Aldaw a Panangukom​—Tiempo ti Namnama!

NO TI ideya ti aldaw a panangukom pagbutngennakayo, apay a diyo usigen no ania ti kuna ti Biblia maipapan iti dayta? Kas pangarigan, pudno kadi nga inton aramiden ti Dios ti panangukom kadagiti managbasol, maitappuakdanto idiay umap-apuy nga impierno?

Bueno, ti immuna a nairekord a pasamak iti nadiosan a panangukom ket idiay mismo a nangrugian ti natauan a historia. Ni Adan ken Eva naaddaanda ti gundaway nga agbiag nga agnanayon iti paraiso a daga. (Genesis 1:26-28; 2:7-9, 15-25) Nagbasolda, nupay kasta, ket naiyegda iti sidong ti nasaem a panangukom ti Dios. Ti resultana? Imbabawi ti Dios ti sagut ti biag. Iti sabali a pannao, natayda. Kinuna ti Dios kadakuada: “Iti ling-et ita rupam mangankanto iti tinapay agingga nga agsublika iti daga, ta iti dayta ti nakabuklam. Ta tapukka ket iti tapuk agsublikanto.”​—Genesis 3:16-19.

Maysa daytoy a nakaro a panangukom, ngem nainkalintegan. Ket sigurado a dina inraman ti umap-apuy nga impierno. Idi natay da Adan ken Eva, nagsublida iti tapuk. Nagpatingga ti kaaddada. Di isingasing ti Biblia iti aniaman a pasetna nga adda paset ni Adan wenno asinoman pay a tao a limmasat iti ipapatay tapno matutuok iti maysa a lugar iti agnanayon. Imbes ketdi, mabasatayo: “Dagiti sibibiag ammoda a mataydanto; ngem no kadagiti natay, awanen a pulos ti ammoda.”​—Eclesiastes 9:5.

Naammuanyon aya nga ibagbaga ti Biblia daytoy? Ammoyo kadin, a ti Biblia pulos a dina us-usaren ti sasao nga “imortal a kararua”? Imbes ketdi, kunaenna: “Ti kararua nga agbasol, matayto.” (Ezequiel 18:4, King James Version) Naan-anay a maitunos daytoy iti prinsipio ti Biblia: “Ti supapak ti basol isu ni patay.” (Roma 6:23, KJ) Daytoy a prinsipio apektarannatay amin. Amintayo ket kaputotan ni managbasol nga Adan, gapuna amintayo ket agbasol ken awatenna ti supapak ti basol, ti ipapatay. Kas kunaen ti Biblia: “Gapu iti maysa a tao simrek ti basol iti lubong, ken ipapatay gapu iti basol; ket ngarud ti ipapatay naipasa iti amin a tattao, ta isuamin nagbasolda.” (Roma 5:12, KJ) Ti Aldaw a Panangukom ket maysa a pannulbek a paset ti urnos ti Dios a mangisalakan kadatayo manipud iti daytoy a kasasaad.

Ti Pakaibatayan ti Aldaw a Panangukom

Sigun iti Biblia, ngangngani 2,000 a tawen ti napalabasen nga insaad ti Dios ti pakaibatayan no ania ti mapasamak inton Aldaw ti Panangukom. Daytoy ket idi immay ni Jesus ditoy daga ken indatonna ti perpekto a natauan a biagna gapu kadatayo. Inlawlawag a mismo ni Jesus: “Kasta la unay ti panagayat ti Dios iti lubong ta intedna ti bugbugtong nga Anakna, tapno isuamin a mangalagad ti pammati kenkuana dinto madadael no di ket maaddaan ti biag nga agnanayon.”​—Juan 3:16.

No alagadentay ti pammati ken Jesus, magunggonaantayo manipud datonna uray pay itan iti naespirituan a pamay-an. Ti Dios pakawanenna dagiti basoltayo ket ipalubosna nga umadanitay kenkuana. (Juan 14:6; 1 Juan 2:1, 2) Ngem imperpektotay pay laeng, managbasol, ket gapu iti dayta, agsakittay pay laeng iti pisikal ket iti agangay mataytayo. Awan pay laeng kadatayo ti agnanayon a biag nga inkari ni Jesus. Daytoy ti umayto kas resulta ti Aldaw a Panangukom.

