Kapitulo 1

Apay Rebbeng a Maaddaan ni Jehova Kadagiti Saksi?

DAGITI Saksi ni Jehova agdindinamagda iti sangalubongan gapu iti kinapingetda iti pannakisarita kadagiti tattao iti amin a lugar maipapan ken Jehova a Dios ken ti Pagarianna. Addaanda met iti reputasion kas maysa nga ili a mangsalimetmet kadagiti patpatienda agpapan amin a kita ti ibubusor, uray ipapatay.

“Dagiti kangrunaan a biktima ti relihiuso a pannakaidadanes idiay Estados Unidos iti maikaduapulo a siglo ket dagiti Saksi ni Jehova,” kunaen ti libro a The Court and the Constitution, ni Archibald Cox (1987). “Dagiti Saksi ni Jehova . . . ket riniribuk ken indadanes dagiti gobierno iti intero a lubong,” kinuna ni Tony Hodges. “Idiay Nazi nga Alemania naab-abogda ken naipanda kadagiti kampo konsentrasion. Kabayatan ti Maikadua a Gubat Sangalubongan, naparitan ti Sosiedad [ti Watch Tower] idiay Australia ken Canada. . . . Ita [iti 1970’s] mabugbugaw dagiti Saksi ni Jehova idiay Africa.”—Jehovah’s Witnesses in Africa, Edision ti 1985.

Apay adda pannakaidadanes? Aniat’ panggep ti panangasaba? Talaga kadi a dagiti Saksi ni Jehova dinutokan ida ti Dios? Apay ngamin a maaddaan ni Jehova kadagiti saksi—ken tattao nga imperpekto pay? Dagiti sungbat adda pakainaiganda kadagiti isyu a nausig iti maysa nga unibersal a pagidaruman—ti kapapatgan pay laeng a kaso a mapagsusuppiatan. Masapul a sukimatentayo dagitoy a salisal tapno maawatantayo no apay nga addaan ni Jehova kadagiti saksi ken apay a dagitoy a saksi ket situtulokda nga ibturan uray ti kakaruan a pannakabusor.

Nakarit ti Kinasoberano ni Jehova

Dagitoy a napateg nga isyu inaigda ti kinanainkalintegan ti kinasoberano, wenno kangatuan a panangituray ni Jehova a Dios. Isu ti Soberano ti Uniberso gapu iti Kinanamarsuana, Kinadiosna, ken Kinamannakabalin-aminna. (Gen. 17:1; Ex. 6:3; Apoc. 4:11) Isut’ addaan ngarud nainkalintegan a kinaturay iti isuamin idiay langit ken ditoy daga. (1 Cron. 29:12, ftn.) Ngem kankanayon nga ipatpatungpalna ti kinasoberanona iti ayat. (Idiligyo ti Jeremias 9:24.) Ania, ngarud, ti kiddawenna kas subad kadagiti nasaririt a parsuana? Nga isut’ ayatenda ken ipakitada ti panangapresiar iti kinasoberanona. (Sal. 84:10) Kaskasdi, rinibo a tawen ti napalabasen naiturong ti maysa a karit maibusor iti nalinteg a kinasoberano ni Jehova. Kasano? Babaen ti siasino? Ti Genesis, ti umuna a libro ti Biblia, mangipaay lawag iti daytoy a banag.

Ipadamagna a pinarsua ti Dios iti umuna a natauan a pagassawaan, da Adan ken Eva, ket intedna kadakuada iti napintas a minuyongan a pagtaenganda. Indatagna met daytoy a bilin kadakuada: “Kadagiti amin a kayo iti minuyongan agpennekkanto a mangan. Ngem ti bunga ti kayo ti pannakaammo ti naimbag ken ti dakes saanmonto a kanen, ta iti aldaw a pannanganmo iti daydiay mataykanto a di bumurong.” (Gen. 2:16, 17) Ania daydi “kayo ti pannakaammo ti naimbag ken dakes,” ket aniat’ iladawan ti pannangan iti bungana?

