Asinonto ti ‘Maisalakan’?

“Tunggal maysa nga umawag iti nagan ni Jehova maisalakanto.”​—ARAMID 2:21.

 1. Apay a napateg nga aldaw iti historia ti lubong ti Pentecostes idi 33 K.P.?

NAGPATEG nga aldaw iti historia ti lubong ti Pentecostes 33 K.P. Apay? Agsipud ta iti daydi nga aldaw, naipasngay ti maysa a baro a nasion. Idi damo, bassit la a nasion dayta​—120 laeng nga adalan ni Jesus a naguurnong iti makinngato a siled sadi Jerusalem. Ngem itatta, a nalipatanen ti kaaduan kadagiti nasion nga adda iti daydi a tiempo, adda pay laeng kadatayo ti nasion a naipasngay iti daydi a makinngato a siled. Napateg unay kadatayo daytoy a kinapudno, yantangay daytoy ti nasion a dinutokan ti Dios nga agbalin a saksina iti imatang ti sangatauan.

 2. Aniada a datdatlag a pasamak ti nangtanda iti pannakaipasngay ti baro a nasion?

² Idi nangrugin dayta baro a nasion, naangay dagiti napateg a pasamak a kaitungpalan dagiti naimpadtuan a sasao ni Joel. Mabasatayo dagitoy a pasamak iti Aramid 2:2-4: “Pagammuan adda napasamak manipud langit a maysa nga ungor a kaasping ti maysa a dumardaruros a napigsa a puyupoy, ket pinunnona ti intero a balay a yanda a pagtugtugawan. Ket dagiti dildila a kasla iti apuy nagparangda kadakuada ket naibunongda, ket maysa ti nagdisso iti tunggal maysa kadakuada, ket napnoda amin iti nasantuan nga espiritu ket rinugianda ti agsao iti nagduduma a pagsasao, kas iti impalubos kadakuada ti espiritu a sawenda.” Iti kasta, nagbalin a naespirituan a nasion dagidi 120 a matalek a lallaki ken babbai, dagiti immuna a miembro iti inawagan ni apostol Pablo idi kamaudiananna a “ti Israel ti Dios.”​—Galacia 6:16.

 3. Ania a padto ni Joel ti natungpal idi Pentecostes 33 K.P.?

³ Nagaaripuno dagiti tattao a nangpalutpot iti “dumardaruros a napigsa a puyupoy,” ket inlawlawag ni apostol Pedro kadakuada a matungtungpalen ti maysa kadagiti padto ni Joel. Ania a padto? Bueno, imdenganyo ti kinunana: “‘Kadagiti maudi nga al-aldaw,’ kuna ti Dios, ‘iparukpokkonto ti paset ti espirituk iti tunggal kita ti lasag, ket dagiti annakyo a lallaki ken annakyo a babbai agipadtodanto ket dagiti agtutuboyo a lallaki makakitadanto kadagiti sirmata ket dagiti lallakayyo agtagtagainepdanto kadagiti tagtagainep; ket uray kadagiti lallaki nga adipenko ken kadagiti babbai nga adipenko iparukpokkonto ti paset ti espirituk kadagidiay nga aldaw, ket agipadtodanto. Ket mangtedakto kadagiti tanda iti langit sadi ngato ken kadagiti pagilasinan iti daga ditoy baba, dara ken apuy ken angep ti asuk; ti init mapagbalinto a sipnget ket ti bulan mapagbalinto a dara sakbay a dumteng ti dakkel ken nangayed nga aldaw ni Jehova. Ket tunggal maysa nga umawag iti nagan ni Jehova maisalakanto.’” (Aramid 2:17-21) Masarakan iti Joel 2:28-32 ti sasao nga inadaw ni Pedro, ket ti kaitungpalanda kayuloganna nga aggibgibus idin ti tiempo dagiti Judio. Asideg idin “ti dakkel ken nangayed nga aldaw ni Jehova,” tiempo a pannakasingir ti di matalek nga Israel. Ngem asinodanto dagiti maisalakan, wenno makalasat? Ket ania ti inladawan daytoy?

