Oware nọ O rọ Gba Omai Họ nọ Ma rẹ Jọ Ọrẹri

 1. Ẹvẹ obe Iruo-Izerẹ o sai ro fiobọhọ kẹ omai?

EVAỌ Ebaibol na soso, a jọ obe Iruo-Izerẹ fodẹ ọrẹri hayo ẹfuọ bu vi eria efa kpobi. Nọ Jihova ọ gwọlọ nọ idibo riẹ kpobi a rẹ jọ ọrẹri na, ma te wo otoriẹ eware nọ e rrọ obe Iruo-Izerẹ na ziezi u ti fiobọhọ kẹ omai daoma jọ ọrẹri hayo fuafo ẹsikpobi.

 2. Didi eware jọ e rrọ obe Iruo-Izerẹ?

² Mosis o kere obe Iruo-Izerẹ na, yọ obe Ebaibol nana o rrọ abọjọ “ikereakere na kpobi” nọ e rẹ kẹ erere na. (2 Tim. 3:16) A tẹ ghale unuẹse nọ odẹ-oma Ọghẹnẹ, Jihova, o romavia evaọ Ikereakere Hibru ọsosuọ, o romavia te isiakpe evaọ uzou ovuovo orọ obe Iruo-Izerẹ na. Ma tẹ riẹ oware nọ obe Iruo-Izerẹ o ta kpahe o te bọ omai ga nọ ma te rọ whaha eware nọ e rẹ sae wha ekela se odẹ Ọghẹnẹ. (Izerẹ 22:32) Ẹme na, “Mẹ họ ỌNOWO na” nọ o romavia unuẹse buobu na o rẹ kareghẹhọ omai nọ o gwọlọ nọ ma re yoẹme kẹ Ọghẹnẹ ẹsikpobi. Evaọ uzoẹme nana gbe onọ o rrọ aro na, ma ti wuhrẹ kpahe obọdẹ eware jọ nọ e rrọ obe Iruo-Izerẹ na, obe Ebaibol nọ o rrọ okẹ nọ u no obọ Ọghẹnẹ ze nọ o rẹ sai fiobọhọ kẹ omai jọ fuafo evaọ egagọ Ọghẹnẹ.

3, 4. Eme ẹwozẹ nọ a rọ ame wozẹ Erọn avọ emezae riẹ na u dikihẹ kẹ? (Rri uwoho nọ o rrọ emuhọ uzoẹme na.)

³ Se Iruo-Izerẹ 8:​5, 6. Jihova ọ salọ Erọn re ọ jọ ozerẹ okpehru kẹ orẹwho Izrẹl, ọ tẹ jẹ salọ emezae riẹ re a jọ izerẹ kẹ orẹwho na. Erọn o dikihẹ kẹ Jesu Kristi, emọ riẹ i te dikihẹ kẹ Ileleikristi nọ a rọ ẹzi wholo. Nọ o rrọ ere na, kọ Erọn nọ a rọ ame wozẹ fo na u dhesẹ nọ a wozẹ Jesu re? Ijo, keme Jesu ọ jọ ọrahauzi hi yọ ọ ‘kare afuẹwẹ,’ fikiere o du gwọlọ ẹwozẹ hẹ. (Hib. 7:26; 9:14) Dede na, Erọn nọ a wozẹ fo na o riobọ kpohọ ẹfuọ Jesu gbe ẹrẹreokie riẹ. Kọ eme emezae Erọn nọ a rọ ame wozẹ na u dikihẹ kẹ?

⁴ Emezae Erọn nọ a rọ ame wozẹ na o riobọ kpohọ erufuọ otu nọ a salọ evaọ otọakpọ obonẹ nọ a te jọ ọkwa izerẹ evaọ obọ odhiwu. Kọ ame-ọhọ otu nana nọ a salọ na u w’obọ kugbe emọ Erọn nọ a rọ ame wozẹ na? Ijo, ame-ọhọ o re si izieraha no ho, ukpoye, u dhesẹ nọ ohwo na ọ roma mudhe kẹ Jihova Ọghẹnẹ no ghelọ oware kpobi nọ o rẹ via kẹhẹ. “Ẹme” a rọ wozẹ Ileleikristi nọ a rọ ẹzi wholo na, yọ onana u dhesẹ nọ a rẹ rọ eva rai kpobi fi iwuhrẹ Kristi h’iruo. (Ẹf. 5:​25-27) A tẹ rọ enẹ ru ai fo. Kọ ẹvẹ kpahe “igodẹ efa” na?​—⁠Jọn 10:⁠16.

