6. Kasano ti panangdeskribir ni Juan iti buyot dagiti nakakabalio a simmaruno a nakitana?

⁶ “Ket ti bilang ti buybuyot dagiti nakakabalio dua a linaklaksa a laksa: Nangngegko ti bilangda. Ket kastoy ti pannakakitak kadagiti kabalio iti sirmata, ken kadagidiay sisasakay kadakuada: addaanda kadagiti kabal ti barukong a nalabaga a kas iti apuy ken asul a kas iti jacinto ken duyaw a kasla asupre; ket ti ul-ulo dagiti kabalio kas iti ul-ulo dagiti leon, ket manipud kadagiti ngiwatda rimmuar ti apuy ken asuk ken asupre. Babaen kadagitoy tallo a pannaplit napapatay ti kakatlo dagiti tattao, manipud iti apuy ken iti asuk ken iti asupre a rimmuar kadagiti ngiwatda.”—Apocalipsis 9:16-18.

7, 8. (a) Siasino ti mangiturturong iti gumgumluong nga idadarup dagiti nakakabalio? (b) Ania dagiti pagkaarngian ti buyot dagiti nakakabalio ken dagiti dudon nga immun-una kadakuada?

⁷ Agparang a dagitoy a nakakabalio gumgumluongda a mapan iti direksion a pangiturturongan kadakuada dagiti uppat nga anghel. Anian a nakaam-amak a buya dayta! Panunotem no ania ti mariknam no sika ti rauten dagita a nakakabalio! Sigurado nga agaligagetka no mapasungadam ida. Ngem nadlawmo kadi no kasano nga agkaarngi dagitoy a nakakabalio ken dagiti dudon nga immun-una kadakuada? Dagiti dudon kaslada kadagiti kabalio; addaan met iti kabalio dagiti buyot. Ngarud, agpada a nairaman dagitoy iti nateokratikuan a gubat. (Proverbio 21:31) Dagiti dudon addaanda iti ngipen a kas iti ngipen dagiti leon; dagiti kabalio addaanda iti ulo a kas iti ulo dagiti leon. Gapuna, agpada a nainaig dagitoy iti nabileg a Leon a nagtaud iti tribu ni Juda—ni Jesu-Kristo—nga isu ti Pangulo, Kumandante, ken Ulidanda.—Apocalipsis 5:5; Proverbio 28:1.

⁸ Dagiti dudon ken dagiti nakakabalio pareho a makiramramanda iti trabaho ni Jehova a panangukom. Dagiti dudon rimmuarda manipud iti asuk a mangiladladawan iti rigat ken apuy a mangdadael iti Kakristianuan; iti ngiwat dagiti kabalio rimmuar ti apuy, asuk, ken asupre. Dagiti dudon addaanda iti kabal a landok, a mangipasimudaag a salsalakniban ni Jehova dagiti pusoda babaen ti di agkupas a debosionda iti kinalinteg; dagiti buyot nagusarda kadagiti kabal a nalabaga, asul, ken duyaw, a mangiladawan iti apuy, asuk, ken asupre dagiti makapapatay a mensahe ti panangukom a rumrummuar iti ngiwat dagiti kabalio. (Idiligmo ti Genesis 19:24, 28; Lucas 17:29, 30.) Ti ipus dagiti dudon ket kas kadagiti manggagama a mangyeg iti tuok; ti ipus dagiti kabalio ket kas kadagiti serpiente a makapapatay! Agminar a ti inrugi dagiti dudon ket itultuloy dagiti nakakabalio ngem iti napingpinget a pamay-an agingga a naan-anay a mairingpas.

 9. Ania ti isimsimbolo dagiti nakakabalio?

⁹ No kasta, ania ti isimsimbolo dagiti nakakabalio? No kasano a ti klase Juan inrugina ti arig trumpeta a panangiwaragawagna iti panangukom ken pammales ni Jehova maibusor iti Kakristianuan, buyogen ti autoridad a ‘mangsilud ken mangranggas,’ manamnamatayo ngarud a daytoy met laeng a sibibiag a grupo ti mausar a ‘mangpapatay,’ kayatna a sawen, mangipakaammo a ti Kakristianuan ken dagiti klerona ket nataydan iti naespirituan, inlaksid idan ni Jehova ket agur-uray kadakuada ti “umap-apuy nga urno” ti agnanayon a pannakadadael. Wen, masapul a madadael a naan-anay ti Babilonia a Dakkel. (Apocalipsis 9:5, 10; 18:2, 8; Mateo 13:41-43) Ngem sakbay ti pannakadadaelna, usaren ti klase Juan “ti kampilan ti espiritu, a dayta ti, sao ti Dios,” iti panangibutaktakna iti arig natay a kasasaad ti Kakristianuan. Dagiti uppat nga anghel ken dagiti nakakabalio ti mangiwanwan iti piguratibo a panangpapatay iti “kakatlo dagiti tattao.” (Efeso 6:17; Apocalipsis 9:15, 18) Ipasimudaag daytoy ti umiso a pannakaorganisar ken nateokratikuan a pannakaimaton iti sidong ti panangiwanwan ni Apo Jesu-Kristo bayat ti pannakigubat ti nakaam-amak a bunggoy dagiti manangiwaragawag iti Pagarian.