Literal daydi a kayo, ngem inusar ti Dios dayta maipaay iti simboliko a panggep. Agsipud ta inawaganna dayta “ti kayo ti pannakaammo ti naimbag ken dakes” ken gapu ta imbilinna a ti immuna a pagassawaan dida mangan manipud iti dayta, maikanatad nga inladawan ti kayo ti kalintegan ti Dios a mangikeddeng no ania ti “naimbag” (makaay-ayo iti Dios) ken no ania ti “dakes” (di makaay-ayo iti Dios) para kadagiti tao. Ti kaadda daytoy a kayo sinubokna ngarud ti panagraem ti tao iti kinasoberano ti Dios. Nakalkaldaang, ti immuna a pagassawaan sinukirda ti Dios ket kinnanda ti naiparit a bunga. Dida tinungpal daytoy simple ngem nauneg a pannubok iti kinatulnog ken panangapresiar.—Gen. 3:1-6.

Daytoy kasla nakabasbassit a tignay binukelna iti iyaalsa maibusor iti kinasoberano ni Jehova. Kasano a kasta? Ti panangtarus iti pannakaaramidtayo a tattao isut’ kangrunaan a mangipaawat ti kaipapanan ti inaramid da Adan ken Eva. Idi pinarsua ni Jehova ti immuna a pagassawaan, inikkanna ida iti naisangsangayan a sagut—ti wayawaya nga agpili. Mainayon itoy a sagut, inikkan ida ni Jehova kadagiti kabaelan ti panagpanunot nga inramanna dagiti pannakabalin ti panangilasin, panagrason, ken pangngeddeng. (Heb. 5:14) Saanda a kasla awan panunotna a robot; saanda met a kasla kadagiti animal, nga agtignay laeng iti kasisigudda. Ti wayawayada, nupay kasta, ket relatibo, adda iti sidong ti panangituray dagiti paglintegan ti Dios. (Idiligyo ti Jeremias 10:23, 24.) Pinili da Adan ken Eva ti mangan iti naiparit a bunga. Inabusoda ngarud ti wayawayada. Aniat’ nangituggod kadakuada iti daytoy a kurso?

Ilawlawag ti Biblia a maysa nga espiritu a parsua ti Dios sipapakinakem a bimmusor ken simmupring iti Dios. Daytoy, nga idi agangay naawagan kas Satanas, nagsao baeten ti maysa nga uleg idiay Eden ket inturongna ni Eva ket, babaen kenkuana, simmiasi ni Adan iti panagpaituray iti kinasoberano ti Dios. (Apoc. 12:9) Babaen pannanganda iti kayo, imbilang da Adan ken Eva ti pangngeddengda a nangatngato ngem iti pangngeddeng ti Dios, a mangipabpabigbig a kayatda nga ikeddeng para iti bagbagida no ania ti naimbag ken ania ti dakes.—Gen. 3:22.

Ti ngarud naibangon nga isyu ket, Addaan kadi ni Jehova ti kalintegan tapno iturayanna ti sangatauan, ken watwatenna kadi ti kinasoberanona iti kasayaatan a pagimbagan dagiti iturayanna? Daytoy nga isyu ket nalawag pannakaipasimudaagna kadagiti sao ti Uleg ken Eva: “Pudno aya a kinuna ti Dios a saankayo a mangan iti amin a kayo iti minuyongan?” Ipaspasimudaagna nga adda naimbag a banag a di umiso nga ikedkedked ti Dios iti babai ken ni lakayna.—Gen. 3:1.