 5. Fikieme ma sae rọ ta nọ a be rọ Ẹme Ọghẹnẹ wozẹ otu igodẹ efa na fo?

⁵ Orọnikọ emezae Erọn a dikihẹ kẹ “otu obuobu” igodẹ efa Jesu na ha. (Evia. 7:⁠9) Kọ Ẹme Ọghẹnẹ ọvona a bi ro ru utu ahwo nana nọ a họ-ame na fo re? Ee. Okenọ otu nọ o wo ẹruore otọakpọ a te se Ebaibol na jẹ ruẹ epanọ azẹ Jesu nọ o hwẹ fiki izieraha mai na ọ ghare te, u bi ru ai fi ẹrọwọ họ eware nọ a se na jẹ gọ Ọghẹnẹ “taso tuvo.” (Evia. 7:​13-15) Ileleikristi nọ a rọ ẹzi wholo gbe otu igodẹ efa na nọ a be rọ Ẹme Ọghẹnẹ ru fo n’oke t’oke na u ru nọ a be rọ daoma “yọrọ uruemu ezi” ẹsikpobi. (1 Pita 2:12) Eva e rẹ were Jihova gaga nọ ọ tẹ be ruẹ ẹfuọ gbe okugbe nọ Ileleikristi nọ a rọ ẹzi wholo na avọ igodẹ efa na a wo, nọ a be romakpotọ yoẹme kẹ ithubro Othuru-igodẹ rai na, Jesu Kristi.

 6. Oghẹrẹ oma-okiẹriwo vẹ o rẹ sae kẹ erere?

⁶ Izerẹ Izrẹl nọ o gbahọ nọ a rẹ jọ fuafo evaọ ugboma na u wo obọdẹ otofa kẹ omai idibo Jihova nẹnẹ. Ahwo nọ ma be hai wuhrẹ Ebaibol kugbe a bi muẹrohọ nọ oria egagọ mai o rrọ fuafo, yọ osẹ mai o be hae jọ fuafo kpatiẹ. O make rrọ ere na, ẹfuọ utu izerẹ Izrẹl u re fiobọhọ kẹ omai riẹ inọ o gwọlọ nọ ohwo kpobi nọ ọ be gadiẹ kpohọ ugbehru egagọ Jihova o re wo “eva efuafo.” (Se Olezi 24:​3, 4; Aiz. 2:​2, 3.) O gwọlọ nọ eva, iroro gbe ugboma nọ a wozẹ fo no ma rẹ rọ gọ Ọghẹnẹ ọfuafo mai na. Onana u dhesẹ nọ ma rẹ kiẹ omamai riwi n’oke t’oke, ma ve je ru inwene nọ u fo re ma sae jọ fuafo nọ ma tẹ jọ omamai muẹrohọ eware jọ nọ i fo ho. (2 Kọr. 13:⁠5) Wọhọ oriruo, nọ oniọvo nọ ọ họ-ame no o te bi keke aro fihọ rri ifoto ẹbẹba, u fo nọ ọ rẹ nọ omariẹ nọ, ‘Kọ mẹ be rọ uruemu nana dhesẹ nọ mẹ rrọ fuafo?’ Kẹsena ọ vẹ gwọlọ obufihọ re ọ ruẹ nọ ọ whaha ekpehru uruemu nana.​—⁠Jem. 5:⁠14.

 7. Rọwokugbe oriruo nọ ọ rrọ obe Iruo-Izerẹ 8:​22-24, didi oriruo Jesu o fihotọ?

⁷ Okenọ a jẹ rọ orua izerẹ mu evaọ Izrẹl, a re kpe egbo a vẹ rọ azẹ riẹ wholo ozọ obọze, uziobọ uzou obọze, gbe uziowọ uzou owọze Erọn nọ ọ rrọ Ozerẹ Okpehru na gbe erọ emezae riẹ. (Se Iruo-Izerẹ 8:​22-24.) Azẹ nana nọ a je ro wholo ai na o jọ oka nọ u dhesẹ nọ izerẹ na a te dawo ẹgba rai re a ru iruo nọ Ọghẹnẹ ọ kẹ rai. Epọvo na re, Ozerẹ Okpehru na, Jesu Kristi, o fi emamọ oriruo h’otọ kẹ Ileleikristi nọ a rọ ẹzi wholo gbe igodẹ efa na. Okenọ ọ ziọ otọakpọ, ezọ Jesu i je yoẹme kẹ ithubro Ọghẹnẹ ẹsikpobi. Abọ riẹ o je ru oreva Jihova, yọ awọ riẹ o no edhere ẹrẹreokie ẹdẹvo ho.​—⁠Jọn 4:​31-34.

