Inton Umay ni Jesus iti Dayag ti Pagarian
“Addada sumagmamano kadagidiay sitatakder ditoy a didanto pulos maramanan ni patay agingga nga umuna pay a makitada ti Anak ti tao nga um-umay iti pagarianna.”—MATEO 16:28.
1, 2. Ania ti napasamak di nagbayag kalpasan ti Pentecostes 32 K.P., ket ania ti panggep daydi a pasamak?
DI NAGBAYAG kalpasan ti Pentecostes 32 K.P., adda nakallalagip a sirmata a nakita ti tallo kadagiti apostol ni Jesu-Kristo. Sigun iti naipaltiing a rekord, “innala ni Jesus da Pedro ken Santiago ken Juan a kabsatna ket inkuyogna ida a sumang-at iti maysa a nangato a bantay nga is-isuda. Ket nagbalbaliw ti langana iti sanguananda.”—Mateo 17:1, 2.
2 Dimteng ti sirmata ti panagbalbaliw ti langa ni Jesus iti kritikal a tiempo. Impakaammo idin ni Jesus kadagiti adalanna nga agsagaba ken matay idiay Jerusalem, ngem narigatanda a mangtarus kadagiti saona. (Mateo 16:21-23) Ti sirmata pinabilegna ti pammati dagiti tallo nga apostol ni Jesus kas panagsagana iti umas-asideg nga ipapatayna ken kasta met iti tawtawen ti naganetget a panagtrabaho ken suot a mapasaranto ti kongregasion Kristiano. Adda kadi maadaltayo ita iti dayta a sirmata? Wen, agsipud ta ti inladawanna mapasamak iti kaaldawantayo.
3, 4. (a) Ania ti kinuna ni Jesus innem nga aldaw sakbay ti panagbalbaliw ti langana? (b) Deskribirenyo ti napasamak idi a nagbalbaliw ti langa ni Jesus.
3 Innem nga aldaw sakbay ti panagbalbaliw ti langana, kinuna ni Jesus kadagiti pasurotna: “Ti Anak ti tao naikeddeng nga umay iti dayag ni Amana agraman dagiti anghelna, ket kalpasanna supapakannanto ti tunggal maysa sigun iti panagtigtignayna.” Matungpal dagitoy a sao iti “panungpalan ti sistema ti bambanag.” Kinuna pay ni Jesus: “Pudno kunak kadakayo nga addada sumagmamano kadagidiay sitatakder ditoy a didanto pulos maramanan ni patay agingga nga umuna pay a makitada ti Anak ti tao nga um-umay iti pagarianna.” (Mateo 16:27, 28; 24:3; 25:31-34, 41; Daniel 12:4) Natungpal dagitoy naud-udi a sao idi nagbalbaliw ti langa ni Jesus.
4 Ania aya nga agpayso ti nakita dagiti tallo nga apostol? Kastoy ti panangdeskribir ni Lucas iti napasamak: “Bayat nga agkarkararag [ni Jesus] nagbalbaliw ti langa ti rupana ket ti pagan-anayna nagbalin a sumilsilap a puraw. Kasta met, adtoy! dua a lallaki ti nakisasao kenkuana, nga isu da Moises ken Elias. Dagitoy nagparangda buyogen iti dayag ket rinugianda a pagsasaritaan ti ipapanawna a naikeddeng a tungpalenna idiay Jerusalem.” Pagammuan, “nabukel ti maysa nga ulep ket rinugianna nga abbongan [dagiti apostol]. Idi naulepanda, nagbutengda. Ket maysa a timek ti immay manipud iti ulep, a kunkunana: ‘Daytoy ti Anakko, daydiay napili. Agimdengkayo kenkuana.’”—Lucas 9:29-31, 34, 35.
