MINISTRO

Daytoy a termino ti nakaipatarusan ti Hebreo a sao a mesha·rethʹ ken ti Griego a di·aʹko·nos. Ti Hebreo a termino ket maysa a partisipio (participle) ti berbo a sha·rathʹ, kaipapananna ti “agserbi” iti maysa a nangatngato a persona, ken naaramat iti sekular wenno iti naespirituan a pamay-an. (Ge 39:4; De 10:8) Maipapan iti sao a di·aʹko·nos, insurat ni D. Edmond Hiebert iti Bibliotheca Sacra: “Patien a ti termino ket napagtipon a sao a buklen ti preposision a [di·aʹ], kaipapananna ti ‘lumasat,’ ken ti nombre a [koʹnis], ‘tapok,’ iti kasta ti termino tumukoy iti daydiay agdardaras a lumasat iti katapokan tapno itungpalna ti panagserbina. Ngem daytoy a naisingasing a nakaadawan ti sao ket saan nga awaten ita ti kaaduan. Mabalbalin a ti berbo a sao ket [di·eʹko], ‘ipapan iti nadumaduma a disso,’ umasping iti berbo a [di·oʹko], ‘agdardaras a sumurot, kumamat.’ Ngarud ti kangrunaan a tukoyenna ket daydiay mapan a sisasaet ken sipipinget tapno agserbi maipaay iti sabsabali.”​—1983, Tomo 140, p. 153.

Iti Hebreo ken Griego, dagitoy a sasao ken dagiti porma a nainaig kadagita ket nayaplikar agpadpada iti lalaki ken babai. (2Sm 13:17, 18; 1Ar 1:4, 15; 2Co 3:6; Ro 16:1) Ni Josue ket ministro (wenno, katulongan) ni Moises “manipud [pay] kinaagtutubona.” (Nu 11:28; Jos 1:1, Rbi8 ftn) Ti katulongan ni Eliseo ket naawagan ministro ken serbidorna. (2Ar 4:43; 6:15) Ti ar-ari ken piprinsipe addaanda idi kadagiti katulongan wenno ministro (2Cr 22:8; Est 2:2; 6:3), a ti sumagmamano kadagitoy ti nagserbi iti lamisaan ti ari.​—1Ar 10:4, 5; 2Cr 9:3, 4.

Dagiti Anghel a Ministro ni Jehova. Ni Jehova a Dios pinarsuana dagiti pinullo a milion nga anghel, nga iturturayanna amin ida, ken di pagduaduaan a maawaganna ida babaen iti naganda, no kasano a kasta mainaig iti di mabilang a bitbituen. (Sal 147:4) Agserserbi kenkuana dagitoy kas ministrona, nga ar-aramidenda ti pagayatanna iti uniberso. (Sal 103:20, 21) Kuna ti salmista maipapan ken Jehova a pagbalinenna dagiti ‘anghelna kas espiritu, dagiti ministrona kas maysa a mangalun-on nga apuy.’ (Sal 104:4) Nadeskribirda kas “espiritu . . . a maipaay iti publiko a panagserbi, a naibaon tapno agserbida kadagidiay agtawid iti pannakaisalakan.” (Heb 1:13, 14) Dagiti anghel nagserbida ken Jesu-Kristo idiay let-ang, kalpasan a pinaayna dagiti gandat ni Satanas a mangisiasi kenkuana manipud panagtulnog ken Jehova (Mt 4:11); kasta met nga adda nagparang nga anghel a nangpabileg kenkuana idi agkarkararag idiay Getsemani. (Lu 22:43) Iti sirmata ni mammadto Daniel maipapan iti “maysa a kasla anak ti tao” a naipaayan iti di nakedngan ti kapautna a panagturay iti amin nga il-ili ken pagsasao, minilion nga anghel ti naipakita nga agserserbi iti likmut ti trono ti Kadaanan iti Al-aldaw.​—Da 7:9-14.

