Ni Marcos​—‘Adu ti Usarna Maipaay iti Panagserbi’

ADDA idi dagiti parikut iti kongregasion ti Antioquia ngem naiduma ti di panagkinnaawatan da apostol Pablo ken Bernabe. Plano idi dagitoy a lallaki ti agdaliasat kas misionero, ngem idi ikeddengda no asino ti ikuyogda, ‘bimtak ti nakaro a pungtot’ iti nagbaetanda. (Ara. 15:39) Nagsinada ken nagduma ti tinurongda. Ti nakaigapuan ti panagririda ket ti maikatlo a misionero​—ni Marcos.

Asino ni Marcos? Apay a nagriri ti dua nga apostol gapu kenkuana? Apay a kasta laengen ti panangipapilitda iti kapanunotanda? Nagbaliw ngata dagita a kapanunotanda? Ken ania ti maadalmo iti pakasaritaan ni Marcos?

Iti Pagtaenganna Idiay Jerusalem

Ni Marcos, a posible a naggapu iti nabaknang a Judio a pamilia, ket dimmakkel idiay Jerusalem. Ti umuna a maammuantayo maipapan kenkuana ket adda pakainaiganna iti pakasaritaan ti nagkauna a kongregasion Kristiano. Idi agarup 44 K.P., idi a ti anghel ni Jehova simimilagro a winayawayaanna ni apostol Pedro iti panangibalud ni Herodes Agripa I, nagturong ni Pedro “iti balay ni Maria nga ina ni Juan a napanaganan [iti] Marcos, a sadiay adda sumagmamano a naguurnong a sangsangkamaysa ken agkarkararag.”​—Ara. 12:1-12.a

Agparang ngarud a ti kongregasion ti Jerusalem ket aggigimong iti pagtaengan ti ina ni Marcos. Gapu ta “adda sumagmamano” a nagtataripnong sadiay, ipamatmatna a dakkel dayta a pagtaengan. Addaan ni Maria iti adipen a babai nga agnagan iti Roda. Isu ti napan “iti ridaw ti dalan a pagserkan” idi nagtuktok ni Pedro. Ipabigbig dagita nga impormasion nga adda mabalin ni Maria. Ken nadakamat a ti pagtaengan ket balayna imbes nga iti asawana, isu a posible a maysa a balo ni Maria ken agtutubo pay idi ni Marcos.​—Ara. 12:13.

Posible a karaman ni Marcos kadagiti nagtataripnong tapno agkararag. Am-ammona la ketdi a naimbag dagiti adalan ni Jesus ken dagiti dadduma a nakaimatang kadagiti pasamak iti ministerio ni Jesus. Kinapudnona, mabalin a ni Marcos daydiay agtutubo a nakakawes iti napino a lienso a nangpadas a sumurot ken Jesus idi damo a naarestar daytoy ngem nagtaray idi isu ti tiliwenda.​—Mar. 14:51, 52.

Dagiti Pribilehiona iti Kongregasion

Sigurado a nasayaat ti epektona ken Marcos ti pannakitimpuyogna kadagiti nataengan a Kristiano. Rimmang-ay iti naespirituan isu a nagustuan dagiti mangidadaulo a kakabsat. Idi agarup 46 K.P., napan da Pablo ken Bernabe idiay Jerusalem manipud Antioquia tapno mangitulodda iti “tulong a pagserbi” a pangep-ep iti epekto ti panagbisin. Sadiay a nakita ken naginteresda ken Marcos. Idi nagsublida idiay Antioquia, inkuyogda ni Marcos.​—Ara. 11:27-30; 12:25.

Mabalin nga ipapan ti dadduma a managbasa nga agkakapammatian laeng dagitoy a tallo ken inayabanda ni Marcos gapu kadagiti abilidadna. Ngem ipalgak ti maysa kadagiti surat ni Pablo nga agkasinsin da Marcos ken Bernabe. (Col. 4:10) Makatulong dayta a mangilawlawag kadagiti sumaganad a pasamak mainaig ken Marcos.

Kalpasan ti maysa a tawen wenno nasursurok pay, imbaon ti nasantuan nga espiritu da Pablo ken Bernabe nga agdaliasat kas misionero. Pinanawanda ti Antioquia ket napanda idiay Chipre. Kimmuyog kadakuada ni Juan Marcos “kas agserserbi.” (Ara. 13:2-5) Nalabit a ni Marcos ti paraasikaso kadagiti kasapulanda iti panagdaliasat tapno maipamaysa dagiti apostol dagiti naespirituan a bambanag.