Ti Aldaw a Panangukom

Nakita ni apostol Juan ti sirmata ti Aldaw a Panangukom, ket inladawanna a kas ti sumaganad: “Ket nakitak ti maysa a dakkel a trono a puraw, ken daydi nagtugaw kenkuana, nga iti sanguananna nagtalaw ti daga ken ti langit; ket saan a nasarakan ti dissoda. Ket nakitak dagiti natay, babassit ken dadakkel, a nagtaktakder iti sanguanan ti Dios; ket nabistrad dagiti pagbasaan: nabistrad met ti sabali a pagbasaan, nga isu ti pagbasaan ti biag: ket dagiti natay naukomda kadagiti bambanag a naisurat kadagiti pagbasaan, kas mayannurot kadagiti aramidda.”​—Apocalipsis 20:11, 12, KJ.

Wen, sigun iti sirmata ni Juan, ti Aldaw a Panangukom idauluanto a mismo ti Dios. Ngem adda sabali pay a nairaman. Inlawlawag ni apostol Pablo: “[Ti Dios] intudingna ti maysa nga aldaw, nga ukomennanto ti lubong iti kinalinteg babaen iti dayta lalaki a pinulotanna.” (Aramid 17:31, KJ) Asino dayta a lalaki? Ni Jesus, a nagkuna a mismo: “Ta ti Ama awan ti ukomenna, no di ket isuamin a panangukom intedna iti Anak.” (Juan 5:22, KJ) Gapuna ni Jesus isunto ti nadutokan ti Dios nga Ukom inton Aldaw ti Panangukom.

Naimbag a damag daytoy para kadagiti tattao. Dagiti Ebanghelio ipanayagda ni Jesus kas persona ti dakkel a kinaasi. Saan a natangsit wenno manangpilit no di ket “naemma ken napakumbaba ti panagpuspusona.” (Mateo 11:29; 14:14; 20:34) Maragsakantayo a maadda iti sidong ti panangaywan ti kasta nga ukom.

Kaanonto Dayta?

Kaano, nupay kasta, ti Aldaw a Panangukom? Kuna ti Apocalipsis a daytanto inton “ti daga ken ti langit nagtalawda.” Daytoy ipalagipna kadatayo dagiti sasao ni apostol Pedro: “Dagiti langit ita ken ti daga a naidulin a maipaay iti apuy ken maaywananda nga agingga iti aldaw ti panangukom ken ti pannakapukaw dagiti tattao a nadangkes.” (2 Pedro 3:7) Mapuoranto aya ti literal a daga? Saan, ta ti Biblia nalawag iti daytoy a punto. Ti literal a daga dinto pulos madadael. “Ti daga . . . saan[to] a maisina iti agnanayon.” (Salmo 104:5, KJ) Ti konteksto dagiti sasao ni Pedro ipakitana a daytoy agdama a nadangkes a sangalubongan a sistema dagiti bambanag ti madadaelto. Dagiti nadangkes a tattao, saan a ti planeta a Daga, ti madadael.​—Juan 12:31; 14:30; 1 Juan 5:19.

Dagitoy nadangkes a tattao madadaeldanto idiay aw-awagan ti Biblia a gubat ti Armagedon​—a, kas masansan nga impakitan daytoy a magasin, maaramidton iti mabiit. (Apocalipsis 16:14, 16) Kalpasanna, ni Satanas a mismo maitappuakto idiay mangliwengliweng nga abut ket malapdanto manipud panangsinga iti sangatauan iti sangaribo a tawen, ket daytoy sangaribo a tawen ti aktual a kapaut ti Aldaw a Panangukom. (Apocalipsis 19:17–20:3) Aniat’ mapasamak kadagiti matalek inton madadael dagiti dakes a tattao idiay Armagedon? Makalasatdanto nga agturong iti Aldaw a Panangukom. Mabasatayo: “Dagiti napalungdo isudanto ti mabati ditoy [daga]. Ngem no kadagiti nadangkes, magudasdanto ditoy daga.”​—Proverbio 2:21, 22.

