AGSINGSINGIR ITI BUIS
Iti Imperio ti Roma, dagiti buis ti kada ulo wenno ti daga singiren idi dagiti opisial ti imperio kas paset ti opisial nga annongda. Ngem ti autoridad nga agsingir kadagiti buis kadagiti impaangkat, inangkat, ken iti bambanag a nailasat iti maysa a pagilian babaen kadagiti komersiante ket nagatang iti publiko a panagsubasta. Ngarud ti nakaipaayan iti kalintegan nga agsingir iti kakasta a buis ket kadagidiay kangatuan ti intawarda. No agsingirda kadagiti buis, makaganansiada manipud kadagiti naawat a buis a nanglab-aw iti gatad ti tawarda. Dagitoy a lallaki, pagaammo kas publikano, inyallawatda kadagiti segundario a kontratista ti kalintegan nga agsingir kadagiti buis iti sumagmamano a benneg ti teritoriada. Dagiti segundario a kontratista, kalpasanna, agay-aywanda iti sabsabali pay a lallaki a nangsingir a mismo kadagiti buis. Ni Zaqueo, kas pagarigan, agparang nga isu ti panguluen dagiti agsingsingir iti buis iti uneg ken aglikmut ti Jerico. (Lu 19:1, 2) Ket ni Mateo, nga inayaban ni Jesus tapno agbalin nga apostolna, ti maysa a nangaramid iti aktual a trabaho a panagsingir kadagiti buis, a nalawag a ti pagsingiranna iti buis adda idiay wenno iti asideg ti Capernaum.—Mt 10:3; Mr 2:1, 14.
Gapuna, idiay Palestina aktibo idi ti adu a Judio nga agsingsingir iti buis. Nababa ti pangibilbilangan kadakuada dagiti kailianda, yantangay masansan a nangalikagumda iti nasursurok ngem iti pakagatadan ti buis. (Mt 5:46; Lu 3:12, 13; 19:7, 8) Ti dadduma a Judio kadawyan a liniklikanda ti boluntario a pannakitimpuyog kadagiti agsingsingir iti buis ket imbilangda ida a mairaman kadagiti tattao a pagaammo kas managbasol, agraman dagiti balangkantis. (Mt 9:11; 11:19; 21:32; Mr 2:15; Lu 5:30; 7:34) Maluksawda met kadagiti agsingsingir iti buis gapu ta agserserbida iti ganggannaet a pannakabalin, ti Roma, ken iti nasinged a pannakilanglangenda kadagiti “narugit” a Gentil. Ngarud, ti panangtrato iti maysa a ‘kabsat’ a nagbalin nga awan panagbabawina a managaramid iti dakes kas iti “maysa nga agsingsingir iti buis” kaipapananna nga awan ti boluntario a pannakitimpuyog kenkuana.—Mt 18:15-17.
Saan a pinanuynoyan ni Kristo Jesus ti panagkunniber a nagraira kadagiti agsingsingir iti buis. Nupay nadillaw iti panangaramidna iti kasta, sitatallugod a tumulong iti naespirituan kadagidiay nangiparangarang iti panagtarigagay a dumngeg kenkuana. (Mt 9:9-13; Lu 15:1-7) Iti maysa kadagiti pangngarigna, impakita ni Jesus a ti agsingsingir iti buis a sipapakumbaba a nangbigbig iti bagina kas managbasol ken nagbabawi ket nalinlinteg ngem iti Fariseo a sipapannakkel a nangmatmat iti bagina kas nalinteg. (Lu 18:9-14) Ket dagiti napakumbaba, agbabbabawi nga agsingsingir iti buis (kas kada Mateo ken Zaqueo) nailiniada maipaay iti pannakaikameng iti Pagarian ti langlangit.—Mt 21:31, 32.