‘Itultuloyyo a Medmedan ti Bagiyo iti Sidong ti Dakes’

“Ti adipen ti Apo saan a kasapulan a makiapa, no di ket kasapulan nga agbalin a naalumamay kadagiti isuamin, . . . nga agtultuloy a medmedanna ti bagina iti sidong ti dakes.”​—2 TIMOTEO 2:24.

 1. Iti Nakristianuan nga aktibidadtayo, apay nga adda no dadduma dagiti sigugubsang nga agsao kadatayo?

ANIA ti aramidenyo no maipasangokayo kadagiti tattao a mangyaleng-aleng kadakayo wenno iti mensahe nga idanonyo? Iti panangiladawanna iti maudi nga al-aldaw, impadto ni apostol Pablo a dagiti tattao agbalindanto a “managtabbaaw, . . . manangpardaya, awanan panagteppel, narungsot.” (2 Timoteo 3:1-5, 12) Nalabit a maipasangokayo kadagiti kasta a tattao iti ministerioyo wenno iti dadduma nga aktibidadyo.

 2. Aniada a teksto ti tumulong kadatayo a makilangen a nainsiriban kadagiti tattao a sigugubsang nga agsao kadatayo?

² Saan nga amin nga agsao a sigugubsang ket saan nga interesado iti kinapudno. Ti nakaro a rigat wenno pannakapaay ti mabalin a mangituggod kadagiti tattao nga agsao a sigugubsang iti asinoman a makasaritada. (Eclesiastes 7:7) Adu ti kasta ti kababalinda gapu ta agbibiag ken agtartrabahoda iti lugar a gagangay ti naalas a panagsasao. Nupay saan a rason dayta tapno agbalin a makaay-ayo kadatayo a Kristiano ti kasta a panagsasao, tumulong dayta kadatayo a mangtarus no apay a kasta ti panagsasao ti dadduma. Ania ti rumbeng nga aramidentayo no sigugubsang a pagsasawandatayo? Kuna ti Proverbio 19:11: “Ti pannakatarus ti maysa a tao pudno unay a pabannayatenna ti ungetna.” Ken balakadannatayo ti Roma 12:17, 18: “Dikay subadan ti dakes iti dakes iti asinoman. . . . No mabalin, agingga a makapagpannuray kadakayo, makikappiakayo iti amin a tattao.”

 3. Kasano a ti panagbalin a mannakikappia adda pakainaiganna iti mensahe nga ikaskasabatayo?

³ No pudno a mannakikappiatayo, agminar dayta iti kababalintayo. Mayanninaw dayta iti sawen ken aramidentayo, nalabit uray iti ekspresion ti rupatayo ken iti tono ti bosestayo. (Proverbio 17:27) Idi imbaon ni Jesus dagiti apostolna a mangasaba, binalakadanna ida: “No sumrekkayo iti balay, kablaawanyo ti sangakabbalayan [“kunayo, ‘Dios ti mangted iti talna kadakayo,’” Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia]; ket no ti balay maikari, ti talna a tarigagayanyo iti dayta dumteng koma iti dayta; ngem no di maikari, ti talna manipud kadakayo agsubli koma kadakayo.” (Mateo 10:12, 13) Naimbag a damag ti awittayo a mensahe. Ti Biblia awaganna dayta kas “ti naimbag a damag ti kappia,” ‘ti naimbag a damag ti di kaikarian a kinamanangngaasi ti Dios,’ ken “daytoy naimbag a damag ti pagarian.” (Efeso 6:15; Aramid 20:24; Mateo 24:14) Ti panggeptayo ket saan a tapno babalawen ti patpatien ti maysa a tao wenno tapno makirikiar kenkuana maipapan kadagiti kapanunotanna, no di ket tapno iranudtayo kenkuana ti naimbag a damag manipud iti Sao ti Dios.

 4. Ania ti mabalinyo nga ibaga no adda agkuna “Saanak nga interesado” sakbay pay a maibagayo ti panggep ti panagsarungkaryo?

