Kapitulo 13

“Ti Sao ti Dios Nabiag”

Iti kakkalpas a kapitulo, nakitatayo a ti balakad ti Biblia tulongannatayo a mangrisut kadagiti problema ken mangliklik kadagiti kamali. Ti di agkupas a kinasirib ti balakad ti Biblia isut’ nabileg nga ebidensia ti pannakaipaltiingna. Kuna a mismot’ Biblia: “Amin a Kasuratan impaltiing ti Dios ket naimbag a pakasursuruan, pakababalawan, manglinteg, pakadisiplinaan iti kinalinteg.” (2 Timoteo 3:16) Ngem ti Biblia saannatay la nga ikkan ti nainsiriban a balakad. Kas Sao ti Dios, aktual a balbaliwanna dagiti tao.

 1-3. (a) Kasanot’ panangigunamgunam ti Biblia ti kinapateg ti panangbaliw iti personalidad? (b) Ania a kapadasan ti mangipakita ti pannakabalin ti Biblia a mangbalbaliw kadagiti personalidad?

TALAGA kadi a ti Biblia balbaliwanna dagiti tao? Wen, suktanna pay ti personalidadda. Amirisenyo daytoy balakad a nairekord iti Biblia: “Ikkatenyo koma ti daan a personalidadyo a maiyalubog iti napalabas a kababalinyo nga agruprupsa a maitunos kadagiti makaallilaw a tarigagayna; no di ket . . . mapabarokay koma iti puersa a mangtigtignay iti isipyo, ket ikawesyo koma ti baro a personalidad a naparsua a maitunos iti pagayatan ti Dios iti pudno a kinalinteg ken kinasungdo.”​—Efeso 4:22-24.

² Talaga kadi a posible nga ikawes ti baro a personalidad? Wen, mabalin! Kinapudnona, ti panagbalin a Kristiano no dadduma ramanenna dagiti dramatiko a panangbalbaliw iti personalidad. (1 Corinto 6:9-11) Kas ehemplo, adda barito idiay Sud America a naulila idi agtawen ti siam. Gapu ta dimmakkel nga awan giyat’ nagannak, timmanor kenkuana dagiti nakaro a problema iti personalidad. Sinaritana: “Idi agtawenakon ti 18, naigamerakon kadagiti droga ket naibaludak payen gaput’ panagtakaw tapno maituloyko ti bisiok.” Ti panginaenna, nupay kasta, ket maysa a Saksi ni Jehova, ket idi agangay isut’ nangtulong kenkuana.

³ Inlawlawag ti baro: “Inyadalannak ti Biblia ti panginaek, ket kalpasan ti pito a bulan naparmekkon ti panagdroga.” Nakisina metten kadagiti dati a barkadana ket naaddaan kadagiti baro a gagayyem a Saksi ni Jehova. Intuloyna: “Dagitoy kabbaro a kakaduak, agraman regular a panagadalkot’ Biblia, isuda ti timmulong kaniak a rumang-ay agingga nga indedikarko ti biagko nga agserbi iti Dios.” Wen, daytoy dati nga adikto iti droga ken mannanakaw nagbalin nga aktibo a Kristiano, ket daytoy dakkel a panagbalbaliw naaramid gaput’ puersa ti Biblia. Talaga, kas kunan apostol Pablo, “Ti sao ti Dios nabiag ken adda puersana.”​—Hebreo 4:12.

Nagbalbaliw Gaput’ Pannakaammo

 4, 5. Sigun iti Colosas 3:8-10, aniat’ kasapulan tapno mapatanor ti baro a personalidad?

⁴ Kasano a balbaliwan ti Biblia dagiti tao? Makita ti sungbat sigun itoy a teksto ti Biblia: “Idianyo amin dagitoy, pungtot, unget, kinadakes, nagubsang a panagsasao, ken naalas a panagsasao a rummuar iti ngiwatyo. Saankayo nga agiinnulbod. Uksobenyo ti daan a personalidad agraman dagiti aramidna, ket ikawesyo ti baro a personalidad, a gapu iti umiso a pannakaammo mapabpabaro maitunos iti ladawan Daydiay a namarsua iti dayta.”​—Colosas 3:8-10.