Ti Tribu ni Levi. Kalpasan a naispal dagiti Israelita manipud Egipto, ken idi naorganisar ti nasion iti sidong ti Linteg ti tulag, pinili ni Jehova dagiti lallaki iti tribu ni Levi kas naisangsangayan a ministrona. (Nu 3:6; 1Cr 16:4) Papadi ti sumagmamano kadakuada, ti pamilia ni Aaron. (De 17:12; 21:5; 1Ar 8:11; Jer 33:21) Adda nadumaduma nga annongen dagiti Levita iti akemda kas ministro; isuda dagiti agay-aywan iti santuario agraman ti amin nga aruaten dayta, dagiti ministro iti panagkanta, ken dadduma pay.​—Nu 3:7, 8; 1Cr 6:32.

Dagiti Mammadto. Mainayon iti panangaramat ni Jehova iti amin a lallaki iti tribu ni Levi, inaramatna met ti dadduma pay tapno agserbida iti ilina nga Israel iti maysa a naisangsangayan a pamay-an. Dagitoy dagiti mammadto, a nagserbi kas indibidual a dinutokan ni Jehova. Sumagmamano kadagitoy ti nagtaud met iti linia ti papadi, ngem adu kadakuada ti manipud iti dadduma pay a tribu ti Israel. (Kitaenyo ti MAMMADTO.) Mensahero ida ni Jehova; naibaonda a mangpakdaar iti nasion no sumiasi dayta iti Linteg, ket inkagumaanda a pagsublien dagiti ar-ari ken dagiti umili iti pudno panagdaydayaw. (2Cr 36:15, 16; Jer 7:25, 26) Nagpaay dagiti padtoda kas tulong, pammaregta, ken pammabileg kadagidiay addaan iti nalinteg a puso, nangnangruna bayat dagidi tiempo ti naespirituan ken moral a panagrakaya ti Israel, ken no dadduma idi ipangpangta dayta dagiti kabusor nga adda iti aglikmut.​—2Ar 7; Isa 37:21-38.

Impatuldo met dagiti padtoda ti maipapan ken Jesu-Kristo ken ti Mesianiko a Pagarian. (Apo 19:10) Nangaramid ni Juan a Manangbautisar iti naisangsangayan a trabaho, nga insublina “ti puso ti amma iti annak, ken ti puso ti annak kadagiti amma” bayat nga isagsaganana ti dalan maipaay iti pannakabagi ni Jehova, ni Apo Jesu-Kristo. (Mal 4:5, 6; Mt 11:13, 14; Lu 1:77-79) Dagiti mammadto saanda laeng a nagserbi kadagiti kapatadanda, ta isurat ni apostol Pedro kadagiti Kristiano: “Naipalgak kadakuada a, saan nga iti bagbagida, no di ket kadakayo, nagserserbida iti bambanag a naiwaragawag itan kadakayo babaen kadagidiay nangideklara kadakayo iti naimbag a damag buyogen ti nasantuan nga espiritu a naibaon manipud langit. Dagitoy met laeng a banag ti tartarigagayan dagiti anghel a matmatan.”​—1Pe 1:10-12.

Ni Jesu-Kristo. Ni Jesu-Kristo ti kangrunaan a ministro (di·aʹko·nos) ni Jehova. Isu “nagbalin a ministro dagidiay nakugit maigapu iti kinapudno ti Dios, tapno patalgedanna dagiti kari nga inaramidna kadagidi ammada,” kasta met, “tapno dagiti nasion maidaydayawda ti Dios gapu iti asina.” Ngarud, ‘kenkuana nga isadagto dagiti nasion ti namnamada.’​—Ro 15:8-12.