Da Pablo, Bernabe, ken Marcos winanasda ti Chipre bayat a nangaskasabada; kalpasanna, nagturongda idiay Asia Menor. Sadiay a nakaaramid ni Juan Marcos iti pangngeddeng a nakadismayaan ni Pablo. Kuna ti salaysay nga idi dimtengda idiay Perga, “simmina kadakuada ni Juan ket nagsubli idiay Jerusalem.” (Ara. 13:13) Awan ti nailanad a rason no apay nga inaramidna ti kasta.

Sumagmamano a tawen kalpasanna, adda manen da Pablo, Bernabe, ken Marcos idiay Antioquia. Pagsarsaritaan idi dagiti dua nga apostol ti maikadua a panagdaliasatda kas misionero tapno surnadanda dagiti nagapuananda. Kayat ni Bernabe nga ikuyog ti kasinsinna, ngem saan a kayat ni Pablo ta pinanawan ida ni Marcos idi damo. Dayta ti nangrugian ti situasion a nadakamat iti rugi. Ni Bernabe inkuyogna ni Marcos ket napanda idiay Chipre a nakayanakanna, bayat a ni Pablo nagturong idiay Siria. (Ara. 15:36-41) Nalawag a nagduma ti panangmatmat da Pablo ken Bernabe iti inaramid idi ni Marcos.

Panagkappia

Sigurado a nagleddaang ni Marcos gapu iti dayta a pasamak. Nupay kasta, nagtalinaed a matalek a ministro. Agarup 11 wenno 12 a tawen kalpasan ti napasamak kadakuada ken Pablo, nadakamat manen ni Marcos iti pakasaritaan ti nagkauna a Kristianidad. Kaano? Iti nalabit dimo ninamnama a pakadakamatanna​—kaduana ni Pablo!

Idi nakabalud ni Pablo idiay Roma idi 60-61 K.P., nagipatulod iti sumagmamano a surat a paset itan ti Nasantuan a Kasuratan. Iti suratna kadagiti taga-Colosas, kinunana: “Ni Aristarco a padak a kautibo ipaw-itna kadakayo dagiti kablaawna, ken kasta met ni Marcos a kasinsin ni Bernabe, (a maipapan kenkuana inawatyo dagiti bilin nga isu abrasaenyo no bilang umay kadakayo) . . . Dagitoy laeng ti katrabahuak maipaay iti pagarian ti Dios, ket dagitoy a mismo nagbalinda a makapabileg a tulong kaniak.”​—Col. 4:10, 11.

Anian a naan-anay a panagbalbaliw dayta! Nupay nadismaya idi ni Pablo, ibilangna manen ni Marcos kas napateg a katrabahuan. Kinapudnona, impakaammo ni Pablo kadagiti taga-Colosas a posible a sumarungkar kadakuada ni Marcos. No mapasamak dayta, ni Marcos ti agserbi kas pannakabagi ni Pablo.

Nalabes kadi ti panangbabalaw idi ni Pablo ken ni Marcos? Nagunggonaan kadi ni Marcos manipud iti maitutop a disiplina? Wenno agpada kadi nga umiso dagita a posibilidad? Aniaman kadagita, ti panagkappiada ket pammaneknek a nataenganen iti naespirituan da Pablo ken Marcos. Nagpinnakawan ken linipatdan ti napasamak ket nagkaduada manen a nagtrabaho. Anian a nagsayaat nga ulidan dayta kadagiti Kristiano nga addaan iti nagduma a kapanunotan!

Ti Agdaldaliasat a ni Marcos

Bayat a basbasaem ti nagduduma a dinaliasat ni Marcos, makitam a nagadu ti napananna. Agnanaed idiay Jerusalem ngem immakar idiay Antioquia, ket manipud sadiay naglayag a napan idiay Chipre ken Perga. Kalpasanna, napan idiay Roma. Manipud sadiay, kayat ni Pablo nga ibaon ni Marcos idiay Colosas. Ken adu pay ti napananna!

Inlanad ni apostol Pedro ti umuna a suratna idi agarup 62 agingga iti 64 K.P. Kinunana: “Daydiay adda idiay Babilonia . . . ipaw-itna dagiti kablaawna kadakayo, ken kasta met ni Marcos nga anakko.” (1 Ped. 5:13) Nalawag a napan ni Marcos idiay Babilonia tapno agserbi a kadua ti apostol, a maysa kadagiti timmabuno kadagiti Nakristianuan a gimong iti pagtaengan ti inana sumagmamano a tawen sakbayna.

