DADAGSEN

Banag a bagkaten; awit, literal wenno piguratibo. Nadumaduma a Hebreo ken Griego a sasao ti nausar iti Kasuratan a mangipasimudaag iti “dadagsen” wenno “awit,” a no dadduma nainaig iti material a maibaklay; nupay kasta, masansan a nainaig dayta iti piguratibo a bambanag a kas iti pagrebbengan, basol, wenno maysa a mensahe manipud iti Dios. Ti dadagsen ket gagangay a mamatmatan kas nadagsen nga awit. Kadagiti nadumaduma a Hebreo a sao a tumukoy kadagiti dadagsen ken awit, “nadagsen” ti kangrunaanna a kaipapanan ti maysa (ka·vedhʹ). (Ge 18:20; idiligyo ti 1Sm 4:18.) Ti sabali pay, ti berbo a na·saʼʹ, a kaipapananna ti ‘ilugan; awiten’ (Ge 45:19; 47:30) ken isu ti nagtaudan ti sao a mas·saʼʹ, ket naipatarus nga “awit.” (2Cr 35:3; Nu 4:15) Ti berbo a sa·valʹ, naipatarus nga “agbaklay kadagiti awit” iti Genesis 49:15, ket nainaig iti sab·balʹ (“agbumbunag iti awit” [Ne 4:10]) ken seʹvel (“dadagsen” [Ne 4:17]; “inkapilitan a panagserbi” [1Ar 11:28]).

Ti papanguluen ti pinuersa a panagtrabaho naisaadda a mamangulo kadagiti Israelita idiay Egipto “iti panggep a panangirurumen kadakuada iti panagibaklayda iti awit” ken panangpilit kadakuada a mangbagkat ken mangusar kadagiti material a pagbangon a kas iti pila nga argamasa ken ladladrilio. (Ex 1:11-14; 2:11) Ngem, ni Jehova ‘inruarna ida manipud sidong dagiti pammadagsen dagiti Egipcio.’ (Ex 6:6; Sal 81:6) Idi a ti tabernakulo ken dagiti aruatenna nayakar iti linuganlugar, adda espesipiko nga aw-awit a bagkaten dagiti Cohatita, Gersonita, ken Merarita a Levita. (Nu 4) Idi agangay, naaddaan ni Solomon iti 70,000 nga agbumbunag iti awit kas paset ti dakkel a bilang dagiti trabahadorna. (1Ar 5:15; 2Cr 2:18) Kinasapulan ken naaramat met dagiti agbumbunag iti awit idi tinarimaan ni Ari Josias ti templo (2Cr 34:12, 13) ken, tawtawen kalpasanna, idi immatonan ni Nehemias ti pannakaibangon manen ti pader ti Jerusalem.​—Ne 4:17; kitaenyo ti INKAPILITAN A PANAGSERBI.

Kadagidi kadaanan a tiempo, masansan a naaramat ti an-animal a mangawit kadagiti awit, ket naibaga kadagiti Israelita nga apaman a makitada a ti asno daydiay manggurgura kadakuada napaidda iti sidong ti awitna, imbes a baybay-anda, ‘di bumurong a luk-atanda dayta.’ (Ex 23:5) Ti kaadu ti banag a kabaelan nga awiten ti maysa nga animal ket naawagan iti awit, kas iti “maawit ti sangaparis a mulo.”​—2Ar 5:17.

Piguratibo nga Usar. Ti Hebreo a sao a mas·saʼʹ, a masansan a nausar maipaay iti literal nga awit wenno maysa a dadagsen, mabalin nga ipasimudaagna ti “nadagsen a mensahe,” kas iti mensahe nga inted ti ina ni Ari Lemuel agpaay iti ari kas pangpalinteg. (Pr 31:1) Mabalin met a tumukoy dayta iti maysa a pammakdaar. (Isa 13:1; 14:28; Eze 12:10; Na 1:1) Gagangay a ti pammakdaar ket panangkondenar gapu iti kinadangkes ket ngarud umasping iti nadagsen nga awit ti pannakaukom.

