Ẹme Ekuhọ

1, 2. Fikieme o rọ gwọlọ nọ ma re wo ẹrọwọ? Kẹ oriruo.

ẸRỌWỌ. Ẹrọwọ yọ oware nọ u woma gaga, onọ u fo nọ ohwo kpobi o re wo. Rekọ nọ a tẹ fodẹ ẹrọwọ, oware ofa nọ o rẹ ze omai iroro họ: “Ẹkpata.” O rrọ ere keme otẹrọnọ ma wo ẹrọwọ họ, o gwọlọ nọ ma re woi kpata kpata. Yọ otẹrọnọ ma wo ẹrọwọ, o gwọlọ nọ ma re ru ẹrọwọ mai ga ababọ oke oraha. Fikieme?

² Dae rehọ iẹe nọ whọ be nya udhude ulogbo jọ vrẹ. Uruame u bi kpe owhẹ gaga. Nọ whọ tẹ ruẹ amame jọ, whọ rẹ daoma ru re uvo o siẹe ba ekpe. U te no ere no, whọ rẹ daoma gwọlọ eria efa nọ ame ọ rrọ evaọ edhere na re whọ sae ruẹ ame da bẹsenọ who re te oria nọ whọ be nya. Nẹnẹ, ma be rria akpọ nọ ọ wọhọ udhude, onọ ahwo buobu a be jọ gọ Jihova ha, akpọ nọ ahwo a jọ wo ẹrọwọ họ, yọ ahwo nọ a wo ẹrọwọ a rẹ yọroma re ẹrọwọ rai ọ seba ewhrehe. Ababọ ẹrọwọ nọ ma re wo, ma rẹ sae nyusu kugbe Jihova ha, wọhọ epanọ ma rẹ sae rria ababọ ame he na.—Rom 1:17.

 3. Eme Jihova ọ k’omai re o bọ ẹrọwọ mai ga, kọ eware ivẹ vẹ ma rẹ kareghẹhọ?

³ Jihova ọ riẹ epanọ o roja te re ma wo ẹrọwọ, ọ tẹ jẹ riẹ epanọ o bẹ te re ma wo ẹrọwọ je kru ẹrọwọ mai nẹnẹ. Oyejabọ nọ ọ rọ kẹ omai iriruo nọ ma rẹ rọ aro kele na. Jihova ọ rọ Pọl ukọ na kere nọ: ‘Wha rehọ aro kele enọ e rehọ fiki odiri gbe ẹrọwọ reuku eyaa na.’ (Hib. 6:12) Oyejabọ nọ ukoko Jihova o be rọ tuduhọ omai awọ nọ ma daoma rọ aro kele iriruo ezae avọ eyae nọ i wo ẹrọwọ, wọhọ enọ ma ta kpahe evaọ obe nana. Eme u fo nọ ma re ru enẹna? Joma kareghẹhọ eware ivẹ nana: (1) o gwọlọ nọ ma rẹ bọ ẹrọwọ mai ga; (2) o gwọlọ nọ ma re roro kpahe ẹruore mai ẹsikpobi.

 4. Ẹvẹ Setan o ro dhesẹ nọ ọ gwọlọ nọ ohwo ọvo o wo ẹrọwọ họ, kọ fikieme ozọ u gbe ro mu omai hi?

⁴ Hae bọ ẹrọwọ ra ga. Ohwo jọ ọ riẹ nọ ọ gwọlọ nọ ma wo ẹrọwọ vievie he, ọye họ Setan. Ọye o bi su akpọ na yọ o bi ru ei bẹbẹ kẹ ahwo re a kru ẹrọwọ rai. Ọ ga vi omai thethabọ. Kọ u fo re ma ruawa nọ ma te sai kru ẹrọwọ mai hi? Vievie! Jihova yọ Ogbẹnyusu ohwo kpobi nọ ọ gwọlọ kru ẹrọwọ riẹ. Ọ kẹ omai imuẹro nọ o ti fi obọ họ k’omai fi Ẹdhọ kparobọ je tube ru ei dhẹ no abotọ mai. (Jem. 4:7) Ma rẹ sai fi ei kparobọ nọ ma tẹ be hae bọ ẹrọwọ mai ga kẹdẹ kẹdẹ. Ẹvẹ ma sai ro ru ere?

