Iti Laksid Dagiti Pakasuotan, Salimetmetanyo ti Pammatiyo!

“Ibilangyo amin a rag-o, kakabsatko, no maipasangokayo kadagiti nadumaduma a pakasuotan.”​—SANTIAGO 1:2.

 1. Iti laksid ti ania a ti ili ni Jehova agserserbida kenkuana buyogen ti pammati ken “rag-o ti puso”?

TI ILI ni Jehova agserserbida a kas Saksina buyogen ti pammati kenkuana ken “rag-o ti puso.” (Deuteronomio 28:47, NW; Isaias 43:10) Ar-aramidenda daytoy uray pay no adu dagiti pakasuotan a pakaipasanguanda. Iti laksid dagiti rigat a sagsagabaenda, maliwliwada kadagitoy a sasao: “Ibilangyo amin a rag-o, kakabsatko, no maipasangokayo kadagiti nadumaduma a pakasuotan, yantangay ammoyo a daytoy nasubok a kualidad ti pammatiyo pataudenna ti panagibtur.”​—Santiago 1:2, 3.

 2. Ania ti ammotayo maipapan iti nangputar iti surat ni Santiago?

² Dagita a sasao ket insurat ni adalan a Santiago, a kabsat ni Jesu-Kristo iti ina, idi agarup 62 K.P. (Marcos 6:3) Maysa idi ni Santiago a panglakayen iti kongregasion sadi Jerusalem. Kinapudnona, “kasla ad-adigi” idi da Santiago, Cefas (Pedro), ken Juan​—natibker, natalged a sadsadiri ti kongregasion. (Galacia 2:9) Idi nayamang ‘kadagiti apostol ken kadagiti lallakay’ ti isyu maipapan iti panagkugit idi agarup 49 K.P., nangipaay ni Santiago iti natimbeng ken Nainkasuratan a singasing nga inanamongan dayta a bagi a manarawidwid idi umuna a siglo.​—Aramid 15:6-29.

 3. Ania ti dadduma kadagiti parikut a nakaipasanguan dagiti Kristiano idi umuna a siglo, ket kasanotayo a magunggonaan a naan-anay iti surat ni Santiago?

³ Kas maseknan a naespirituan a pastor, ‘ammo [ni Santiago] ti kasasaad ti pangen.’ (Proverbio 27:23) Ammona a maipaspasango idi dagiti Kristiano kadagiti nakaro a pakasuotan. Nasken a mailinteg ti panagpampanunot ti dadduma, ta isalsaluminada dagiti babaknang. Maysa laeng a pormalidad ti panagdaydayaw dagiti dadduma. Mangrangranggas dagiti dadduma gapu kadagiti di magawidan a dilada. Addada dakes nga epekto ti nailubongan a kababalin, ket adu ti saan a makaan-anus wenno saan a managkararag. Kinapudnona, adda dagiti Kristiano a masakit iti naespirituan. Tinaming ti surat ni Santiago dagita a bambanag iti makapabileg a wagas, ket praktikal pay la ita ti balakadna kas idi umuna a siglo K.P. Dakkel ti magunggonatayo no ibilangtay daytoy a surat a naiturong iti tunggal maysa kadatayo.a

No Mapasarantayo Dagiti Suot

 4. Kasanotay koma a matmatan dagiti pakasuotan?

⁴ Ipakita ni Santiago kadatayo no kasano a matmatan dagiti pakasuotan. (Santiago 1:1-4) Saanna a dinakamat ti panagkabagianda iti Anak ti Dios, no di ket sipapakumbaba nga inawaganna ti bagina a “maysa nga adipen ti Dios ken ni Apo Jesu-Kristo.” Naiturong ti surat ni Santiago “kadagiti sangapulo ket dua a tribu” ti naespirituan nga Israel a “naiwarawara,” idi damo gapu iti pannakaidadanes. (Aramid 8:1; 11:19; Galacia 6:16; 1 Pedro 1:1) Kas Kristiano, maidadanestayo met, ken ‘maipasangotayo kadagiti nadumaduma a pakasuotan.’ Ngem no laglagipentayo a ti panangibtur kadagiti pakasuotan patibkerenna ti pammatitayo, ‘ibilangtayo amin a rag-o’ no maipasangotayo kadagitoy. No agtalinaedtayo a natarnaw iti Dios no masusuottayo, manayon a kinaragsak ti itden daytoy kadatayo.