Ti iyaalsa idiay Eden nangibangon ti sabali pay nga isyu: Makapagmatalek kadi dagiti tao iti Dios no masuotda? Daytoy nainaig nga isyu ket nalawlawagan 24 a siglo iti kamaudiananna mainaig ken matalek a Job. Ni Satanas, ti ‘timek’ iti likudan ti uleg, sipapannayag a kinaritna ni Jehova, a kunkunana: “Agaligaget aya ni Job iti Dios nga awan kapapayanna?” Impabasol ni Satanas: “Dika aya nangaramid iti maysa nga alad iti aglikmut kenkuana ken aglikmut iti balayna ken aglikmut iti amin a kupikupanna iti tunggal sikigan? Binendisionam ti aramid dagiti imana, ket ti kukuana immaduda idiay daga.” Imparipirip ngarud ni Satanas a ti kinalinteg ni Job ket tinignay ti bukod a pagimbagan. Impangtana pay: “Kudil iti kudil, amin a kupikupan ti tao itdennanto gapu iti biagna.” Yantangay, kas napaliiw ni Jehova, ‘awan umasping ken Job idiay daga,’ talaga nga ipatpato ni Satanas a mapagtallikudna ti siasinoman nga adipen ti Dios Kenkuana. (Job 1:8-11; 2:4) Amin nga adipen ti Dios saan ngarud a direkta a nakarit ti kinatarnaw ken kinasungdoda iti kinasoberanona.

Gapu ta naibangon, masapul a marisut dagiti isyu. Ti panaglabas ti panawen—agarup 6,000 a tawen itan—ken ti nakakaasi a pannakapaay dagiti natauan a gobierno nalawag nga iparangarangna a kasapulan dagiti tattao ti kinasoberano ti Dios. Ngem kayatda kadi dayta? Addanto kadi tattao a mangiparangarang ti naimpusuan a panangbigbigda iti nalinteg a kinasoberano ni Jehova? Wen! Addaan ni Jehova kadagiti saksina! Ngem sakbay nga usigentayo ti pammaneknekda, sukimatentayo pay nga umuna no ania ti nairaman iti panagbalin a saksi.

No Aniat’ Kaipapanan ti Panagbalin a Saksi

Dagiti sasao iti orihinal a lenguahe a naipatarus a “saksi” ipaawatna no ania ti kaipapanan ti panagbalin a saksi maipaay ken Jehova. Idiay Hebreo a Kasuratan, ti nombre a naipaulog a “saksi” (ʽedh) ket naadaw manipud maysa a berbo (ʽudh) a kaipapananna ti “agsubli” wenno “uliten, aramiden manen.” Maipapan iti nombre (ʽedh), ti Theological Wordbook of the Old Testament kunaenna: “Ti maysa a saksi ket maysa, a babaen panangulit, sigaganetget a patalgedanna ti pammaneknekna. Ti sao nga [ʽedh] ket gagangay iti pagsasao ti pangukoman.” Inayon ti A Comprehensive Etymological Dictionary of the Hebrew Language for Readers of English: “Ti orihinal a kaipapanan [ti berbo nga ‛udh] ket nalabit a ‘kinunana a maulit-ulit ken naganetget.’”

Idiay Kristiano a Kasuratan, dagiti Griego a sao a naipaulog a “saksi” (marʹtys) ken “mangpaneknek” (mar·ty·reʹo) addaan met legal a pannakaipaulog, nupay idi agangay naaddaandat’ nalawlawa a kaipapanan. Sigun iti Theological Dictionary of the New Testament, “ti ideya a mangpaneknek [ket nausar] agpada iti kaipapanan a panangsaksi kadagiti masinunuo a kinaagpayso ken kasta met iti panangsaksi kadagiti kinapudno, kas koma, ti panangipakaammo ken panangipudno kadagiti patpatien.” Gapuna ti maysa a saksi isalaysayna dagiti kinapudno manipud bukodna a pannakaammo, wenno ipaduyakyakna dagiti panangmatmat wenno kinapudno a pakaallukoyanna.a