 5. Eme o fi obọ họ kẹ ezae gbe eyae nọ a fodẹ evaọ Ebaibol na wo ẹrọwọ? Ru ei vẹ.

⁵ Wọhọ epanọ ma wuhrẹ no na, ahwo nọ a wo ẹrọwọ nọ a ta kpahe evaọ Ebaibol na, orọnikọ a yẹ ai avọ ẹrọwọ họ. Oghẹrẹ uzuazọ nọ a yeri o kẹ imuẹro nọ ẹzi ọfuafo Jihova o re fi obọ họ kẹ ohwo wo ẹrọwọ. (Gal. 5:22, 23) A lẹ kẹ obufihọ, Jihova o te fi bọ họ kẹ ae bọ ẹrọwọ rai ga. Joma rọ aro kele ai, re ma jẹ hae kareghẹhọ nọ Jihova ọ rẹ rọ ẹzi ọfuafo riẹ kẹ enọ e yare riẹ je bi ru lele elẹ rai. (Luk 11:13) Kọ oware ofa o riẹ nọ ma rẹ sai ru?

 6. Ẹvẹ ma sai ro wo erere vọvọ no isase Ebaibol mai ze?

⁶ Evaọ obe nana, umutho ahwo jọ ọvo ma fodẹ evaọ usu ahwo nọ a wo ẹrọwọ na. Amọfa buobu a riẹ nọ i wo ẹrọwọ. (Se Ahwo Hibru 11:32.) U fo re ma romatotọ se kpahe ahwo nana ọvuọvo je wuhrẹ no oriruo rai ze. Ma tẹ varioma se iku ahwo nana evaọ Ebaibol na, o te bọ ẹrọwọ mai ga ha. Re ma wo erere vọvọ no isase Ebaibol mai ze, u fo nọ ma rẹ romatotọ ru ekiakiẹ kpahe eware nọ ma se gbe ahwo nọ a ta kpahe evaọ iku na. Ma tẹ be hae kareghẹhọ nọ ezae gbe eyae nọ a gbiku rai fihọ Ebaibol na a gba ha “wọhọ epanọ marọ na,” u ti fi obọ họ kẹ omai rọ aro kele ai. (Jem. 5:17) Ma sae riẹ epanọ o jarae oma keme ọkpọ ebẹbẹ nọ i bi te omai nẹnẹ na i te rai re.

7-9. (a) O hae jọnọ ahwo nọ a gbiku rai fihọ Ebaibol na a rẹ sae gọ Jihova wọhọ epanọ ma be gọe nẹnẹ na, ẹvẹ o hae jarae oma? (b) Fikieme ma re ro ru eware nọ e rẹ lẹliẹ ẹrọwọ mai ga?

⁷ Iroro nọ ma rẹ jẹ gbe eware nọ ma re ru e rẹ jẹ lẹliẹ ẹrọwọ mai ga. Uzẹme na họ, “orọwọ nọ u wo iruo ho u whu no.” (Jem. 2:26) Dai roro epanọ eva e hae te were ezae avọ eyae nọ ma wuhrẹ kpahe na te o hae jọnọ Jihova ọ kẹ rai ọkpọ iruo nọ ọ kẹ omai nẹnẹ na.

⁸ Wọhọ oriruo, eva e hae te were Abraham gaga o hae jọnọ ọ sai kuomagbe idibo Jihova gọe evaọ emamọ Egwa Uvie gbe Egwa Okokohọ nọ a rẹ jọ romatotọ ta kpahe eyaa Ọghẹnẹ nọ ọ jẹ kparo ruẹ “eva ugbo” na, ukpenọ ọ rẹ gọ Jihova evaọ agbada-idhe nọ ọ rọ itho bọ fihọ udhude. (Se Ahwo Hibru 11:13.) Roro epanọ o hae jọ Elaeja oma re ọ wha ovuẹ udhedhẹ se ahwo, onọ o rẹ kẹ ae omosasọ gbe ẹruore, ukpenọ o re kpe izerẹ iyoma Ebale na jẹ gọ Jihova evaọ otọ esuo ovie ọgeva. Evaọ uzẹme, eva e hae te were ezae gbe eyae nọ a fodẹ evaọ Ebaibol na gaga o hae jọnọ a sae gọ Jihova evaọ oghẹrẹ nọ ma be rọ gọe nẹnẹ na.

