‘Agbalinkayo a Nasantuan a Mismo iti Isuamin a Kàbabalinyo’
“Maitunos iti Daydiay Santo a nangayab kadakayo, agbalinkayo met a nasantuan a mismo iti isuamin a kababalinyo, agsipud ta adda a naisurat: ‘Agbalinkayo a nasantuan, agsipud ta nasantuanak.’”—1 PEDRO 1:15, 16.
1. Apay a pinaregta ni Pedro dagiti Kristiano nga agbalinda a nasantuan?
APAY nga impaay ni apostol Pedro ti balakad iti ngato? Agsipud ta nakitana a masapul nga annadan ti tunggal Kristiano ti pampanunot ken tigtignayna tapno masalimetmetanna ida a maitunos iti kinasanto ni Jehova. Gapuna, sakbay ti panangdakamatna kadagiti sasao iti ngato kinunana: “Patibkerenyo dagiti panunotyo maipaay iti trabaho, sipupuotkayo a naan-anay . . . Kas natulnog nga annak, isardengyo ti maisuksukog a maitunos kadagiti tarigagay a sigud nga adda idi kadakayo iti kinakunengyo.”—1 Pedro 1:13, 14.
2. Apay a di nasantuan dagiti tarigagaytayo sakbay a naammuantay ti kinapudno?
2 Saan a nasantuan dagiti dati a tarigagaytayo. Apay? Gapu ta adu kadatayo ti nangsurot iti nailubongan a panagtigtignay sakbay nga inawattayo ti Nakristianuan a kinapudno. Ammo daytoy ni Pedro idi sibabatad nga insuratna: “Ti tiempo a naglabas umdasen a panagaramidyo iti pagayatan dagiti nasion idi nagturongkayo kadagiti aramid ti nalulok a kababalin, dagiti kinaderrep, dagiti panaglablabes iti arak, dagiti naariwawa a panagragragsak, dagiti salisal iti panaginum, ken dagiti saan a legal a panagrukbab iti didiosen.” Siempre, saan a dinakamat ni Pedro dagiti di nasantuan nga aramid a karkarna iti moderno a lubongtayo, tangay saan pay idi a pagaammo dagitoy.—1 Pedro 4:3, 4.
3, 4. (a) Kasanotay a masaranget dagiti di umiso a tarigagay? (b) Rumbeng kadi a lapdan dagiti Kristiano ti emosionda? Ilawlawagyo.
3 Madlawyo kadi a dagitoy a tarigagay ket dagidiay makaguyugoy iti lasag, iti rikrikna, ken iti emosion? No ituloktay dagitoy a mangrimbaw, iti kasta nakalaklaka unayen nga agbalin a di nasantuan ti pampanunot ken tigtignaytayo. Daytoy ti mangipakita a masapul a bay-antayo ti pannakabalin nga agrason a mangkontrol kadagiti tignaytayo. Kastoy ti panangyebkas ni Pablo: “Iti kasta dawatek kadakayo babaen kadagiti pannakipagrikna ti Dios, kakabsat, nga iparangyo ti bagbagiyo a maysa a sakripisio a sibibiag, nasantuan, makaay-ayo iti Dios, maysa a sagrado a panagserbi buyogen ti pannakabalinyo nga agrason.”—Roma 12:1, 2.
4 Tapno maidatagtayo iti Dios ti nasantuan a daton, masapul a bay-antayo nga agari ti pannakabalin nga agrason, saan a ti emosion. Anian a nakaad-adu ti natnag iti imoralidad gapu ta intulokda ti rikriknada a mangkontrol iti kababalinda! Di kayat a sawen dayta a lapdantay ti rikriknatayo; ta no kasta, kasanotay a maiyebkas ti rag-otayo iti panagserbi ken Jehova? Nupay kasta, no kayattay a patauden dagiti bunga ti espiritu imbes a dagiti aramid ti lasag, no kasta kasapulan a pabaruentay ti pampanunottayo a maitunos iti panagpampanunot ni Kristo.—Galacia 5:22, 23; Filipos 2:5.