Ti matalek a panagbiag dagidi umuna-siglo a Kristiano ad-adda nga impangatona ti kaipapanan ti “saksi.” Adu kadagidiay immuna a Kristiano ti nangasaba iti sidong ti pannakaidadanes ken iti sango ti ipapatay. (Ara. 22:20; Apoc. 2:13) Kas nagbanaganna, idi agarup maikadua a siglo K.P., ti sao a Griego para iti saksi (marʹtys, a nakaadawan met laeng ti sao a “martyr”) nagun-odna ti kaipapanan a maipakat kadagiti tattao a situtulok a “mangmarka iti kinapasnek ti panangsaksida wenno panagpudnoda babaen ti ipapatay.” Saanda a naawagan saksi gapu ta natayda; natayda gapu ta nasungdoda a saksi.

Siasino, ngarud, dagidi immuna a saksi ni Jehova? Siasino dagidi situtulok a mangipakaammo a “maulit-ulit ken naganetget”—kadagiti sasao ken babaen ti wagas ti panagbiagda—a ni Jehova ti nainkalintegan, maikari a Soberano? Siasinoda dagidi situtulok a mangtaginayon ti kinatarnawda iti Dios, uray ken patay?

Immuna a Saksi ni Jehova

Kunaen ni apostol Pablo: “Adda iti aglawlawtayo ti kasta unay a kaadu [iti Gr., neʹphos, a mangtuktukoy iti napuskol nga ulep] dagiti saksi.” (Heb. 12:1) Daytoy a ‘napuskol nga ulep’ dagiti saksi nangrugi a mabukel kalpasan unay ti iyaalsa maibusor iti kinasoberano ti Dios idiay Eden.

Idiay Hebreo 11:4, ni Pablo nailasinna ni Abel kas ti immuna a saksi ni Jehova, a kunkunana: “Gapu iti pammati indiaya ni Abel iti Dios ti maysa a daton a nasaysayaat ngem ni Cain, ket gapu iti daytoy a pammati napaneknekan nga isu nalinteg, idi a sinaksian ti Dios ti maipapan kadagiti datdatonna; ket gapu itoy, nupay natayen, agsao pay laeng.” Iti ania a pamay-an a nagserbi ni Abel kas maysa a saksi maipaay ken Jehova? Ti sungbat saklawenna no apay a ti daton ni Abel ket “nasaysayaat” ngem iti daton ni Cain.

Iti ababa a pannao, umiso ti panagdaton ni Abel a buyogen ti umiso a motibo ken napakuyogan kadagiti umiso nga aramid. Kas sagutna, isut’ nangipaay iti daton a dara a mangiladladawan ti biag dagiti umuna nga annak ti arbanna—ngem ni Cain nagidaton iti awan biagna a mulmula. (Gen. 4:3, 4) Ti daton ni Cain saan a tinignay ti pammati, banag a namagbalin a makaay-ayo iti daton ni Abel. Masapul ni Cain idi a pasayaaten ti panagdayawna. Imbes a kasta, imparangarangna ti dakes a kababalin ti pusona babaen pananglaksidna iti balakad ken pakdaar ti Dios ken babaen panangpapatayna ken matalek nga Abel.—Gen. 4:6-8; 1 Juan 3:11, 12.

Impakita ni Abel ti pammati nga awan kadagiti nagannakna. Babaen ti kinamatalekna, impakaammona ti panamatina a ti kinasoberano ni Jehova ket nalinteg ken maikari. Kabayatan ti panagbiagna iti dayta a siglo wenno agarup kasta, imparang ni Abel a kabaelan ti maysa a tao ti agmatalek iti Dios agingga a mapaneknekanna uray babaen ipapatay. Ket agtultuloy nga ‘agsao’ ti dara ni Abel, gapu ta ti napaltiingan a rekord ti kinamartirna ket naitalimeng idiay Biblia maipaay kadagiti dumteng pay a kaputotan!