⁵ Paliiwenyo ti nasken a paset nga akmen ti umiso a pannakaammo iti Biblia. Ilawlawag ti Biblia no aniada a kababalin ti masapul a laksidentayo ken no aniadat’ patanorentayo. Ti kasta a pannakaammo addaan mismot’ nabileg nga epekto, a kas natakkuatan ti maysa nga agkabannuag a lalaki idiay umabagatan nga Europa. Talaga nga adda problemana: napudot ti panagul-ulona. Idi bumarbarito, kanayon a makidinnanog, ket tapno maipeksana ti kinauyongna, nagbalin a boksingero; ngem kaskasdi a dina matengngel ti kinauyongna. Idi nagsoldado, nagproblema gaput’ panangdanogna iti padana a soldado. Idi nagikkat iti armada, nangasawa ngem ni met baketnat’ dinanogna. Naminsan a nagririri ti pamiliada, dinanogna pay ni tatangna, nga uray la a naipadata. Talaga a naunget, nauyong a lalaki!

 6, 7. Kasano a ti umiso a pannakaammo iti Biblia tinulonganna ti agkabanuag a lalaki idiay umabagatan nga Europa tapno baliwanna ti personalidadna?

⁶ Idi agangay, nupay kasta, nakiinnadal iti Biblia kadagiti Saksi ni Jehova ket nangngegna dagiti kastoy a balakad: “Saanyo nga ibales iti uray siasino ti dakes iti dakes. . . . No mabalin, ken kas iti kabaelanyo, agbiagkayo a makikappia kadagiti amin a tao. Saankayo a bumalbales, ay-ayatek, no di ket bay-anyo laeng ti pungtot.” (Roma 12:17-19) Daytoy ti timmulong kenkuana a nangbigbig ti kinakaro ti narungsot a panagul-ulona. Inidianna ti boksing, nga isut’ nabigbigna a maikaniwas iti mannakikappia a personalidad ti Kristiano. Ngem nagtalinaed pay laeng ti talaga a pananglabanna iti nauyong a kababalinna.

⁷ Natulongan, nupay kasta, gaput’ rimmang-ay a pannakaammona kadagiti prinsipio ti Biblia. Daytoy ti nangpalanas iti konsiensiana, a nagbanag a dayta met ti nangsebseb iti nabara a panagul-ulona. Naminsan, kalpasan nga adda nagrang-ayannan iti panagadalnat’ Biblia, adda estranghero a nakaunget ken nanginsulto kenkuana. Simmidir iti daytoy a lalaki ti agburburek a riknana. Ngem, adda sabali a puersa a nariknana: riknat’ bain; ket daytoy ti nanglapped kenkuana a nangipeksa iti ungetna. Imbes ket nga ‘imbalesna ti dakes iti dakes,’ tineppelna ti riknana. Itan, nagbalbaliwen, nga addaanen iti baro a personalidad, pagyamanan iti umiso a pannakaammo manipud Biblia.

Panangammo iti Dios

 8. (a) Makinladawan ti nakaalaan ti baro a personalidad? (b) Ti umiso a pannakaammo a mangmolde iti baro a personalidad masapul nga iramannat’ pannakaammo iti siasino?

⁸ Wen, adu dagidiay makaammo iti umiso a banag nga aramiden, ngem tumulokda kadagiti pagkapuyanda iti lasag. Nabatad, ti kaaddat’ umiso a pannakaammo iti rumbeng ken di rumbeng saan nga isu lattan ti kasapulan. Adda pay sabali a banag a timmulong kadagitoy dua nga indibidual a nadakamat ditoy ngato tapno agbalbaliw. Ania dayta? Ti teksto a nadakamat itay kunana: “Ikawesyo ti baro a personalidad, a gapu iti umiso a pannakaammo mapabpabaro maitunos iti ladawan Daydiay a namarsua iti dayta.” (Colosas 3:10) Paliiwenyo ta, no kasano a ni Adan naaramid idi damo a kaladladawan ti Dios, kasta met a ti baro a personalidad maaramid sigun iti ladawan ti Dios. (Genesis 1:26) No kasta, ti umiso a pannakaammo a nangtulong kadagitoy dua nga agtutubo ramanenna ti panangammoda iti Dios. Ipalagipna kadatay dagiti saon Jesus: “Daytoy kaipapananna ti biag nga agnanayon, ti pananggun-odda iti pannakaammo kenka, ti maymaysa a pudno a Dios, ken iti daydiay imbaonmo, ni Jesu-Kristo.”​—Juan 17:3.