Nasantuan a Panagbiag, Nasantuan a Gatad
5. Apay a sipapanunot ni Pedro iti kinapateg ti kinasanto?
5 Apay a sipapanunot unay ni Pedro iti kinapateg ti Nakristianuan a kinasanto? Gapu ta pagaammona unay ti nasantuan a gatad a naibayad a pangsubbot iti natulnog a sangatauan. Insuratna: “Ammoyo a saan a babaen kadagiti agrupsa a bambanag, iti pirak wenno balitok, a naispalkayo manipud iti awanan bunga a kita ti panagbibiagyo nga inawatyo babaen iti tradision manipud kadagiti ammayo. No di ket babaen iti napateg a dara, a kas iti dara ti maysa nga awan pakapilawanna ken di namulitan a kordero, ti mismo a dara ni Kristo.” (1 Pedro 1:18, 19) Wen, ti Gubuayan ti kinasanto, ni Jehova a Dios, imbaonna ti bugbugtong nga Anakna, “Daydiay Santo,” ditoy daga tapno bayadanna ti subbot a mangipalubos kadagiti tattao a maaddaan iti nasayaat a relasion iti Dios.—Juan 3:16; 6:69; Exodo 28:36; Mateo 20:28.
6. (a) Apay a saan a nalaka para kadatayo nga itandudo ti nasantuan a kababalin? (b) Aniat’ makatulong kadatayo a mangsalimetmet a nasantuan iti kababalintayo?
6 Nupay kasta, masapul a bigbigentayo a saan a nalaka ti agbiag a nasantuan iti tengnga ti dakes a lubong ni Satanas. Mangikabkabil iti silo agpaay kadagiti pudno a Kristiano, a mangikagkagumaan a lumasat iti sistema dagiti bambanagna. (Efeso 6:12; 1 Timoteo 6:9, 10) Dagiti pakarigatan iti sekular a trabaho, ibubusor ti pamilia, pannakaumsi idiay eskuelaan, ken ti panangpilit dagiti kapatadan kalikagumanna ti nabileg nga espiritualidad ti maysa a tao tapno masalimetmetanna ti kinasanto. Ipaganetget dayta ti napateg nga akem ti personal a panagadaltayo ken ti regular nga itatabunotayo kadagiti Nakristianuan a gimong. Binalakadan ni Pablo ni Timoteo: “Itultuloymo a salimetmetan ti pagtuladan iti makapasalun-at a sasao a nangngegmo kaniak agraman ti pammati ken ayat a mainaig ken Kristo Jesus.” (2 Timoteo 1:13) Mangngegtayo dagidiay a makapasalun-at a sasao iti Kingdom Hall-tayo ken iti pribado a panagadaltayo iti Biblia. Matulongandatay nga agbalin a nasantuan iti kababalintayo iti inaldaw iti adu a nagduduma a kasasaad.
Nasantuan a Kababalin iti Pamilia
7. Kasanot’ rumbeng a panangapektar ti kinasanto iti biag ti pamiliatayo?
7 Idi inadaw ni Pedro ti Levitico 11:44, inaramatna ti Griego a sao a haʹgi·os, a kayatna a sawen, “naisina manipud basol ket ngarud nakonsagraran iti Dios, sagrado.” (An Expository Dictionary of New Testament Words, ni W. E. Vine) Kasanot’ rumbeng a panangapektar daytoy kadatayo iti Nakristianuan a biag ti pamiliatayo? Kaipapananna la ketdi a ti biag ti pamiliatayo rumbeng a maibatay iti ayat, ta “ti Dios ket ayat.” (1 Juan 4:8) Ti managsakripisio nga ayat isut’ lana a mangikkat iti irteng iti relasion dagiti agassawa ken kadagiti nagannak ken annak.—1 Corinto 13:4-8; Efeso 5:28, 29, 33; 6:4; Colosas 3:18, 21.
8, 9. (a) Ania a kasasaad ti tumanor no dadduma iti Nakristianuan a pagtaengan? (b) Ania a nasayaat a balakad ti ipaay ti Biblia iti daytoy a banag?