 8. Eme o gwọlọ nọ idibo Jihova kpobi a re ru hrọ?

⁸ O gwọlọ nọ Ileleikristi nọ a rọ ẹzi wholo gbe igodẹ efa erọ Jesu Kristi a rẹ rọ aro kele oriruo ẹgbakiete nọ Ozerẹ Okpehru rai na o fihotọ. O gba idibo Jihova kpobi họ nọ a re ru lele ithubro Ọghẹnẹ nọ e rrọ Ebaibol na, re a siọ ẹzi ọfuafo riẹ eva ba ẹkpọ. (Ẹf. 4:30) O gwọlọ nọ a re “ru idhere rai kpọvi.”​—⁠Hib. 12:⁠13.

 9. Eme inievo esa nọ i ru iruo kugbe Utu Ẹruorote Iruẹru Isẹri Jihova a ta, kọ ẹvẹ ẹme nọ a ta na o sai ro fiobọhọ kẹ owhẹ wo ẹzi ẹmeoyo jẹ rọ ere dhesẹ nọ whọ rrọ fuafo?

⁹ Roro kpahe ẹme inievo-emezae esa jọ nọ a wo ẹruore uzuazọ otọakpọ. Inievo-emezae esa nana a ru iruo kugbe inievo nọ e rrọ Utu Ẹruorote Iruẹru Isẹri Jihova te ikpe buobu no. Ọjọ evaọ usu rai ọ ta nọ: “Dede nọ uvẹ-ọghọ o jọ re me lele ai ru iruo, ẹsikpobi nọ mẹ jẹ hae jọ kugbe ai na u ru nọ mẹ rọ riẹ nọ inievo nana a gba ha, dede nọ a rọ ẹzi wholo ai. Ghele na, evaọ ikpe buobu nọ me ro lele ai ru iruo na, o jọ utee mẹ inọ me re yoẹme kẹ inievo nana nọ e be kobaro evaọ iruo na.” Oniọvo-ọmọzae avivẹ ọ ta nọ: “Oria ikere wọhọ obe 2 Ahwo Kọrint 10:5 nọ o ta kpahe ‘iroro nọ a re mu imu re i yoẹme kẹ Kristi’ na, i fiobọhọ kẹ omẹ nọ mẹ jẹ hai ro yoẹme kẹ otu nọ ọ be kobaro evaọ iruo Uvie na. Onana họ ẹmeoyo nọ o no udu ze.” Oniọvo avesa ọ ta nọ: “Re ohwo o you oware nọ Jihova o you, mukpahe oware nọ o mukpahe, lele ekpọvio riẹ n’oke t’oke je ru oware nọ o rẹ were iẹe ẹsikpobi u dhesẹ nọ ọ rẹ romakpotọ kẹ ukoko riẹ gbe utu ahwo nọ ọ be rọ wha ẹjiroro riẹ haro evaọ otọakpọ.” Oniọvo nana ọ kareghẹhọ nọ okejọ nọ u kpemu, Nathan Knorr nọ ọ jọ omọvo Utu Ẹruorote Iruẹru Isẹri Jihova uwhremu na, ọ rọwo eware jọ nọ a kere fihọ Uwou-Eroro ọ 1925 nọ u wo uzoẹme na, “Birth of the Nation,” dede nọ otujọ o wo avro kpahe ae. Ẹzi ẹmeoyo nana nọ Brọda Knorr o wo na o were oniọvo na gaga. Who te roro didi kpahe ẹme nọ inievo-emezae esa na a ta na, o rẹ sai fiobọhọ kẹ owhẹ wo ẹzi ẹmeoyo, jẹ rọ ere dhesẹ nọ whọ rrọ fuafo.

10. Ẹvẹ uzi Ọghẹnẹ kpahe azẹ nọ ma re koko u wuzou kẹ omai te?