Ti tao a matalek iti Dios mabalinna nga ipalladaw ken Jehova ti piguratibo a dadagsenna, wenno ti bingay a naited kenkuana mainaig iti bambanag a kas kadagiti pakasuotan ken pakaseknan. Gapuna indeklara ni David: “Ipalladawmo ti dadagsenmo ken Jehova a mismo, ket isu saranayennakanto. Saannanto a pulos ipalubos nga agdiwengdiweng daydiay nalinteg.” (Sal 55:22; idiligyo ti 1Pe 5:6, 7.) Natignay met ni David a mangyebkas: “Bendito koma ni Jehova, nga inaldaw a mangbagkat iti awit maipaay kadatayo, ti pudno a Dios ti pannakaisalakantayo.”​—Sal 68:19.

Ti “dadagsen” mabalin nga awit ti pagrebbengan nga impabaklay ni Kristo. (Apo 2:24) Ti nasantuan nga espiritu ken ti Kristiano a bagi a manarawidwid inanamonganda ti saanen a panangnayon pay iti “dadagsen” kadagiti Kristiano malaksid iti nasken a bambanag, awan sabali, ‘ti agtultuloy nga iyaadayo iti bambanag a naisakripisio kadagiti idolo ken iti dara ken iti bambanag a nabekkel ken iti pannakiabig.’​—Ara 15:28, 29.

Iti sabali pay nga anag, impasigurado ni Pablo kadagiti taga Corinto nga isu saan nga agbalin a dadagsen kadakuada ket saanna a tartarigagayan dagiti sanikuada no di ket ‘siraragsak unay a mangbusbos ken naan-anay a mabusbos’ maipaay kadagiti kararuada. (2Co 12:14-18) Kas apostol ni Kristo, nainkalintegan a ni Pablo “nangina a dadagsen” koma kadagiti Kristiano idiay Tesalonica. Nupay kasta, saan pay ketdi a nangan uray iti taraon nga awan bayadna manipud iti asinoman ket mabalinanna nga ipalagip kadakuada a “babaen ti panagbannog ken panagrigat rabii ken aldaw a nagtrabahokami tapno saankami a mangipaay iti nangina a dadagsen iti asinoman kadakayo,” saan a gapu ta awanan iti autoridad a mangaramid iti kasta, no di ket tapno agserbi kas pagulidanan a mabalinda a tuladen.​—2Te 3:7-10.

Kinondenar ni Jesus dagiti eskriba ken Fariseo, a kunkunana: “Mangreppetda kadagiti nadagsen nga awit ket ipabaklayda ida kadagiti abaga dagiti tattao, ngem isuda saanda a kayat a garawen ida babaen iti ramayda.” (Mt 23:2, 4) Nabatad a tuktukoyen ni Jesus ti babassit a pagannurotan ken dagiti makapadagsen a tradision nga impabaklay dagitoy a tattao kadagiti kadawyan nga umili, a saanda a kayat ti mangibaklay uray iti maysa a bassit nga alagaden tapno mapalag-ananda dagiti umili.​—Mt 23:13, 23, 24.

Iti sabali a bangir, iti naespirituan a pamay-an winayawayaan ni Jesus ti tattao manipud kakasta a mangirurumen a tradision. (Jn 8:31, 32) Inawisna nga umay kenkuana dagidiay mabambannogan ken madagdagsenan, nga ibaklayda ti sangolna, ken agbalinda nga adalanna, ta naalumamay ti kababalinna ken napakumbaba ti pusona, ket ngarud makasarakda iti gin-awa maipaay kadagiti kararuada. Kinunana: “Ti sangolko nalanay ken ti awitko nalag-an.” (Mt 11:28-30) Saan a nagubsang wenno manangirurumen ni Kristo no di ket manangngaasi, ket dagidiay umay kenkuana umawatda iti umiso a pannakatrato. Nalaglag-an ti sangol ni Kristo no idilig iti sangol a naipabaklay kadagiti tattao babaen kadagiti relihioso a manangitandudo iti tradision. Mabalin met a kayat a sawen ni Jesus a dagidiay mapakil iti dadagsen a basol ken biddut rumbeng nga umayda kenkuana maipaay iti naespirituan a pannakapagin-awa. Ti panangibaklay iti nalag-an nga “awit” ni Jesus nabatad a ramanenna ti panangammo ken panangtungpal kadagiti nadibinuan a makalikaguman, banag a siraragsak nga inaramid ni Jesus bayat ti naindagaan a biag ken ministeriona. (Jn 17:3; 4:34) Idi agangay, ti Nakristianuan a karera inyasping ni Pablo iti kaadda iti paglulumbaan ket indagadagna kadagiti padana a manamati nga iwaksida dagiti pakadagsenanda, nga imbagana kadakuada nga ikkatenda ti “tunggal dadagsen ken ti basol a silalaka a mangsagud kadatayo,” ket “buyogen ti panagibtur tarayentayo ti lumba a naikabil iti sanguanantayo,” bayat a kumitada a sipapasnek iti “Kangrunaan nga Ahente ken Manangan-anay iti pammatitayo, ni Jesus.”​—Heb 12:1, 2.