8 Nalabit panunotentayo a ti panangyebkas iti kasta nga ayat ket automatiko iti maysa a Kristiano a pamilia. Ngem, kasapulan a bigbigen a ti ayat saan a kanayon nga agraira sigun iti maiparbeng iti sumagmamano a Nakristianuan a pagtaengan. Nalabit nga iparparangarangtay dayta iti Kingdom Hall, ngem anian a naglaka a mapukaw ti kinasantotayo iti pagtaengan. Sa nalabit bigla a malipatantayo a ti asawa a babai ket kaskasdi a Kristiano a kabsattayo wenno ti asawa a lalaki ket isu met laeng ti kabsat (ken nalabit maysa a ministerial nga adipen wenno panglakayen) a mararaem idiay Kingdom Hall. Masairtayo, ket mabalin a tumaud dagiti nabara a supiat. Mabalin nga in-inut pay ketdi a sumrek ti doble a pagalagadan iti biagtayo. Daytat’ saanen a kas ken Kristo a panagkadua ti agassawa no di ket agbimbinnalubal laengen a lalaki ken babai. Malipatanda a masapul nga adda kinasanto iti pagtaengan. Nalabit mangrugidan nga agsao a kas tattao ti lubong. Anian a naglaka a rummuar iti ngiwat ti narugit, nasabrak a sasao!—Proverbio 12:18; idiligyo ti Aramid 15:37-39.
9 Nupay kasta, mamalakad ni Pablo: “Saan koma a rummuar iti ngiwatyo ti rinuker a sasao [iti Griego, loʹgos sa·prosʹ, “mangmulit a sasao,” ngarud di nasantuan], no di ket ti aniaman a sasao a naimbag a maipaay a pangpabileg kas iti kasapulan, tapno maipaayna no ania ti mainugot kadagiti managdengngeg.” Ket agaplikar dayta kadagiti amin a managdengngeg iti pagtaengan, agraman dagiti ubbing.—Efeso 4:29; Santiago 3:8-10.
10. Kasano nga agaplikar kadagiti annak ti balakad maipapan iti kinasanto?
10 Agaplikar ita daytoy a pagannurotan iti kinasanto agpadpada kadagiti annak iti Kristiano a pamilia. Anian a naglaka kadakuada ti agawid manipud eskuelaan ket rugianda a tuladen ti rebelioso ken awan daydayawna a sasao dagiti nailubongan a kapatadanda! Dakayo nga annak, saankay a maguyugoy kadagiti kababalin nga impakita dagiti nasabrak nga ub-ubbing a nanginsulto iti mammadto ni Jehova ken addaan iti nakarugrugit a panagngiwngiwat, managtabbaaw a kas ita. (2 Ar-ari 2:23, 24) Saan koma a mamulitan ti panagsasaoyo babaen kadagiti naalas a sasao iti lansangan kadagiti tattao a nasadut unay wenno awan konsiderasionda a mangaramat kadagiti nadayaw a sasao. Kas Kristiano, dagiti sasaotayo rumbeng a nasantuan, makaay-ayo, makapabileg, naasi, ken “natemplaan iti asin.” Ilasinnatayo koma kas naiduma kadagiti sabsabali a tattao.—Colosas 3:8-10; 4:6.
Ti Kinasanto ken Dagiti Di Manamati a Kameng ti Pamiliatayo
11. Apay a ti panagbalin a nasantuan dina kayat a sawen ti panagbalin nga aginlilinteg?
11 Nupay siaannad nga ikagumaantay ti agtignay a nasantuan, saantay koma nga agparang a nasaysayaat ken nalinlinteg, nangruna no makilanglangentay kadagiti di manamati a kameng ti pamilia. Ti naasi a Nakristianuan a kababalintayo ti tumulong koma kadakuada uray kaskasano a mangkita a naidumatayo iti positibo a wagas, nga ammotay nga ipakita ti ayat ken asi, a kas ti inaramid ti nasayaat a Samaritano iti pangngarig ni Jesus.—Lucas 10:30-37.