¹⁰ Se Iruo-Izerẹ 17:10. Jihova o jie uzi kẹ ahwo Izrẹl nọ a re “azẹ” hẹ. Fikiere, o gba Oleleikristi kpobi họ nọ ọ rẹ kẹnoma kẹ azẹ, te ọrọ arao hayo ọrọ ohwo-akpọ. (Iruẹru 15:​28, 29) Avro ọ riẹ hẹ, ma rẹ ta nọ othohwowa nọ ma tẹ rọ ezọ yo oware jọ nọ o rẹ sae whae ze nọ Ọghẹnẹ ‘o je mukpahe omai’ hayo si omai no ukoko riẹ. Ma you Jihova yọ ma gwọlọ yoẹme kẹe. Nọ oware jọ o tẹ be make via kẹ omai nọ u fi uzuazọ mai họ ọza, ma gba riẹ mu nọ ma rẹ rọwo ho nọ otu nọ ọ riẹ Jihova ha, nọ a be daezọ izi riẹ hẹ a tẹ be gwọlọ tẹzẹ omai ru oware nọ u fo ho. Ẹhẹ, o rrọ irẹro mai inọ a ti se omai ẹkoko fiki azẹ nọ ma re se fihọ oma ha na, rekọ ma salọ nọ ma re yoẹme kẹ Ọghẹnẹ. (Jud 17, 18) Eriwo vẹ kpahe ẹme nana o ti fiobọhọ kẹ omai dadamu ọtamuo mai inọ ma rẹ re azẹ vievie he hayo se azẹ fihọ oma ha?​—⁠Izie. 12:⁠23.

11. Fikieme ma sae rọ ta nọ azẹ nọ a jẹ hai ro ru iruo evaọ Ẹdẹ Omavoro orọ ẹsiẹvo ẹgbukpe na o jọ iruẹru egagọ gheghe he?

¹¹ Azẹ nọ ozerẹ okpehru Izrẹl ọ jẹ hai ro ru iruo evaọ Ẹdẹ Omavoro ẹsiẹvo ẹgbukpe na u re fiobọhọ kẹ omai riẹ epanọ Ọghẹnẹ o rri azẹ. Oware jọ nọ u wuzou gaga ọvo a jẹ hae rọ azẹ ru. O jọ rọkẹ oma-uvoro otu nọ ọ thuzi Jihova jẹ be gwọlọ erọvrẹ riẹ. A jẹ hae frẹ azẹ eruẹ gbe ọrọ ẹwe ku oria jọ evaọ obaro gbe oria jọ kẹle ururo etehe-ọvọ na. (Izerẹ 16:​14, 15, 19) Azẹ nana nọ a rẹ frẹ ku eria itienana u re ru nọ Jihova ọ rẹ rọ re ohrọ ahwo Izrẹl jẹ rọ izieraha rai vrẹ rai. U te no ere no, Jihova o jie uzi kẹ ahwo Izrẹl nọ, otẹrọnọ ohwo jọ o kpe arao nọ ọ gwọlọ re, o re ku azẹ riẹ ku otọ kẹsena ọ vẹ tọ ẹkpẹ ruru azẹ na, “keme eva azẹ uzuazọ arao kpobi orọ.” (Izerẹ 17:​11-14) Kọ enana kpobi e jọ iruẹru egagọ gheghe? Ijo. Azẹ nọ a jẹ hai ro ru iruo evaọ Ẹdẹ Omavoro na gbe uzi nọ Jihova o jie inọ a hai ku azẹ arao ku otọ na e rọwokugbe uzi nọ Jihova o jie kẹ Noa avọ emọ riẹ kpahe azẹ. (Emu. 9:​3-6) Jihova Ọghẹnẹ ọ ghọ azẹ nọ a rẹ re hayo rehọ fihọ oma. Eme onana u dhesẹ kẹ Ileleikristi?

12. Ẹvẹ ileta nọ Pọl ukọ na o kere se Ileleikristi obọ Hibru u ro dhesẹ nọ azẹ o w’obọ kugbe erọvrẹ izieraha?