⁴ Uray di pay dimngeg ti bumalay, mabalin a dagus nga ibagana, “Saanak nga interesado.” Iti adu a kasasaad, mabalinyo nga ibaga, “Kayatko la koma nga ibasa kadakayo daytoy maysa nga ababa a teksto manipud iti Biblia.” Mabalin nga ipalubosna dayta. Iti dadduma a kasasaad, mabalin a maitutop nga ibaga: “Kayatko koma nga isarita kadakayo ti maipapan iti panawen inton awanen ti kinakillo ken masursuro dagiti tattao ti agiinnayat.” Ngem no ipakita ti bumalay a saan nga interesado a dumngeg iti ilawlawagyo, mabalin nga inayonyo: “Ngem mabalin nga isalaysaykonto dayta iti sabali a gundaway.” Uray no saan a mannakikappia ti bumalay, ditay koma panunoten nga isu ket “di maikari.” Aniaman ti reaksionna, laglagipenyo ti balakad ti Biblia nga agbalinkayo a ‘naalumamay kadagiti isuamin, a medmedanyo ti bagiyo [wenno, agteppel] iti sidong ti dakes.’​—2 Timoteo 2:24.

Nakuspag Gapu iti Di Umiso a Pannakaammo

5, 6. Kasano ti panangtrato ni Saulo kadagiti pasurot ni Jesus, ken apay a kasta ti inaramidna?

⁵ Idi umuna a siglo, maysa a lalaki nga agnagan iti Saulo ti agdindinamag saan laeng a gapu iti nagubsang a panagsasaona no di pay ket gapu iti kinaranggasna. Sigun iti Biblia, isu ket ‘mangyes-esngaw iti pamutbuteng ken panangpapatay maibusor kadagiti adalan ti Apo.’ (Aramid 9:1, 2) Idi agangay, binigbigna nga isu ket ‘managtabbaaw ken manangidadanes ken nakuspag a tao.’ (1 Timoteo 1:13) Nupay nalabit a nagbalinen a Kristiano ti dadduma a kabagianna, kastoy ti kinunana maipapan iti panangmatmatna kadagiti pasurot ni Kristo: “Gapu ta makaungetak unay idi a maibusor kadakuada, indadanesko ida uray pay agingga kadagiti siudad nga adda iti ruar.” (Aramid 23:16; 26:11; Roma 16:7, 11) Awan ti pammaneknek a dagiti adalan ket publiko a nakidebate ken ni Saulo idi kasta pay laeng ti kababalinna.

⁶ Apay a kasta idi ti kababalin ni Saulo? Sumagmamano a tawen kalpasanna, insuratna: “Ignoranteak idi ken nagtignayak a buyogen ti kaawan ti pammati.” (1 Timoteo 1:13) Isu ket maysa a Fariseo, a nasursuruan “sigun iti kinainget ti Linteg dagiti inapo.” (Aramid 22:3) Nupay nalawag a mannakaawat ti mannursurona a ni Gamaliel, panatiko met ti kaduana a nangato a padi a ni Caifas. Insayangkat ni Caifas ti plano a nagresulta iti pannakapapatay ni Jesu-Kristo. (Mateo 26:3, 4, 63-66; Aramid 5:34-39) Kalpasanna, sinigurado ni Caifas a makabkabil dagiti apostol ni Jesus, ken siiinget nga imbilinna kadakuada nga isardengdan ti mangasaba iti nagan ni Jesus. Ni Caifas ti nangimaton iti Sanhedrin bayat ti nabara a pannakabista ni Esteban agingga a naipanaw tapno maubor. (Aramid 5:27, 28, 40; 7:1-60) Naimatangan ni Saulo dayta a panangubor, ken inautorisaran ni Caifas tapno itultuloyna ti panagreggetna a mangparukma kadagiti pasurot ni Jesus babaen ti panangarestar kadakuada idiay Damasco. (Aramid 8:1; 9:1, 2) Gapu kadagita nga impluensia ni Caifas, impagarup ni Saulo nga agpaay iti Dios ti kinaregtana, ngem kinapudnona saan a husto ti pammatina. (Aramid 22:3-5) Kas resultana, saan a nabigbig ni Saulo a ni Jesus ti pudno a Mesias. Ngem nalawlawagan met laeng ni Saulo idi milagro a nakisarita kenkuana ni napagungar a Jesus bayat ti panagturongna idiay Damasco.​—Aramid 9:3-6.