12. Kasano a dagiti Kristiano nga assawa mapagbalinda ti kinapudno nga ad-adda a makaay-ayo kadagiti assawada?
12 Impaganetget ni Pedro ti kinapateg ti umiso a kababalin kadagiti di manamati a kameng ti pamiliatayo idi insuratna kadagiti Kristiano nga assawa a babbai: “Iti umasping a pamay-an, dakayo nga assawa a babbai, agpasakopkayo kadagiti bukodyo nga assawa, tapno iti kasta, no ti asinoman saan a natulnog iti sao, mabalin a magun-od ida nga awan ti sao babaen iti kababalin dagiti assawada a babbai, agsipud ta nasaksianda ti nadalus a kababalinyo agraman ti nauneg a panagraem.” Ti maysa a Kristiano nga asawa a babai (wenno ti asawa a lalaki a maseknan) mapagbalinna ti kinapudno nga ad-adda a makaay-ayo iti di manamati nga asawa no ti kababalinna ket nadalus, mannakaawat, ken managraem. Kayat a sawen daytoy nga adda koma panagbaliwbaliw iti teokratiko nga eskediul tapno saan a maliwayan wenno mabaybay-an ti di manamati nga asawa.a—1 Pedro 3:1, 2.
13. Kasano a makatulong no dadduma dagiti panglakayen ken ministerial nga adipen tapno maapresiar dagiti di manamati nga assawa a lallaki ti kinapudno?
13 Makatulong no dadduma dagiti panglakayen ken ministerial nga adipen babaen ti pannakilangenda iti di manamati nga asawa a lalaki. Iti kastoy a pamay-an mabalin a makitana a dagiti Saksi ket normal, desente a tattao nga adut’ paginteresanda, a pakairamanan dagiti banag a saan laeng a ti Biblia. Iti maysa a kaso, nangipakita ti maysa a panglakayen iti interes iti panagkalap nga isut’ paglinglingayan ti asawa a lalaki. Imdasen dayta a nangpukaw iti umuna a bangen ket nangrugi ti panaggayyemda. Kamaudiananna, dayta nga asawa a lalaki nagbalin a bautisado a kabsat. Iti sabali pay a kaso, maysa a di manamati nga asawa a lalaki pagay-ayatna dagiti canary. Saan a simmuko dagiti panglakayen. Maysa kadakuada ti nangadal maipapan kadagiti canary tapno iti sumaganad a pannakilangenna iti lalaki, mairuginan ti saritaan iti paborito a tema ti asawa a lalaki! No kasta, ti panagbalin a nasantuan dina kayat a sawen nga agbalin a nainget wenno addaan iti akikid a panagpampanunot.—1 Corinto 9:20-23.
Kasanotay nga Agbalin a Nasantuan iti Kongregasion?
14. (a) Aniat’ maysa kadagiti metodo ni Satanas a mangpakapuy iti kongregasion? (b) Kasanotay a madaeran ti silo ni Satanas?
14 Manangpardaya ni Satanas a Diablo, ta ti Griego a nagan para iti Diablo, di·aʹbo·los, kayatna a sawen “manangpabasol” wenno “manangpardaya.” Ti panangpardaya isut’ maysa kadagiti paglainganna, ket ikagkagumaanna nga aramaten dayta iti kongregasion. Ti panagidanondanon isut’ paboritona a metodo. Ituloktay kadi a datayo a mismo ti biktimana iti daytoy di nasantuan a kababalin? Kasano a mapasamak dayta? Babaen ti panangirugi iti dayta, panangulit iti dayta, wenno panagimdeng iti dayta. Kuna ti nainsiriban a proverbio: “Ti naulpit a tao agirakurak iti ringgor, ti managarasaas mapaadayona dagiti nadekket a gagayyem.” (Proverbio 16:28) Aniat’ pangsumra iti panagidanondanon ken panangpardaya? Siguraduentay koma a ti panagsasaotayo ket kanayon a makapabileg ken naibatay iti ayat. No kitaentay dagiti kinaimbag imbes a dagiti maipagarup a kinadakes dagiti kakabsattayo, kanayonto a makaay-ayo ken naespirituan ti panagsasaritatayo. Laglagipenyo a nalaka ti mangbabalaw. Ket ti tao nga agidanondanon kadakayo maipapan iti sabsabali mabalin nga idanondanonnanto met iti sabsabali ti maipapan kadakayo!—1 Timoteo 5:13; Tito 2:3.