 5. Ania ti mairaman kadagiti pakasuotantayo, ket ania ti mapasamak no agballigitayo a mangibtur kadagitoy?

⁵ Mairaman kadagiti pakasuotantayo dagiti pakarigatan a gagangay iti sangatauan. Kas pagarigan, mabalin a parigatennatayo ti sakit. Saan a mangpapaimbag ita ti Dios babaen ti milagro, ngem ipangagna ti panagdawattayo iti sirib ken kired a kasapulan tapno maandurantayo ti sakit. (Salmo 41:1-3) Agsagabatayo met maipuon iti kinalinteg kas maidaddadanes a Saksi ni Jehova. (2 Timoteo 3:12; 1 Pedro 3:14) No agballigitayo a mangibtur kadagita a pakasuotan, matenneb ti pammatitayo, nga agbalin a maysa nga addaan “nasubok a kualidad.” Ket no agballigi ti pammatitayo, “pataudenna ti panagibtur.” Ti pammati a napatibker babaen kadagiti pakasuotan tulongannatayo a mangibtur kadagiti masanguanan a pannubok.

 6. Kasano a ‘ti panagibtur an-anayenna ti aramidna,’ ket aniada a praktikal nga addang ti mabalintay nga aramiden no masusuottayo?

⁶ “Ngem,” kuna ni Santiago, “ti panagibtur an-anayenna koma ti aramidna.” No bay-antayo nga agtultuloy ti pakasuotan a ditay gibusan iti madaras babaen ti di nainkasuratan a pamay-an, ti panagibtur ‘aramidennatayo’ a naan-anay kas Kristiano, a saan nga agkurang iti pammati. Siempre, no ti pakasuotan ilatakna ti pagkapuyan, rumbeng a dumawattayo iti tulong ni Jehova tapno maparmek dayta. Kasanon no ti suot ket pannakasulisog nga agaramid iti seksual nga imoralidad? Ikararagtayo dayta a parikut ket agtignaytayo a maitunos kadagiti kararagtayo. Nalabit kasapulan a baliwantayo ti panggedantayo wenno mangaramid iti dadduma pay nga addang tapno makapagtalinaedtayo a natarnaw iti Dios.​—Genesis 39:7-9; 1 Corinto 10:13.

Ti Panangsapul iti Sirib

 7. Ania ti mabalin a tumulong kadatayo a mangsango kadagiti pakasuotan?

⁷ Ipakita ni Santiago kadatayo no ania ti aramidentayo no ditay ammo a sanguen ti pakasuotan. (Santiago 1:5-8) Dinatay umsien ni Jehova gapu iti kinakurang ti siribtayo ken iti panagdawattayo iti dayta buyogen ti pammati. Tulongannatayo a maaddaan iti umiso a panangmatmat iti pakasuotan ken mangibtur iti dayta. Mabalin a maipalagip kadatayo dagiti Kasuratan babaen kadagiti kapammatiantayo wenno iti panagadaltayo iti Biblia. Dagiti pasamak nga immaniobra ti Dios mabalin nga ipamatmatda kadatayo no ania ti rumbeng nga aramidentayo. Mabalin nga idalannatayo ti espiritu ti Dios. (Lucas 11:13) Tapno masagraptayo dagitoy a gunggona, siempre masapul nga agtalinaedtayo a nadekket iti Dios ken iti ilina.​—Proverbio 18:1.

 8. Apay a ti managduadua awanto a pulos ti awatenna ken Jehova?

⁸ Ikkannatay ni Jehova iti sirib a mangsango kadagiti pakasuotan no ‘agtultuloytayo nga agdawat buyogen ti pammati, a saan a pulos nga agduadua.’ Ti managduadua “umasping iti dalluyon ti baybay nga iduron ti angin ket maipalpallayog” a di mapakpakadaan. No agallaallatayo iti naespirituan, ‘ditay koma pagarupen nga addanto aniaman nga awatentayo manipud ken Jehova.’ Saantay koma a “di makapangeddeng” ken “managduadua” iti panagkararag wenno iti dadduma a pamay-an. Imbes ketdi, maaddaantay koma iti pammati ken Jehova, ti Ubbog ti sirib.​—Proverbio 3:5, 6.