Kas pangsuporta iti daytoy, ti Biblia sawennat’ maipapan ti “dakkel a bunggoy, nga awan ti makabalin a bumilang, a naggapuda manipud amin a nasion ken tribo ken il-ili ken pagsasao” nga agparangto ditoy daga sakbay ti Armagedon. Dagitoy “rimmuarda manipud dakkel a rigat”; iti sabali a pannao, malasatanda ti panungpalan daytoy dakes a lubong no kasano a nalasatan ni Noe ti panungpalan daydi lubong idi kaaldawanna. (Apocalipsis 7:9-17; 2 Pedro 2:5) Ammoyo kadin a daytoy internasional a dakkel a bunggoy dagiti aktibo a Kristiano addada uray pay itan? Dagitoy inanamaenda ti makalasat iti dakkel a rigat ken agbiag nga agnanayon ditoy daga. Ti kaaddada ket sigurado nga ebidensia iti kinaasidegen ti Aldaw a Panangukom.

Asinonto dagiti Maukom?

Daytoy dakkel a bunggoy maukomdanto inton Aldaw ti Panangukom. Ngem addanto kakaduada. Itultuloy ti salaysay ni Juan: “Ket ti baybay inyawatna dagiti natay nga adda kenkuana; ket ni patay ken ti impierno inyawatda dagiti natay nga adda idi kadakuada: ket naukomda tunggal maysa mayannurot kadagiti aramidna.” (Apocalipsis 20:13, KJ) Adtoy ti kanayonan a pammaneknek a dagiti tattao dida agsagaba iti agnanayon idiay impierno. No inyawat ti impierno dagiti natay nga adda kenkuana, kasano a ti maysa maadda sadiay iti agnanayon? Kinapudnona, ti impierno iti Biblia isut’ gagangay a tanem ti sangatauan, a sadiay dagiti natay agtalinaedda nga awan puotda nga agur-uray iti pannakapagungar. Inton Aldaw ti Panangukom, ti impierno ket naan-anay a mawaknitan kadagiti natay kenkuana.​—Eclesiastes 9:10.

Asinodanto dagiti mapagungar manipud kadagiti natay inton Aldaw ti Panangukom? Kinuna ni apostol Pablo: “Addanto panagungar dagiti natay, agpadpada dagiti nalinteg ken dagiti nakillo.” (Aramid 24:15, KJ) Ngarud, dagiti matalek nga adipen ti Dios, “dagiti nalinteg,” mapagungardanto. Ngem kastanto met dagiti di mabilang a sabsabali, “dagiti nakillo.” Nalawag, ti panagungar iramannanto amin dagidiay natnatay ken adda pay laeng idiay tanem​—malaksid kadagidiay a ti basbasolda ket serioso unay nga inukom idan ti Dios a naan-anay a di maikari iti biag.​—Mateo 12:31.

Ti Panangukom

Ania, nupay kasta, ti mapasamak iti dakkel a bunggoy dagiti makalasat ken dagiti mapagungar inton Aldaw ti Panangukom? Kunaen ti Biblia: “Dagiti natay naukomda kadagiti bambanag a naisurat kadagiti pagbasaan, mayannurot kadagiti aramidda.” Maysa daytoy a tiempo ti panangsukimat. Amin dagidiay situtulok nga agtignay sigun ‘kadagidiay naisurat kadagiti pagbasaan’​—nalawag a dagiti kalikagum ti Dios iti sangatauan iti dayta a tiempo​—maisuratdanto iti “pagbasaan ti biag.” (Apocalipsis 20:12, KJ) Addadanto iti dalan nga agturong iti pananggun-od ti agnanayon a biag!

Kalpasanna, iti kamaudianan, ti daton nga ipapatay ni Jesus mangiyegto kadagiti pisikal a gunggona! Dagidiay nailista iti pagbasaan ti biag iti dayta a tiempo didanton agpababa iti kualidad, wenno kasasaad nga agturong iti sakit ken ipapatay. Imbes ketdi, agin-inutdanto a maipasubli iti natauan a kinaperpekto, agraman ti agnanayon a biag a naikari kadagidiay mangalagad ti pammati ken Jesus. Anian a naisangsangayan nga inanama! Uray pay kasta, sumagmamano ti nalawag nga agkitakitto nga agtulnog ‘kadagidiay bambanag a naisurat kadagiti pagbasaan.’ Aniat’ mapasamak kadakuada? Dida magun-odan ti agnanayon a biag. Imbes ketdi, kunaen ti kasuratan: “Siasinoman a saan a nasarakan a naisurat iti pagbasaan ti biag naitappuak idiay danaw nga apuy.”​—Apocalipsis 20:15, KJ.