Dua a Laksa a Laksa

10. Iti ania nga anag nga adda dua a laksa a laksa dagiti nakakabalio?

¹⁰ Kasano nga adda dua a laksa a laksa kadagitoy a nakakabalio? Literal a 10,000 ti maysa a laksa. No kasta, ti dua a laksa a laksa ket agdagup iti 200 a milion.a Makaparagsak ta minilionen ti mangiwarwaragawag iti Pagarian, ngem adayo pay nga agbalin a ginasut a milion ti bilangda! Nupay kasta, laglagipem ti sasao ni Moises iti Numeros 10:36: “Agsublika, O Jehova, iti linaklaksa a rinibu ti Israel.” (Idiligmo ti Genesis 24:60.) ‘Agsublika kadagiti pinullo a milion ti Israel’ ti literal a kaipapananna. Ngem idi kaaldawan ni Moises, dua agingga iti tallo a milion laeng ti dagup ti Israel. Ania ngarud ti kayat a sawen ni Moises? Awan duadua nga isu ket sipapanunot a dinto mabilang ti kaadu dagiti Israelita kas “kadagiti bituen ti langlangit ken kas kadagiti binukel ti darat nga adda iti aplaya.” (Genesis 22:17; 1 Cronicas 27:23) Ngarud, inusarna ti sao a “laksa” tapno tukoyenna ti dakkel ngem di masinunuo a bilang. Gapuna, kastoy ti panangipatarus Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia iti daytoy a bersikulo: “Agsublika, O APO, kadagiti rinibribu a pamilia dagiti Israelita.” Maitunos daytoy iti maikadua a depinasion ti sao a “laksa” a masarakan kadagiti Griego ken Hebreo a diksionario: “di mabilang nga umariwekwek,” “umariwekwek.”—The New Thayer’s Greek-English Lexicon of the New Testament; A Hebrew and English Lexicon of the Old Testament ni Gesenius, nga impatarus ni Edward Robinson.

11. Ania ti kasapulan ti klase Juan tapno agbalinda a linaklaksa uray iti simboliko laeng nga anag?

¹¹ Kaskasdi, dagiti kameng ti klase Juan nga adda pay laeng ditoy daga ket nakurang a 10,000 ti kaaduda—awan pay maysa a literal a laksa. Kasano a mayaspingda iti di mabilang a ribu dagiti nakakabalio? Tapno agbalinda a linaklaksa uray iti simboliko laeng nga anag, nasken ngarud nga adda kakaduada, saan aya? Isu dayta ti kasapulanda, ket babaen ti di kaikarian a kinamanangaasi ni Jehova, naawatda dayta! Sadino ti naggapuan dagiti kakaduada?

12, 13. Ania dagiti nakallalagip a pasamak idi 1918 agingga idi 1935 a mangipasimudaag iti naggapuan dagiti kakadua ti klase Juan?

¹² Sipud idi 1918 agingga idi 1922, ti klase Juan inranudna iti masmasnaayan a sangatauan ti naragsak a namnama a “minilion a sibibiag ita ti saanton a pulos matay.” Idi 1923, naipakaammo met a dagiti karnero iti Mateo 25:31-34 tawidendanto ti biag ditoy daga iti sidong ti Pagarian ti Dios. Naitampok ti kasta met laeng a namnama iti bokleta a Freedom for the Peoples, a nairuar iti internasional a kombension idi 1927. Idi rugrugi ti dekada 1930, ti nalinteg a klase Jehonadab ken “dagiti tattao nga agsensennaay ken umas-asug” gapu iti nakaay-ay-ay a naespirituan a kasasaad ti Kakristianuan ket naipakita nga isuda met laeng dagidiay simboliko a karnero nga addaan iti namnama nga agbiag ditoy daga. (Ezequiel 9:4; 2 Ar-ari 10:15, 16) Kas panangiturong kadakuada kadagiti moderno-aldaw a “siudad a pagkamangan,” ti The Watchtower nga Agosto 15, 1934, kinunana: “Dagidiay kameng ti klase Jonadab nangngegda ti uni ti trumpeta ti Dios ket impangagda ti pakdaar babaen ti panagkamangda iti organisasion ti Dios ken pannakitimpuyogda iti ilina, ket masapul nga agtalinaedda sadiay.”—Numeros 35:6.