Dua a Kaitungpalan ti Padto

4, 5. Gapu kadagiti dumteng a pasamak, ania ti imbalakad ni Pedro, ket apay a saan laeng nga idi tiempona nga agaplikar dayta a balakad?

⁴ Kadagidi tawen kalpasan ti 33 K.P., rimmangpaya ti naespirituan nga Israel ti Dios, ngem ti nainlasagan a nasion ti Israel saan. Idi 66 K.P., nakigubat ti nainlasagan nga Israel iti Roma. Idi 70 K.P., gistay napukawen ti Israel, ket dimmapo ti Jerusalem agraman ti templona. Idi Pentecostes 33 K.P., nangipaay ni Pedro iti nagsayaat a balakad gapu iti daydi a sumungsungad a didigra. Inadawna manen ti padto ni Joel, a kinunana: “Tunggal maysa nga umawag iti nagan ni Jehova maisalakanto.” Tunggal indibidual a Judio masapul a personal nga ikeddengna ti umawag iti nagan ni Jehova. Ramanen daytoy ti panangipangag kadagiti kanayonan nga instruksion ni Pedro: “Agbabawikayo, ket ti tunggal maysa kadakayo mabautisaran koma iti nagan ni Jesu-Kristo maipaay iti pannakapakawan dagiti basolyo.” (Aramid 2:38) Dagidi agdengdengngeg ken Pedro masapul nga awatenda ni Jesus kas ti Mesias, nga inlaksid ti nasion ti Israel.

⁵ Dagita a naimpadtuan a sasao ni Joel dakkel ti epektona kadagiti naemma idi umuna a siglo. Ngem, dakdakkel pay ti epektona itatta agsipud ta, kas ipakita dagiti pasamak itoy maika-20 a siglo, adda maikadua a kaitungpalan ti padto ni Joel. Kitaentayo no kasano.

 6. Kasano a bimmatad ti kinasiasino ti Israel ti Dios idi umad-adanin ti 1914?

⁶ Kalpasan ti ipapatay dagiti apostol, ti Israel ti Dios liningdan dagiti dakes a ruot ti palso a Kinakristiano. Nupay kasta, kabayatan ti panawen ti panungpalan, a nangrugi idi 1914, bimmatad manen ti kinasiasino daytoy naespirituan a nasion. Kaitungpalan amin daytoy ti pangngarig ni Jesus maipapan kadagiti trigo ken dakes a ruot. (Mateo 13:24-30, 36-43) Idi umad-adanin ti 1914, inrugi dagiti napulotan a Kristiano nga isina ti bagbagida iti di matalek a Kakristianuan, a situtured nga inlaksidda dagiti ulbod a doktrinana ken inkasabada ti umad-adanin a panungpalan “ti naituding a pampanawen dagiti nasion.” (Lucas 21:24) Ngem ti immuna a gubat sangalubongan, a bimtak idi 1914, namataud kadagiti isyu a dida napakadaan. Gapu iti nakaro a pammarigat, adu ti nagsarimadeng, ket nakikompromiso dagiti dadduma. Idi 1918 gistay nagsardengen ti panangaskasabada.

 7.(a) Ania a pasamak nga umasping idi Pentecostes 33 K.P. ti napasamak idi 1919? (b) Nangrugi idi 1919, ania ti epekto ti pannakaiparukpok ti espiritu ti Dios kadagiti adipen ni Jehova?