Mapabileg ti Pammati
5. Ania ti epektona ken apostol Pedro ti panagbalbaliw ti langa ni Jesus?
5 Imbatad idin ni apostol Pedro ti kinasiasino ni Jesus, nga isu “ti Kristo, ti Anak ti sibibiag a Dios.” (Mateo 16:16) Pinasingkedan dayta dagiti sao ni Jehova manipud langit, ket ti sirmata ti panagbalbaliw ti langa ni Jesus impakpakaunana ti iyaay ni Kristo iti turay ken dayag ti Pagarian, a mangukom iti sangatauan inton kamaudiananna. Nasurok a 30 a tawen kalpasan ti panagbalbaliw ti langa ni Jesus, insurat ni Pedro: “Saan a babaen ti panangsurot kadagiti nalaing pannakapartuatna nga ulbod a sarsarita a pinakaammuandakayo iti pannakabalin ken kaadda ni Apotayo a Jesu-Kristo, no di ket babaen ti pannakasaksi iti kinatan-okna. Ta inawatna ti dayaw ken dayag manipud iti Dios nga Ama, idi a dagiti sasao a kas kadagitoy naipaayda kenkuana babaen iti natan-ok a dayag: ‘Daytoy ti anakko, ti dungdunguek, isu nga inanamongak a mismo.’ Wen, dagitoy a sasao nangngegmi a naipaay manipud langit bayat nga addakami a naikuyog kenkuana idiay nasantuan a bantay.”—2 Pedro 1:16-18; 1 Pedro 4:17.
6. Ania ti nagsasaruno a napasamak kalpasan ti panagbalbaliw ti langa ni Jesus?
6 Ti nakita dagiti tallo nga apostol pabilgenna met ti pammatitayo ita. Siempre, nagtultuloy dagiti pasamak nanipud 32 K.P. Iti simmuno a tawen, natay ken napagungar ni Jesus, nga immuli iti makannawan ni Amana. (Aramid 2:29-36) Idi Pentecostes iti daydi a tawen, naipasngay ti baro nga “Israel ti Dios,” ket nairusat ti kampania a panangasaba, a nangrugi idiay Jerusalem ket idi agangay nagsaknap agingga kadagiti pungto ti daga. (Galacia 6:16; Aramid 1:8) Gistay dagus a nasuot ti pammati dagiti pasurot ni Jesus. Natiliw ken kasta unay ti pannakakabkabil dagiti apostol agsipud ta nagkedkedda a sumardeng a mangasaba. Di nagbayag, napapatay ni Esteban. Kalpasanna, napapatay ni Santiago, maysa kadagiti nakaimatang iti panagbalbaliw ti langa ni Jesus. (Aramid 5:17-40; 6:8–7:60; 12:1, 2) Nupay kasta, nakalasat da Pedro ken Juan ket nakapagserbida a simamatalek ken Jehova iti adu pay a tawen. Kinapudnona, iti arinunos ti umuna a siglo K.P., insurat ni Juan dagiti kanayonan a sirmata ti nailangitan a dayag ni Jesus.—Apocalipsis 1:12-20; 14:14; 19:11-16.
7. (a) Kaano a nangrugi a matungpal ti sirmata ti panagbalbaliw ti langa ni Jesus? (b) Kaano a sinupapakan ni Jesus dagiti dadduma kas mayanatup kadagiti aramidda?
7 Manipud panangrugi ti “aldaw ti Apo” idi 1914, adu kadagiti sirmata a nakita ni Juan ti natungpalen. (Apocalipsis 1:10) Ti ngay ‘iyaay [ni Jesus] iti dayag ni Amana,’ kas nailadawan iti panagbalbaliw ti langana? Nangrugi a matungpal daytoy a sirmata idi maipasngay ti nailangitan a Pagarian ti Dios idi 1914. Idi limgak ni Jesus, a kasla maysa a baggak, iti uniberso kas kaisasaad nga Ari, isu dayta ti panagbannawag ti baro nga aldaw, no ar-arigen. (2 Pedro 1:19; Apocalipsis 11:15; 22:16) Iti dayta a tiempo, sinupapakan kadi ni Jesus dagiti dadduma kas mayanatup kadagiti aramidda? Wen. Adda natibker a pammaneknek a di nagbayag kalpasanna, nangrugi ti nailangitan a panagungar dagiti napulotan a Kristiano.—2 Timoteo 4:8; Apocalipsis 14:13.
8. Ania dagiti pasamak a mangtanda iti naan-anay a kaitungpalan ti sirmata ti panagbalbaliw ti langa ni Jesus?
8 Nupay kasta, iti mabiit ‘dumtengto [ni Jesus] iti dayagna, ket amin dagiti anghel maikuyogda kenkuana’ tapno ukomenna ti intero a sangatauan. (Mateo 25:31) Iti dayta a tiempo, ipanayagnanto ti bagina iti naan-anay ken nakaskasdaaw a dayagna ket supapakannanto ti “tunggal maysa” kas mayanatup kadagiti aramidna. Tawidento dagiti arig karnero ti biag nga agnanayon iti Pagarian a naisagana kadakuada, ket agturongto dagiti arig kalding iti “agnanayon a pannakagessat.” Anian a nagdayagto dayta a kaitungpalan ti sirmata ti panagbalbaliw ti langa ni Jesus!—Mateo 25:34, 41, 46; Marcos 8:38; 2 Tesalonica 1:6-10.