Panangawit Kadagiti Pakadagsenan ti Sabsabali. Insurat ni Pablo kadagiti taga Galacia: “Itultuloyyo nga awiten dagiti pakadagsenan [wenno, “makapariribuk a bambanag”; iti literal, “nadagsen a bambanag”] ti maysa ken maysa, ket iti kasta tungpalenyo ti linteg ti Kristo.” (Ga 6:2, Rbi8 ftn) Maipaay iti “pakadagsenan,” ti apostol inusarna ditoy ti baʹre, ti pangadu a porma ti baʹros, Griego a sao a kanayon a nausar a mangipasimudaag iti maysa a banag a makapadagsen wenno nadagsen. Sigurado a ti basol ken, ngarud, ti pakadagsenan ti maysa a tao a makaaramid iti “di umiso nga addang” (natukoy iti immun-una a bersikulo) ket saan a nalag-an no di ket nadagsen. Nupay kasta, kunaen ti apostol iti bersikulo 5: “Ta tunggal maysa awitennanto ti bukodna nga awit,” awan sabali, ti bukodna nga awit ti pagrebbengan. Maipaay iti “awit,” inusar ditoy ni Pablo ti Griego a sao a phor·tiʹon, a mangipamatmat iti maysa a banag a maibaklay wenno maawit, nga awan aniaman a pannakainaigna iti dagsen dayta a banag. Gapuna, pinagdumana dagiti “pakadagsenan” ken “awit” kadagitoy a bersikulo. Ipasimudaag daytoy a no ti maysa a Kristiano agpaspasar iti naespirituan a pakarigatan a narigatna unay nga ibaklay, isu badangan dagiti padana a manamati, iti kasta makatulongda iti panangibaklay iti pakadagsenan ti sabali. Dagiti kasta a tattao mangipakpakitada iti ayat ket ngarud tungtungpalenda ti linteg ni Kristo. (Jn 13:34, 35) Tumunos daytoy iti kaibagbaga ni Pablo, kas nailanad iti Galacia 6:1, maipapan iti panangikagumaan a mangisubli iti maysa a tao iti naespirituan a pamay-an, banag a posible babaen iti ayat, kinamanangngaasi, ken kararag. (Idiligyo ti San 5:13-16.) Nupay kasta, kas impakita ti apostol, ti panangibaklay kadagiti pakadagsenan ti maysa ken maysa saanna a kaipapanan ti panangibaklay iti bukod nga awit ti sabali a tao, awan sabali, ti naespirituan a pagrebbengan iti Dios. Iti isu met laeng a konteksto, ibatad ni Pablo a ti maysa a tao al-allilawenna ti bukodna a panunot no pagarupenna nga adda pategna idinto ta awan, ket ti apostol indagadagna iti Kristiano a ‘paneknekanna no ania ti bukodna nga aramid,’ ta “kalpasanna maaddaanto iti pakaigapuan ti panagrag-o maipapan iti bagina met laeng, ket saan nga iti panangipadis iti sabali a tao.” (Ga 6:3, 4; idiligyo ti 2Co 10:12.) Kalpasan dayta, kinuna ti apostol a ti “tunggal maysa awitennanto ti bukodna nga awit” ti pagrebbengan iti sanguanan ti Katan-okan nga Ukom, ni Jehova a Dios.