Agarup lima a siglo kalpasan ti ipapatay ni Abel, nangrugi ni Enoc a ‘nakipagna iti Dios,’ a sursurotenna ti panagbiag a maitunos kadagiti pagalagadan ni Jehova iti naimbag ken dakes. (Gen. 5:24) Idin, ti pananglaksid iti kinasoberano ti Dios nangituggod iti panagadu dagiti dakes nga ar-aramid iti sangatauan. Kumbinsido ni Enoc a ti Katan-okan a Soberano ket agtignayto a maibusor kadagiti dakes a tattao, ket ti espiritu ti Dios ti nangtignay kenkuana tapno ipakaammona ti masanguanan a pannakadadaelda. (Judas 14, 15) Nagtalinaed ni Enoc a matalek a saksi uray agingga ken patay, ta “isut’ innala” ni Jehova, nga agparang nga inlisina iti naranggas nga ipapatay iti im-ima dagiti kabusorna. (Heb. 11:5) Mainayon ngarud ti nagan ni Enoc iti umat-atiddog a listaan ‘dagiti nagadu a saksi’ sakbay panawen Kristiano.

Maysa nga espiritu ti kinadakes nagtultuloy a nagsaknap kadagiti natauan nga ar-aramid. Kabayatan ti panagbiag ni Noe, a naiyanak agarup 70 a tawen kalpasan ipapatay ni Enoc, immay ditoy daga dagiti angheliko nga annak ti Dios, a naglasag a kas tao, ket nakidennada kadagiti naimnas a babbai. Dagiti annakda naawaganda a Nefilim; higanteda kadagiti tattao. (Gen. 6:1-4) Aniat’ nagbanagan daytoy di nainkasigudan a pannakidenna dagiti espiritu a parsua kadagiti tattao ken iti naglaok a puli a pinataudda? Sumungbat ti napaltiingan a rekord: “Ket nakita ni Jehova a ti kinadakes ti tao dakkel iti daga, ken amin nga arapaap dagiti panunot ti pusona dakes la a kankanayon. Ket nakita ti Dios ti daga ket, adtoy! nagdakes, ta amin a lasag pinadakesda ti dalanda iti rabaw ti daga.” (Gen. 6:5, 12) Anian a nakalkaldaang a ti daga, ti pagbatayan dagiti saka ti Dios, ket “napno iti kinaranggas.”—Gen. 6:13; Isa. 66:1.

Maisupadi, “nalinteg a lalaki ni Noe,” maysa nga “awan pakapilawanna kadagiti kaputotanna.” (Gen. 6:9) Imparangna ti panagpasakopna iti kinasoberano ti Dios babaen panangaramidna ‘kas maiyanatup iti imbilin ti Dios.’ (Gen. 6:22) Gapu iti pammati, isut’ “namangon ti maysa a daong a pakaisalakanan ti sangakabbalayanna.” (Heb. 11:7) Ngem ni Noe saan la a maysa a manangibangon; kas “manangikasaba [wenno manangipakaammo] iti kinalinteg,” impakdaarna ti um-umay a pannakadadael. (2 Ped. 2:5) Agpapan pay natured a panangaskasaba ni Noe, nupay kasta, dayta a dakes a kaputotan “dida inkankano agingga nga immay ti layus ket inyayusna ida amin.”—Mat. 24:37-39.

Simmaruno iti kaaldawan ni Noe, naaddaan ni Jehova kadagiti saksi kadagiti kalpasan-Layus a patriarka. Nadakamat da Abraham, Isaac, Jacob, ken Jose kas immuna a paset dagiti nagadu a saksi sakbay panawen-Kristiano. (Heb. 11:8-22; 12:1) Imparangda ti panangsuportada iti kinasoberano ni Jehova, nga ar-aramidenda dayta babaen panangsalimetmetda iti kinatarnaw. (Gen. 18:18, 19) Timmulongda ngarud iti pannakasantipikar ti nagan ni Jehova. Imbes a sinapulda ti talged kadagiti adu a naindagaan a pagarian, “impakaammoda iti publiko a sangsangailida ken agdagdagusda ditoy daga,” nga iti pammati “ur-urayenda ti siudad nga addaan pudpudno a pamuon, a ti nangibangon ken nangaramid iti dayta a siudad ket ti Dios.” (Heb. 11:10, 13) Inawatda ni Jehova kas ti Agturayda, nga inyangklada ti namnamada iti naikari a nailangitan a Pagarian kas maysa nga ebkas ti kinanainkalintegan ti kinasoberanona.