15. Ania dagiti kas Kristo a galad a tumulong kadagiti amin iti kongregasion tapno agtalinaedda a nasantuan?
15 Tapno agtalinaed a nasantuan ti kongregasion, kasapulantay amin ti maaddaan iti panunot ni Kristo, ket ammotayo nga ayat ti kangrunaan a galadna. Gapuna, binalakadan ni Pablo dagiti taga-Colosas nga agbalinda a naasi a kas ken Kristo: “Ngarud, kas dagiti pinili ti Dios, nasantuan ken ay-ayaten, kawesanyo ti bagbagiyo kadagiti nadungngo a panagayat ti pannakipagrikna, kinamanangaasi, kinapakumbaba iti panagpampanunot, kinaalumamay, ken mabayag a panagitured . . . , sibubulos a pakawanen ti maysa ken maysa . . . Malaksid kadagitoy amin a bambanag, kawesanyo ti bagbagiyo iti ayat, ta isu ti naan-anay a singgalut ti panagkaykaysa.” Sa innayonna: “Kasta met, ti talna ni Kristo agturay koma kadagiti pusoyo.” Awan duadua, buyogen iti daytoy manangpakawan nga espiritu, mataginayontayo ti panagkaykaysa ken kinasanto ti kongregasion.—Colosas 3:12-15.
Makita Kadi ti Kinasantotayo iti Sangakaarrubaantayo?
16. Apay nga agbalin koma a naragsak a panagdayaw ti nasantuan a panagdayawtayo?
16 Komusta ngay dagiti kaarrubatayo? Kasanot’ panangmatmatda kadatayo? Isilsilnagtay kadi ti rag-o ti kinapudno, wenno pagbalbalinentay kadi a kasla dadagsen? No nasantuantayo a kas ken Jehova a nasantuan, no kasta masapul a makita dayta iti panagsasao ken kababalintayo. Nabatad koma a ti nasantuan a panagdayawtayo ket naragsak a panagdayaw. Apay a kasta? Gapu ta ni Jehova a Diostayo ket naragsak a Dios, a kayatna a naragsak koma dagiti agdaydayaw kenkuana. Gapuna, maikuna ti salmista maipapan iti ili ni Jehova idi un-unana: “Nagasat ti umili a ti Diosna ni Jehova!” Iyan-anninawtay kadi dayta a kinaragsak? Iparparangarang kadi met dagiti annaktayo ti pannakapnek iti panagbalin a karaman iti ili ni Jehova iti Kingdom Hall ken kadagiti asamblea?—Salmo 89:15, 16; 144:15b.
17. Aniat’ maaramidantayo iti praktikal a pamay-an tapno maipakitatay ti natimbeng a kinasanto?
17 Maipakitatay met ti natimbeng a kinasantotayo babaen ti espiritu a mannakitinnulong ken mannakikaarruba a kinaimbagtayo. No dadduma nasken ti panagtitinnulong dagiti agkakaarruba, kas koma ti panangdalus iti aglawlaw wenno, kas iti dadduma a pagilian, tumulong iti panangpasayaat kadagiti kalye ken kalsada. Maipanggep iti daytoy, makita ti kinasantotayo iti panangtaripatotay kadagiti muyong, paraangan, wenno dadduma pay a sanikuatayo. No baybay-antay a nakawara ti basuratayo wenno di nadalimanek wenno di naurnos ti arubayantayo, nalabit adda pay dagiti nagrakayan a lugan a makita dagiti aglabas, maikunatay kadi a makilanglangentayo buyogen ti panagraem kadagiti kaarrubatayo?—Apocalipsis 11:18.
Kinasanto iti Trabaho ken iti Eskuelaan
18. (a) Aniat’ maysa a suot kadagiti Kristiano ita? (b) Kasanotay nga agbalin a naiduma iti lubong?