⁷ Ngem, saan a nagpaut dayta. Nangrugi idi 1919, inrugi ni Jehova nga imparukpok ti espirituna iti ilina a mangipalagip iti naangay idi Pentecostes 33 K.P. Siempre, idi 1919 dida nagsao iti nadumaduma a pagsasao ken awan dumardaruros a napigsa a puyupoy. Matarusantayo sigun iti sasao ni Pablo iti 1 Corinto 13:8 a nabayagen a naglabas ti tiempo dagiti milagro. Nupay kasta, nakabatbatad ti espiritu ti Dios idi 1919 idi nga, iti maysa a kombension sadi Cedar Point, Ohio, E.U.A., naungaran dagidi matalek a Kristiano ket inrugida manen ti trabaho a panangikasaba iti naimbag a damag ti Pagarian. Idi 1922 nagsublida sadi Cedar Point ket nagutugotda babaen ti awis nga “Ipablaak, ipablaak, ipablaakyo ti Ari ken ti pagarianna.” Kas idi umuna a siglo, napilitan ti lubong a nakadlaw kadagiti epekto ti pannakaiparukpok ti espiritu ti Dios. Tunggal dedikado a Kristiano​—lalaki ken babai, nataengan ken ubing​—nangrugida a ‘nagipadto,’ kayatna a sawen, inrakurakda dagiti “natan-ok a bambanag ti Dios.” (Aramid 2:11) Kas ken Pedro, pinaregtada dagiti naemma: “Maisalakankayo manipud iti daytoy nakillo a kaputotan.” (Aramid 2:40) Kasano a maaramidan dayta dagidiay dumngeg? Babaen ti panangipangagda iti sasao ni Joel a masarakan iti Joel 2:32: “Uray siasino nga umawagto iti nagan ni Jehova, maisalakanto.”

 8. Kasano a rimmang-ay dagiti bambanag para iti Israel ti Dios nanipud 1919?

⁸ Sipud pay kadagidi a nagkauna a tawtawen, dimmur-as dagiti gannuat ti Israel ti Dios. Agparang a naturposen ti pannakaselio dagiti napulotan, ket nanipud idi dekada ti 1930 nagparangen ti dakkel a bunggoy dagiti naemma nga addaan naindagaan a namnama. (Apocalipsis 7:3, 9) Mariknada amin ti kinaganat, ta ti maikadua a kaitungpalan ti Joel 2:28, 29 ipakitana nga asidegtayon iti dakdakkel pay a nakaal-alingget nga aldaw ni Jehova, inton madadael ti sangalubongan a narelihiosuan, napolitikaan, ken komersial a sistema ti bambanag. Napigsa ti rasontayo nga ‘umawag iti nagan ni Jehova’ buyogen ti naan-anay a pammati nga ispalennatayto!

Kasano ti Iyaawagtayo iti Nagan ni Jehova?

 9. Ania ti sumagmamano kadagiti banag a nairaman iti iyaawag iti nagan ni Jehova?

⁹ Ania ti nairaman iti iyaawag iti nagan ni Jehova? Ti konteksto ti Joel 2:28, 29 tulongannatayo a mangsungbat iti dayta a saludsod. Kas ehemplo, saan nga ipangag ni Jehova ti tunggal maysa nga umawag kenkuana. Babaen ti maysa pay a propeta, a ni Isaias, kinuna ni Jehova iti Israel: “Intono itayagyo dagiti im-imayo, ilingedkonto dagiti matak kadakayo; wen, intono agaramidkayo kadagiti adu a lualo, diakto ipangag.” Apay a di impangag ni Jehova ti mismo nga ilina? Inlawlawagna a mismo: “Dagiti im-imayo napnoda iti dara.” (Isaias 1:15) Saan a denggen ni Jehova ti asinoman a sibabasol iti dara wenno nairuam nga agbasbasol. Dayta ti gapuna nga imbaga ni Pedro kadagiti Judio idi Pentecostes nga agbabawida. Iti konteksto ti Joel 2:28, 29, makitatayo nga inggunamgunam met ni Joel ti panagbabawi. Kas pagarigan, iti Joel 2:12, 13, mabasatayo: “Uray pay ita, kuna ni Jehova, agsublikayo kaniak, iti amin a pusoyo, ken buyogen ti panagayunar, ken panagsangit, ken panagpanes: Ket pigisenyo ti pusoyo, a saan a dagiti kawesyo, ket agsublikay ken Jehova a Diosyo; ta isu managparabur ken manangngaasi, natanang nga agunget, ket aglablabes iti kinamanangngaasi.” Nanipud 1919, nagtignay dagiti napulotan a Kristiano a mayannurot kadagitoy a sasao. Nagbabawyanda dagiti biddutda ket determinadoda a didan pulos makikompromiso wenno agsarimadeng. Daytoy ti nangwada iti pannakaiparukpok ti espiritu ti Dios. Tunggal indibidual a kayatna ti umawag iti nagan ni Jehova ken maipangag masapul a kasta met ti aramidenna.