¹² Nọ Pọl ukọ na o je kere se Ileleikristi obọ Hibru, ọ ta kpahe ẹgba nọ azẹ o re ro ru ohwo fo inọ: “Wọhọ epanọ uzi o rọ azẹ o re ru eware kpobi fua, keme ababọ azẹ-ohwẹ ẹrọvrẹ izieraha ọ rẹ jọ họ.” (Hib. 9:22) Pọl ukọ na ọ tẹ jẹ ta nọ, dede nọ idhe nọ a rẹ rehọ azẹ erao dhe e jọ ghaghae kẹ emọ Izrẹl, e jẹ hae kareghẹhọ ae nọ ae omarai yọ erahaizi, gbe inọ o gbẹ gwọlọ oware ofa jọ nọ u vi ere nọ u re si izieraha rai n’otọ riẹriẹriẹ. Ẹhẹ, izi nọ Ọghẹnẹ o jie kẹ ahwo Izrẹl na e jọ “uwoho eware iwoma nọ e be tha evaọ ẹta uvi eware enana.” (Hib. 10:​1-4) Kọ ẹvẹ a te sae rọ rehọ izieraha vrẹ ahwo riẹriẹriẹ?

13. Ẹvẹ o rrọ owhẹ oma inọ Jesu ọ rehọ aghare azẹ riẹ nọ o hwẹ se Jihova?

¹³ Se Ahwo Ẹfẹsọs 1:⁠7. Idhe ẹtanigbo Jesu nọ ọ ‘rehọ oma riẹ kẹ omai’ na i wo otofa ulogbo kẹ ohwo kpobi nọ o you rie gbe Ọsẹ obọ odhiwu riẹ. (Gal. 2:20) Ghele na, oware nọ Jesu o ru okenọ o whu jẹ kparoma kpobọ odhiwu no oye u si omai no igbo uzioraha, onọ u ru rie lọhọ nọ a be sae rọ rehọ izieraha mai vrẹ omai. Uzi nọ Ọghẹnẹ ọ rọ Mosis jie kẹ orẹwho Izrẹl kpahe Ẹdẹ Omavoro na o riobọ kpohọ oware nana nọ Jesu o rugba na. Evaọ Ẹdẹ Omavoro, ozerẹ okpehru na ọ rẹ rehọ azẹ arao na jọ nọ a ro dheidhe na kpohọ Ọrẹri Erẹri evaọ uwou-udhu egagọ Ọghẹnẹ, kẹsena ọ vẹ rehọ iẹe no etẹe kpohọ etẹmpol Solomọn ro se Ọghẹnẹ, wọhọ ẹsenọ o bi fi ei họ aro Ọghẹnẹ. (Izerẹ 16:​11-15) Ere ọvona re, Jesu ọ wha aghare azẹ riẹ nọ o ro dheidhe kpobọ odhiwu se Jihova. (Hib. 9:​6, 7, 11-14, 24-28) Eva e be were omai gaga inọ a be rọ izieraha mai vrẹ omai, yọ ma wo obruoziẹ-iroro ọfuafo fiki ẹrọwọ nọ ma fihọ azẹ Jesu Kristi nọ o hwẹ.

14, 15. Fikieme u ro wuzou re ma wo otoriẹ uzi nọ Jihova o jie kpahe azẹ je koko iei?

¹⁴ Kọ enẹna, whọ gbẹ riẹ ziezi no kpahe oware nọ o soriẹ nọ Jihova o ro jie uzi nọ ma re oghẹrẹ ‘azẹ ọvuọvo’ ho? (Izerẹ 17:10) Kọ whọ sai wo otoriẹ oware nọ o soriẹ nọ Ọghẹnẹ o ro rri azẹ ghaghae? O rri azẹ omama kpobi wọhọ uzuazọ riẹ. (Emu. 9:⁠4) Kọ whọ gbẹ rọwo nọ u fo re ma rri azẹ epanọ Ọghẹnẹ o rri rie je koko uzi nọ o jie inọ ma kẹnoma kẹ azẹ na? Edhere ọvuọvo nọ ma sai ro wo udhedhẹ kugbe Ọghẹnẹ họ, ẹrọwọ nọ ma re fihọ idhe ẹtanigbo Jesu na gbe ovuhumuo nọ ma re wo inọ azẹ ọ rrọ ghaghae gaga evaọ obọ Ọghẹnẹ.​—⁠Kọl. 1:​19, 20.