Makapagrag-o Dagiti Nabaknang ken Napanglaw

 9. Apay nga adda panggapuantayo nga agrag-o kas managdaydayaw ni Jehova?

⁹ Uray no kinapanglaw ti maysa kadagiti pakasuotantayo, laglagipentayo nga agpada a makapagrag-o dagiti nabaknang ken napanglaw a Kristiano. (Santiago 1:9-11) Sakbay a nagbalinda a pasurot ni Jesus, nanumo laeng ti kabibiag ti kaaduan kadagiti napulotan ken um-umsien ida ti lubong. (1 Corinto 1:26) Ngem makapagrag-oda iti ‘pannakaitan-okda’ kas agtawid iti Pagarian. (Roma 8:16, 17) Iti sabali a bangir, dagiti babaknang a madaydayaw idi ‘naipababada’ kas pasurot ni Kristo gapu ta um-umsien ida ti lubong. (Juan 7:47-52; 12:42, 43) Nupay kasta, kas ad-adipen ni Jehova, makapagrag-otayo amin agsipud ta awan serserbi ti nailubongan a kinabaknang ken kinatan-ok no maidilig iti naespirituan a gameng a tagtagiragsakentayo. Ket anian a yamantayo ta awan kadatayo ti makapagtangsit no iti kasasaad iti kagimongan!​—Proverbio 10:22; Aramid 10:34, 35.

10. Kasano koma a matmatan ti maysa a Kristiano ti material a kinabaknang?

¹⁰ Tulongannatay ni Santiago a mangamiris a ti biagtayo saan nga agpannuray iti kinabaknang ken nailubongan a balligi. No kasano a ti pintas ti sabong dina malapdan ti pannakalaylay daytoy gapu iti ‘makasinit a pudot’ ti init, kasta met a ti kinabaknang ti nasaliwanwan a tao dina mapaatiddog ti biagna. (Salmo 49:6-9; Mateo 6:27) Mabalin a matay bayat ti panangiwayatna “kadagiti wagas ti panagbiagna,” nalabit iti negosio. Gapuna, ti nasken isu ti panagbalin a “nabaknang iti Dios” ken ti panangaramid iti amin a kabaelantayo a mangitandudo iti intereses ti Pagarian.​—Lucas 12:13-21; Mateo 6:33; 1 Timoteo 6:17-19.

Naragsak Dagidiay Mangib-ibtur iti Pakasuotan

11. Ania ti manamnama dagidiay mangsalimetmet iti pammatida iti sango dagiti pakasuotan?

¹¹ Nabaknangtay man wenno napanglaw, agbalintay laeng a naragsak no ibturantayo dagiti pakasuotantayo. (Santiago 1:12-15) No ibturantayo dagiti pakasuotan a di maisin ti pammatitayo, maawagantayo a naragsak, ta mangyeg rag-o ti panangaramid iti umiso iti imatang ti Dios. No salimetmetanda ti pammatida agingga ken patay, awaten dagiti napulotan-espiritu a Kristiano “ti korona ti biag,” imortal a biag sadi langit. (Apocalipsis 2:10; 1 Corinto 15:50) No ditoy daga ti namnamatayo ken taginayonentayo ti pammatitayo iti Dios, makainanamatayo iti biag nga agnanayon iti paraiso a daga. (Lucas 23:43; Roma 6:23) Nagimbag ketdin ni Jehova kadagiti amin a mamati kenkuana!

12. No maipasangotayo iti rigat, apay a ditay koma kunaen: “Susuotennak ti Dios”?

¹² Posible ngata a suotennatayo ni Jehova a mismo babaen ti panangyegna iti pakarigatan? Saan, ditay koma kunaen: “Susuotennak ti Dios.” Dinatay padpadasen ni Jehova nga ituggod iti basol no di ket sigurado a tulongannatayo ken ikkannatay iti kired a kasapulantayo tapno maibturantayo dagiti pakasuotan no agtalinaedtayo a natibker iti pammati. (Filipos 4:13) Nasantuan ti Dios, gapuna dinatay iyeg iti kasasaad a mangpakapsut kadatayo a mangsaranget iti dakes. No maipasangotayo iti dakes a kasasaad ket makaaramidtayo iti basol, ditay koma pabpabasolen, “ta kadagiti dakes a bambanag di mabalin a suoten ti Dios ket isu a mismo dina met suoten ti asinoman.” Nupay mabalin nga ipalubos ni Jehova a masuottayo tapno madisiplinatayo nga agpaay iti pagimbagantayo, dinatay suoten buyogen ti dakes a panggep. (Hebreo 12:7-11) Mabalin a sulisogennatayo ni Satanas nga agaramid iti dakes, ngem mailisinatayo ti Dios iti dayta a managdakdakes.​—Mateo 6:13.