 7. Ania ti napasamak ken ni Saulo kalpasan a nakasaritana ni Kristo bayat ti panagturongna iti Damasco?

⁷ Di nagbayag kalpasan dayta, naibaon ni adalan nga Ananias tapno kasabaanna ni Saulo. Magagarankayo kadi a mangaramid iti dayta no dakayo ti naibaon? Madanagan idi ni Ananias, ngem kinasaritana latta ni Saul iti naayat a wagas. Nagbalbaliw ti kababalin ni Saulo gapu iti milagro a pannakisaritana ken ni Jesus iti dalan nga agturong idiay Damasco. (Aramid 9:10-22) Idi agangay, isu daydiay nagbalin a pagaammon kas ni apostol Pablo, maysa a naregta a Kristiano a misionero.

Naalumamay Ngem Natured

 8. Kasano nga inyanninaw ni Jesus ti panangmatmat ni Amana kadagiti tattao a nakaaramid iti kinadakes?

⁸ Ni Jesus ket maysa a naregta a manangiwaragawag iti Pagarian, a naalumamay ngem natured no iti pannakilangenna kadagiti tattao. (Mateo 11:29) Inyanninawna ti panangmatmat ti nailangitan nga Amana, a nangidagadag kadagiti nadangkes nga iwaksida dagiti dakes nga aramidda. (Isaias 55:6, 7) Impateg ni Jesus ti aniaman a napudno a panagbalbaliw dagiti managbasol, ket pinaregtana dagiti kasta nga indibidual. (Lucas 7:37-50; 19:2-10) Imbes nga ukomenna dagiti tattao sigun iti makinruar a langada, tinulad ni Jesus ti kinaimbag, kinaanus, ken mabayag a panagitured ni Amana gapu ta kayatna a tulongan ida nga agbabawi. (Roma 2:4) Pagayatan ni Jehova nga agbabawi ken maisalakan ti amin a kita ti tattao.​—1 Timoteo 2:3, 4.

 9. Ania ti maadaltayo iti pannakatungpal ti padto ti Isaias 42:1-4 mainaig ken Jesus?

⁹ No maipapan iti panangmatmat ni Jehova iti Anakna a ni Jesu-Kristo, ti mannurat iti Ebanghelio a ni Mateo inadawna dagitoy a naimpadtuan a sasao: “Adtoy! Ti adipenko a pinilik, ti dungdungnguek, nga inanamongan ti kararuak! Ikabilkonto kenkuana ti espirituk, ket no ania ti kinahustisia ibatadnanto kadagiti nasion. Saanto a makisusik, wenno uray agikkis iti napigsa, saanto met a mangngeg ti asinoman ti timekna iti akaba a daldalan. Awanto ti rumekenna a naparpar a runo, ket awanto ti iddepenna nga agkurkuridemdem a pabilo a lino, agingga a makairuar iti hustisia buyogen ti balligi. Pudno unay, nga iti naganna manginanamanto dagiti nasion.” (Mateo 12:17-21; Isaias 42:1-4) Maitunos iti dayta a padto, saan a nakiraman ni Jesus kadagiti naariwawa a panagririkiar. Uray iti narigat a kasasaad, inranudna ti kinapudno iti wagas a makaay-ayo kadagiti napasnek a tattao.​—Juan 7:32, 40, 45, 46.

10, 11. (a) Nupay dagiti Fariseo ti maysa kadagiti kangrunaan a bumusbusor ken ni Jesus, apay a kinasabaanna ti dadduma kadakuada? (b) Ania ti nagduduma a sungbat ni Jesus kadagiti bumusbusor, ngem ania ti saanna nga inaramid?

