PAGBALUDAN
Pakaipupokan ti maysa nga adda kasona a maus-usig wenno ti napaneknekan a nagbasol iti linteg. Ti nadumaduma a termino iti orihinal a pagsasao a tumukoy iti pagbaludan ket kaipapananda ti: “balay a nagbukel” (Ge 39:20; idiligyo ti Rbi8 ftn), “balay a pagurnongan ti danum” (Ex 12:29, Rbi8 ftn), “balay a pagikulongan” (1Ar 22:27), “balay a pakaipupokan” (Ge 42:19; Jer 52:11), “balay dagiti balud wenno dagidiay naparautan” (Uk 16:21; Ec 4:14), “balay dagiti tul-ong” (2Cr 16:10), “lugar dagiti paraut” (Mt 11:2), “lugar a pagbantayan” (Mt 14:10), ken “pakaipupokan wenno pakapaliiwan” (Ara 5:18).
Kadagiti nadumaduma a nagkauna a tattao, a pakairamanan dagiti Egipcio, Filisteo, Asirio, Babilonio, ken Persiano, ti pannakaibalud ket maysa a kita ti legal a dusa. (Ge 39:20; Uk 16:25; 2Ar 17:4; Esd 7:26; Jer 52:31-33) Dagiti balud mabalin a makaptan kadagiti grilios ken mapuersa nga agtrabaho iti nadagsen, kas iti panaggiling. (Uk 16:21; 2Ar 17:4; Sal 105:17, 18; Jer 52:11) Idiay Egipto, ti talken a balud (kas ken Jose) mabalin a maisaad nga agaywan iti dadduma pay a balud ken maituding nga agserbi kadagiti balud a sigud a nangato ti saadda sakbay a naipupokda.—Ge 39:21–40:4.
Addan dagiti pagbaludan idi maika-18 a siglo K.K.P., ta di nainkalintegan a naipupok ni Jose iti daydi a tiempo iti maysa a karsel a naisilpo iti “balay ti panguluen dagiti para-guardia.” (Ge 39:20; 40:3; 41:10) Daytoy a karsel ti Egipto ket nalawag nga addaan iti bartolina, wenno abut a naaramid a kasla pagurnongan ti danum, a nakaipupokan ti sumagmamano a balud.—Ge 40:15; 41:14; idiligyo ti Isa 24:22.
Awan ti dinakamat ti Mosaiko a Linteg a maaramat ti pagbaludan kas pakadusaan dagiti nagbasol. Yantangay ipakatda idi a dagus ti hustisia (Jos 7:20, 22-25), ti laeng mabasa iti Pentateuko a naipupok a tattao ket dagidiay addaan iti kaso a kasapulan a mayuman pay iti Dios. (Le 24:12; Nu 15:34) Ngem idi agangay, nagusaren dagiti Israelita kadagiti lugar a pagibaludan. Kas pagarigan, naipupok ni mammadto Jeremias iti “balay dagiti grilios, iti balay ni Jehonatan.” Daytoy a lugar a pakaipupokan ket addaan kadagiti “immarko a siled,” nalabit bartolina a selda dagita. Saan a nasayaat ti kasasaad sadiay ta inyalikaka ni Jeremias ti biagna. (Jer 37:15-20) Isu a nayakar iti “Paraangan ti Guardia,” a sadiay nga inaldaw a nasustentuan iti tinapay, mabalin a masarungkaran, ken mabalinna ti mangaramid kadagiti tulagan iti ginnatang.—Jer 32:2, 8, 12; 37:21; kitaenyo met ti 1Ar 22:27; 2Cr 16:10; Heb 11:36.
Idi umuna a siglo K.P., dagiti balud ket responsabilidad a mismo dagiti manangibalud wenno guardia, sigun iti kaugalian dagiti Romano. (Ara 12:19) Gapuna, agpakamatay koma idin ti manangibalud idiay Filipos idi impagarupna a nakalibas dagiti baludna. (Ara 16:27) Tapno awan ti makalibas, masansan a naipuesto dagiti guardia kadagiti ruangan ti pagbaludan, ket naitul-ong ti saksaka dagiti balud wenno naikawar ti imada a kumamang iti ima dagidiay mangbambantay kadakuada. (Ara 5:23; 12:6-10; 16:22-24) Mapalubosan a masarungkaran ti dadduma a balud.—Mt 25:36; Ara 23:35; 24:23, 27; 28:16-31; kitaenyo ti MANANGIBALUD; PARAUT.
Kas impadto ni Kristo Jesus, adu kadagiti pasurotna ti nakapadas a maibalud. (Lu 21:12; Ara 26:10; Ro 16:7; Col 4:10; Heb 10:34; 13:3) Idi naidestiero ni apostol Juan iti isla ti Patmos, insuratna nga agtultuloy kas maysa a kita ti pannakaidadanes ti pannakaibalud dagiti Kristiano.—Apo 2:10.
Piguratibo nga Usar. Iti piguratibo a kaipapanan, ti “pagbaludan” mabalin a tumukoy iti maysa a daga ti pannakaidestiero (kas idi iti Babilonia) wenno iti maysa a kasasaad ti naespirituan a pannakaadipen wenno pannakaipupok. (Isa 42:6, 7; 48:20; 49:5, 8, 9; 61:1; Mt 12:15-21; Lu 4:17-21; 2Co 6:1, 2) Nupay dagiti espiritu a parsua a nagsukir idi kaaldawan ni Noe ket awanan iti pisikal a bagi a mapengdan babaen kadagiti namaterialan a paraut, saandan a mapalubosan a mangaramid iti amin a kayatda ken addada iti napuskol a kinasipnget no mainaig ken Jehova a Dios, a kasla addada iti pagbaludan. (1Pe 3:19; Jud 6; kitaenyo ti TARTARO.) Kasta met, ti mangliwengliweng a pakaipupokanto ni Satanas iti sangaribu a tawen ket maysa a ‘pagbaludan,’ maysa a lugar ti kasla natayen a pannakaparaut wenno pannakaipupok.—Apo 20:1-3, 7.