 9. Kasano a ti pannakaammotayo iti Dios tulongannatay a mangbalbaliw iti personalidadtayo?

⁹ Kasano a ti pannakaammo iti Dios tumulong kadatayo a mangbalbaliw iti personalidadtayo? Ikkannatay ti motibo a mangaramid iti dayta. No maam-ammotayo ti Dios gaput’ panangadaltayo iti Biblia, masursurotayo dagiti nadibinuan a galadna ket makitatayo ti ayat nga impakitana kadatayo. Daytoy ti mangiturong kadatayo a mangayat met kenkuana. (1 Juan 4:19) Iti kasta, mabalintayon a matungpal ti imbaga ni Jesus kas umuna ken kadaklan a bilin: “Ayatem ni Jehova a Diosmo iti amin a pusom ken iti amin a kararuam ken iti amin nga isipmo.” (Mateo 22:37) Ti panangayattay iti Dios isut’ manggutugot kadatayo tapno kayattayo nga ikawes ti baro a personalidad a pakaay-ayuanna. Gutugotennatayo nga agtarigagay a mangtulad nga ad-adda kenkuana, nupay kasanot’ rigattayo a mangikawes iti dayta.

Naigamer a Pagkapuyan

10, 11. Kasano a ti umiso a pannakaammo timmulong iti agtutubo a babai idiay Norte America a mangrugi a mangbalbaliw iti personalidadna?

¹⁰ Kadagiti dadduma, talaga a masapul ti pannakilaban. Adda agtutubo a babai idiay Norte America a nakilaban a siinget tapno agbalbaliw. Gapu ta biktima ti seksual a panangabuso idi ubing pay, dimmakkel iti uneg ti narungsot a pamilia ket idi agangay nasurotanna ti agdroga. Ngem, gapu ta nangina ti droga, inlakonat’ bagina kas balangkantis tapno maituloyna ti bisiona. Ginulona ken tinakawanna dagiti turista ket ad-adut’ tiempo a nabusbosna kadagiti pagbaludan ken pagay-ayaman ti pool ngem idiay balayda.

¹¹ Idi nabirukan dagiti Saksi ni Jehova, nangipasngay​—kalpasan ti sumagmamano nga aborsion​—ti bastardo nga anak. Ngem, nagustuanna ti nangngeganna manipud Biblia ket inruginan ti nakiinnadal. Din nagbayag pinabilegnan ti relasionna iti Dios ket binalbaliwannan ti kabibiagna.

12, 13. Deskribirenyo no kasano a ti umiso a pannakaammo, apaman a naimulan, agtignay kas puersa a mangbalbaliw.

¹² Nabileg a pannakilaban, nupay kasta, ti addat’ masanguananna gapu ta naigamer unay ti daan a personalidadna. Naminsan, naitibkol iti balakad a naited a pagsayaatanna, ket insardengna ti nagadal iti Biblia, sa sinublianna dagiti narugit nga aramidna. Ngem dina malipatan idit’ kinapudno iti Biblia a naimula kenkuana, ket inadmitirna: “Kadarato a makonsiensiaak, ket nagsubli iti isipko ti sinao ti 2 Pedro 2:22: ‘Nagsubli manen ti aso iti saruana ken ti takong a nabugguan nagsubli iti lugnak.’”

