amin nga adda kadakuada. Siempre, ammo ni Jehova ti amin a napasamak. (1 Cron. 28:9; basaen ti Proverbio 15:3.) Ngem impalubosna nga ipakita dagiti tallo a rebelde no ania a talaga ti adda iti pusoda. Kas maysa nga Ama, sigurado a nasaktan unay ni Jehova. (Idilig ti Genesis 6:6.) Ngem kas maysa nga Ukom, kasapulan nga ipakatna ti imbagana a pagbanagan ti panagsukir.
7 Kinuna ti Dios ken Adan: “Iti aldaw a manganka manipud iti [kayo ti pannakaammo iti naimbag ken dakes] mataykanto a di bumurong.” Mabalin nga impapan ni Adan a dayta nga “aldaw” ket literal a 24 nga oras. Isu a kalpasan a sinukirna ti bilin ti Dios, mabalin nga impagarupna a matayen sakbay a lumnek ti init. Iti “napalayupoy a paset ti aldaw,” kinasarita ni Jehova dagiti agassawa. (Gen. 3:8) Kas nalinteg nga Ukom, dinengngeg nga umuna ni Jehova ti rason da Adan ken Eva. (Gen. 3:9-13) Kalpasanna, sinentensiaanna ida. (Gen. 3:14-19) Ngem tapno matungpal ti panggepna kadakuada ken kadagiti kaputotanda, saan a pinapatay ida ti Dios iti daydi a kanito. (Isa. 55:11) Nupay naipaulogen ti dusada nga ipapatay ken dagus nga immepekto kadakuada ti basol, impalubos ti Dios nga agbiag pay da Adan ken Eva tapno maaddaanda iti annak a mabalin a mabenepisiaran kadagiti dadduma a probision nga ipaayna. Ngem natay da Adan ken Eva iti imatang ti Dios iti daydi mismo nga aldaw a panagbasolda. Yantangay arigna maysa nga aldaw ken Jehova ti 1,000 a tawen, aktual a natayda iti las-ud ti maysa nga “aldaw.”—2 Ped. 3:8.
8, 9. Kasano a naapektaran dagiti kaputotan ni Adan iti basolna? (Kitaen ti ladawan iti rugi ti artikulo.)
8 Naapektaran kadi dagiti annak da Adan ken Eva gapu iti inaramidda? Wen. Ilawlawag ti Roma 5:12: “Babaen iti maysa a tao simrek ti basol iti lubong ken ti ipapatay babaen iti basol, ket iti kasta ti ipapatay nagsaknap iti amin a tattao agsipud ta nagbasolda amin.” Ti immuna a natay ket ni matalek nga Abel. (Gen. 4:8) Idi agangay, limmakay ken natay met ti dadduma a kaputotan ni Adan. Natawidda kadi ti basol ken ipapatay? Kastoy ti sungbat ni apostol Pablo: “Babaen ti kinasukir ti maysa a tao adu ti naibilang a managbasol.” (Roma 5:19) Ti ngarud basol ken ipapatay nga impatawid ni Adan ket nagbalin a naulpit ken di maitarayan a kabkabusor dagiti imperpekto a tattao. Saantayo a naan-anay a mailadawan no kasano a naipasa ti basol ken ipapatay kadagiti annak ken kaputotan ni Adan, ngem sigurado a naipasa dayta kas nabatad ita.
9 Umiso laeng ngarud a ti Biblia inyarigna ti natawid a basol ken ipapatay iti “pamalkut a mangbalbalkut kadagiti amin nga ili, ken . . . kadagiti amin a nasion.” (Isa. 25:7) Awan ti makalapsut iti daytoy a pamalkut, a kasla saput a mangputputipot iti amin a tattao. Talaga ngarud a “matmatay ti amin” gapu ken Adan. (1 Cor. 15:22) Natural laeng ngarud nga isaludsod ni Pablo: “Siasinonto ti mangalaw kaniak iti bagi nga agpaspasar itoy nga ipapatay?” Adda kadi makabael?a—Roma 7:24.
MAPUKAWTON TI BASOL KEN IPAPATAY A NATAWID KEN ADAN
10. (a) Ania dagiti teksto ti Biblia a mangipakita a pukawento ni Jehova ti ipapatay nga impatawid ni Adan? (b) Ania ti maadaltayo kadagitoy a teksto maipapan ken Jehova ken ti Anakna?