Iti maikadua a pannakaibalud ni Pablo idiay Roma idi agarup 65 K.P., sinuratanna ni Timoteo tapno ayabanna manipud Efeso, sa innayonna: “Alaem ni Marcos ket ikuyogmo.” (2 Tim. 4:11) No kasta, adda idi ni Marcos idiay Efeso. Ken awan duadua a pinatganna ti kiddaw ni Pablo nga agsubli idiay Roma a kadua ni Timoteo. Saan a nalaka idi ti panagdaliasat ngem sidadaan nga inaramid dagita ni Marcos.

Ti Sabali Pay a Dakkel a Pribilehio

Ti maysa a dakkel a pribilehio a tinagiragsak ni Marcos ket ti panangpaltiing kenkuana ni Jehova a mangisurat iti maysa kadagiti Ebanghelio. Nupay saan a nadakamat ti nangisurat iti maikadua nga Ebanghelio, ni Marcos ti ipatuldo dagiti nagkauna a patpatien dagiti tattao a nangisurat iti dayta ket ni Pedro ti nagtaudan dagiti impormasionna. Kinapudnona, dandani naimatangan ni Pedro ti amin nga inrekord ni Marcos.

Patien dagiti nangadal iti Ebanghelio ni Marcos a naisurat dayta para kadagiti Gentil a managbasa ken nangipaay kadagiti makatulong a panangilawlawag kadagiti kaugalian dagiti Judio. (Mar. 7:3; 14:12; 15:42) Impatarus ni Marcos dagiti Aramaiko a termino a nalabit a di maawatan dagiti saan a Judio a managbasa. (Mar. 3:17; 5:41; 7:11, 34; 15:22, 34) Nagusar iti adu a Latin a termino ken inlawlawagna pay dagiti gagangay a Griego a sasao babaen iti panagusarna iti Latin. Ipakita amin dagita nga insurat ni Marcos ti Ebangheliona idiay Roma kas iti nabayagen a patpatienda.

“Adu ti Usarna Kaniak Maipaay iti Panagserbi”

Saan laeng a ti panangisurat iti Ebangheliona ti inaramid ni Marcos idiay Roma. Lagipem ti imbaga ni Pablo ken ni Timoteo: “Alaem ni Marcos ket ikuyogmo.” Ania ti rason ni Pablo? “Ta adu ti usarna kaniak maipaay iti panagserbi.”​—2 Tim. 4:11.

Adu ti maammuantayo ken ni Marcos iti dayta a naudi a pannakadakamatna iti Kasuratan, sigun iti kronolohia. Bayat ti panagserbi ni Marcos iti kongregasion, saan a natukoy kas maysa nga apostol, lider, wenno propeta. Isu ket maysa a ministro, kayatna a sawen, maysa a sisasagana nga agserbi kadagiti sabsabali. Ken iti dayta a kanito, sakbay unay ti ipapatay ni Pablo, sigurado a nagunggonaan ti apostol iti tulong nga impaay ni Marcos.

No pagtitiponentayo dagiti nadumaduma a babassit a detalye maipapan ken Marcos, mailadawantayo ti maysa a naregta a lalaki a mangisaksaknap iti naimbag a damag iti nagduduma a paset ti lubong, ken naragsak nga agserserbi kadagiti sabsabali. Gapu ta saan a simmuko ni Marcos, natagiragsakna dagiti agkakaimbag a pribilehio!

Kas ad-adipen ti Dios ita, tultuladentayo met ti determinasion ni Marcos a mangikasaba iti naimbag a damag ti Pagarian. Kas iti inaramid ni Marcos, dadduma kadatayo ti makabael nga umakar iti sabali a lugar, wenno kadagiti sabali a pagilian, a mangiwaragawag iti naimbag a damag. Nupay saan a maaramidan dayta ti kaaduan kadatayo, mabalintayo amin a tuladen ni Marcos iti sabali a napateg a pamay-an. No kasano nga inaramidna ti amin a kabaelanna nga agserbi kadagiti kakabsatna a Kristiano, sidadaantayo met a mangaramid iti panagregget a tumulong kadagiti kapammatiantayo iti praktikal a wagas tapno maitungpalda ti panagserbida iti Dios. No aramidentayo ti kasta, masiguradotayo nga agtultuloy a magun-odtayo ti pamendision ni Jehova.​—Prov. 3:27; 10:22; Gal. 6:2.

[Footnote]

[Mapa/Ladawan iti panid 8]

(Para iti aktual a pannakaurnosna, kitaem ti publikasion)

Sumagmamano a Siudad a Napanan ni Marcos

Roma

Efeso

Colosas

Perga

Antioquia (iti Siria)

Chipre

BAYBAY MEDITERANEO

Jerusalem

Babilonia