Dagiti Naipadayag a Kakadua ni Jesus
9. Namnamaentay kadi a kaduanto ni Jesus da Moises ken Elias iti kaitungpalan ti sirmata ti panagbalbaliw ti langana? Ilawlawagyo.
9 Saan nga agmaymaysa ni Jesus idi nagbalbaliw ti langana. Kaduana da Moises ken Elias. (Mateo 17:2, 3) Literal aya nga addada idi? Saan, ta agpada a nabayagen a natay dagitoy a lallaki ket matmaturogda iti tapok nga agur-uray iti panagungar. (Eclesiastes 9:5, 10; Hebreo 11:35) Agparangdanto aya a kadua ni Jesus inton umay iti nailangitan a dayagna? Saan, agsipud ta nagbiag da Moises ken Elias sakbay a naluktan kadagiti tattao ti nailangitan a namnama. Karamandanto kadagiti ‘nalinteg a mapagungar’ ditoy daga. (Aramid 24:15) No kasta, simboliko ti panagparangda iti sirmata ti panagbalbaliw ti langa ni Jesus. Ania ti isimbolona?
10, 11. Siasino ti iladladawan da Elias ken Moises iti dadduma a konteksto?
10 Iti dadduma a konteksto, adda naimpadtuan nga iladladawan da Moises ken Elias. Kas manangibabaet iti tulag ti Linteg, inladawan ni Moises ni Jesus, ti Manangibabaet iti baro a tulag. (Deuteronomio 18:18; Galacia 3:19; Hebreo 8:6) Inladawan ni Elias ni Juan Bautista, ti nangipakpakauna iti iyaay ti Mesias. (Mateo 17:11-13) Mainayon pay, iti konteksto ti Apocalipsis kapitulo 11, iladladawan da Moises ken Elias dagiti napulotan a natda iti panawen ti panungpalan. Kasanotay nga ammo dayta?
11 Bueno, kitaenyo ti Apocalipsis 11:1-6. Iti bersikulo 3 mabasatayo: “Tignayekto dagiti dua a saksik nga agipadtoda iti sangaribo dua gasut ket innem a pulo nga aldaw a sikakawesda iti nakersang a lupot.” Natungpal daytoy a padto iti natda kadagiti napulotan a Kristiano idi Gubat Sangalubongan I.a Apay a dua a saksi? Agsipud ta iti naespirituan a pamay-an, umasping ti trabaho nga ar-aramiden dagiti napulotan a natda kadagidiay inaramid da Moises ken Elias. Ituloy a kunaen ti bersikulo 5 ken 6: “No ti asinoman tarigagayanna a dangran [dagiti dua a saksi], rummuar ti apuy manipud kadagiti ngiwatda ket alun-onenna dagiti kabusorda; ket no ti asinoman agtarigagay a mangdangran kadakuada, iti kastoy a pamay-an isu masapul a mapapatay. Dagitoy addaanda ti kinaturay a mangrikep iti langit tapno awan ti tudo nga agtinnag kabayatan dagiti aldaw ti panagipadtoda, ket addaanda ti kinaturay kadagiti danum tapno pagbalinen ida a dara ken tapno kabilen ti daga babaen ti tunggal kita ti pannaplit kas iti kasansan a tarigagayanda.” No kasta, mapalagipantayo maipapan kadagiti milagro nga inaramid da Elias ken Moises.—Numeros 16:31-34; 1 Ar-ari 17:1; 2 Ar-ari 1:9-12.
12. Iti konteksto ti panagbalbaliw ti langa ni Jesus, siasino ti iladladawan da Moises ken Elias?
12 Siasino ngarud ti iladladawan da Moises ken Elias iti konteksto ti panagbalbaliw ti langa ni Jesus? Kuna ni Lucas a kadua ida ni Jesus a nagparang “buyogen iti dayag.” (Lucas 9:31) Nalawag, iladladawanda dagiti Kristiano a napulotan iti nasantuan nga espiritu kas “makipagtawid” ken Jesus ket iti kasta addaanda iti nakaskasdaaw a namnama a mairaman iti ‘dayagna.’ (Roma 8:17) Kaduanto ni Jesus dagiti napagungar a napulotan inton umay iti dayag ni Amana a ‘mangsupapak iti tunggal maysa sigun iti panagtigtignayna.’—Mateo 16:27.