13. Ania ti mabalin a mapasamak no ditay iwaksi ti dakes a tarigagay?

¹³ Nasken nga agkararagtayo a kanayon agsipud ta ti maysa a kasasaad mabalin a mangabbukay iti dakes a tarigagay a mangituggod kadatayo nga agbasol. Kuna ni Santiago: “Tunggal maysa masuot babaen ti pananggargari ken panangsulbog ti bukodna a derrep.” Ditay mabalin nga ipabasol iti Dios ti basoltayo no impalubostayo nga agtaeng iti pusotayo ti dakes a tarigagay. No ditay iwaksi ti dakes a tarigagay, ‘mainaw dayta,’ mataraken iti puso, ket “agipasngay iti basol.” No naibanagen ti basol, “patanorenna ti ipapatay.” Nalawag, nasken a saluadantayo ti pusotayo ken sarangten dagiti dakes a pagannayasan. (Proverbio 4:23) Naballaagan idi ni Cain nga agur-uray ti basol a mangituray kenkuana, ngem dina sinaranget. (Genesis 4:4-8) No kasta ngarud, kasanon no mangrugrugitayo nga agturong iti di nainkasuratan nga aramid? Rebbeng nga agyamantayo no ikagumaandatayo nga ilinteg dagiti Kristiano a panglakayen tapno ditay agbasol iti Dios.​—Galacia 6:1.

Ti Dios​—Pagtaudan Dagiti Naimbag a Banag

14. Iti ania nga anag a maikuna a “perpekto” dagiti sagut ti Dios?

¹⁴ Laglagipentay koma a ni Jehova ti Pagtaudan, saan a dagiti pakasuotan, no di ket dagiti naimbag a banag. (Santiago 1:16-18) Inawagan ni Santiago dagiti kapammatianna kas ‘dungdunguen a kakabsat’ ket impakitana a ti Dios ti Mangmangted iti ‘tunggal naimbag a sagut ken naan-anay a rangkap.’ “Naan-anay,” wenno kompleto, awan pagkuranganna dagiti naespirituan ken namaterialan a sagut ni Jehova. Aggapuda “iti ngato,” iti pagnanaedan ti Dios sadi langit. (1 Ar-ari 8:39) Ni Jehova ti “Ama dagiti nailangitan a lawag”​—ti init, ti bulan, ken dagiti bituen. Ipapaayannatay met iti naespirituan a lawag ken kinapudno. (Salmo 43:3; Jeremias 31:35; 2 Corinto 4:6) Saan a kas iti init a mangbalbaliw kadagiti anniniwan bayat ti panaggarawna ket sa la makangato no agmatuon, ti Dios ket kanayon a naalibtak iti panangipaay iti naimbag. Sigurado a tulongannatayo a mangsango kadagiti pakasuotan no aprobetsarentayo a naan-anay dagiti naespirituan a probision nga ipapaayna babaen ti Saona ken ti “matalek ken masirib nga adipen[na].”​—Mateo 24:45.

15. Ania ti maysa kadagiti kasayaatan a sagut ni Jehova?

¹⁵ Ania ti maysa kadagiti kasayaatan a sagut ti Dios? Ti pannakapataud dagiti naespirituan nga annak babaen ti nasantuan nga espiritu, nga agtartrabaho mainaig iti naimbag a damag, wenno “sao ti kinapudno.” Dagidiay mayanak iti naespirituan ket “umuna a bungbunga,” a napili manipud iti sangatauan tapno agbalinda a “kas pagarian ken papadi” idiay langit. (Apocalipsis 5:10; Efeso 1:13, 14) Mabalin nga adda iti panunot ni Santiago dagiti umuna a bunga ti sebada a naidatag a kas daton idi Nisan 16, ti petsa a pannakapagungar ni Jesus, ken ti pannakaidaton ti dua a tinapay a trigo iti aldaw ti Pentecostes, idi naiparukpok ti nasantuan nga espiritu. (Levitico 23:4-11, 15-17) No kasta, ni Jesus ti umuna a bunga ket dagiti makipagtawid kenkuana ti mangbukel iti “maysa a kita ti umuna a bungbunga.” No ngay ditoy daga ti namnamatayo? Bueno, ti pananglaglagip iti dayta tulongannatayo a mangsalimetmet iti pammatitayo iti Mangmangted iti “tunggal naimbag a sagut,” a namagbalin a posible ti biag nga agnanayon iti sidong ti panangituray ti Pagarian.