10 Wen, kabaelan ni Jehova nga alawen ni Pablo. Kalpasan a dinakamat ni Isaias ti sao a “pamalkut,” insuratna: “Alimonennanto ni patay iti agnanayon, ket ti Soberano nga Apo Jehova sigurado a punasennanto ti lulua iti amin a rupa.” (Isa. 25:8) Kas iti Ama a mangikkat iti banag a mangparparigat iti annakna ken mangpunas kadagiti luada, maragsakan unay ni Jehova a mangpukaw iti ipapatay nga impatawid ni Adan! Adda kaduana a mangibanag iti dayta. Kuna ti 1 Corinto 15:22: “No kasano a ken Adan matmatay ti amin, kasta met nga iti Kristo mapagbiagto ti amin.” Kasta met, kalpasan nga insaludsod ni Pablo, “Siasinonto ti mangalaw kaniak?” insungbatna: “Pagyamanan iti Dios baeten ken Jesu-Kristo nga Apotayo!” (Roma 7:25) Nalawag a ti ayat a nangtignay ken Jehova a mangparsua iti sangatauan ket saan a pulos limmamiis idi nagrebelde da Adan ken Eva. Kasta met ni Jesus, a kadua ni Jehova a nangaramid iti umuna a pagassawaan. Saan a bimmaaw ti ayatna kadagiti annak ti tattao. (Prov. 8:30, 31) Ngem kasano a maalaw dagiti tattao manipud iti basol ken ipapatay?
11. Ania ti impaay ni Jehova tapno matulonganna ti sangatauan?
11 Idi nagbasol ni Adan, impataw kenkuana ni Jehova ti sentensia nga ipapatay. Nagbanaganna, natawid ti amin a tao ti basol ken ipapatay. (Roma 5:12, 16) Mabasatayo iti Roma 5:18: “Babaen ti maysa a labsing pannakakondenar ti imbungana iti amin a kita ti tattao.” Kasano a maikkat ni Jehova dayta a pannakakondenar ti sangatauan a saanna a masalungasing dagiti bukodna a pagalagadan? Masarakantayo ti sungbat kadagitoy a sasao ni Jesus: “Ti Anak ti tao immay . . . tapno itedna ti kararuana kas subbot a kasukat dagiti adu.” (Mat. 20:28) Ti umuna nga espiritu nga anak ni Jehova a nayanak kas perpekto a tao ditoy daga kabaelanna nga ipaay ti subbot. Kasano a maipaay daytoy a subbot ti kalikaguman ti hustisia?—1 Tim. 2:5, 6.
12. Ania a subbot ti nakaipaay iti kalikaguman ti hustisia?
12 Kas perpekto a tao, makapagbiag met ni Jesus iti agnanayon a kas ken Adan idi saan pay a nagbasol. Panggep ni Jehova a punnuen ti daga kadagiti perpekto a kaputotan ni Adan. Ngarud, gapu iti nauneg a panagayat ni Jesus ken Amana ken kadagiti kaputotan ni Adan, insakripisiona ti natauan a biagna. Wen, insakripisio ni Jesus ti perpekto a natauan a biagna kas katupag ti biag a napukaw ni Adan. Kalpasanna, insubli ni Jehova ti biag ti Anakna kas maysa nga espiritu. (1 Ped. 3:18) Maitunos iti kinahustisia ni Jehova, inawatna ti sakripisio ti maysa a perpekto a tao, ni Jesus, kas subbot, wenno gatad a panggatang, tapno sakaenna ti pamilia ni Adan ken ipaayna kadakuada ti biag a napukaw ni Adan. Pinagbalin ni Jesus a posible nga agbiag nga agnanayon dagiti kaputotan ni Adan. Iti dayta a pamay-an, ni Jesus ti nagbalin a kasukat ni Adan. Inlawlawag ni Pablo: “Naisurat pay a kastoy: ‘Ti umuna a tao a ni Adan nagbalin a kararua a sibibiag.’ Ti maudi nga Adan nagbalin a mangted-biag nga espiritu.”—1 Cor. 15:45.
13. Anianto ti aramiden ti “maudi nga Adan” para kadagiti natay?
13 Kas “mangted-biag nga espiritu,” “ti maudi nga Adan” ket asidegen nga agtignay para iti sangatauan. Pagungarennanto ditoy daga ti kaaduan kadagiti kaputotan ni Adan.—Juan 5:28, 29.