Isu kadi daytoy ti umap-apuy nga impierno a sasawen ti Kakristianuan? Saan, ta iti immun-una a bersikulo, mabasatayo: “Ni patay ken ti impierno naitappuakda idi danaw nga apuy. Daytoy ti maikadua nga ipapatay.” (Apocalipsis 20:14, KJ) No ti impierno naitappuak idiay danaw nga apuy, ti danaw saan nga agbalin a mismo nga umap-apuy nga impierno. Mainayon pay, ti ipapatay ket saan a banag a maiggaman a mabalin a piduten ket ipurruak iti sadinoman. Gapuna ti danaw nga apuy ket simboliko. Iti ania? Kunaen ti Biblia: “Daytoy ti maikadua nga ipapatay.” Inton ti ipapatay ken ti Hades maitappuakda iti danaw nga apuy, “matayda,” agpatingga ti kaaddada. Umas-asping, dagiti managalsa a tattao nga agtungpal sadiay matayda, wenno agpatingga ti kaaddada. Daytoy nupay kasta, ti maikadua nga ipapatay, awanen namnama iti panagungar.

Aldaw a Panangukom​—Tiempo ti Namnama

Gapuna no panunotentay ti Aldaw a Panangukom, ditay koma mabutbuteng wenno maup-upay. Ti Aldaw a Panangukom ket maysa a tiempo ti namnama, tiempo a panangisubli iti sangatauan ti agnanayon a biag a napukaw ni Adan. Imdenganyo dagiti bendision nga iyegnanto kadagiti naukom a matalek: “Adtoy! Ti tabernakulo ti Dios adda iti sangatauan, ket isu makipagnaedto kadakuada, ket isudanto dagiti tattaona. Ket ti Dios a mismo addanto kadakuada. Ket punasennanto ti amin a lulua kadagiti matada, ket awanton ni patay, awanto metten ti sasaibbek wenno sangsangit wenno rigrigat. Dagiti immuna a bambanag napalabasdan.”​—Apocalipsis 21:3, 4.

Iti pagnguduan ti sangaribo-tawen nga Aldaw a Panangukom, dagiti matalek a tattao manipud amin a paset ti daga perpektodanton iti kamaudianan. “Immaydanton iti biag” iti naan-anay a kaipapananna, ket natungpalton ti Aldaw a Panangukom ti panggepna. (Apocalipsis 20:5) Kalpasanna, kuna ti Biblia, mapalubosanto ni Satanas a sumrek iti sangatauan iti maudi a kanito. (Apocalipsis 20:3, 7-10) Dagidiay mangsaranget kenkuana iti daytoy maudi a kanito tagiragsakendanto ti naan-anay a kaitungpalan ti kari ti Biblia: “Dagiti nalinteg tawidendanto ti daga, ket agnaeddanto kenkuana iti agnanayon.”​—Salmo 37:29.

Anian a nakaskasdaaw a sagana ti Aldaw a Panangukom! Ket anian a naisangsangayan a makapagsaganatayo para iti dayta uray pay itan, babaen ti panangadal ti Biblia, panangammo ti pagayatan ti Dios, ken panangiyaplikar iti daytoy nadiosan a pagayatan iti bibiagtayo! Di pagsiddaawan nga inyebkas ti salmista ti rag-o iti pannakatarus iti panangukom ti Dios idi insuratna: “Agrag-o koma dagiti langit, ken agragsak koma ti daga. Agdaranudor koma ti baybay ken dagup ti linaonna. Ti tay-ak maitan-ok koma ken isuamin nga adda kenkuana. Dagiti amin a kayo iti bakir agdir-ida koma iti sanguanan ni Jehova. Ta isu immay; ta isu immay a mangukom iti daga.”​—Salmo 96:11-13.