Agbalin a “Managtungpal iti Sao”

16. Apay a ‘nasiglattayo koma maipapan iti panagdengngeg ngem nainayad maipapan iti panagsao ken panagpungtot’?

¹⁶ Mapaspasarantay man ita dagiti pakasuotan ti pammatitayo wenno saan, masapul nga agbalintayo a “managtungpal iti sao.” (Santiago 1:19-25) ‘Nasiglattayo koma maipapan iti panagdengngeg’ iti sao ti Dios, a sitatallugod a tungpalentay dayta. (Juan 8:47) Iti sabali a bangir, ‘nainayadtayo koma maipapan iti panagsao,’ a tanangentayo ti agsao. (Proverbio 15:28; 16:23) Mabalin nga idagdagadag ni Santiago a saantay nga agdarasudos a mangikuna nga aggapu iti Dios dagiti pakasuotan a sumangbay kadatayo. Nabalakadantayo met nga agbalin a “nabannayat maipapan iti panagpungtot; ta ti pungtot ti tao dina itungpal ti kinalinteg ti Dios.” No makaungettayo iti imbaga ti maysa a tao, ‘agtanangtayo’ tapno ditay makaisungbat iti dakes. (Efeso 4:26, 27) Ti panagpungtot a mamagproblema kadatayo ken mangsuot kadagiti sabsabali dina mapataud ti kalikaguman kadatayo ti pammati iti nalinteg a Diostayo. Maysa pay, no ‘dakkel ti pannakaawattayo,’ ‘nabannayattayo a makapungtot,’ ket kaay-ayodatayo a kalangen dagiti kakabsattayo.​—Proverbio 14:29.

17. Ania ti ibunga ti pannakaikkat ti kinadakes iti puso ken isip?

¹⁷ Rumbeng nga idiantayo “amin a kinarugit”​—amin a banag a karimon ti Dios ken pagtaudan ti pungtot. Maysa pay, masapul nga ‘iwaksitayo ti aglablabes a banag, ti kinadakes.’ Rumbeng nga idiantayo ti aniaman a mangrugit iti lasag wenno espiritu. (2 Corinto 7:1; 1 Pedro 1:14-16; 1 Juan 1:9) Ti pannakaikkat ti kinadakes iti puso ken isip tinulongannatayo a ‘nangawat buyogen ti kinaalumamay iti pannakaimula ti sao’ ti kinapudno. (Aramid 17:11, 12) Uray kasano kabayagtayon a Kristiano, masapul nga itultuloytayo a palubosan ti ad-adu pay a Nainkasuratan a kinapudno a maimula kadatayo. Apay? Agsipud ta babaen ti espiritu ti Dios, ti naimula a sao mangpataud iti “baro a personalidad” a mangiturong iti pannakaisalakan.​—Efeso 4:20-24.

18. Kasano a ti maysa a managdengngeg laeng iti sao naiduma iti daydiay mangtungtungpal met iti dayta?

¹⁸ Kasanotay a maipakita a ti sao ti bagnostayo? Babaen ti panagbalin a natulnog a “managtungpal iti sao, ket saan a managdengngeg laeng.” (Lucas 11:28) Dagiti “managtungpal” addaanda iti pammati a mangpataud kadagiti aramid a kas iti naregta a pannakiraman iti Nakristianuan a ministerio ken regular a pannakipaset kadagiti gimong ti ili ti Dios. (Roma 10:14, 15; Hebreo 10:24, 25) Ti managdengngeg laeng iti sao “umasping iti tao a kitkitaenna ti nakaisigudan a rupana iti maysa a pagsarmingan.” Agsarming, sa umadayo ket malipatanna no ania ti kasapulan nga urnosenna iti langana. Kas “managtungpal iti sao,” sipapasnek nga adalen ken tungpalentayo ti “perpekto a linteg” ti Dios, agraman amin a kalikagumanna kadatayo. No kasta, ti wayawaya a tagtagiragsakentayo isu ti mismo a kasungani ti pannakaadipen iti basol ken ipapatay, ta mangiturong dayta iti biag. Gapuna ‘agtultuloytayo iti perpekto a linteg,’ a kanayon a sukimaten ken tungpalentay dayta. Ket panunotenyo laengen! Kas ‘managaramid iti trabaho, saan ket a mananglipat a managdengngeg,’ addaantayo iti rag-o a bunga ti pananganamong ti Dios.​—Salmo 19:7-11.