Ni Jesus ket dinutokan a mismo ni Jehova. Idi indatagna ti bagina tapno mabautisaran, “naluktan ti langlangit,” kuna ti salaysay, “ket [ni Juan a Manangbautisar] nakitana ti espiritu ti Dios a bumabbaba a kasla kalapati nga um-umay kenkuana [ni Jesus]. Adtoy! Kasta met, adda timek manipud iti langlangit a nagkuna: ‘Daytoy ti Anakko, ti dungdungnguen, nga inanamongak.’” (Mt 3:16, 17) Iti panagbiag ni Jesus sakbay a nagbalin a tao, nakapagserbin ken Jehova iti nakabaybayagen a panawen, ngem idi nabautisaran inrugina ti maysa a baro a ministerio. Pinaneknekan ni Jesus a pudno nga isu ket ministro ti Dios, a nagserbi agpadpada iti Dios ken kadagiti padana a tao. Gapuna, iti sinagoga ti ilina a Nazaret, innala ni Jesus ti lukot ni Isaias ket binasana ti agdama itan a Isa kapitulo 61, bersikulo 1, 2: “Ti espiritu ti Soberano nga Apo Jehova adda kaniak, gapu ta ni Jehova pinulotannak a mangibaga iti naimbag a damag kadagidiay naemma. Imbaonnak a mangpatapat iti nasnaayan ti pusona, a mangiwaragawag iti wayawaya kadagidiay nakautibo ken iti pannakalukat a naimbag ti matmata uray kadagiti balud; a mangiwaragawag iti tawen ti naimbag a nakem iti biang ni Jehova.” Kalpasanna kinunana kadagidiay naguummong, “Ita nga aldaw daytoy a kasuratan a kangkangngegyo natungpalen.”​—Lu 4:16-21.

Idi tiempo a kinasabaan ni Pedro ti umuna a Gentil a nakomberte, ni Cornelio, dineskribirna dagiti inaramid ni Jesus bayat ti tallo ket kagudua a tawen a ministeriona ditoy daga, nga inturongna ti atension ni Cornelio ken “Jesus a taga Nazaret, no kasano a pinulotan ti Dios iti nasantuan nga espiritu ken pannakabalin, ket namagpagna iti daga nga ar-aramidenna ti naimbag ket papaimbagenna amin dagidiay inrurumen ti Diablo; agsipud ta ti Dios adda kenkuana.” (Ara 10:38) Literal a pinagna ni Jesus ti intero a naituding a teritoriana iti panagserbi ken Jehova ken iti tattao. Saan laeng a dayta, no di ket aktual nga insakripisiona ti mismo a kararuana kas subbot maipaay iti sabsabali. Kinunana: “Ti Anak ti tao immay, saan a tapno pagserbian, no di ket tapno agserbi ken tapno itedna ti kararuana kas subbot a kasukat dagiti adu.”​—Mt 20:28.

Dagiti Kristiano a Ministro. Kabayatan ti panagministerio ni Jesus, nakitimpuyog a mismo iti adu a sabsabali pay, dagiti apostol ken ad-adalan, a sinanayna a mangitultuloy iti isu met laeng a trabaho a panagministerio. Idi damo imbaonna dagiti 12, kalpasanna dagiti 70 a sabsabali pay. Adda met kadakuada ti aktibo a puersa ti Dios, iti kasta nabaelanda ti nangaramid iti adu a milagro. (Mt 10:1, 5-15, 27, 40; Lu 10:1-12, 16) Ngem ti kangrunaan a trabaho nga aramidenda isu ti panangikasaba ken panangisuro iti naimbag a damag ti Pagarian ti Dios. Iti kinapudnona, dagiti milagro ket kangrunaanna a nagpaay laeng kas pammaneknek iti publiko a dinutokan ken inanamongan ida ni Jehova.​—Heb 2:3, 4.

