SAGRADO A PALIMED

Maysa a banag a nagtaud iti Dios, nailimed agingga iti inkeddengna a tiempo, ken naipalgak laeng kadagidiay pilienna a pangipakaammuan iti dayta.

Ti Griego a sao a my·steʹri·on, naipatarus a “sagrado a palimed,” kangrunaanna a tumukoy iti daydiay maammuan dagidiay agbalin a kabbaro a kameng. Kadagiti kadaanan a misterioso a relihion a rimmangpaya idi tiempo ti nagkauna a kongregasion Kristiano, dagidiay nagtarigagay a makipaset kadagiti misterioso a rambak kasapulan nga aglasatda iti maysa a ritual para kadagiti agdadamo; dagiti saan a naglasat iti kasta nga addang nalapdanda a makipaset kadagiti makunkuna a sagrado a tignay ken napaidamanda iti pannakaammo kadagita. Dagidiay nagbalin a kabbaro a kameng ket naparebbengan a mangannurot iti sapata ti panagulimek, a saanda nga ipalgak dagiti palimed. Nupay kasta, adda met ti sekular, “inaldaw-aldaw” a pannakaaramat ti sao, kas iti pribado a palimed, palimed iti nagbabaetan dagiti aggagayyem, palpalimed ti pamilia. Ti di aktibo a porma ti my·eʹo iti daytoy naud-udi a nadakamat a kaipapanan isu ti inaramat ni apostol Pablo idi kinunana: “Naadalko ti palimed [iti literal, naipakaammo kaniak dagiti palimed] agpadpada no kasano ti mabsog ken no kasano ti mabisinan, agpadpada no kasano ti maaddaan iti kinaruay ken no kasano ti agsagaba iti kinakirang.”​—Fil 4:12.

Naiduma Kadagiti Misterioso a Relihion. Maipapan iti Griego a my·steʹri·on, ilawlawag ti Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words: “Iti [Baro a Tulag], saan a daydiay misterioso ti ipamatmat dayta no di ket daydiay mabalin a maammuan babaen laeng iti Nadibinuan a palgaak, yantangay saan a kabaelan a tarusan a bukbukod, ken maipakaammo iti pamay-an ken iti tiempo nga intuding ti Dios, ken kadagidiay laeng lawagan ti Espirituna. Iti kadawyan a kaipapanan, ti misterio ipasimudaagna ti nailimed a pannakaammo; ti Nainkasuratan a kababagasna ket kinapudno a naipalgak. Gapuna, dagiti termino a nangnangruna a nainaig iti daytoy a suheto ket ‘maipakaammo,’ ‘maiparangarang,’ ‘maipalgak,’ ‘maikaskasaba,’ ‘maawatan,’ ‘panangiburay.’”​—1981, Tomo 3, p. 97.

Dagiti sagrado a palimed ti Dios ken ti dadduma pay a “misterio” iti Biblia, kas iti misterio ti Babilonia a Dakkel, ket bambanag ngarud a saan a mapagtalinaed a palimed iti agnanayon no di ket ipalgak ni Jehova a Dios iti inkeddengna a tiempo kadagidiay manginanama kenkuana ken kadagidiay pilienna a pangipalgakan kadagita. Daytoy nga aspeto ti ibinsabinsa ni apostol Pablo iti 1 Corinto 2:6-16. Sadiay sawenna ti maipapan iti “sagrado a palimed” ti Dios kas “nailemmeng a sirib,” naipalgak babaen iti espiritu ti Dios kadagiti Kristiano nga adipenna. Saan a kabaelan a tukoden dayta ti espiritu ti lubong wenno natauan a sirib ti pisikal a tattao no di ket sawen ken matarusan dagidiay ‘mangitipon iti naespirituan a bambanag iti naespirituan a sasao.’ Iti nasapsapa a tiempo, impamatmat ni Jesu-Kristo kadagiti adalanna: “Naited kadakayo ti sagrado a palimed [Gr., my·steʹri·on] ti pagarian ti Dios, ngem kadagidiay taga ruar amin a bambanag mapasamakda kadagiti pangngarig, tapno iti kasta, nupay kumitkitada, kumitada ket kaskasdi a saanda a makita, ket, nupay dumdumngegda, dumngegda ngem kaskasdi a saanda a matarusan ti kababagas dayta, saanda met a pulos agsubli ket maipaayanda iti pammakawan.”​—Mr 4:11, 12; Mt 13:11-13; Lu 8:10.

