Ræðið um kynferðismál við börnin ykkar

KYNLÍF blasir alls staðar við — í sjónvarpinu, bíómyndum og í auglýsingum út um allt. Það virðist sem allir megi tala um það sín á milli nema foreldrar og börn. Michael, sem er 16 ára unglingur í Kanada, segir: „Ég vildi óska að foreldrar vissu hvað það er vandræðalegt og stressandi að ræða við þá um kynferðismál. Það er auðveldara að tala við vinina um það.“

Margir foreldrar eru jafn feimnir við að brydda upp á málefninu. Í bók sinni Beyond the Big Talk segir heilbrigðisráðgjafi að nafni Debra W. Haffner: „Margir foreldrar hafa sagt mér að þeir hafi keypt bók um gelgjuskeiðið og kynferðismál, skilið hana eftir inni í herbergi táningsins og aldrei rætt málið frekar.“ Hún segir að skilaboðin séu skýr: „Við viljum að þú þekkir líkama þinn og vitir það sem þarf um kynlíf en við viljum samt ekki ræða það við þig.“

Ef þú ert foreldri þarftu að taka öðruvísi á málum. Það er mjög mikilvægt að þú talir augliti til auglitis við börnin um kynferðismál. Hér á eftir eru nefndar þrjár ástæður fyrir því:

1. Hugmyndir fólks um kynlíf hafa breyst. „Kynlíf er ekki lengur hægt að skilgreina einfaldlega sem kynmök hjóna,“ segir tvítugur maður að nafni Jakob. „Nú er talað um munnmök, endaþarmsmök, netkynlíf og jafnvel kynferðisleg smáskilaboð eða myndir í gegnum símann.“

2. Börnin þín fá líklega rangar upplýsingar um kynlíf mjög snemma á ævinni. „Þau eiga eftir að heyra um kynlíf um leið og þau byrja í skóla,“ segir móðir að nafni Sigrún, „og þau fá ekki að heyra þau viðhorf sem þú vilt að þau hafi.“

3. Börnin þín hafa spurningar um kynferðismál en það er ólíklegt að þau hefji máls á þeim við þig. „Ég hef ekki hugmynd um hvernig ég á að byrja að tala við foreldra mína um kynlíf,“ segir Ana, sem er 15 ára stúlka í Brasilíu.

Þar sem þú ert foreldri hefur Guð lagt þér þá skyldu á herðar að fræða börnin þín um kynferðismál. (Efesusbréfið 6:4) Það getur að vísu verið vandræðalegt bæði fyrir þig og þau. En það jákvæða er að margir unglingar eru sama sinnis og Dagný en hún segir: „Við viljum frekar að foreldrar okkar fræði okkur um kynferðismál heldur en einhverjir sjónvarpsþættir eða kennarar.“ Hvernig er hægt að ræða við börnin um þetta mikilvæga málefni þótt það geti verið vandræðalegt?

Svo framarlega sem börnin þín alast ekki upp í algerri einangrun heyra þau um kynlíf strax á unga aldri. Og enn verra er að á þessum „síðustu dögum“ hafa „vondir menn . . . magnast í vonskunni“. (2. Tímóteusarbréf 3:1, 13) Það er sorgleg staðreynd að mörg börn eru misnotuð kynferðislega af fullorðnum.

Þess vegna er mikilvægt að þú byrjir snemma að fræða börnin þín. „Ef þú bíður þar til þau nálgast unglingsárin getur verið að þau vilji ekki ræða opinskátt við þig vegna feimni sem einkennir gelgjuskeiðið,“ segir Renate, móðir í Þýskalandi. Best er að fræða börnin jafnt og þétt eftir því sem aldur þeirra leyfir.

Leikskólaaldur:

Kenndu þeim rétt heiti á kynfærunum og leggðu áherslu á að enginn ætti að snerta kynfæri þeirra. „Ég byrjaði að kenna syni mínum þegar hann var þriggja ára,“ segir móðir í Mexíkó að nafni Julia. „Það gerði mér verulega órótt að vita að kennarar, eldri börn og þeir sem pössuðu hann gætu gert honum mein. Hann þurfti að læra hvernig hann gæti varið sig.“

Grunnskólabörn:

Notaðu þessi ár til að bæta við þekkingu barnsins smátt og smátt. „Kannaðu landið áður en þú ræðir við barnið,“ ráðleggur Pétur sem á sjálfur barn. „Athugaðu hvað barnið veit nú þegar og hvort það vill vita meira. Ekki þvinga barnið út í umræður. Þær koma að öllum líkindum eðlilega ef þú notar reglulega tíma með börnunum.

Unglingar:

Nú er kominn tími til að fullvissa þig um að barnið þitt hafi næga þekkingu á kynferðismálum, bæði líkamlegum, tilfinningalegum og siðferðislegum þáttum þeirra. „Strákar og stelpur í skólanum mínum eru farin að sofa hjá,“ segir Ana, sem vitnað var í áður í greininni. „Mér finnst ég þurfa að hafa vissa þekkingu á kynferðismálum þó að það geti verið vandræðalegt að ræða um kynlíf. Þetta er samt eitthvað sem ég þarf að vita sem kristin manneskja.“c

Varnaðarorð: Táningar hika stundum við að spyrja spurninga af ótta við að foreldrarnir gruni þá um ranga hegðun. Þetta var reynsla Stefáns: „Sonur okkar færðist undan því að ræða um kynferðismál,“ segir hann. „En við komumst að því síðar að honum fannst við tortryggja hann. Við gerðum honum ljóst að við værum ekki að ræða þessi mál vegna þess að við hefðum hann grunaðan um eitthvað. Við vildum bara vera viss um að hann gæti varast spillandi áhrif.“

Að tala við börnin þín um kynferðismál getur að vísu verið með því óþægilegasta sem þú gerir sem foreldri. En það er vel þess virði. Móðir að nafni Díana segir: „Með tímanum hættir það að vera jafn vandræðalegt, og það getur jafnvel styrkt samband þitt við barnið að tala við það um kynferðismál.“ Stefán, sem vitnað var í áður, tekur í sama streng: „Það verður auðveldara að ræða feimnismál eins og kynlíf ef maður kemur því upp í vana að ræða opinskátt um öll mál sem koma upp í fjölskyldunni,“ og hann bætir við: „Að tala um kynferðismál verður alltaf svolítið vandræðalegt, en opinská samskipti eru lífæð heilbrigðrar fjölskyldu.“