Sinanay ni Jesus dagiti adalanna, agpadpada babaen iti sao ken iti ulidan. Nangisuro saan laeng nga iti publiko no di ket kadagiti pay pribado a pagtaengan, a direkta nga inyegna ti naimbag a damag kadagiti tattao. (Mt 9:10, 28; Lu 7:36; 8:1; 19:1-6) Manipud kadagiti salaysay nga inlanad dagiti nangisurat kadagiti Ebanghelio, nabatad a naimatangan dagiti adalan ni Jesus ti adu a gundaway a panangasabana iti nadumaduma a kita ti tattao, ta nailanad dagiti mismo a sasao nga insawangda. Sigun iti libro ti Aramid, sinurot dagiti adalanna dayta nga ulidan, a simmarungkarda iti binalaybalay tapno ideklarada ti mensahe ti Pagarian.​—Ara 5:42; 20:20; kitaenyo ti MANANGASKASABA, PANANGASABA (“Iti Binalaybalay”).

Imbaga ni Jesus kadagiti adalanna no ania ti pudno a ministro ti Dios, a kinunana: “Ti ar-ari ti nasnasion iturayanda ida, ket dagidiay addaan autoridad kadakuada naawaganda iti Managparabur. Nupay kasta, saankay nga agbalin a kasta. No di ket ti kadakkelan kadakayo agbalin koma a kas ti kaubingan, ket daydiay agak-akem a kas panguluen kas koma iti daydiay agserserbi. Ta siasino ti dakdakkel, daydiay sisasadag iti panganan wenno daydiay agserserbi? Saan aya a daydiay sisasadag iti panganan?” Kalpasanna, iti panangaramatna iti mismo nga ulidan ken kababalinna, kinunana: “Ngem addaak iti tengngayo a kas daydiay agserserbi.” (Lu 22:25-27) Iti dayta a pasamak, sibibileg nga imparangarangna dagitoy a prinsipio, pakairamanan ti prinsipio ti kinapakumbaba, babaen ti panangbuggona iti saksaka dagiti adalan.​—Jn 13:5.

Inlawlawag pay ni Jesus kadagiti adalanna a dagiti pudno a ministro ti Dios saanda koma nga akseptaren dagiti narelihiosuan a titulo a mangpatpatiray-ok kadakuada, ket saanda met nga iyawag dagita iti sabsabali. “Dakayo, saankayo a maawagan iti Rabbi, ta maymaysa ti mannursuroyo, yantangay agkakabsatkayo amin. Mainayon pay, dikay naganen nga amayo ti asinoman ditoy daga, ta maymaysa ti Amayo, Daydiay nailangitan. Saankayo met a maawagan iti ‘papanguluen,’ ta ti Panguluenyo ket maymaysa, ni Kristo. Ngem daydiay kadakkelan kadakayo masapul nga agserbi [wenno, agpaadipen] kadakayo. Siasinoman a mangitan-ok iti bagina maipababanto, ket siasinoman a mangipababa iti bagina maitan-okto.”​—Mt 23:8-12.

Dagiti napulotan a pasurot ni Apo Jesu-Kristo ket naikuna a ‘ministroda iti naimbag a damag,’ kas ken Pablo (Col 1:23); kasta met a ‘ministroda iti maysa a baro a tulag,’ yantangay karamanda iti dayta a pannakitulag ken Jehova a Dios, a ni Kristo ti Mangibabaet. (2Co 3:6; Heb 9:14, 15) Gapuna, ministro ida ti Dios ken ni Kristo. (2Co 6:4; 11:23) Ti kualipikasionda aggapu iti Dios babaen ken Jesu-Kristo, saan nga aggapu iti asinoman a tao wenno organisasion. Ti pammaneknek iti ministerioda ket saan a nailanad iti maysa a papel wenno sertipiko, a kas iti maysa a surat ti rekomendasion wenno autoridad. Ti “surat” a mangirekrekomenda kadakuada ket masarakan kadagiti tattao a sinursuruan ken sinanayda nga agbalin a kas kadakuada, ministro ni Kristo. Maipapan itoy kunaen ni apostol Pablo: “Nalabit, kas iti sumagmamano a tattao, kasapulanmi aya dagiti surat ti rekomendasion a maipaay kadakayo wenno manipud kadakayo? Dakayo ti suratmi, a nailanad iti puspusomi ket am-ammo ken basbasaen ti intero a sangatauan. Ta dakayo maipakpakitakayo a surat ni Kristo nga insuratmi kas ministro, nailanad saan a babaen ti tinta no di ket babaen ti espiritu ti sibibiag a Dios, saan a kadagiti taptapi a bato, no di ket iti nainlasagan a taptapi, iti puspuso.” (2Co 3:1-3) Ditoy, ti apostol ipakpakitana ti panagayat ken kinasingedna (ti nabara a panangdungngo ken pannakaseknan ti Kristiano a ministro) kadagidiay pagserserbianna, yantangay ‘nailanadda iti puso [ti ministro].’