Ti dakkel a nagdumaan ti sagrado a palimed ti Dios ken ti palpalimed dagiti misterioso a relihion ket, umuna iti amin, maipapan iti linaonna: ti palimed ti Dios ket naimbag a damag ken saan a kinaulbod wenno aramid-tao nga allilaw. (Jn 8:31, 32, 44; Col 1:5; 1Jn 2:27) Maikadua, dagidiay napili a maaddaan iti pannakaawat iti sagrado a palimed ti Dios naparebbenganda a saanda a pagtalinaeden dayta kas palimed no di ket iwaragawag ken ipablaakda dayta iti kasaknapan a pamay-an a mabalin. Kas nadakamaten, naipalgak daytoy babaen ti panangaramat ti Biblia kadagiti termino a kas iti “naikaskasaba,” “naipakaammo,” “naiparangarang,” ken kasta met iti “mangidekdeklara,” ‘panangisao,’ mainaig iti “sagrado a palimed ti naimbag a damag.” Imparangarang dagiti pudno a Kristiano ti kasta unay a kinaregget iti panangibaga iti daytoy naimbag a damag nga aglaon iti pannakaawat iti sagrado a palimed iti “isuamin a parsua nga adda iti baba ti langit.” (1Co 2:1; Efe 6:19; Col 1:23; 4:3, 4) Ikeddeng ti Dios no siasino dagiti saan a maikari, ket ti pannakaawat saanna nga ipaay kadagiti kasta a tattao. Saan a mangidumduma ti Dios no aramidenna daytoy; ti Dios saanna a luktan kadakuada ti pannakaawat iti sagrado a palimedna gapu iti “kinaawan rikna ti puspusoda.”​—Efe 4:17, 18.

Naisentro ken Kristo. Yantangay “ti panangsaksi ken Jesus isu ti mangipaltiing iti panagipadto,” ti “sagrado a palimed ti Dios” naisentro la ketdi ken Kristo. (Apo 19:10; Col 2:2) Amin dagiti “sagrado a palimed” ti Dios adda pakainaiganda iti Mesianiko a Pagarianna. (Mt 13:11) Insurat ni apostol Pablo kadagiti padana a Kristiano: “Ti siaannad a naitalimeng kenkuana ket amin a gameng ti sirib ken pannakaammo,” ken “kenkuana a ti isuamin a kinanaan-anay ti nadibinuan a kababalin agtaeng a sibubukel.”​—Col 2:2, 3, 9.

Nagsao ni Pablo maipapan iti bagina kas addaan iti kinamayordomo iti “sagrado a palpalimed ti Dios.” (1Co 4:1) Dakamatenna ti adda kenkuana a pannakaawat “iti sagrado a palimed ti Kristo.” (Efe 3:1-4) Ilawlawagna a daytoy a sagrado a palimed ket nailemmeng a sirib a nasaksakbay nga intuding ti Dios kasakbayan ti sistema ti bambanag. (1Co 2:7) Ti pannakaideklara ti misterio, wenno ti “sagrado a palimed ti Dios,” nangrugi iti mismo a padto ni Jehova iti Genesis 3:15. Iti adu a siglo, dagiti tattao nga addaan iti nagpaiduma a pammati sinegseggaanda ti naikari a “bin-i” a mangispal iti sangatauan manipud basol ken ipapatay, ngem saan a silalawag a natarusan no siasino ti “bin-i” ken no kasano a dumteng daytoy a “bin-i” ken no kasano a mangyeg iti pannakaispal. Nalawlawagan daytoy idi immay ni Kristo ken “nangipaay ti lawag iti biag ken di panagrupsa babaen ti naimbag a damag.” (2Ti 1:10) Idin nangrugin a maawatan ti pannakaammo maipapan iti misterio ti ‘bin-i ti babai.’