Saan a Basta Pormal a Managdaydayaw

19, 20. (a) Sigun iti Santiago 1:26, 27, ania ti kalikaguman kadatayo ti nadalus a panagdayaw? (b) Ania ti sumagmamano a pagarigan ti di namulitan a panagdayaw?

¹⁹ Tapno magun-odtayo ti pabor ti Dios, nasken a laglagipentayo a saan a basta pormalidad ti pudno a panagdayaw. (Santiago 1:26, 27) Mabalin a pagarupentayo a maawattayo kas “pormal a managdaydayaw” ni Jehova, ngem ti napateg ket no kasano ti panangmatmatna iti tunggal maysa kadatayo. (1 Corinto 4:4) Ti maysa a nakaro a pakapilawan ket nalabit ti di ‘panangngednged iti dila.’ Al-allilawentay ti bagitayo no ipagaruptayo a maay-ayo ti Dios iti panagdayawtayo no padaksentayo dagiti sabsabali, agulbod, wenno di umiso ti panangaramattayo iti dila. (Levitico 19:16; Efeso 4:25) Sigurado a ditay kayat nga agbalin a “barengbareng” ken di makaay-ayo iti Dios iti aniaman a rason ti ‘porma ti panagdayawtayo.’

²⁰ Nupay saan a dinakamat ni Santiago amin nga aspeto ti nadalus a panagdayaw, kinunana a ramanen dayta ti “panangtaripato kadagiti ulila ken balo kadagiti rigatda.” (Galacia 2:10; 6:10; 1 Juan 3:18) Maseknan unay ti kongregasion Kristiano a mangipaay iti kasapulan dagiti balo. (Aramid 6:1-6; 1 Timoteo 5:8-10) Tangay ti Dios ti Salaknib dagiti balo ken ulila, makikooperartayo Kenkuana babaen ti panangikagumaantayo a tumulong kadakuada iti naespirituan ken material a pamay-an. (Deuteronomio 10:17, 18) Ti nadalus a panagdayaw kaipapananna met ti ‘panagtalinaed nga awanan mulit manipud iti lubong,’ ti nakillo a kagimongan nga adda iti babaen ti pannakabalin ni Satanas. (Juan 17:16; 1 Juan 5:19) Gapuna, idiantayo ti dakes a kababalin ti lubong tapno maidaydayawtayo ni Jehova ken mausarnatayo nga agserbi kenkuana.​—2 Timoteo 2:20-22.

21. Mainaig iti surat ni Santiago, aniada pay a saludsod ti maikari nga usigentayo?

²¹ Ti balakad ni Santiago nga inusigtayo tulongannatay koma a mangibtur kadagiti pakasuotan ken mangsalimetmet iti pammatitayo. Rebbeng a parayrayenna ti panangipategtayo iti naayat a Mangmangted kadagiti agkakaimbag a sagut. Ket dagiti sasao ni Santiago tulongannatayo a mangannurot iti nadalus a panagdayaw. Ania pay ti kayatna nga iturong iti atensiontayo? Ania pay ti mabalintay nga aramiden tapno mapaneknekan nga addaantay iti pudno a pammati ken Jehova?

[Footnote]

Kasanoyo a Sungbatan?

◻ Ania ti tumulong kadatayo a mangibtur kadagiti pakasuotan?

◻ Iti laksid dagiti pakasuotan, apay a makapagrag-o dagiti Kristiano?

◻ Kasanotayo nga agbalin a managtungpal iti sao?

◻ Ania ti ramanen ti nadalus a panagdayaw?

[Ladawan iti panid 9]

No masusuotkayo, agtalekkayo iti pannakabalin ni Jehova a mangsungbat kadagiti kararag

[Dagiti Ladawan iti panid 10]

Dagiti “managtungpal iti sao” iwarwaragawagda ti Pagarian ti Dios iti intero a lubong