Idi maika-16 a siglo K.K.P., dagiti kaputotan ni Abraham adipenda idi a makasapul iti pannakaispal manipud panangadipen ti Egipto. Iti daydi a panawen ni Moises ken ti kabsatna a ni Aaron nagbalinda a napateg a tattao iti maysa a ‘panagdadangadang ti didios.’ Simmaklangda ken Faraon ket inyegda ti maudi a mandar ni Jehova: “Bay-am a pumanaw ti ilik.” Ngem pinatangken ni natangsit a Faraon ti pusona; dina kayat a mapukaw ti dakkel a nasion dagiti adipen a trabahador. “Asino ni Jehova,” insungbatna, “tapno imdengak koma ti timekna tapno bay-ak a pumanaw ti Israel? Pulos a diak am-ammo ni Jehova, ket maysa pay, diakto palubosan ti Israel.” (Ex. 5:1, 2) Babaen iti dayta a makalais a sungbat, ni Faraon, a napapati kas maysa a sibibiag a dios mismo, nagkedked a mangbigbig iti Kinadios ni Jehova.

Gapu ta naibangonen ti salisal ti kinadios, paneknekan itan ni Jehova nga isu ti pudno a Dios. Ni Faraon, baeten kadagiti managsalamangka a papadina, inummongna ti nagtipon a pannakabalin dagiti didios ti Egipto maibusor iti pannakabalin ni Jehova. Ngem nangipatulod ni Jehova kadagiti sangapulo a saplit, a tunggal maysa impakaammo da Moises ken Aaron, tapno ipakitana ti pananglab-awna kadagiti elemento ti daga ken dagiti parsua kasta met ti panangringbawna kadagiti didios ti Egipto. (Ex. 9:13-16; 12:12) Simmaruno iti maikasangapulo a saplit, inruar ni Jehova ti Israel manipud Egipto babaen “ti nabileg a takkiag.”—Ex. 13:9.

Kinasapulan ti dakkel a tured ken pammati ni Moises, ti ‘kaeemmaan kadagiti amin a lallaki,’ a sumaklang ken Faraon, saan a namnaminsan, no di ket adu a daras. (Num. 12:3) Ni Moises, nupay kasta, dina pulos ginampuran ti mensahe nga imbilin ni Jehova nga idanonna ken Faraon. Uray ti pammutbuteng ni patay dina napagulimek ti pammaneknekna! (Ex. 10:28, 29; Heb. 11:27) Ni Moises ket maysa a saksi idi iti umiso a kaipapanan ti sao; isut’ namaneknek a “maulit-ulit ken naganetget” maipaay iti Kinadios ni Jehova.

Simmaruno iti dayta a pannakaispal manipud Egipto idi 1513 K.K.P., insurat ni Moises ti libro a Genesis. Nangrugi ngarud ti baro a panawen—ti panawen ti pannakaisurat ti Biblia. Yantangay agparang a ni Moises ti nangisurat iti libro a Job, isut’ addaan pannakaawat iti isyu iti nagbaetan ti Dios ken ni Satanas. Ngem bayat a nagtultuloy ti pannakaisurat iti Biblia, dagiti isyu a mangiramraman iti kinasoberano ti Dios ken kinatarnaw ti tao ket maisuratda; tapno isuamin a maseknan ket makaragpat iti naan-anay a pannakaammo kadagiti dadakkel a salisal a nairaman. Kabayatanna, idi 1513 K.K.P., imbalabala ni Jehova ti pamunganayan maipaay iti panangpataud iti nasion dagiti saksi.