Ti Mesianiko a Pagarian. Kadagiti suratna, nangipaay ni Pablo iti naan-anay a panangsukimat iti pannakaipalgak ti sagrado a palimed ti Kristo. Iti Efeso 1:9-11, dakamatenna ti panangipakaammo ti Dios iti “sagrado a palimed” ti pagayatanna, ket kunaenna: “Maitunos dayta iti pakaragsakanna unay a pinanggepna a mismo maipaay iti maysa a panangaywan agingga iti naan-anay a pagpatinggaan dagiti naituding a tiempo, awan sabali, tapno ummongen a sangsangkamaysa manen ken Kristo ti amin a bambanag, ti bambanag iti langlangit ken ti bambanag iti daga. Wen, kenkuana, a maikaykaysa iti daydiay a nakaitudingantayo met kas makipagtawid, ta naitudingtayo a nasakbay maitunos iti panggep daydiay mamagtignay iti amin a bambanag maitunos iti pamay-an nga ipatigmaan ti pagayatanna.” Daytoy a “sagrado a palimed” ramanenna ti maysa a gobierno, ti Mesianiko a Pagarian ti Dios. “Ti bambanag iti langlangit,” a tinukoy ni Pablo, isuda dagiti mainanama a makipagtawid ken Kristo iti dayta a nailangitan a Pagarian. “Ti bambanag iti daga” isudanto dagiti iturayan dayta ditoy daga. Impatuldo ni Jesus kadagiti adalanna a ti sagrado a palimed adda nakainaiganna iti Pagarian idi kinunana kadakuada: “Naited kadakayo ti sagrado a palimed ti pagarian ti Dios.”​—Mr 4:11.

Ramanenna ti Kongregasion. Adu dagiti aspeto iti pannakaammo iti sagrado a palimed. Nangipaay ti apostol kadagiti kanayonan a detalye idi inlawlawagna a ti sagrado a palimed ramanenna ti kongregasion, nga iti dayta ni Kristo ti Ulo. (Efe 5:32; Col 1:18; Apo 1:20) Dagitoy ti kakaduana nga agtawid, a pangiranudanna iti Pagarian. (Lu 22:29, 30) Naalada agpadpada kadagiti Judio ken kadagiti Gentil. (Ro 11:25; Efe 3:3-6; Col 1:26, 27) Daytoy nga aspeto ti “sagrado a palimed” silalawag a naammuan laeng idi naibilin ken Pedro a sarungkaranna ti Gentil a ni Cornelio ket nakitana a daytoy a Gentil a sangakabbalayan immawat kadagiti sagut ti nasantuan nga espiritu, idi 36 K.P. (Ara 10:34, 44-48) Idi nagsurat kadagiti Gentil a Kristiano, imbaga kadakuada ni Pablo: “Awanankayo iti Kristo, . . . ganggannaet kadagiti tulag ti kari, ket awan ti namnamayo ken iti lubong awanankayo iti Dios. Ngem ita iti pannakikaykaysa ken Kristo Jesus dakayo nga adayo idi naminsan nayasidegkayo babaen ti dara ti Kristo.” (Efe 2:11-13) Babaen kadagiti pannakilangen ti Dios iti kongregasion, dagiti “gobierno ken autoridad kadagiti nailangitan a disso” maammuanda “ti kasta unay panagdudumana a sirib ti Dios.”​—Efe 3:10.

Iti sirmata iti Apocalipsis ken Juan, naipakita a daytoy a kongregasion ket buklen ti 144,000 a tattao a “nagatang . . . manipud iti sangatauan kas umuna a bungbunga iti Dios ken iti Kordero.” Sitatakderda a kadua ti Kordero, ni Jesu-Kristo, iti Bantay Sion, ti disso nga ayan ti “siudad ti sibibiag a Dios, ti nailangitan a Jerusalem.” Iti kadaanan a naindagaan a Jerusalem, naisaad ti “trono ni Jehova,” a nagtugaw iti dayta ti ar-ari iti linia ni David; adda met sadiay ti templo ni Jehova. Iti nailangitan a Jerusalem, naitrono ni Jesu-Kristo, ket dagiti nasungdo a napulotan-iti-espiritu a pasurotna makiramanda iti panagturay iti Pagarianna. (Apo 14:1, 4; Heb 12:22; 1Cr 29:23; 1Pe 2:4-6) Ti pannakapagungar ti kakasta iti imortalidad ken kaawan panagrupsa bayat ti tiempo ti kaadda ni Kristo ket maysa kadagiti pakabigbigan ti pannakilangen ti Dios iti kongregasion, “maysa a sagrado a palimed” a mismo.​—1Co 15:51-54.

Ti Sagrado a Palimed ti Nadiosan a Debosion. Insurat ni Pablo ken Timoteo: “Isursuratko kenka dagitoy a banag, . . . tapno maammuam no kasano ti rebbeng a panagtigtignaymo iti sangakabbalayan ti Dios, nga isu ti kongregasion ti sibibiag a Dios, maysa nga adigi ken sadiri ti kinapudno. Pudno unay, ti sagrado a palimed daytoy nadiosan a debosion maawat a naindaklan: ‘Isu [ni Jesu-Kristo] naiparangarang iti lasag, naideklara a nalinteg iti espiritu, nagparang kadagiti anghel, naikaskasaba kadagiti nasion, napapati iti lubong, naawat idiay ngato iti kinadayag.’”​—1Ti 3:14-16.