¹³ Idi agangay, daytoy a pannakaammo isut’ nanggutugot kenkuana a mangala iti sabali pay a determinado nga addang. Kunana: “Inrugik a luktan ti ruangan nga agturong ken Jehova ket agkararagak a masansan para iti tulongna.” Idin, natibtibkeren ti pannakaimula ti baro a personalidad, nupay masapulna pay laeng ti pannakibakal. Naminsan, gaput’ kinakapuyna, nailaw-an a nagbartek ken nakaaramid ti imoralidad. Ngem, iti daytoy a kanito, ti reaksionna impakitana a talaga a kayatnan ti agbalbaliw. Kinarimonnat’ bagina ket kunana: “Adu a karkararag ken panagad-adal ti inaramidko.” Idi agangay, ti Sao ti Dios naaddaan puersa iti biagna agingga a nagbalin nga aktibo a Kristiano, a nadalus, nadayaw ti kabibiagna. Iti unos ti adun a tawen, nagbalinen nga interamente a naigiddiat a tao iti daydi dati a naabuso, naigamer iti droga, di nariendaan panagug-ugalina nga indibidual.

Ili a Binalbaliwan ti Saot’ Dios

14, 15. (a) Ania a puersa nga aggapu iti Dios ti agandar baeten ti Biblia? (b) Aniat’ sumagmamano a kababalin dagiti pudno a Kristiano itatta?

¹⁴ Ti puersa nga impakat ti Biblia iti kabibiag dagiti napakumbaba nga indibidual ipakitana a ti Biblia saan a basta gapuanan ti tao. Yantangay dayta ti naipaltiing a Saot’ Dios, kalasugan dayta a maipaay iti panagandar ti espiritu ti Dios. Daydi met la nga espiritu a makinggapuanan kadagiti milagro nga inaramid ni Jesus tulongannatay itatta tapno maparmektayo dagiti dakes a kababalin ket patanorentayo ti Nakristianuan a personalidad. Kinapudnona, dagiti kangrunaan a galad a masapul a patanoren dagiti Kristiano​—ayat, rag-o, talna, mabayag a panagitured, kinamanangaasi, kinaimbag, pammati, kinaemma, ken panagteppel​—naawaganda idiay Biblia a “bungbunga ti espiritu.”​—Galacia 5:22, 23.

¹⁵ Itatta, daytoy nga espiritu agan-andar saan laeng a kadagiti sumagmamano nga indibidual no di kadagiti minilion a “nasursuruan ni Jehova” ket sagrapenda ti ‘naruay a talna’ nga aggapu Kenkuana. (Isaias 54:13) Asino dagitoy? Nangted ni Jesus ti maysa a pamuspusan tapno mailasin ida, a kunkunana: “Babaen itoy maammuandanto a dakayo dagiti adalak, no adda panaginnayan-ayatyo.” (Juan 13:35) Ti Nakristianuan nga ayat ket bunga ti espiritu ken nasken a paset ti Nakristianuan a baro a personalidad. Adda kadi grupo dagiti tao a mangipakpakitat’ ayat a kas iti wagas a nasaon Jesus?

16, 17. Mangadawkayo ti sumagmamano a komento dagiti periodiko a tumulong a mangilasin no asinoda dagiti “insuro ni Jehova” ken mangsagsagrap iti ‘naruay a talna.’

¹⁶ Bueno, imdenganyo daytoy paset ti surat nga inawat ti New Haven Register, a periodiko idiay Norte America: “Uray no inisturbodakayo wenno pinagpungtotdakayo, a kas inaramidda kaniak, gaput’ panangaskasabada, kapilitan a dayawenyo ti dedikasionda, ti kinasayaatda, ti karkarna nga ehemplo ti natauan a kababalinda ken ti nadalus a panagbibiagda.” Dayta met la a grupo ti dinakamat ti Münchner Merkur idi a kinunana: “Isudat’ mapiar unay ken kasapaan unay nga agbayad iti buis ditoy [German] Federal Republic. Ti kinatulnogda kadagiti linteg mailasin babaen iti wagas ti panagmanehoda agraman iti estadistika ti krimen.”

¹⁷ Siasinot’ tuktukoyen dagitoy dua a periodiko? Daydiay met la grupo a sinalaysay ti Herald ti Buenos Aires, Argentina. Kuna daytoy a periodiko: “Dagiti Saksi ni Jehova napaneknekan iti panaglabas dagiti tawen nga isuda dagiti nagaget, di managbartek, nasalimetmet ken managbuteng iti Dios nga umili nga isut’ kasapulan unay ti pagilian.” Ti surbey dagiti sosiologo idiay Zambia a naipablaak iti American Ethnologist tinukoyna dayta met la a grupo. Kunana: “Dagiti Saksi ni Jehova dakdakkel ti panagballigida ngem dagiti miembro ti dadduma a denominasion no iti panangtaginayon iti natalged a panagasawa.”

