Agimtuod Dagiti Agtutubo . . .

Kasano nga Agbalinak a Nasingsinged Kada Lolo ken Lolak?

“Nalaing nga agestoria dagiti dua a lolok. Dagiti estoriada ti makatulong kaniak a mangtarus kadagiti riknak.”—Joshua.

ADDA idi panawen a gagangay nga agaassideg ti pagnanaedan ti sumagmamano a kaputotan dagiti miembro ti pamilia—masansan nga agkakabbalayda. Kadawyan a nasinged ti maysa nga apo kada lolo ken lolana.

Kadagitoy nga aldaw, mabalin a mayadayo dagiti appoko manipud kada lolo ken lolada gapu ta adayo ti pagnanaedanda. Kasta met nga umad-adu dagiti pamilia a nagsisina gapu iti diborsio. Impadamag ti The Toronto Star a “dagiti lolo ken lola ket mabalin met a biktima ti diborsio isu a malapdanda a sumarungkar kadagiti ay-ayatenda nga appoko.” Iti dadduma a kasasaad, ti problema ket negatibo la ngamin ti panangmatmat ti adu nga agtutubo kadagiti lallakay ken babbaket. Pagarupenda a dida maawatan ti moderno a panawen, ken naiduma kadakuada dagiti panangmatmat, prinsipio, ken interesda. Ania ti resultana? Adu nga agtutubo ti di nasinged kada lolo ken lolada nupay saan koma a kasta.

Nakalkaldaang daytoy. Kas impakita ti napalabas nga artikulo iti daytoy a serye, nagsayaat, makagunggona, ken makaparagsak no nasingedka kada lolo ken lolam—nangruna no managbutengda iti Dios.a Kastoy ti kuna ti maysa a balasitang nga agnagan Rebekah maipapan kada lolo ken lolana: “Kanayon a makapagraragsakkami a sangsangkamaysa.” Umasping iti dayta ti imbaga ti agtutubo nga agnagan Peter: “Diak kaamak nga ibaga kadakuada ti riknak wenno dagiti planok. No dadduma, napaspasigak kadakuada ngem iti dadakkelko. Para kaniak, maibagak kada lolo ken lolak ti aniaman a banag.”

Sika ngay? Nalabit nasingedka kada lolo ken lolam idi ubingka pay. Ngem ita ta tin-edyerkan, mabalin a saanka unayen a nasinged kadakuada. No kasta ti kasasaad, mabalin nga agaplikar unay ditoy ti prinsipio ti pammagbaga ti Biblia iti 2 Corinto 6:11-13 nga isu ti ‘panangpalawam’ iti panangipategmo kadakuada. Ti saludsod ket, Kasano?

Panangyun-una

Ti ‘panangpalawa’ kaipapananna ti panangyun-una. Kastoy ngamin ti kuna ti Biblia: “Saanmo a medmedan ti naimbag kadagidiay addaan karbengan iti dayta, no adda iti pannakabalin ta imam ti panangaramid iti dayta.” (Proverbio 3:27) Idi ub-ubingka, nalabit nagbassit pay laeng ti ‘pannakabalinmo’ a mangaramid iti aniaman maipapan iti relasionmo kada lolo ken lolam. Ngem ita ta natataengankan, nalabit kas agtutubo nga adulto, mabalin a maamirismo nga adda sumagmamano nga addang a maaramidam a siuumiso.

Kas pagarigan, no asideg ti pagnanaedan da lolo ken lolam, iyugalim ti regular a sumarungkar kadakuada. Makapauma? Nalabit, no agtugtugawka lattan a dika man la agun-uni. Isu a rugiamon ti saritaan! Ania ngay ti ibagam? Makatulong ti prinsipio ti Filipos 2:4. Ibagana kadatayo nga ‘itultuloytayo a kitaen, saan a ti personal a panaginteres iti laeng bukodtayo a bambanag, no di ket kasta met ti personal a panaginteres iti bambanag ti sabsabali.’ Iti sabali a pannao, ipakitam nga interesadoka kada lolo ken lolam. Ammuem dagiti pakaseknanda. Kasano ti panagriknada? Komustadan ngay? Nalabit magustuanda nga iyestoria ti napalabas. Isu a damagem no kasano ti biag idi ubbingda pay laeng. Wenno kasano met ni tatang wenno nanangmo idi ubbingda pay laeng? No Kristiano da lolo ken lolam, damagem no ania ti nakaallukoyanda kadagiti kinapudno iti Biblia.

Masansan a nagadu ti maammuam kada lolo ken lolam maipapan iti pakasaritaan ti pamiliam, ket nalabit sidadaanda a manglinglingay kenka kadagiti nakaay-ayat nga estoria. Kinapudnona, nalabit kayatmo a pagbalinen a makaparagsak a proyekto ti pannakilangenmo kadakuada. Padasem a kasarita da lolo ken lolam, nalabit isuratmo ti ibagbagada wenno irekordmo dayta babaen ti cassette wenno video recorder. No saanmo a masinunuo no ania ti damagem, agpatulongka kada tatang ken nanangmo nga agpanunot kadagiti maitutop a saludsod. Mabalin nga adu ti masursurom a makatulong kenka tapno ad-adda a maawatam da lolo ken lolam, ti dadakkelmo, ken uray ti bagim. “Nalaing nga agestoria dagiti dua a lolok,” kuna ni Joshua. “Dagiti estoriada ti makatulong kaniak a mangtarus kadagiti riknak.”