¹⁰ Kabayatan ti ministeriona, adu a Fariseo ti nakasarita ni Jesus. Nupay dadduma kadakuada ti nangipamuspusan a mangsulbog ken ni Jesus babaen ti sasaona, saan a pinanunot ni Jesus a dakes ti motiboda amin. Ni Simon, maysa a Fariseo a medio kritiko, nabatad a kayatna a maam-ammo pay ni Jesus isu nga inawisna iti maysa a pannangan. Pinatgan ni Jesus ti awis ket nangipaay iti panangsaksi kadagiti presente. (Lucas 7:36-50) Iti sabali a gundaway, maysa a nalatak a Fariseo a managan Nicodemo ti sililimed a napan ken ni Jesus iti rabii. Saan nga inumsi ni Jesus gapu ta inurayna pay la a sumipnget. Imbes ketdi, kinasabaanna ni Nicodemo maipapan iti ayat nga impakita ti Dios babaen ti panangibaonna iti Anakna tapno luktanna ti dalan ti pannakaisalakan para kadagidiay mangpaneknek iti pammatida. Siaayat met nga impatuldo ni Jesus ti kinapateg ti panagpasakup iti urnos ti Dios. (Juan 3:1-21) Idi agangay, ni Nicodemo indepensana ni Jesus idi tinagibassit dagiti dadduma a Fariseo ti naimbag a damag maipapan ken ni Jesus.​—Juan 7:46-51.

¹¹ Ammo ni Jesus nga aginsisingpet dagidiay mangpadpadas a mangsulbog kenkuana. Saan a nakiraman kadagiti awan serserbina a pannakidebate kadagiti bumusbusor kenkuana. Ngem no maitutop, nangted ni Jesus kadagiti ababa, nabileg a sungbat babaen ti panangdakamatna iti maysa a prinsipio, ilustrasion, wenno teksto. (Mateo 12:38-42; 15:1-9; 16:1-4) No dadduma, saanen a sumungbat ni Jesus no nalawag nga awan met laeng ti naimbag a pagbanagan ti pannakisaritana kadakuada.​—Marcos 15:2-5; Lucas 22:67-70.

12. Uray nabugbugkawan, kasano a natulongan ni Jesus dagiti tattao?

¹² Adda dagiti gundaway a dagidiay naluganan kadagiti dakes nga espiritu binugkawanda ni Jesus. Ngem nagteppel ni Jesus ken inusarna pay ketdi ti inted ti Dios a pannakabalinna tapno wayawayaanna ida. (Marcos 1:23-28; 5:2-8, 15) No makaunget ken bugkawandatayo dagiti tattao iti pangasabaan, masapul nga agteppeltayo met, ken rumbeng nga ikagumaantayo a tamingen ti kasta a kasasaad iti naayat ken natanang a wagas.​—Colosas 4:6.

Iti Uneg ti Pamilia

13. No dadduma, apay a busoren dagiti tattao ti maysa a kameng ti pamilia a mangrugi a makipagadal iti Biblia kadagiti Saksi ni Jehova?

¹³ Dagiti pasurot ni Jesus nangnangruna a kasapulanda ti agteppel iti uneg ti pamilia. No ti maysa ket natukay ti pusona iti kinapudno iti Biblia, tarigagayanna nga agtignay met koma ti pamiliana iti umasping a wagas. Ngem kas kinuna ni Jesus, adda dagiti miembro ti pamilia a bumusor. (Mateo 10:32-37; Juan 15:20, 21) Nagduduma dagiti makagapu. Kas pagarigan, isuro ti Biblia no kasanotayo nga agbalin a mapagpiaran, responsable, ken managraem. Ngem isurona met nga iti aniaman a kasasaad, ti Namarsua ti kangrunaan a pagtulnogantayo. (Eclesiastes 12:1, 13; Aramid 5:29) Mabalin a masair ti maysa a kameng ti pamilia no iti panagriknana ket naksayan ti autoridadna gapu iti kinasungdotayo ken ni Jehova. No maipasango iti kasta a kasasaad, anian a nagpateg a tuladentayo ti panagteppel nga inyulidan ni Jesus!​—1 Pedro 2:21-23; 3:1, 2.

14-16. Kasano a nagbalbaliw ti dadduma a dati a bumusbusor kadagiti kameng ti pamiliada?

