Kọ Whọ Riẹ?

Okevẹ ebuẹva-isi na a rọ nyae ruẹ Jesu?

Ma jọ ikere usiuwoma Matiu se nọ “ahwo nọ a wo areghẹ [kpahe isi] a te no obọ ovatha-ọre” ze te ruẹ Jesu, avọ ekẹ nọ a wha sei. (Matiu 2:1-12) Ebaibol e vuẹ omai unu ebuẹva-isi nọ e nyae ruẹ Jesu na ha, yọ ugogo oware ovo o riẹ hẹ nọ o kẹ imuẹro inọ imasa a jọ wọhọ epanọ ahwo buobu a rẹ ta na; yọ a se edẹ rai gbe he.

New International Version Study Bible o ta kpahe Matiu 2:11 inọ: “Wo ohẹriẹ no epanọ ahwo a rọwo, orọnikọ aso nọ a ro yẹ Jesu nọ ọ rọ jọ etehe-ọrẹ-erao nọ ithuru-igodẹ na e rọ nyae rue riẹ na oye ebuẹva-isi na e rọ nya ha. Emera jọ e ruemu no taure a tẹ te nyae ruẹ Jesu evaọ obọ ‘uwou’ rai nọ o te ‘ọmọ-adobọ’ no.” Ma riẹ nọ onana uzẹme keme evaọ okenọ Herọd ọ jẹ gwọlọ ọmọ na kpe, ọ kẹ uzi inọ a kpe emezae ikpe ivẹ kpotọ evaọ ubrotọ Bẹtlẹhẹm soso. Ọ fodẹ unuikpe yena fiki epaọ oware nọ “ọ rehọ ẹrera jọ obọ ahwo nọ a wo areghẹ [kpahe isi] na riẹ.”—Matiu 2:16.

O hae jọnọ aso nọ a ro yẹ Jesu ebuẹva-isi na a rọ nyae rue riẹ jẹ rehọ igoru gbe ekẹ eghaghae efa ru ei ọghọ, Meri oni riẹ ọ hae te rọ evra esese ivẹ ọvo ru akpẹwẹ hẹ evaọ ẹdẹ avọ 40 nọ a wọ Jesu kpohọ obọ etẹmpol evaọ Jerusalẹm. (Luk 2:22-24) Onana yọ ọruẹrẹfihotọ nọ a jọ Uzi na fihọ kẹ imiwhrori nọ obọ rai o sai te ogodẹ hẹ. (Iruo-Izerẹ 12:6-8) Dede na, o wọhọ nọ ekẹ nana e nyaze evaọ ẹruoke nọ uviuwou na a je ro kpohọ obọ Ijipti, nọ u gine fi obọ họ kẹ ae gaga evaọ obei.—Matiu 2:13-15.

Fikieme o rọ rehọ edẹ ene re Jesu o te te oria nọ a ki Lazarọs fihọ?

O wọhọ nọ Jesu ọ fake ruẹrẹ onya na ere. Fikieme ma sae rọ ta ere? Muẹrohọ ikuigbe nọ e rrọ obe Jọn uzou avọ 11.

Nọ Lazarọs, ogbẹnyusu Jesu nọ ọ jẹ rria Bẹtani, o kie ẹyao, inievo-emetẹ riẹ a te vi uwou se Jesu. (Owọ avọ 1-3) No oria nọ Jesu ọ jọ evaọ okioye na te Bẹtani o rẹ rehọ ole edẹ ivẹ. (Jọn 10:40) U muẹro inọ okenọ ovuẹ ẹyao na u te Jesu obọ okioye Lazarọs o ro whu. Kọ eme Jesu o ru? Ọ “daji oria nọ ọ jọ edẹ ivẹ,” kẹsena ọ tẹ ruọ edhere kpobọ Bẹtani. (Owọ avọ 6, 7) Nọ ọ daji oria nọ ọ jọ edẹ ivẹ jẹ rọ edẹ ivẹ nya edhere na, u ru nọ o ro te oria uki na nọ edẹ ene e ruemu no anwẹnọ Lazarọs o ro whu.—Owọ avọ 17.

Omoke jọ nọ u kpemu, Jesu ọ kpare ahwo no uwhu ze isiava—ojọ nọ ohwo na ọ nwani whu no, orọ avivẹ kọ nọ a jẹ wọ ori nyai ki. (Luk 7:11-17; 8:49-55) Ahwo jọ a sai roro nọ, kọ ọ sae kpare ohwo nọ o whu te edẹ ene nọ o muhọ egbo no ziọ uzuazọ? (Owọ avọ 39) O rrọ oware nọ a re muẹrohọ inọ obe jọ nọ a kere kpahe Ebaibol na o ta inọ otujọ evaọ udevie ahwo Ju a rọwo nọ ẹruore ọ rẹ gbẹ jọ họ kẹ “ohwo nọ o whu te edẹ ene no; keme o re muhọ egbo no, yọ ẹzi riẹ, onọ a rọwo inọ o re kpenẹ avọ enẹ evaọ ehru ori na ọ rẹ nyawa no.”

O tẹ rrọ nọ ahwo jọ evaọ usu enọ e rrọ oria uki na a wo avro vẹre, a be te ruẹ inọ Jesu o wo ogaga vi uwhu. Nọ Jesu o dikihẹ aro uki nọ a ghelie utho no na, o te bo nọ: “Lazarọs, nya via.” Ẹsiẹvo na, “ọnọ o whu no na, ọ tẹ nya via.” (Owọ avọ 43, 44) Ẹkparomatha họ uvi ẹruore nọ ọ rrọ kẹ enọ i whu no, orọnikọ uwuhrẹ erue na ha inọ ohwo o wo ẹzi hayo ẹwẹ nọ o re whu hu.—Izikiẹl 18:4; Jọn 11:25.