18, 19. Kasanoda a dineskribir dagiti Saksi ni Jehova idiay Italia ken Sud Africa?

¹⁸ Ti periodiko a La Stampa idiay Italia nadakamatna dagiti Saksi ni Jehova idi kinunana: “Isuda ti kasusungduan nga umili a tarigagayan ti asinoman: dida liklikan dagiti buis wenno idian dagiti makapadagsen a linteg nupay bukodda koma a paglaingan dayta. Dagiti moral a prinsipio ti ayat para iti kaaruba, panangidianda iti pannakabalin, di panangranggas ken personal a kinamapagpiaran (a kadagiti kaaduan a Kristiano ‘para Domingo a linteg’ a nasayaat laeng a maisermon iti pulpito) isu ti ‘inaldaw’ a kabibiagda.”

¹⁹ Maysa a propesor ti unibersidad idiay Sud Africa a napasaranna ti pannakaidumduma gapu iti linteg ti rasa dayta a nasion inawaganna dagiti Saksi ni Jehova kas “umili a naedukaran kadagiti natan-ok nga estandarte ti Biblia a ‘bulsekda no iti kolor.’” Idi inlawlawagna daytoy, innayonna: “Isudat’ tattao a makitada ti makin-uneg, saan a daydiay laeng kolor ti kudil. Dagiti Saksi ni Jehova isuda laeng itatta ti mangbukel iti pudpudno a panagkikinnabsatan ti sangatauan.”

20. Apay a naisalsalumina unay dagiti Saksi ni Jehova?

²⁰ Dagitoy a komento ipakitada nga adda gunglo ti tattao a nanglukat kadagiti pusoda para iti Biblia ket kadakuada agtigtignay ti espiritu ti Dios. Nakalalasin a dagitoy met la a tattao isudat’ immun-una a nadakamatmi a mangtungtungpal iti bilin ni Jesus a mangikasaba ti naimbag a damag ti Pagarian iti intero a lubong. (Mateo 24:14) Apay a kakastoy a wagas ti nakaisalsaluminaan dagiti Saksi ni Jehova? Awan met ti adu a nakaigiddiatanda kadagiti dadduma a tattao. Pareho met la a nainlasagan a pagkapuyan ti adda kadakuada, pareho a problema iti panagbiag, ken parehot’ inaldaw a kasapulanda. Ngem kas grupo, ay-ayatenda ti Dios, ipasnekda ti Biblia, ket palubosanda a maaddaan daytat’ puersa iti biagda.

21. Aniat’ paneknekan ti kinapudno nga adda dagiti umili a kas kadagiti Saksi ni Jehova iti daytoy lubong itatta a napnuan gura?

²¹ Minilion a Saksi ni Jehova ti masarakan iti nasurok a 200 a daga. Aggapuda iti amin a rasa, lenguahe, ken amin a kita ti sosial a panagbiag. Kaskasdi buklenda ti nagkaykaysa, natalna, internasional a panagkakabsat. Naimbagda nga umili ti aniaman a pagilian nga ayanda, ngem umuna ken kangrunaan amin, agpaiturayda iti Pagarian ti Dios, ket aktiboda amin a mangirakurak iti naimbag a damag dayta a Pagarian. Talaga a karkarna nga iti las-ud daytoy nabingay-bingay, napnuan gura a lubong, adda pay ket grupo nga agtultuloy a kas kadagiti Saksi ni Jehova. Ti kaaddada isut’ nabileg nga ebidensia a ti espiritu ti Dios kaskasdi nga aktibo pay laeng iti sangatauan. Ket pammaneknek dayta a ti Biblia talaga a “nabiag ken adda puersana.”

[Blurb iti panid 177]

Ti Biblia talaga a baliwannat’ tattao

[Blurb iti panid 181]

Ti pannakaammo iti Dios tignayenna ti maysa nga agtarigagay a mangtulad kenkuana