¹⁴ Adu nga agserserbi ita ken ni Jehova ti busbusoren dagiti assawa wenno kapamiliada gapu kadagiti panagbalbaliw nga inaramidda sipud idi nangrugida nga agadal iti Biblia. Mabalin nga adda dagiti negatibo a damag maipapan kadagiti Saksi ni Jehova a nangngeg dagiti bumusbusor, isu a nalabit maamakda di la ket ta adda makastrek a saan a nasayaat nga impluensia iti pamiliada. Ngem apay a nagbalbaliw ti panangmatmatda? Iti adu a kasasaad, dakkel ti epekto ti nasayaat nga ulidan. Mabalin a bimmaaw ti ibubusor ti pamilia gapu ta ti manamati inkagumaanna nga iyaplikar ti balakad ti Biblia​—regular a tumabuno kadagiti Nakristianuan a gimong ken makipaset iti ministerio bayat a tungtungpalenna dagiti responsabilidadna iti pamilia ken agteppel no adda aniaman a berbal a panangabuso.​—1 Pedro 2:12.

¹⁵ Ti maysa a bumusbusor ket mabalin nga agkedked met nga umimdeng iti aniaman nga eksplanasion manipud iti Biblia gapu iti panangidumduma wenno kinatangsit. Kasta ti napasamak iti maysa a lalaki idiay Estados Unidos a nagkuna a dedikado iti pagilianna. Naminsan, idi timmabuno ni baketna iti maysa a kombension, innalana ti amin a kawesna ket pimmanaw iti balayda. Adda met gundaway a pimmanaw iti pagtaenganda nga awitna ti maysa a paltog ket impangtana nga agpakamatay. Pabasolenna ti relihion ni baketna iti aniaman a minamaag nga aramidna. Ngem inkagumaan latta ni baketna nga inyaplikar ti balakad ti Biblia. Duapulo a tawen kalpasan ti panagbalinna a Saksi ni Jehova, nagbalin met a Saksi ni lakayna. Idiay Albania, nakapungtot ti maysa nga ina idi a ti balasangna ket nakipagadal iti Biblia kadagiti Saksi ni Jehova sa nagpabautisar. Dinadaelna ti Biblia ti balasangna iti 12 a daras. Maysa nga aldaw, linuktanna ti baro a Biblia nga imbati ti balasangna iti lamisaan. Nairana a nalukibna ti Mateo 10:36, ket nabigbigna nga agaplikar kenkuana dagiti sasao iti dayta a teksto. Kaskasdi, tapno masiguradona a natalged ti anakna, kinaduaanna daytoy agingga iti bapor a paglugananda kadagiti kakaduana a Saksi a tumabuno iti maysa a kombension idiay Italia. Idi makitana ti ayat, panagiinnarakup, ken is-isem ti grupo ken mangngegna ti naragsak a panagkakatawada, nangrugi nga agbaliw ti riknana. Di nagbayag, immanamong ti ina nga agadal iti Biblia. Ita, ikagkagumaanna ti tumulong kadagiti dadduma a dati a bumusbusor.

¹⁶ Iti sabali a pasamak, maysa a lalaki ti nangilayat iti kutsilio ken ni baketna, a pinagsasawanna kadagiti nasakit a pammabasol bayat nga agturong ni baketna iti Kingdom Hall. Siaalumamay a simmungbat ti babai: “Umayka idiay Kingdom Hall tapno makitam a mismo.” Kasta ti inaramid ti lalaki, ket idi agangay, nagbalin a maysa a Kristiano a panglakayen.