Dagiti Saksi a kas Kada Moises ken Elias
13. Ania a bambanag maipapan kada Moises ken Elias ti mamagbalin kadakuada a maitutop a naimpadtuan a mangiladladawan kadagiti napulotan a makipagtawid ken Jesus a kaduananto a maipadayag?
13 Adda dagiti pagaammo a banag a mamagbalin kada Moises ken Elias a maitutop a naimpadtuan a mangiladladawan kadagiti napulotan a makipagtawid ken Jesus. Agpada a nagserbi da Moises ken Elias kas pannakangiwat ni Jehova iti adu a tawen. Agpada a naipasangoda iti pungtot ti maysa nga agturay. Iti tiempo ti pannakasapul, agpada a tinulongan ida ti ganggannaet a pamilia. Agpada a situtured a nagpadtoda kadagiti ari ken sititibker a binusorda dagiti ulbod a mammadto. Agpada a nakita da Moises ken Elias ti pannakaiparangarang ti pannakabalin ni Jehova idiay Bantay Sinai (maaw-awagan met iti Horeb). Agpada a nangdutokda iti kasukatda iti makindaya a ballasiw ti Jordan. Ket idi kaaldawan da Moises (kaduana ni Josue) ken Elias (kaduana ni Eliseo) naaramid ti kaaduan a milagro, malaksid kadagidiay naaramid idi kaaldawan ni Jesus.b
14. Kasano nga agserserbi dagiti napulotan kas pannakangiwat ni Jehova, kas kada Moises ken Elias?
14 Saan kadi nga ipalagip amin dayta kadatayo ti Israel ti Dios? Wen, pudno a kasta. Kinuna ni Jesus kadagiti matalek a pasurotna: “Inkayo ngarud ket mangaramidkayo kadagiti adalan a tattao iti isuamin a nasnasion, a bautisaranyo ida iti nagan ti Ama ken ti Anak ken ti nasantuan nga espiritu, nga isursuroyo kadakuada a tungpalenda dagiti isuamin a bambanag nga imbilinko kadakayo. Ket, adtoy! addaak kadakayo iti isuamin nga al-aldaw agingga iti panungpalan ti sistema ti bambanag.” (Mateo 28:19, 20) Kas panagtulnog kadagitoy a sao, agserserbi dagiti napulotan a Kristiano kas pannakangiwat ni Jehova manipud pay idi Pentecostes 33 K.P. agingga ita. Kas kada Moises ken Elias, naipaspasangoda iti pungtot dagiti agtuturay ket nangpaneknekda kadakuada. Kinuna ni Jesus kadagiti 12 nga apostolna: “Maisaklangkayto iti sanguanan dagiti gobernador ken ar-ari maigapu kaniak, a maipaay a pangsaksi kadakuada ken kadagiti nasion.” (Mateo 10:18) Maulit-ulit a natungpal dagiti saona iti pakasaritaan ti kongregasion Kristiano.—Aramid 25:6, 11, 12, 24-27; 26:3.
15, 16. Ania ti pagpadaan dagiti napulotan ken da Moises ken Elias no (a) iti situtured a panangitandudo iti kinapudno? (b) iti panangawat iti tulong manipud kadagiti di Israelita?