¹³ Idi 1935, nangnangruna a naawis dagidiay kameng ti klase Jonadab a tumabuno iti kombension dagiti Saksi ni Jehova idiay Washington, D.C., E.U.A. Iti Biernes, Mayo 31, imparang ni J. F. Rutherford ti nalatak a palawagna a napauluan iti “Ti Dakkel nga Umariwekwek,” a silalawag nga impakitana a daytoy a bunggoy iti Apocalipsis 7:9 ket isu met laeng dagiti karnero iti Mateo 25:33—ti dedikado a grupo nga addaan iti naindagaan a namnama. Kas pakpakauna dagiti bambanag a mapasamakto, adda 840 a kabbaro a Saksi a nabautisaran iti daydi a kombension, a kaaduan kadakuada ket paset ti dakkel a bunggoy.b

14. Makipaset kadi ti dakkel a bunggoy iti simboliko nga idadarup dagiti nakakabalio, ken ania a resolusion ti nayebkas idi 1963?

¹⁴ Nakipaset kadi ti dakkel a bunggoy iti idadarup dagiti nakakabalio a nangrugi idi 1922 nga isu ti ad-adda a naipaganetget iti kombension idiay Toronto idi 1927? Babaen ti panangimaton ti uppat nga anghel, ti napulotan a klase Juan, talaga a nakipasetda! Iti “Agnanayon a Naimbag a Damag” nga Asamblea a naangay iti intero a lubong idi 1963, dinanggayanda ti klase Juan iti makagutugot a resolusion. Indeklara daytoy a ti lubong “sangsanguenna ti kakaruan pay laeng a ginggined ti sangalubongan a riribuk, ket maburakburakto ti amin a napolitikaan nga institusionna ken ti moderno a relihioso a Babiloniana.” Nayebkas iti dayta a resolusion nga “itultuloytayo nga ideklara kadagiti amin a tattao nga awanan panangidumduma ti ‘agnanayon a naimbag a damag’ maipapan iti Mesianiko a pagarian ti Dios ken maipapan kadagiti panangukomna, a mayarig kadagiti saplit kadagiti kabusorna ngem maibanag tapno mawayawayaan dagiti amin a tattao nga agtarigagay nga agdaydayaw iti Dios a Namarsua iti makaay-ayo a wagas buyogen ti espiritu ken kinapudno.” Daytoy a resolusion a naidatag iti 24 nga asamblea iti intero a lubong ket inanamongan dagiti timmabuno nga agdagup iti 454,977, a nasurok a 95 porsiento kadakuada ti kameng ti dakkel a bunggoy.

15. (a) Idi 2005, mano a porsiento ti buklen ti dakkel a bunggoy kadagiti trabahador nga us-usaren ni Jehova iti tay-ak? (b) Iti kararag ni Jesus iti Juan 17:20, 21, kasanona nga inyebkas ti pannakikaykaysa ti dakkel a bunggoy iti klase Juan?

¹⁵ Ti dakkel a bunggoy intultuloyna nga indeklara ti naan-anay a pannakikaykaysana iti klase Juan iti panangibukbok kadagiti saplit iti Kakristianuan. Idi 2005, ti 99.8 porsiento kadagiti trabahador nga us-usaren ni Jehova iti tay-ak ket buklen ti dakkel a bunggoy. Dagiti miembrona naimpusuan a makituntunosda iti klase Juan, nga iti Juan 17:20, 21, kastoy ti inkararag ni Jesus maipapan kadakuada: “Agkiddawak, saan a maipapan kadagitoy laeng, no di ket maipapan met kadagidiay addaan iti pammati kaniak babaen iti saoda; tapno maymaysada koma amin, a kas kenka, Ama, naikaykaysaka kaniak ket naikaykaysaak kenka, tapno isuda met maikaykaysada koma kadata, tapno patien ti lubong a sika imbaonnak.” Bayat a mangidadaulo ti napulotan a klase Juan iti sidong ti panangiwanwan ni Jesus, ti naregta a dakkel a bunggoy makiramramanda kadakuada iti daytoy a makadidigra unay nga idadarup dagiti nakakabalio iti intero a pakasaritaan ti tao!c