Gapuna, kalpasan ti iyuuli ni Kristo idiay langit, nangted kadagiti “sagut a tattao” iti kongregasion Kristiano. Karaman kadagitoy dagiti apostol, mammadto, managebanghelio, pastor, ken mannursuro, a naipaay dagita tapno ‘maatur dagiti sasanto, maipaay iti trabaho a panagministerio, maipaay iti pannakapabileg ti bagi ti Kristo.’ (Efe 4:7-12) Ti kualipikasionda kas ministro ket agtaud iti Dios.​—2Co 3:4-6.

Iti palgaak a naited ken apostol Juan, inladawanna ti “maysa a dakkel a bunggoy, nga awan ti tao a nakabael a mangbilang, manipud kadagiti amin a nasion ken kadagiti tribu ken kadagiti ili ken kadagiti pagsasao.” Saan a naikuna a karaman dagitoy, kas dagiti napulotan a kakabsat ni Jesu-Kristo, iti baro a tulag ken ministroda iti dayta; nupay kasta, naipakita nga addaanda iti nadalus a takder iti sanguanan ti Dios ken “mangipapaayda kenkuana iti sagrado a panagserbi iti aldaw ken rabii idiay templona.” Agserserbida ngarud ken siuumiso a maawaganda kas ministro ti Dios. Kas ipakita (babaen ti ilustrasion) ti sirmata iti Apocalipsis ken ni Jesus a mismo, inton tiempo ti kaadda ti Kristo iti nadayag a tronona, addanto kakasta a tattao a siaayat met nga agserbi kadagiti kakabsat ni Jesu-Kristo, a mangipaayda iti tulong, atension, ken pannaranay kadakuada.​—Apo 7:9-15; Mt 25:31-40.

Ministerial nga Ad-adipen iti Kongregasion. Kalpasan nga inlanad ni apostol Pablo dagiti kualipikasion a masapul a ragpaten dagidiay agserbi a “manangaywan” (e·piʹsko·poi) kadagiti kongregasion, inlanadna met dagiti kualipikasion a ragpaten dagidiay madutokan a “ministerial nga adipen” (di·aʹko·noi). (1Ti 3:1-10, 12, 13) Ti Griego a sao a di·aʹko·nos iti dadduma a teksto ket naipatarus laeng a “ministro” (Col 4:7) ken ‘adipen.’ (Mt 22:13) Yantangay amin a Kristiano ket “ministro” (adipen) ti Dios, nabatad a ti termino a di·aʹko·noi ditoy adda partikular a kaipapananna, nainaig iti urnos ken sangal ti kongregasion. Ngarud, adda dua a grupo ti lallaki a mangakem kadagitoy nga annongen iti kongregasion: dagiti “manangaywan,” wenno “lallakay,” ken dagiti “ministerial nga adipen.” Gagangay nga adda dagiti manangaywan ken ministerial a katulongan iti tunggal kongregasion.​—Fil 1:1; Ara 20:17, 28.