¹⁵ Ẹbẹbẹ kpahe azẹ ọ rẹ sae romavia evaọ okenọ ohwo o rẹro riẹ hẹ. Ohwo uviuwou mai hayo ogbẹnyusu ọghaghae mai jọ ọ rẹ sae rẹriẹ ovao dhe ẹme azẹ osefihọ-oma. Evaọ oke utioye, o rẹ gwọlọ nọ ohwo nọ oma o ga ha na ọ rẹ jiroro kpahe oghẹrẹ egẹgẹ-esese azẹ gbe oghẹrẹ usiwo-imu nọ ọ rẹ sae jẹ rehọ. Fikiere, u wuzou gaga re ohwo o ru ekiakiẹ kẹ omariẹ jẹ ruẹ nọ ọ ruẹrẹ oma kpahe kẹ ebẹbẹ nọ e rẹ sae romavia idudhe. Olẹ gbe oma nọ ma rẹ ruẹrẹ kpahe enẹ u re fiobọhọ kẹ omai nọ ma je kru edikihẹ mai jẹ j’owọ nọ u fo evaọ oke utioye. Ma gwọlọ ru oware ovuovo nọ Ebaibol na o mukpahe he, keme o rẹ da Jihova nọ ma te ru oware utioye. Edọkita buobu gbe otu nọ o re whowho nọ azẹ osefihọ-oma o re wowoma, a rẹ gwọlọ tẹzẹ ahwo evaọ ẹgbede je whowho kẹ ae nọ a zọhọ azẹ ze nọ a sai ro siwi uzuazọ ahwo nọ o rrọ ọza. Rekọ idibo Jihova nọ a rrọ fuafo a riẹ nọ Ọghẹnẹ nọ ọ ma omai na o wo udu nọ ọ rẹ rọ vuẹ omai oware nọ ma re ru kpahe azẹ. Oghẹrẹ “azẹ kpobi” ọ rrọ ghaghae kẹe. O rẹ jọ ọtamuo mai inọ ma re koko uzi nọ Jihova o jie kpahe azẹ. Ma rẹ rọ uruemu ẹfuọ mai dhesẹ kẹe nọ azẹ Jesu nọ o hwẹ na ọ da omai ẹro fia. Ọyena ọvo họ azẹ nọ o ru rie lọhọ nọ ma sai ro wo erọvrẹ izieraha mai je wo uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ.​—⁠Jọn 3:⁠16.

16. Fikieme o rọ gba idibo Jihova họ nọ a rẹ jọ ọrẹri?

¹⁶ Nọ Ọghẹnẹ ọ jẹ rehọ emọ Izrẹl no igbo Ijipti, ọ ta kẹ ae nọ: “Mẹ họ ỌNOWO na nọ ọ [be] rehọ owhai no otọ Ijipti ze, re mẹ jọ Ọghẹnẹ rai; fikiere wha rẹ jọ ọrẹri, keme mẹ rọ ọrẹri.” (Izerẹ 11:45) O gba emọ Izrẹl họ nọ a rẹ jọ ọrẹri keme Jihova ọ rrọ ọrẹri. Ere ọvona o gba omai Isẹri Jihova họ nọ ma rẹ jọ ọrẹri re. Eware nọ e rrọ obe Iruo-Izerẹ i dhesẹ onana via.

17. Ẹvẹ who bi rri obe Iruo-Izerẹ na enẹna?

¹⁷ Avro ọ riẹ hẹ, ma wo erere no abọjọ obe Iruo-Izerẹ nọ ma kiẹ riwi no na ze. Ẹsejọhọ uzoẹme nana nọ ma wuhrẹ no na u fiobọhọ nọ who bi ro rri obe Ebaibol nana nọ Ọghẹnẹ o gie ẹwolo ku na ghaghae vi epaọ anwẹdẹ. Ababọ avro, eme nana jọ nọ e rrọ obe Iruo-Izerẹ nọ who roro didi kpahe no na, i ru owhẹ riẹ oware nọ o rọ gba omai họ nọ ma rẹ jọ ọrẹri no. Rekọ, eware iwoma efa vẹ e gbẹ rrọ obe Ebaibol nana nọ Ọghẹnẹ o gie ẹwolo ku na? Eme ọfa ma rẹ sai wuhrẹ no obe nana ze nọ u re fiobọhọ kẹ omai jọ ọrẹri evaọ egagọ Jihova? Ma te ta kpahe eware nana evaọ uzoẹme nọ o rrọ aro na.