Ti kinapudno adda iti “kongregasion ti sibibiag a Dios,” ket dayta a kongregasion siuumiso nga ammona ti misterio, wenno ti “sagrado a palimed,” maipapan iti pudno a nadiosan a debosion, ket saan laeng nga addaan iti langa ti nadiosan a debosion no di ket addaan met iti pannakabalin ti kasta a debosion. (Ipadisyo ti 2Ti 3:5.) Gapuna, dayta ti “adigi ken sadiri ti kinapudno” iti tengnga ti maysa a lubong ti biddut ken ulbod a relihion, dagiti ‘misterio’ a sagrado ken Satanas ken kadagidiay binulsekna. (2Co 4:4) Ni Jesu-Kristo a mismo Daydiay a ti nadiosan a debosionna naipadto ken nadeskribir iti naipaltiing a Hebreo a Kasuratan. Iti adu a siglo, sipud pay pannakaisayangkat ti karit maibusor iti kinasoberano ti Dios ken kasta met a napagduaduaan ti kinatarnaw ti tao, maysa a misterio wenno “sagrado a palimed” no ti asinoman a parigaten ti Diablo ket naan-anay a mataginayonna ti naan-anay, di maisin, ken di natulawan a nadiosan a debosion. Siasino, no bilang adda, ti makabael nga agandur iti sidong ti pannubok ken makapagballigi a naan-anay a sidadalus, awanan basol, ken awanan tulaw ti naipamaysa a debosionna ken Jehova? Nainaig iti daytoy isu ti saludsod maipapan iti kinasiasino ti ‘bin-i ti babai’ a mangdunor iti ulo ti Serpiente. Naan-anay a naipalgak daytoy idi a ni Kristo “naiparangarang iti lasag, naideklara a nalinteg iti espiritu, nagparang kadagiti anghel, naikaskasaba kadagiti nasion, napapati iti lubong, naawat idiay ngato iti kinadayag.” (1Ti 3:16; 6:16) Daytoy ket maawat a naindaklan a banag. Ti dakkel a saludsod maipapan iti nadiosan a debosion naisentro iti maymaysa a persona, ni Jesu-Kristo. Anian a naindaklan ti dana ni Kristo iti nadiosan a debosion! Anian a pannakagunggona ti sangatauan ken pannakaitan-ok ti nagan ni Jehova!​—Kitaenyo ti NADIOSAN A DEBOSION.

Agleppas. Iti sirmata ni apostol Juan, naibaga kenkuana: “Kadagiti aldaw ti panangpaguni ti maikapito nga anghel, inton dandaninan puyoten ti trumpetana, ti sagrado a palimed ti Dios mayannurot iti naimbag a damag nga indeklarana kadagiti bukodna nga adipen a mammadto pudno unay a maileppasen.” (Apo 10:7) Daytoy a panagleppas ti sagrado a palimed asideg ti pannakainaigna iti panangpuyot ti maikapito nga anghel iti trumpetana, a kalpasan ti pannakapuyot dayta, naipakaammo idiay langit: “Ti pagarian ti lubong nagbalinen a pagarian ni Apotayo ken ni Kristona, ket agturayto kas ari iti agnanayon ken awan inggana.” (Apo 11:15) Gapuna, ti sagrado a palimed ti Dios naileppas iti tiempo nga irugi ni Jehova ti Pagarianna babaen iti Mesiasna, wenno Kristo. Kadagiti adalanna, dagiti “adipen” ti Dios, adu ti sinao ni Jesu-Kristo maipapan iti Pagarian ti Dios ket kinunana a ti “naimbag a damag ti pagarian” agtultuloy a maikaskasaba agingga iti panungpalan (Gr., teʹlos) ti “sistema ti bambanag.” Kalpasan a ‘maileppasen ti sagrado a palimed ti Dios,’ ti “naimbag a damag” a maikaskasaba ramanenna ngarud ti impakaammo dagiti timek idiay langit: “Ti pagarian ti lubong nagbalinen a pagarian ni Apotayo ken ni Kristona.”​—Mt 24:3, 14.

Maipaay iti ‘misterio ti kinakillo’ (2Te 2:7), kitaenyo ti TAO TI KINAKILLO. Maipaay iti “Misterio: ‘Babilonia a Dakkel’” (Apo 17:5), kitaenyo ti BABILONIA A DAKKEL.