15 Mainayon pay, kas kada Moises ken Elias situtured nga itantandudo dagiti napulotan a Kristiano ti kinapudno maibusor iti narelihiosuan a kinaulbod. Laglagipenyo no kasano a binabalaw ni Pablo ti Judio nga ulbod a mammadto a ni Bar-Jesus ken sitataktika ngem sititibker nga imbutaktakna ti kinaubbaw ti didiosen dagiti taga Atenas. (Aramid 13:6-12; 17:16, 22-31) Laglagipenyo met nga iti moderno a panawen, situtured nga ibutbutaktak dagiti napulotan a natda ti Kakristianuan ket ti kasta a panangasaba tutuokenna [ti Kakristianuan].—Apocalipsis 8:7-12.c
16 Idi naglibas ni Moises tapno maliklikanna ti pungtot ni Faraon, nagkamang iti pagtaengan ti maysa a di Israelita, ni Raguel, a maaw-awagan met iti Jetro. Idi agangay, immawat ni Moises iti nagpateg a balakad maipapan iti panangorganisar manipud ken Raguel, a ti anakna a ni Hobab, indalanna ti Israel idiay let-ang.d (Exodo 2:15-22; 18:5-27; Numeros 10:29) Adda met kadi dagiti indibidual a saan a napulotan a kameng ti Israel ti Dios a tumultulong kadagiti kameng ti Israel ti Dios? Wen, tultulongan ida ti “dakkel a bunggoy” dagiti “sabsabali a karnero,” a nagparang iti eksena kadagitoy maudi nga al-aldaw. (Apocalipsis 7:9; Juan 10:16; Isaias 61:5) Iti panangipakpakaunana iti nabara, naayat a suporta nga ipapaay dagitoy a “karnero” kadagiti napulotan a kakabsatna, naimpadtuan a kinuna ni Jesus kadakuada: “Nagbisinak ket inikkandak ti kanen; nawawak ket inikkandak ti inumen. Maysaak idi a ganggannaet ket inawatdak a buyogen ti kinamanagpadagus; lamolamoak, ket kinawesandak. Nagsakitak ket tinaripatodak. Addaak idi iti pagbaludan ket immaykayo kaniak. . . . Pudno kunak kadakayo, No kasano nga inaramidyo dayta iti maysa kadagiti kanunumuan kadagitoy kakabsatko, inaramidyo dayta kaniak.”—Mateo 25:35-40.
17. Kasano nga umasping ti napasaran dagiti napulotan iti napasaran ni Elias idiay Bantay Horeb?
17 Mainayon pay, adda napasaran ti Israel ti Dios nga umarngi iti napasaran ni Elias idiay Bantay Horeb.e Kas ken Elias idi nga intarayanna ni Reyna Jezabel, impagarup dagiti mabutbuteng a napulotan a natda a nalpasen ti trabahoda idi agpatingga ti Gubat Sangalubongan I. Kalpasanna, kas ken Elias, sinango ida ni Jehova, nga immay mangukom kadagiti organisasion nga agkunkuna a “balay ti Dios.” (1 Pedro 4:17; Malakias 3:1-3) Nasarakan a nagkurang ti Kakristianuan, idinto ta naipabigbig ti napulotan a natda kas “ti matalek ken masirib nga adipen” ken nadutokan a mangaywan iti amin a naindagaan a sanikua ni Jesus. (Mateo 24:45-47) Idiay Horeb, nakangngeg ni Elias iti “bassit a naalumamay a timek” nga isu ti timek ni Jehova, a nangted kenkuana iti kanayonan a trabaho. Iti naulimek a tawtawen kalpasan ti gubat, nangngeg dagiti matalek a napulotan nga adipen ni Jehova ti timekna kadagiti binulong ti Biblia. Nabigbigda met nga adda trabaho nga iringpasda.—1 Ar-ari 19:4, 9-18; Apocalipsis 11:7-13.
18. Kasano a naipakita dagiti nakaskasdaaw a parangarang ti pannakabalin ni Jehova babaen ti Israel ti Dios?
18 Kamaudiananna, adda kadi dagiti nakaskasdaaw a parangarang ti pannakabalin ni Jehova babaen ti Israel ti Dios? Kalpasan ti ipapatay ni Jesus, adu dagiti milagro nga inaramid dagiti apostol, ngem nagin-inut a nagpatingga dagitoy. (1 Corinto 13:8-13) Kadagitoy a tiempo, awan dagiti makitatayo a pisikal a milagro. Iti sabali a bangir, kinuna ni Jesus kadagiti pasurotna: “Pudno unay kunak kadakayo, Ti mangalagad iti pammati kaniak, dayta met a maysa aramidennanto dagiti trabaho nga aramidek; ket aramidennanto dagiti trabaho a dakdakkel ngem dagitoy.” (Juan 14:12) Naaddaan daytoy iti umuna a kaitungpalan bayat nga inkaskasaba dagiti adalan ni Jesus ti naimbag a damag iti intero nga Imperio Romano idi umuna a siglo. (Roma 10:18) Dakdakkel pay ti maar-aramid ita bayat nga idadaulo dagiti napulotan a natda ti pannakaikasaba ti naimbag a damag “iti isuamin a mapagnaedan a daga a maipaay a pangsaksi kadagiti isuamin a nasnasion.” (Mateo 24:14) Ti resulta? Naimatangan ti maika-20 a siglo ti pannakaurnong ti kaaduan a bilang dagiti dedikado, matalek nga adipen ni Jehova iti intero a historia. (Apocalipsis 5:9, 10; 7:9, 10) Anian a nakaskasdaaw a pakakitaan ti pannakabalin ni Jehova!—Isaias 60:22.