No pagdiligen ti listaan dagiti kualipikasion a masapul a ragpaten dagiti ministerial nga adipen ken kadagiti manangaywan, kasta met dagiti awag kadagita a dua nga annongen, makita a dagiti ministerial nga adipen saanda a naparebbengan nga agisuro wenno agipastor (yantangay ti pastor ket agay-aywan kadagiti karnero). Ti laing a mangisuro ket saan a makalikaguman iti annongda. Ipasimudaag ti mismo nga awag a di·aʹko·nos a nagserbi dagitoy a lallaki kas katulongan ti grupo dagiti manangaywan iti kongregasion, a kangrunaan a pagrebbenganda nga asikasuen ti bambanag a saan a nainaig iti panagipastor tapno dagiti manangaywan maipamaysada ti tiempo ken atensionda iti trabahoda a panangisuro ken panangipastor.

Ti maysa a pagarigan iti prinsipio a naipalaon iti daytoy nga urnos ket masarakan iti tignay dagiti apostol idi rimsua dagiti parikut maipapan iti inaldaw a panagiwaras (iti literal, panagserbi, di·a·ko·niʹa) iti suplay a taraon agpaay kadagiti agkasapulan a Kristiano idiay Jerusalem. Yantangay imbaga dagiti apostol a saan a ‘makaay-ayo a baybay-anda ti sao ti Dios’ tapno asikasuenda dagiti parikut mainaig iti namaterialan a taraon, binilinda dagiti adalan a “sumapulkayo maipaay kadakayo iti pito a napaneknekan a lallaki manipud nagtetengngaanyo, a napno iti espiritu ken sirib, tapno dutokantayo ida itoy nasken nga aramid; ngem ipamaysami ti bagbagimi iti panagkararag ken iti ministerio [di·a·ko·niʹai] ti sao.” (Ara 6:1-6) Daytoy idi ti prinsipio; ngem saanna a kayat a sawen a dagiti pito a lallaki a napili iti daytoy a kaso ket saan a kualipikado nga agbalin a “lallakay” (pre·sbyʹte·roi), agsipud ta saan a gagangay wenno masansan a kasasaad daytoy no di ket adda rimsua a nagpaiduma a parikut, maysa a serioso a parikut gapu ta narikna ti dadduma a saanda a maikabkabilangan gapu iti pulida. Masapul idi ti “espiritu ken sirib” iti panangtaming iti dayta a parikut yantangay naapektaran ti intero a kongregasion Kristiano, ket ngarud dagiti pito a lallaki a napili mabalin a ‘lallakayda’ iti naespirituan nga anag. Ngem temporario nga akmenda itan ti maysa nga annongen a kadawyan a tamtamingen dagiti “ministerial nga adipen.” “Nasken” idi dayta a trabaho ngem saan a kas kapateg ti “ministerio ti sao.”

Impakita dagiti apostol ti umiso a pangngeddengda iti daytoy a tignayda, ket nainanama a dagiti grupo dagiti manangaywan kadagiti kongregasion a nabuangay iti ruar ti Jerusalem tuladenda ti panangted dagiti apostol iti sumagmamano nga annongen kadagiti “ministerial nga adipen.” Awan duadua a kasapulan idi a maasikaso ti adu a bambanag nga ad-adda a nainaig iti material, rutina, wenno panagaramat iti pisikal a pigsa, nalabit pakairamanan ti panaggatang iti materiales maipaay iti panangkopia iti Kasuratan wenno uray pay ti panagkopia a mismo.

Dagiti kualipikasion a masapul a ragpaten dagiti ministerial a katulongan ket nagserbi kas pagalagadan tapno saan a mababalaw ti kongregasion maipapan iti pannakapili dagiti lallaki nga agserbi kadagiti espesipiko nga annongen, iti kasta mataginayon ti nalinteg a takder iti Dios ken ti nadalus a reputasion kadagiti tattao iti ruar ti kongregasion. (Idiligyo ti 1Ti 3:10.) Dagitoy a kualipikasion ket nainaig iti moralidad, kababalin, ken espiritualidad; no masurot dagita, dagiti lallaki nga agserbi ket nasimbeng, napudno, napasnek, ken mapagtalkan. Dagidiay nasayaat ti panagserbida ket maaddaan iti “nasayaat a takder ken dakkel a wayawaya nga agsao iti pammati mainaig ken Kristo Jesus.”​—1Ti 3:13.