17. No umirteng ti situasion iti pagtaengan dagiti Kristiano, ania a Nainkasuratan a balakad ti makatulong?

¹⁷ Uray pay no Kristiano ti intero a sangakabbalayanyo, adda dagiti gundaway nga umirteng ti relasion ti pamiliayo ken agbalin pay ketdi a nagubsang ti panagsasaoyo gapu iti kinaimperpekto. Makapainteres ta nabalakadan dagiti Kristiano iti nagkauna nga Efeso: “Maikkat koma kadakayo ti isuamin a makadangran a kinapait ken unget ken pungtot ken panagririaw ken nabassawang a panagsasao agraman ti isuamin a kinadakes.” (Efeso 4:31) Nalawag a nagpaimpluensia dagiti Kristiano iti aglawlawda idiay Efeso, iti kinaimperpektoda, ken uray pay iti dati a wagas ti panagbiagda. Ania ti makatulong kadakuada nga agbalbaliw? Masapul a ‘mapabaro ti puersa a mangtigtignay iti panunotda.’ (Efeso 4:23) Nasken nga adalenda ti Sao ti Dios, mennamennaenda no ania ti rumbeng nga epektona iti biagda, makitimpuyogda kadagiti padada a Kristiano, ken sipapasnek nga agkararagda, tapno naan-anay a mayanninaw iti biagda ti bunga ti espiritu ti Dios. Iti kasta, masursuroda ti ‘agbalin a naasi iti maysa ken maysa, nadungngo a mannakipagrikna, a sibubulos a pakawanenda ti maysa ken maysa no kasano a ti Dios sibubulos a pinakawanna met ida babaen ken Kristo.’ (Efeso 4:32) Aniaman ti aramiden dagiti dadduma, masapul nga agteppeltayo, nga agbalintayo a naasi, mannakipagrikna, ken manangpakawan. Rumbeng a ditay “subadan ti dakes iti dakes iti asinoman.” (Roma 12:17, 18) Tuladentayo ti napudno a panagayat ti Dios ta kanayon nga umiso dayta.​—1 Juan 4:8.

Balakad Kadagiti Amin a Kristiano

18. Apay a ti balakad a masarakan iti 2 Timoteo 2:24 ket maitutop para iti maysa a panglakayen iti nagkauna nga Efeso, ken kasano a makagunggona dayta kadagiti amin a Kristiano?

¹⁸ Agaplikar kadagiti amin a Kristiano ti balakad a kanayon a ‘medmedan ti bagitayo iti sidong ti dakes.’ (2 Timoteo 2:24) Ngem damo a naiturong dayta ken ni Timoteo, yantangay kasapulanna dayta kas panglakayen idiay Efeso. Prangka ti dadduma iti kongregasion no maipapan iti bukodda a panangmatmat ken mangisursuroda iti di umiso a doktrina. Gapu ta saanda a naan-anay a maawatan ti panggep ti Mosaiko a Linteg, saanda a nabigbig ti kinapateg ti pammati, ayat, ken naimbag a konsiensia. Timmaud ti susik gapu iti kinatangsit bayat a nagdedebateanda dagiti termino, ket dida natarusan dagiti pannursuro ni Kristo ken ti kinapateg ti nadiosan a debosion. Tapno matamingna dayta a kasasaad, masapul nga itandudo ni Timoteo ti Nainkasuratan a kinapudno ngem masapul nga agbalin a naanus no iti pannakilangenna kadagiti kapammatianna. Kas kadagiti moderno-aldaw a panglakayen, ammona a saanna a kukua ti arban ken masapul a pakilangenanna dagiti sabsabali iti pamay-an a maitandudo ti Nakristianuan nga ayat ken panagkaykaysa.​—Efeso 4:1-3; 1 Timoteo 1:3-11; 5:1, 2; 6:3-5.

19. Apay a napateg kadatayo amin ti ‘panangsapul iti kinaemma’?

¹⁹ Indagadag ti Dios kadagiti adipenna a ‘sapulenda ti kinaemma.’ (Sofonias 2:3) Ti Hebreo a sao para iti “kinaemma” ipamatmatna ti kababalin a mangibtur iti maysa a pannakadangran, a di marurod ken agibales. Sapay koma ta iyararawtayo a tulongannatayo ni Jehova tapno makapagteppeltayo ken siuumiso a mairepresentartayo ti Dios, uray iti sidong dagiti narigat a kasasaad.

Ania ti Naadalyo?

• No sigugubsang a pagsasawandakayo, ania dagiti teksto a makatulong kadakayo?

• Apay a nagtignay a sikukuspag ni Saulo?

• Kasano a tumulong ti ulidan ni Jesus tapno siuumiso a matratotayo ti amin a kita ti tattao?

• Ania dagiti gunggona nga iyegna no medmedantayo ti panagsasaotayo iti uneg ti pamilia?

[Ladawan iti panid 26]

Iti laksid ti reputasion ni Saulo, siaasi a trinato ni Ananias

[Ladawan iti panid 29]

Bumaaw ti ibubusor ti pamilia no sipapasnek nga itungpal ti Kristiano dagiti responsabilidadna

[Ladawan iti panid 30]

Itandudo dagiti Kristiano ti ayat ken panagkaykaysa