Umay a Sidadayag Dagiti Kakabsat ni Jesus
19. Kaano a kadua ni Jesus a maipanayag a sidadayag dagiti napulotan a kakabsatna?
19 Apaman a maturpos ti natda kadagiti napulotan a kakabsat ni Jesus ti biagda ditoy daga, kaduana ida a maipadayag. (Roma 2:6, 7; 1 Corinto 15:53; 1 Tesalonica 4:14, 17) Iti kasta, agbalinda nga imortal nga ar-ari ken papadi iti nailangitan a Pagarian. Kaduanto ida ni Jesus a ‘mangipastor kadagiti tattao babaen ti sarukod a landok tapno iti kasta marumrumekdanto a kas kadagiti damili a basehas.’ (Apocalipsis 2:27; 20:4-6; Salmo 110:2, 5, 6) Kaduanto ida ni Jesus nga agtugaw kadagiti trono a mangukom “kadagiti sangapulo ket dua a tribo ti Israel.” (Mateo 19:28) Sigagagar nga ur-urayen ti agas-asug a sangaparsuaan dagitoy a pasamak, a paset ti “pannakaipanayag dagiti annak ti Dios.”—Roma 8:19-21; 2 Tesalonica 1:6-8.
20. (a) Ti panagbalbaliw ti langa ni Jesus pinabilegna ti pammati ni Pedro maipapan iti ania a namnama? (b) Kasano a ti panagbalbaliw ti langa ni Jesus pabilgenna dagiti Kristiano ita?
20 Nadakamat ni Pablo ti pannakaipanayag ni Jesus bayat ti “dakkel a rigat” idi insuratna: “Isu umay tapno maipadayag mainaig kadagiti sasantona ken tapno mapagsiddaawan iti dayta nga aldaw mainaig kadagidiay amin a nangalagad iti pammati.” (Mateo 24:21; 2 Tesalonica 1:10) Anian a nakaskasdaaw a namnama dayta kada Pedro, Santiago, Juan, ken kadagiti amin a napulotan-espiritu a Kristiano! Ti panagbalbaliw ti langa ni Jesus pinabilegna ti pammati ni Pedro. Ti panangbasa iti dayta sigurado a pabilgenna met ti pammatitayo ken patibkerenna ti panagtalektayo nga iti mabiit ‘supapakanto [ni Jesus] ti tunggal maysa sigun iti panagtigtignayna.’ Dagiti matalek a napulotan a Kristiano a sibibiag pay laeng agingga ita napatibker ti namnamada a mairamandanto iti dayag ni Jesus. Mapatibker ti pammati dagiti sabsabali a karnero iti pannakaammoda nga isalakannanto ida iti panungpalan daytoy dakes a sistema ti bambanag nga agturong iti nadayag a baro a lubong. (Apocalipsis 7:14) Anian a pammaregta nga agtalinaed a natibker agingga iti panungpalan! Ken adu pay ti maadaltayo iti daytoy a sirmata, kas makitatayo iti sumaganad nga artikulo.
[Dagiti Footnote]
a Kitaenyo ti libro a “Let Your Name Be Sanctified,” panid 313-14, ken Apocalipsis—Ti Grande a Tampokna Asidegen!, panid 164-5, nga impablaak ti Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
b Exodo 2:15-22; 3:1-6; 5:2; 7:8-13; 8:18; 19:16-19; Deuteronomio 31:23; 1 Ar-ari 17:8-16; 18:21-40; 19:1, 2, 8-18; 2 Ar-ari 2:1-14.
d Kitaenyo ti libro a You May Survive Armageddon Into God’s New World, nga impablaak ti Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc., panid 281-3.
e Kitaenyo ti “Let Your Name Be Sanctified,” panid 317-20.
Malagipyo Kadi?
◻ Asino ti nagparang a kadua ni Jesus idi a nagbalbaliw ti langana?
◻ Kasano a ti panagbalbaliw ti langa ni Jesus pinabilegna ti pammati dagiti apostol?
◻ Idi kadua ni Jesus da Moises ken Elias a nagparang “buyogen iti dayag” idi a nagbalbaliw ti langana, siasino ti iladladawanda?
◻ Ania ti pagpadaan da Moises ken Elias ken ti Israel ti Dios?
[Ladawan iti panid 10]
Ti panagbalbaliw ti langa ni Jesus pinabilegna ti pammati dagiti Kristiano idi ken ita