Ngem saanmo a liplipatan a talaga nga interesado met da lolo ken lolam iti biagmo ken kadagiti aktibidadmo. No ibagam kadakuada ti ar-aramidem, aw-awisem ida nga agbalin a paset ti biagmo. Sigurado a daytoy ti ad-adda a mangpasinged kadakayo. Kuna ti maysa nga agtutubo idiay Francia nga agnagan Igor: “Pagay-ayatmi ken ni lolak ti uminum iti tsa iti maysa a kapeteria, bayat a pagsarsaritaanmi dagiti nabiit pay nga inaramidmi.”

Ania ti Mabalinmi nga Aramiden?

Apaman a narugianyon ti aginnestoria, nalabit kayatmo nga agkaduakayton a mangaramid iti sumagmamano a banag. Babaen ti nasakbay bassit a panagpanunot, mabalin a matakuatam ti amin nga aktibidad nga agpadpada a paginteresanyo. Malagip ti agtutubo a ni Dara: “Sinuruandak da lolak nga agluto, agipreserba iti taraon, agaramid iti tinapay ken keyk, agmula, ken aghardin.” Nakikadua met ni Amy kada lolo ken lolana kadagiti panagtataripnong ken panagbakasion ti pamilia. Talaga nga aktibo ti dadduma a lolo ken lola depende iti edadda. Pagay-ayat ni Aaron ti agay-ayam iti golf a kadua ni lolana. Makikadua ni Joshua ken ni lolona nga agkalap ken agaramid kadagiti proyekto iti aglawlaw ti balay.

No managdaydayaw ken ni Jehova da lolo ken lolam, mabalin a lallalo a makaparagsak ti makikadua kadakuada kadagiti aspeto ti panagdaydayaw ken Jehova, kas ti pannakisarita iti sabsabali maipapan iti Biblia. Nakikadua ni Igor ken ni lolana a nagbiahe tapno tumabuno iti internasional a kombension dagiti Saksi ni Jehova idiay Poland. “Nakallalagip a kapadasan ti panagkaduami, ket maay-ayatankami pay laeng a paginnestoriaan ti maipapan iti dayta,” kunana. Wen, saan nga amin a lolo ken lola ti makabael nga agbiahe a kas iti lola ni Igor. Ngem kaskasdi a makagunggona ti makikadua kadakuada.

Naespirituan a Tawid

Idi panawen ti Biblia, maysa a babai nga agnagan Loida ti naaddaan iti dakkel a paset iti panangtulongna iti apokona a ni Timoteo tapno agbalin a nagsayaat a tao ti Dios. (2 Timoteo 1:5) Di pakasdaawan, adu a Kristiano a lolo ken lola ti addaan iti kasta met laeng a paset kadagitoy nga aldaw. Kastoy ti makuna ni Joshua maipapan kada lolo ken lolana: “Nabaybayagen ti panagserbida ken Jehova ngem iti panagbiagko, isu a raraemek unay ida, saan laeng a gapu ta lolo ken lolak ida no di ket gapu ta natarnawda.” Kuna ni Amy: “Sangkaibaga da lolo ken lolak a maparparegta ken maragragsakanda a makakita kaniak a simamatalek nga agserserbi ken Jehova. Nupay kasta, ti pannakakitak iti nagsayaat nga ulidan ken kinaregtada ken Jehova kas payunir [amin-tiempo nga ebanghelisador] ti nangparegta kaniak a mangitultuloy iti kinapayunirko.”

Awagan ni Chris ni lolana kas “ti kangrunaan a nangparegta kaniak nga agadal ken agmataengan.” Kunana pay: “Pulos a diakto lipatan ti imbagana a ‘masapul nga aramidentayo ti amin a kabaelantayo para ken Jehova.’” Dakkel ti naitulong a nangnangruna dagiti lolo ken lola ni Pedro iti naespirituan nga irarang-ayna. Kunana: “Dakkel ti naitulong kaniak ti kapadasan da lolo ken lolak. Kanayon idi nga itugotdak a mangasaba, ket apresiarek unay dayta.” Wen, ti panagbalinmo a nasinged kada lolo ken lolam a managbuteng iti Dios ti makatulong kenka tapno ad-adda a makapagserbika iti Dios a naan-anay.

Dagiti Lolo ken Lola nga Agnanaed iti Adayo

Kasano ngay no adayo ti pagnanaedan da lolo ken lolam? No mabalin, ikagumaam ti regular a sumarungkar kadakuada. Kadagiti panawen a saanmo ida a masarungkaran, aramidem ti amin a kabaelam tapno mataginayon ti pannakikomunikarmo kadakuada. Mamitlo la a daras iti kada tawen a sarungkaran ni Hornan da lolo ken lolana, ngem kunana: “Awagak ida kada Domingo.” Kastoy ti kuna ni Dara, nga adayo met ti pagnanaedanna manipud kada lolo ken lolana: “Maseknanda iti biagko, isu nga agtelepono wenno agsinnuratkami iti gistay kada lawas babaen ti E-mail.” Adda umiso a pakausaran ti E-mail ken panagtelepono, ngem saanmo a tagibassiten ti maaramidan ti panagsurat babaen ti mismo nga imam. Adu nga agtutubo ti naklaat idi naammuanda nga induldulin gayam dagiti lolo ken lolada ti tunggal surat nga impatulodda nanipud pay kinaubingda. Dagiti surat ket mabalin a basaen ken uliten a basaen—ken maipateg. Isu a siertuem nga agsuratka!

Masansan nga adda naisangsangayan unay a panagayat dagiti lolo ken lola kadagiti appokoda. (Proverbio 17:6) Nagadu ti pamay-an tapno maipasdek ken mataginayon ti nasinged a relasionmo kada lolo ken lolam, asideg man wenno adayo ti pagnanaedanda. Pangngaasim ta ikagumaam.

[Footnote]