10. (a) Ania ti pudno a panagbabawi? (b) Kasano nga ipangag ni Jehova ti pudno a panagbabawi?

¹⁰ Laglagipenyo, ti pudpudno a panagbabawi saan a basta panangibaga iti, “Ladingitek.” Ugali idi dagiti Israelita a pisangen ti makinruar a pagan-anayda tapno ipakitada ti saem ti riknada. Ngem kuna ni Jehova: “Pigisenyo ti pusoyo, a saan a dagiti kawesyo.” Ti pudno a panagbabawi aggubuay iti puso, iti tukok ti katataotayo. Ramanenna ti panangtallikudtayo iti dakes nga aramid, kas mabasatayo iti Isaias 55:7: “Ti managdakdakes bay-anna koma ti dalanna, ken ti tao a saan a nalinteg dagiti pampanunotna; ket agsubli koma ken ni Jehova.” Ramanenna ti panangbusor iti basol, kas inaramid ni Jesus. (Hebreo 1:9) Kalpasanna, agtalektayo a pakawanennatay ni Jehova maibatay iti daton a panubbot ta ni Jehova “managparabur ken manangngaasi, natanang nga agunget, ket aglablabes iti kinamanangngaasi.” Akseptarenna ti panagdaydayawtayo, ti naespirituan a datontayo a bukbukel ken daton a mainum. Umimdeng inton umawagtayo iti naganna.​—Joel 2:14.

11. Ania ti rebbeng a lugar ti pudno a panagdaydayaw iti biagtayo?

¹¹ Iti Sermon idiay Bantay, adda sabali nga inted ni Jesus a pagpanunotantayo, idi kinunana: “Itultuloyyo, ngarud, a sapulen nga umuna ti pagarian ken ti kinalintegna.” (Mateo 6:33) Saantay koma a laglag-anen ti panagdaydayawtayo, a kasla parparawpaw a pangpatalinaay laeng ti konsiensiatayo. Rumbeng a ti panagserbitayo iti Dios ti kangrunaan iti biagtayo. Gapuna, babaen ken Joel, kuna pay ni Jehova: “Pagtimekenyo ti tangguyob idiay Sion . . . Tiponenyo dagiti tattao, pasantuenyo ti gimongda, tiptiponenyo dagiti lallakay, urnongenyo dagiti ub-ubbing, ken dagiti agsuso; rummuar koma ti nobio iti siledna, ken ti nobia iti sagumbina.” (Joel 2:15, 16) Natural kadagiti kakaskasar ti makumikom, a naisentro ti atensionda iti tunggal maysa. Ngem uray kadakuada, ti panagserbi ken Jehova ti umun-una. Awan koma ti nangnangruna ngem ti pannakaurnongtayo maipaay iti Diostayo, nga umawag iti naganna.

12. Ania a potensial iti irarang-ay ti ipakita ti report iti Memorial itay napan a tawen?

¹² Ita ta sipapanunottayo iti daytoy, usigentayo ti rekord a nagparang iti 1997 a Report ti Tawen Serbisio dagiti Saksi ni Jehova. Itay napan a tawen, 5,599,931 ti kangatuan a dagup dagiti agibumbunannag ti Pagarian​—pudno a dakkel a bunggoy dagiti managdaydayaw! Adda 14,322,226 a timmabuno iti Memorial​—agarup walo ket kagudua a milion nga ad-adu ngem kadagiti agibumbunannag. Dayta a bilang ipakitana ti nakaskasdaaw a potensial iti irarang-ay. Adu kadagidiay a walo ket kagudua a milion ti makiad-adalen iti Biblia kadagiti Saksi ni Jehova kas interesado a tattao wenno annak dagiti bautisado a nagannak. Adu dagidiay damoda ti nakigimong. Ti kaaddada nangted kadagiti Saksi ni Jehova iti nagsayaat a gundaway a mangam-ammo a naimbag kadakuada ken tumulong tapno ad-adda pay nga agprogresoda. Sa, addada met dagidiay tumabuno a tinawen iti Memorial ken nalabit tumabtabunoda pay iti sumagmamano a dadduma pay a gimong, ngem dida agprogreso. Siempre, maabrasa unay dagitoy a tumabuno kadagiti gimong. Ngem idagadagtay kadakuada nga utobenda a naimbag dagiti naimpadtuan a sasao ni Joel ket amirisenda no ania pay ti masapul nga aramidenda tapno masiertoda a mangipangag ni Jehova inton umawagda iti naganna.