Nasion Dagiti Saksi

Iti kanikatlo a bulan kalpasan panangpanawda iti Egipto, inyeg ni Jehova dagiti Israelitas iti naipamaysa a pannakitulag kenkuana, nga inaramidna ida a “naisangsangayan a sanikuana.” (Ex. 19:5, 6) Babaen ken Moises, nakilangenen kadakuada kas maysa a nasion, nga inikkanna ida iti teokratiko a gobierno a naipasdek iti Linteg ti tulag kas sapasap a paglinteganda. (Isa. 33:22) Isudat’ pinili ni Jehova nga ilina, organisado a mangibagi kenkuana kas ti Soberano nga Apoda.

Nupay kasta, kadagiti siglo a simmaruno, saan a kankanayon a binigbig ti nasion ti kinasoberano ni Jehova. Idi nakapirmidan idiay Naikari a Daga, no dadduma naisiasi ti Israel iti panagdayaw kadagiti dinidemonio a didios dagiti nasion. Gapu iti pannakapaayda nga agtulnog kenkuana kas ti nainkalintegan a Soberano, impalubos ni Jehova a maimamegda, ket ngarud nagparang a nabilbileg dagiti didios ti nasnasion ngem ni Jehova. (Isa. 42:18-25) Ngem idi maikawalo a siglo K.K.P., sipaprangka a kinarit ni Jehova dagiti didios ti nasnasion tapno malawlawagan dayta di umiso a panangipapan ken masungbatan ti saludsod a, Siasino ti pudno a Dios?

Baeten ken mammadto Isaias, inruar ni Jehova ti karit: “Asino kadakuada [ti didios dagiti nasion] ti makabalin a mangipalgak itoy [mangipadto a siuumiso]? Wenno makaiparangda kadi kadagiti immun-una a bambanag kadatayo [a, bambanag a maipakpakauna]? Iyegda koma [kas didios] dagiti saksida, tapno maibilangda a nalinteg, wenno [ti tattao dagiti nasion] denggenda koma ken kunaenda, ‘Isu ti pudno!’” (Isa. 43:9) Wen, palubosan dagiti didios ti nasnasion a mangipaay kadagiti saksida a mamaneknek maipapan ti padto dagiti didiosda a kunada, “Isu ti pudno!” Ngem awan kadagita a didios ti makapataud kadagiti pudno a saksi iti kinadiosda!

Imbatad ni Jehova iti Israel ti responsabilidadda a mangsungbat ti saludsod, Asino ti pudno a Dios? Kunana: “Dakayo dagiti saksik, . . . ken ti adipenko a pinilik, tapno maammuanyo ken patiendak, ken maawatanyo a siak Daydiay. Awan idi ti nabukel a Dios nga immun-una ngem siak, ket awanto met ti sumaruno kaniak. Siak—siak met laeng ni Jehova, no saan a siak awan ti mangisalakan. Impablaakko ken insalakanko ken impakitak, ket awan ti sabali a gangannaet a dios kadakayo. Gapuna a dakayo dagiti saksik, . . . ket siak ti Dios.”—Isa. 43:10-12.

Gapuna a ti ili ni Jehova nga Israel binukelna iti maysa a nasion dagiti saksi. Sigaganetget a mapasingkedanda ti nalinteg, maikari a kinasoberano ni Jehova. Maibatay kadagiti kapadasanda iti naglabas, maiwaragawagda buyogen panamati a ni Jehova isu ti Naindaklan a Manangisalakan iti ilina ken ti Dios ti pudno a padto.