Naindagaan nga Agtuturay. Impalubos ti Dios nga agtignay dagiti gobierno daytoy a lubong agingga iti inkeddengna a tiempo a panagpatingga dagita, a kalpasanna awan duadua a ti Pagarian ni Kristo iturayannanto ti daga. (Da 2:44; Apo 19:11-21) Kabayatan ti naipalubos a panagturayda, mangaramidda iti adu a serbisio kadagiti umili, kas iti panagaramid iti kalsada, panangaywan kadagiti eskuelaan, dagiti departamento ti polisia ken dagiti bombero, ken dadduma pay a serbisio. Nangaramidda met kadagiti linteg a mangdusa kadagiti mannanakaw, mammapatay, ken dadduma pay a managsalungasing iti linteg. Ngarud, bayat nga ar-aramidenda dagitoy a panagserbi ken nainkalintegan nga ipatpatungpalda dagitoy a linteg, maikuna a ‘ministro’ (di·aʹko·noi) ida ti Dios. No ti asinoman, uray ti maysa a Kristiano, salungasingenna ti kakasta a linteg, ti pannusa nga awatenna iti im-ima ti gobierno ket arigna aggapu iti Dios, ta ti Dios busorenna ti isuamin a kinadakes. Kasta met, no ti gobierno salaknibanna ti Kristiano manipud kadagiti managsalungasing iti linteg, agtigtignay met kas ministro ti Dios. Ngem no ti agturay di umiso nga aramatenna ti autoridadna ken agtignay maibusor iti Dios, masapul a sungbatanna dayta iti Dios. No ti kasta a nadangkes nga agturay pagaramidenna ti Kristiano iti banag a maisalungasing iti linteg ti Dios, saan ngarud nga agtigtignay kas ministro ti Dios ket umawatto iti pannusa ti Dios.​—Ro 13:1-4.

Dagiti Ulbod a Ministro. Adda idi dagiti lallaki nga agkunkuna a ministro ida ti Dios ngem managinsisingpetda, iti kinapudnona ministro ida ni Satanas maibusor iti Dios. Kasapulan idi a supiaten ni apostol Pablo ti kakasta a tattao a mangrirriribuk iti kongregasion idiay Corinto. Kinunana maipapan kadakuada: “Ti kakasta a tattao ulbodda nga apostol, manangallilaw a trabahador, a pagbalbalinenda ti bagbagida a kasla apostol ni Kristo. Ket di pakasdaawan, ta ni Satanas a mismo pagbalbalinenna ti bagina a kasla anghel ti lawag. Saan ngarud a banag a naindaklan no dagiti ministrona pagbalbalinenda met ti bagbagida a kasla ministro ti kinalinteg. Ngem ti panungpalanda maitunosto iti ar-aramidda.”​—2Co 11:13-15.

Namin-adu a naipadto iti Kasuratan ti panagparang ti kakasta nga ulbod a ministro. Imbaga ni Pablo kadagiti manangaywan iti kongregasion idiay Efeso a kalpasan ti ipapanawna, sumrek dagiti manangirurumen a lobo iti tengnga ti kongregasion ket saanda a tratuen a sidudungngo ti arban; agsaoda iti tiritir a bambanag tapno guyugoyenda a sumurot kadakuada dagiti adalan. (Ara 20:29, 30) Iti sursurat ni Pablo namakdaar met maipapan iti kakasta nga apostata (2Te 2:3-12; 1Ti 4:1-5; 2Ti 3:1-7; 4:3, 4); dineskribir ida ni Pedro (2Pe 2:1-3); ket ni Jesu-Kristo a mismo impadtona ti kaaddada ken pannakadadaelda (Mt 13:24-30, 36-43).​—Kitaenyo ti TAO TI KINAKILLO.