18 Nagsurat ni apostol Pablo kadagiti Kristiano nga adda iti di nasantuan a siudad ti Corinto: “Iti suratko insuratko kadakayo nga isardengyo ti makikadkadua kadagiti mannakiabig, saan a kayat a sawen a kadagiti amin a mannakiabig iti daytoy a lubong wenno kadagiti naagum a tattao ken kadagiti manangkikil wenno kadagiti managrukbab iti didiosen. Ta no kasta, pudno a masapul a rummuarkayo iti lubong.” (1 Corinto 5:9, 10) Maysa daytoy a suot kadagiti Kristiano, nga iti inaldaw masapul a makilangen kadagiti tattao nga imoral wenno awanan prinsipio. Dakkel daytoy a suot iti kinatarnaw, nangruna kadagiti kultura a maiparparegta wenno mapampanuynoyan ti seksual a panangriribuk, panagkunniber, ken di kinamapagpiaran. Iti daytoy a kasasaad ditay mabalin nga ipababa ti estandartetayo tapno matmatandatay a “normal” dagidiay adda iti aglawlawtayo. Imbes ketdi, ti naasi ngem naiduma a Nakristianuan a kababalintayo rumbeng a mailasin dagiti mannakaawat a tattao, kadagidiay makabigbig iti naespirituan a kasapulanda ken kumitkita iti banag a nasaysayaat.—Mateo 5:3; 1 Pedro 3:16, 17.
19. (a) Ania dagiti suot a maipasango kadakayo nga annak iti eskuelaan? (b) Aniat’ maaramidan dagiti nagannak a pangsuporta kadagiti annakda ken ti nasantuan a kababalinda?
19 Umasping iti dayta, adu a suot ti maipaspasango kadagiti annaktayo iti eskuelaan. Sarsarungkaranyo kadi a nagannak ti eskuelaan dagiti annakyo? Ammoyo kadi no ania a kita ti atmospera ti agraraira sadiay? Agkikinnaawatankay kadi kadagiti mannursuro? Apay a napateg dagitoy a saludsod? Agsipud ta iti adu a siudad iti lubong, nagbalin dagiti eskuelaan a kabakiran ti kinaranggas, droga, ken sekso. Kasano a masalimetmetan dagiti annakyo ti kinatarnawda ken ti kababalinda a nasantuan no saanda a magun-od ti naan-anay a mannakipagrikna a suporta dagiti dadakkelda? Siuumiso ti panangbalakad ni Pablo kadagiti nagannak: “Dakayo nga amma, dikay rurruroden dagiti annakyo, tapno saan a maupay ti riknada.” (Colosas 3:21) Ti maysa a wagas a panangrurod kadagiti annak ket ti di pannakatarus kadagiti inaldaw a parikut ken pakasuotanda. Ti panagsagana maipaay kadagiti pakasulisogan iti eskuelaan mangrugi iti naespirituan nga atmospera ti Nakristianuan a pagtaengan.—Deuteronomio 6:6-9; Proverbio 22:6.
20. Apay a nasken ti kinasanto kadatay amin?
20 Kas pangserra, apay a nasken ti kinasanto kadatay amin? Gapu ta agserbi daytoy kas salaknib maibusor kadagiti panangraut ti lubong ni Satanas ken panagpampanunotna. Maysa daytoy a bendision itan ken iti masanguanan. Tumulong daytoy a mangipasigurado kadatayo ti biag nga agbalinto a pudpudno a biag iti baro a lubong ti kinalinteg. Tulongannatay nga agbalin a natimbeng, nalaka a maas-asitgan, mannakikomunikar a Kristiano—saan a nainget a panatiko. Iti ababa a pannao, pagbalinennatayo a kas ken Kristo.—1 Timoteo 6:19.
[Footnote]
a Para iti kanayonan nga impormasion maipapan iti naannad a pannakirelasion kadagiti di manamati nga assawa, kitaenyo Ti Pagwanawanan nga Agosto 15, 1990, “Dikay Liwliwayan ti Asawayo!” pinanid 20-2 ken Nobiembre 1, 1988, pinanid 24-5, parapo 20-2.
Malagipyo Kadi?
◻ Apay a nakita ni Pedro a nasken a balakadanna dagiti Kristiano maipapan iti kinasanto?
◻ Apay a narigat ti agbiag a nasantuan?
◻ Aniat’ maaramidantay amin tapno maparang-ay ti kinasanto iti pamilia?
◻ Tapno agtalinaed a nasantuan ti kongregasion, ania a di nasantuan a kababalin ti masapul a liklikantayo?
◻ Kasanotay a makapagtalinaed a nasantuan iti pagtrabahuan ken iti eskuelaan?
[Dagiti ladawan iti panid 16, 17]
Kas Saksi ni Jehova, rumbeng a naragsaktayo iti panagserbi iti Dios ken iti dadduma pay nga aramid