Panangsaksi Maipapan iti Mesias

Agpapan pay aglaplapusanan a pammaneknek dayta a ‘nagadu’ a saksi sakbay panawen Kristiano, saan a naan-anay a nasungbatan dagiti isyu iti dasig ti Dios. Apay a saan? Agsipud ta iti naituding a panawen ti Dios, kalpasan a silalawag a napaneknekan a masapul dagiti tao ti panangituray ni Jehova ket dida kabaelan a sibaballigi nga iturayan dagiti bagida, masapul nga ukomen ni Jehova dagidiay di mangbigbig ti kinanainkalintegan ti autoridadna. Mainayon pay, dagiti naibangon nga isyu dimmanon iti labes ti kagimongan ti tao. Gapu ta immalsa ti maysa nga anghel idiay Eden, ti panagduadua maipapan ti kinatarnaw iti kinasoberano ti Dios dimmanon ken inramanna dagiti nailangitan a parsua ti Dios. Ngarud, pinanggep ni Jehova nga umay ditoy daga ti maysa nga espiritu nga anak a lalaki, ket ditoy addaan ni Satanas ti amin a gundaway a mangsubok kenkuana. Dayta espiritu nga anak maikkanto ti gundaway a mangsungbat, iti perpekto a pamay-an, ti saludsod nga, Addanto kadi tao nga agmatalek iti Dios iti sidong ti aniaman a suot a maiyeg kenkuana? Yantangay napaneknekan ti kinasungdona, daytoy nga anak ti Dios maikkanto ti pannakabalin a kas kangrunaan a manangalangon ni Jehova, a mangdadael iti nadangkes ken naan-anayto a mangitungpal iti orihinal a panggep ti Dios ditoy daga.

Ngem kasanonto a mailasin daytoy? Idiay Eden, inkari ni Jehova ti maysa a “bin-i” a mangsugat iti ulo ti kasla uleg a Kabusor ket alangonenna ti kinasoberano ti Dios. (Gen. 3:15) Baeten kadagiti Hebreo a mammadto, nangipaay ni Jehova kadagiti adu a detalye maipapan ti Mesianiko a “bin-i”—ti kinasiasinona ken ar-aramidna, uray ti tiempo ti panagparangna.—Gen. 12:1-3; 22:15-18; 49:10; 2 Sam. 7:12-16; Isa. 7:14; Dan. 9:24-27; Mik. 5:2.

Idi ngalay ti maikalima a siglo K.K.P., babaen pannakakompleto ti Hebreo a Kasuratan, naisuraten dagiti padto, agur-uray iti idadateng ti Mesias tapno itungpalna ida. Ti pammaneknek daytoy a saksi—kinapudnona, ti katatan-okan a saksi ti Dios—ket mausig iti sumaganad a kapitulo.

[Footnote]

[Blurb iti panid 11]

Makapagpili dagiti tao tapno magunggonaanda manipud kinasoberano ni Jehova. Ngem masapul a mangngeganda pay nga umuna dayta

[Blurb iti panid 13]

Ni Abel ti immuna a saksi ni Jehova

[Blurb iti panid 14]

Inkasaba ni Enoc ti maipapan ti panangukom ti Dios kadagiti managdakdakes

[Blurb iti panid 17]

Imbatad ni Jehova iti intero a nasion ti responsabilidadda kas dagiti saksina

[Blurb iti panid 18]

“Dakayo dagiti saksik, . . . ket siak ti Dios”

[Ladawan iti panid 10]

Dagiti pasamak idiay Eden nangibangon kadagiti napateg nga isyu: Nalinteg kadi ti kinasoberano ni Jehova? Agmatalekto aya kenkuana dagiti parsuana?

[Ladawan iti panid 15]

Ni Noe ket manangikasaba ti kinalinteg sakbay a dinadael ti Dios ti lubong babaen iti layus

[Ladawan iti panid 16, 17]

Da Moises ken Aaron naganetget a pinaneknekanda ken Faraon ti Kinadios ni Jehova