14. Ania ti impaay ni Jehova a tumulong a mangikkat iti kinaimperpekto nga impatawid ni Adan kadagiti kaputotanna?
14 Kasanonto a mawayawayaan ti sangatauan manipud iti natawidda a kinaimperpekto? Impaay ni Jehova ti maysa a nailangitan a gobierno a buklen ti “maudi nga Adan” ken dagiti kakaduana a napili manipud iti sangatauan. (Basaen ti Apocalipsis 5:9, 10.) Mannakaawatto dagiti kakadua ni Jesus nga agturay ta napadasanda met ti nagbalin nga imperpekto. Iti sangaribu a tawen, tulonganda dagiti tattao a mangikkat iti kinaimperpekto.—Apoc. 20:6.
15, 16. (a) Ania nga ipapatay ti tuktukoyen ti Biblia kas “maudi a kabusor,” ken kaanonto a mapukaw? (b) Sigun iti 1 Corinto 15:28, ania ti aramiden ni Jesus inton agangay?
15 Iti ngudo ti sangaribu a tawen a panagturay ti Pagarian, nawayawayaanton dagiti natulnog a tattao manipud iti amin a kabusor a pinataud ti panagsukir ni Adan. Kuna ti Biblia: “No kasano a ken Adan matmatay ti amin, kasta met nga iti Kristo mapagbiagto ti amin. Ngem tunggal maysa iti bukodna a saad: ni Kristo ti umuna a bungbunga, kalpasanna dagidiay kukua ti Kristo [dagiti kakaduana nga agturay] kabayatan ti kaaddana. Sumaganad, ti panungpalan, inton iyawatna ti pagarian iti Dios ken Amana, inton ti isuamin a gobierno ken isuamin nga autoridad ken pannakabalin maiyegnan iti pannakapukaw. Ta isu masapul nga agturay kas ari agingga a ti Dios naikabilnan amin dagiti kabusorna iti babaen dagiti sakana. Kas ti maudi a kabusor, ni patay mapukawto.” (1 Cor. 15:22-26) Wen, mapukawto met laengen ti ipapatay a natawidtayo ken Adan. Maikkatton nga agnanayon ti “pamalkut” a mangbungbungon iti intero a sangatauan.—Isa. 25:7, 8.
16 Inleppas ni apostol Pablo ti napaltiingan a sumariona kadagitoy a sasao: “Ngem inton ti amin a bambanag naipasakupen kenkuana, iti kasta ti Anak a mismo ipasakupnanto met ti bagina iti Daydiay a nangipasakup iti amin a bambanag kenkuana, tapno ti Dios agbalinto nga amin a bambanag iti tunggal maysa.” (1 Cor. 15:28) Naibanagton ti panggep ti panagturay ti Anak. Kalpasanna, siraragsakto nga isublina ti autoridadna ken Jehova ken idatagna kenkuana ti perpektonton a pamilia ti tao.
17. Anianto ti pagtungpalan ni Satanas?
17 Anianto met ti mapasamak ken Satanas, ti kangrunaan a makagapu iti amin a panagsagaba ti tao? Sungbatan dayta ti Apocalipsis 20:7-15. Iti maudi a pannubok, mapalubosanto ni Satanas a mangpadas a mangyaw-awan iti amin a perpekto a tattao. Ti Diablo ken dagidiay maallilawna matalipuposdanto iti agnanayon iti “maikadua nga ipapatay.” (Apoc. 21:8) Saanto a pulos mapukaw daytoy nga ipapatay gapu ta saanton a mapagungar dagidiay matay iti dayta. Nupay kasta, ti “maikadua nga ipapatay” ket saan a kabusor dagidiay mangay-ayat ken agserserbi iti Namarsua.
18. Kasanonto a maitungpal ti annongen nga inted ti Dios ken Adan?
18 Dagiti tattao a napagbalinton a perpekto tumakderdanto iti saklang ni Jehova kas naan-anay a maikari iti agnanayon a biag. Awanton ti aniaman a kabusorda. Maitungpalton ti annongen a naited ken Adan uray awan isuna. Mapnonto ti daga kadagiti kaputotanna, ket tagiragsakendanto nga aywanan dayta agraman ti nakaad-adu a kita ti parparsua. Sapay koma ta saan a bumaaw ti apresasiontayo iti naayat a probision ni Jehova a mangpukaw iti maudi a kabusor a ni patay!
a Kuna ti Pannakatarus iti Kasuratan maipapan iti panagregget dagiti sientista a mangilawlawag no apay a lumakay ken mataytayo: “Saanda nga [inkabilangan] ti kinapudno a ti Namarsua a mismo inyetnagna ti sentensia nga ipapatay iti umuna a natauan a pagassawaan, nga imbanagna dayta a sentensia iti wagas a saan a naan-anay a matarusan ti tao.”—Tomo 1, p. 462.