13. No umaw-awagtayon iti nagan ni Jehova, ania ti rebbengentayo kadagiti sabsabali?

¹³ Adda pay sabali nga aspeto ti iyaawag iti nagan ti Dios nga inggunamgunam ni apostol Pablo. Iti suratna kadagiti taga Roma, inadawna dagiti naimpadtuan a sasao ni Joel: “Tunggal maysa nga umawag iti nagan ni Jehova maisalakanto.” Sa inrasonna: “Kasano ti panangawagdanto iti daydiay a kenkuana saanda a naaddaan iti pammati? Kalpasanna, kasano a maaddaandanto iti pammati iti daydiay dida nangngeg? Kalpasanna, kasano a mangngegdanto no awan ti mangasaba?” (Roma 10:13, 14) Wen, dagiti adu a dadduma a di pay makaam-ammo ken Jehova masapul nga umawagda iti naganna. Dagidiay makaam-ammon ken Jehova addaanda iti responsabilidad saan laeng a mangasaba no di pay ket tapno danonen ken ipaay kadakuada dayta a tulong.

Naespirituan a Paraiso

14, 15. Aniada nga arig paraiso a bendision ti sagsagrapen ti ili ni Jehova agsipud ta umaw-awagda iti naganna iti wagas a makaay-ayo kenkuana?

¹⁴ Kasta ti panangmatmat nga agpada dagiti napulotan ken dagiti sabsabali a karnero, ket kas resultana, bembendisionan ida ni Jehova. “Ni Jehova naimon gapu iti dagana, ket kinaasianna ti ilina.” (Joel 2:18) Idi 1919, impakita ni Jehova ti regta ken asi iti ilina idi insubli ken inyegna ida iti lubong ti naespirituan nga aktibidadna. Pudno a naespirituan a paraiso daytoy, a siiimnas a dineskribir ni Joel kadagitoy a sasao: “Dika agbuteng, O daga, agragsakka ken agrag-oka; ta ni Jehova nagaramid kadagiti dadakkel a bambanag. Dikayo agbuteng, dakayo an-animal ti tay-ak; ta dagiti pagpaaraban iti let-ang lumangtoda, ta ti kayo agbunga, ti kayo ti higos ken ubas pumigsada. Agragsakkayo ngarud, dakayo annak ti Sion, ket agrag-okayo ken ni Jehova a Diosyo; ta isu itedna kadakayo ti masapa a tudo a tumutop, ket patinnagenna kadakayo ti tudo, ti masapa ken maladaw a tudo, kas idi damo. Ket dagiti pagidulinan mapunnodanto ti trigo, ket dagiti tangtangke agliplippiasdanto iti baro nga arak ken lana.”​—Joel 2:21-24.

¹⁵ Anian a nakaay-ayat a ladawan! Dagiti tallo a kangrunaan a pagbiag ti Israel​—trigo, lana ti olibo, ken arak​—aglaplapusananda agraman ti adu nga arban. Iti kaaldawantayo, pudno a matungtungpal dagita a naimpadtuan a sasao iti naespirituan a wagas. Ipapaay ni Jehova kadatayo amin a naespirituan a taraon a kasapulantayo. Ditay kadi amin maragsakan iti kasta a kinabuslon nga ipapaay ti Dios? Pudno, kas impadto ni Malakias, ti Diostayo ‘linuktanna dagiti tawtawa ti langit ket imbuyatna kadatayo ti bendision nga awan ti lugar a makalaon nga umawat.’​—Malakias 3:10.