⁹ Fikiere joma gbẹ hai ru eware ezi re ẹrọwọ mai ọ ruẹse ga. Nọ ma te bi ru ere, yọ ma be rọ aro kele iriruo ahwo nọ a wo ẹrọwọ nọ a gbiku rai fihọ Ebaibol na. Wọhọ epanọ ma ta evaọ ẹme emuhọ obe na, ahwo nana a te jọ egbẹnyusu ekpekpe mai. Mai woma na, usu yena o te ga viere evaọ obaro kẹle na.

10. Eme ọ te wha evawere se omai evaọ Aparadase?

¹⁰ Kareghẹhọ ẹruore nọ who wo ẹsikpobi. N’otọ avọ otọ ze ezae gbe eyae nọ i wo ẹrọwọ a jẹ tẹrovi ẹruore nọ Ọghẹnẹ ọ kẹ rai. Kọ who bi ru ere? Wọhọ oriruo, dai roro epanọ eva e te were owhẹ te nọ whọ te ruẹ idibo Ọghẹnẹ nọ i wo ẹrọwọ nọ a te kpare ze evaọ etoke “ẹkparomatha enọ ikiete” na. (Se Iruẹru Ikọ Na 24:15.) Didi enọ whọ te gwọlọ nọ ae?

11, 12. Evaọ akpọ ọkpokpọ na, enọ vẹ whọ rẹ sae nọ (a) Ebẹle? (b) Noa? (c) Abraham? (d) Rut? (e) Abigẹle? (f) Ẹsta?

¹¹ Whọ tẹ ruẹ Ebẹle, whọ sae nọe kpahe oghẹrẹ nọ ọsẹgboni riẹ a jọ. Hayo whọ sae nọe nọ: “Kọ whọ ta ẹme kẹ ikọ-odhiwu nọ i je rroro ọgbọ Idẹn na? Kọ a kpọ owhẹ unu?” Whọ sae nọ Noa nọ: “Kọ ozọ egwara na i je mu owhẹ? Kọ ẹvẹ whọ sae rọ rẹrote erao na kpobi evaọ etoke nọ a rọ jọ evaọ okọ na?” Whọ tẹ ruẹ Abraham, whọ sae nọe nọ: “Kọ Shẹm ọ jọ uzuazọ evaọ oke ra? Ono o wuhrẹ owhẹ kpahe Jihova? Kọ o jọ bẹbẹ kẹ owhẹ re who no ẹwho Ọr?”

¹² Ofariẹ, u wo enọ nọ whọ rẹ sae nọ eyae nọ i wo ẹrọwọ nọ a te kpare ze. Whọ sae nọ ae nọ, “Rut, eme ọ wọ owhẹ salọ nọ wọ rẹ gọ Jihova?” “Abigẹle, kọ ozọ u je mu owhẹ nọ whọ jẹ ta kẹ Nebale kpahe obọ nọ who fihọ kẹ Devidi?” “Ẹsta, eme ọ via kẹ owhẹ avọ Mọdekae nọ eware nọ a gbiku rai kpahe owhai evaọ Ebaibol na e via vrẹ no?”

13. (a) Didi enọ ahwo nọ a te kpare ze a te nọ owhẹ? (b) Ẹvẹ o rẹ jọ owhẹ oma nọ who te roro te epanọ whọ te rọ ruẹ idibo Ọghẹnẹ oke anwae?

¹³ Ezae gbe eyae nọ i wo ẹrọwọ na a sai wo enọ buobu nọ a te nọ owhẹ re. Eva e te were omai gaga re ma vuẹ ae epanọ edẹ urere na e jọ gbe oghẹrẹ nọ Jihova ọ rọ ghale ahwo riẹ evaọ oke obẹbẹ yena. Ababọ avro, akpọ o ti gbe ai unu nọ a ti yo kpahe oghẹrẹ nọ Jihova o ro ru eyaa riẹ kpobi gba. Evaọ akpọ ọkpokpọ na, ma gbẹ te lahiẹ oma roro kpahe idibo Ọghẹnẹ oke anwae he keme a rẹ te jọ kugbe omai. Fikiere, daoma ra kpobi re whọ riẹ kpahe ahwo yena ziezi. Rọ aro kele ẹrọwọ rai. Joma kuomagbe egbẹnyusu iyoyou mai nana gọ Jihova bẹdẹ bẹdẹ.