MAGOG
1. Anak ni Jafet ken apoko ni Noe. Ti naganna ket karaman iti nagnagan dagiti ulo ti pamilia a nagtaudan dagiti immuna nga ili a naiwaras iti rabaw ti daga kalpasan ti Layus.—Ge 10:1, 2, 5; 1Cr 1:5.
2. Maysa a nagan a nadakamat iti padto ni Ezequiel maipapan iti kasla bagyo nga iraraut “ni Gog iti daga ti Magog” maibusor iti naurnong manen nga ili ni Jehova. Agparang nga inusar dayta ti mammadto tapno tukoyenna ti maysa a daga wenno rehion iti “kaadaywan a paspaset ti amianan,” a paggapuan ti bunggoy ni Gog. Dagiti agsamsam a puersana ket nadeskribir kas “sisasakayda kadagiti kabalio, maysa a dakkel a kongregasion, maysa a puersa militar a nakaad-adu a mismo” nga addaan iti kampilan ken bai.—Eze 38:2-4, 8, 9, 13-16; 39:1-3, 6.
Idi pay laeng panawen ti Judio a historiador a ni Josephus, naikunan a ti “daga ti Magog” ket nainaig kadagiti tribu ti Escita a masarakan iti makin-amianan a daya a Europa ken Makintengnga nga Asia. (Jewish Antiquities, I, 123 [vi, 1]) Dagiti Escita ket inladawan dagiti klasikal a mannurat idi panawen dagiti Griego ken Romano kas barbaro a taga amianan, nagaramugam ken mannakigubat, nga addaan iti dadakkel a buyot dagiti kabaliero, nakabalan a naimbag, ken nalalaing nga agaramat iti bai. Nupay idi damo mabalin a ti nagan nga Escita ket nagtaud ken “Askenaz,” a sabali pay a kaputotan ni Jafet (Ge 10:2, 3), kunaen ti 1959 nga edision ti Encyclopædia Britannica (Tomo 20, p. 235) nga “iti amin a paset ti klasikal a literatura, ti lugar nga Escita ket gagangay a tumukoy kadagiti amin a rehion iti amianan ken iti amianan a daya ti Nangisit a baybay, ket ti Escita (Skuthes) a tao ket tumukoy iti asinoman a barbaro nga aggapu kadagidiay a paset.” Ipakita met ti dadduma pay a reperensia a ti termino nga “Escita” ket nausar iti nadumaduma a pamay-an tapno saklawenna amin dagiti agakar-akar a tribu iti amianan ti Caucasus (ti rehion iti nagbaetan ti Nangisit a Baybay ken Baybay Caspiano), a kas met iti moderno a pannakausar ti termino a “Tartar.” Gapuna, kastoy ti komento ti The New Schaff-Herzog Encyclopedia of Religious Knowledge: “Kadagiti tattao idi ugma, ti nagan nga ‘Escita’ ket maysa nga awag a nalawa ti saklawna, isu a kasta met ti Hebreo a ‘Magog.’”—Inurnos ni S. Jackson, 1956, Tomo V, p. 14.
Simboliko nga Usar. Yantangay saan a dinakamat ti Biblia (kasta met iti sekular a pakasaritaan) ti eksakto a pakasarakan iti “daga ti Magog,” ken saantay a masigurado no sadino ti ayanna, kasta met ti panangtukoy ti mammadto iti “kamaudianan a paset dagiti tawen” (Eze 38:8), ken gapu ta awan ti pagaammo a kasta nga iraraut a napasamak iti Israel, mabalin ngarud a tarusan a ti padto maipapan iti Magog ket nainaig iti masanguanan inton ‘tiempo ti panungpalan’ a dinakamat ti Biblia. Gapu itoy, ti nakita ti adu a komentarista manipud iti dayta ket ti padto maipapan iti maudi nga iraraut dagiti pannakabalin ti lubong maibusor iti Pagarian ti Dios, ket nakitada a ti daga ti Magog irepresentarna ti “lubong a bumusbusor iti ili ken pagarian ti Dios.”—Funk and Wagnalls New Standard Bible Dictionary, 1936, p. 307.
Gapuna, nalawag a ti daga ti Magog addaan iti simboliko a kaipapanan. Gapu ta ti termino nga “Escita,” a masansan a mainanaig iti Magog, ket nausar a katupag ti naulpit ken naibabain, rumbeng ngarud a tumukoy iti naipababa wenno naibabain a kasasaad, kas iti nagbalinan ni Satanas ken dagiti anghelna kalpasan ti gubat idiay langit ket manipud iti dayta a naipababa a kasasaad, sipupungtot a “gubatenna dagiti natda ti bin-i [ti babai],” kas nadeskribir iti Apocalipsis 12:7-17.—Kitaenyo ti GOG Num. 2.
3. Termino a nausar iti Apocalipsis 20:8 mainaig kadagiti mapasamak iti panagngudo ti Sangaribu a Tawen a Panagturay ni Kristo Jesus ken sumaruno iti pannakaluk-at ni Satanas manipud iti mangliwengliweng. Imbes a tumukoy iti maysa a partikular a daga wenno lugar, ti “Gog ken Magog” ditoy ket nausar a mangdeskribir kadagidiay agpaimpluensia iti naluk-atan a Kabusor ditoy daga ken kadagidiay agrebelde iti turay ti Dios babaen ti panangbusorda kadagiti “sasanto ken ti ay-ayaten a siudad.”—Apo 20:3, 7-10.