Ti Panungpalan ti Sistema Dagiti Bambanag

16. (a) Ania ti ipasimudaagna iti panawentayo ti pannakaiparukpok ti espiritu ni Jehova? (b) Ania ti adda iti masanguanan?

¹⁶ Impadto ni Joel ti maipapan iti pannakaiparukpok ti espiritu ni Jehova kalpasan nga impadtona ti arig paraiso a kasasaad ti ili ti Dios. Idi inadaw ni Pedro daytoy a padto idi Pentecostes, kinunana a natungpal dayta “kadagiti maudi nga al-aldaw.” (Aramid 2:17) Ti pannakaiparukpok idi ti espiritu ti Dios kaipapananna a nangrugin ti maudi nga al-aldaw ti Judio a sistema ti bambanag. Ti pannakaiparukpok ti espiritu ti Dios iti Israel ti Dios iti daytoy maika-20 a siglo kaipapananna nga agbibiagtayon iti maudi nga al-aldaw ti sangalubongan a sistema ti bambanag. Gapu ta kasta, ania ti adda iti masanguanan? Ituloy a kunaen kadatayo ti padto ni Joel: “Iparangkonto dagiti pagsidsiddaawan kadagiti langlangit ken iti daga: dara, ken apuy, ken monmonmon nga asuk. Ti init agbalinto a sipnget, ket ti bulan dara, no di pay dumteng ti dakkel ken nakakigkigtot nga aldaw ni Jehova.”​—Joel 2:30, 31.

17, 18. (a) Ania a nakaal-alingget nga aldaw ni Jehova ti dimteng iti Jerusalem? (b) Ti kinasierto ti masanguanan a nakaal-alingget nga aldaw ni Jehova tignayennatayo a mangaramid iti ania?

¹⁷ Idi 66 K.P., nangrugi a pimmudno dagitoy naimpadtuan a sasao iti Judea bayat a dagiti pasamak nagturongda a di maatipa iti kangitingitan ti nakaal-alingget nga aldaw ni Jehova idi 70 K.P. Anian a makapasidduker idi a tiempo ti pannakaibilang kadagidiay di mangitantan-ok iti nagan ni Jehova! Itatta, asidegen a dumteng dagiti kasta a makapasidduker a pasamak, inton dadaelen ni Jehova ti intero a sangalubongan a sistema ti bambanag. Ngem, posible ti ilalasat. Kuna pay ti padto: “Maaramidto, nga uray siasino nga umawagto iti nagan ni Jehova, maisalakanto; ta idiay bantay Sion ken idiay Jerusalem addanto dagidiay a makatalaw, kas sinao ni Jehova, ket kadagiti matedda addanto dagiti ay-ayaban ni Jehova.” (Joel 2:32) Talaga nga agyaman dagiti Saksi ni Jehova ta ammoda ti nagan ni Jehova, ket naan-anay nga agtalekda nga isalakanna ida no umawagda kenkuana.

¹⁸ Nupay kasta, ania ti mapasamak inton ti dakkel ken nadayag nga aldaw ni Jehova didigraenna daytoy lubong buyogen ti amin a rungsotna? Daytanto ti masalaysay iti maudi nga artikulo a mapagadalan.

Malagipyo Kadi?

◻ Kaano ti damo a panangiparukpok ni Jehova iti espirituna iti ilina?

◻ Ania ti sumagmamano kadagiti banag a nairaman iti iyaawag iti nagan ni Jehova?

◻ Kaano a dimteng iti nainlasagan nga Israel ti dakkel ken nangayed nga aldaw ni Jehova?

◻ Kasano a bendisionan ni Jehova dagidiay umawag iti naganna itatta?

[Ladawan iti panid 15]

Naipasngay ti baro a nasion idi Pentecostes 33 K.P.

[Ladawan iti panid 16, 17]

Iti rugrugi daytoy a siglo, imparukpok manen ni Jehova ti espirituna iti ilina kas kaitungpalan ti Joel 2:28, 29

[Ladawan iti panid 18]

Masapul a matulongan dagiti tattao nga umawag iti nagan ni Jehova