O “Lele Ọghẹnẹ Nya”

NOA ọ be riẹ oma fiki iriẹ-oma nọ e be dae. Fake jọ iroro ra rue riẹ, nọ ọ keria akpala-othethei bi serihọ je bi rri okọ ulogbo nọ ọ be kare na. Ikolota nọ a ro di tuke teva okọ na i bi gbore gaga; yọ ekwakwa nọ a bi ro ru iruo na i bi ru edo gaga. Noa ọ be jọ oria nọ ọ keria na ruẹ emezae riẹ nọ e be wọ ire kẹ ohwohwo. Ikpe buobu e ruemu no nọ ọyomariẹ avọ aye riẹ, emezae riẹ gbe eyae emezae riẹ a be rọ kare okọ na. Iruo okọ na e nyaharo gaga no, rekọ iruo buobu i gbe kiọkọ.

Ahwo ẹwho na a je roro nọ uzou Noa avọ uviuwou riẹ o gba ha. Nọ Noa avọ uviuwou riẹ a bi ku okọ na, yọ ahwo ẹwho na a be hwẹ ae fikinọ Noa ọ ta nọ owhe o ti ku akpọ na soso. Oware nọ Noa ọ be vẹvẹ ae unu kpahe na o wọhọ oware ewezẹ rọ kẹ ae. U bi gbe ae unu nọ o rrọ gheghẹ re ohwo avọ uviuwou riẹ a raha oke fihọ oware nọ u wo otọ họ. Rekọ Jihova o rri Noa fihọ ohwo ogheghẹ hẹ.

Ebaibol na ọ ta nọ: ‘Noa o lele Ọghẹnẹ nya.’ (Emuhọ 6:9) Kọ eme oyena u dhesẹ? Orọnikọ u dhesẹ nọ Ọghẹnẹ ọ ziọ otọakpọ avọ Noa a tẹ jẹ nya ha, yọ u dhesẹ gbe he inọ Noa o kpobọ odhiwu bru Ọghẹnẹ. Ukpoye, u dhesẹ nọ Noa o you Ọghẹnẹ je yoẹme kẹe, te epanọ o rọ wọhọ ẹsenọ Noa avọ Ọghẹnẹ a zihe ruọ egbẹnyusu ekpekpe ivẹ. Nọ ikpe idu buobu e ruọ emu no, Ebaibol na ọ ta kpahe Noa nọ: “Fiki [orọwọ riẹ] o je brukpe akpọ.” (Ahwo Hibru 11:7) Oghẹrẹ vẹ Noa ọ rọ rehọ fiki ẹrọwọ riẹ brukpe akpọ na? Eme ma rẹ sai wuhrẹ mi Noa nẹnẹ fiki ẹrọwọ riẹ?

Noa ọ rria akpọ nọ ahwo a je ro no eyoma ruọ onọ o mai yoma. Akpọ na o yoma no vẹre evaọ okenọ Enọk, ọsẹ-ode riẹ ọ jọ uzuazọ. Enọk yọ omọfa jọ nọ o lele Ọghẹnẹ nya. Enọk ọ ruẹaro nọ ẹdẹ ẹdhoguo ọ be tha kẹ ahwo oke yena nọ a riẹ Ọghẹnẹ hẹ na. Whaọ akpọ na o yoma evaọ oke Noa vi oke Enọk. Evaọ eriwo Jihova, akpọ na o gbeku evaọ edẹ Noa, keme ozighi ọ da riẹ fia. (Emuhọ 5:22; 6:11; Jud 14, 15) Kọ eme o soriẹ nọ akpọ na o je yoma tere?

Uruemu uyoma jọ o jẹ romavia evaọ udevie ikọ-odhiwu jọ. Ọjọ ọ wọso Ọghẹnẹ no vẹre evaọ okenọ ọ ta Ọghẹnẹ raha je ru Adamu avọ Ivi raha uzi, ọ tẹ rọ ere ru omariẹ họ Setan Ẹdhọ na. Evaọ oke Noa, ikọ-odhiwu efa a te kuomagbe Ẹdhọ wọso Ọghẹnẹ. Nọ ikọ-odhiwu yena a nyasiọ iruo rai ba evaọ obọ odhiwu, a te zihe oma ruọ ahwo-akpọ, jẹ rehọ eyae nọ i wo erru gaga kẹ omarai. Ikọ-odhiwu yena nọ e vọ avọ omorro je wo iroro oriobọ na a te mu ugberuo họ evaọ akpọ.—Emuhọ 3:1-5; 6:1, 2; Jud 6, 7.

Ofariẹ, nọ ikọ-odhiwu na a lele eyae nọ a rehọ na wezẹ, a te yẹ emọ nọ e goma gaga jẹ rro thesiwa. Ebaibol o se emọ nọ a yẹ na “Nẹfilim,” hayo egwara, yọ otofa odẹ na gheghe họ “emare-ahwo,” koyehọ enọ e rẹ mare ahwo kie. Fiki ozighi nọ egwara na a je ru, u te ru nọ akpọ na o ro gbeku vrẹta. Enana kpobi e soriẹ nọ Ọghẹnẹ o ro rri nọ “umuomu ohwo o ro thesiwa evaọ akpọ na, gbe nọ iroro eva riẹ evọ avọ eyoma kẹse kẹse.” Jihova ọ tẹ ta nọ ikpe udhozeza (120) e tẹ vrẹ no, ọ vẹ te raha akpọ omuomu yena.—Emuhọ 6:3-5.

Dae jọ iroro ra ruẹ epanọ o bẹ te evaọ oke yena re a yọrọ emọ evaọ udevie ahwo omuomu yena. Rekọ Noa ọ sae yọrọ emọ riẹ ziezi. Ọ rehọ emamọ aye nọ o wo ozodhẹ Ọghẹnẹ. Nọ Noa ọ kpako te ikpe udhusoi akuasoi (500) no, aye riẹ o te yẹ emezae esa kẹe; edẹ rai họ, Shẹm, Ham, gbe Jafẹt.a Noa avọ aye riẹ a daoma gaga re a thọ emọ rai no iruemu iyoma nọ e da akpọ na fia evaọ oke yena. Emaha a wo uruemu nọ a re ro rri ughe “ahwo ologbo,” yọ o sae jọnọ ere emọ oke yena a je rri egwara na. O sae jọnọ o jọ bẹbẹ kẹ Noa avọ aye riẹ ẹsejọ re a whaha emọ rai ughe eware iyoma nọ egwara na a je ru, rekọ a jẹ hai wuhrẹ emọ na uzẹme na kpahe Ọghẹnẹ, ọnọ o mukpahe ozighi na. A je wuhrẹ emọ na re a riẹ nọ ozighi gbe ọwọsuọ nọ ọ da akpọ na fia na o be kẹ Jihova uye gaga.—Emuhọ 6:6.

Esẹgbini nẹnẹ a rẹ sai wo otoriẹ oware nọ Noa avọ aye riẹ a rẹriẹ ovao dhe, re a sae yọrọ emọ rai evaọ ozodhẹ Ọghẹnẹ. Akpọ nọ ma be rria nẹnẹ ọ vọ avọ ozighi gbe ọwọsuọ. Makọ ifimu nọ a bi ru dede fiki emaha nẹnẹ evọ avọ ozighi gbe ọwọsuọ. O gwọlọ nọ esẹgbini a rẹ daoma gaga re a thọ emọ rai no eware itieye na iriwo, ẹkwoma emọ na nọ a re wuhrẹ re a riẹ nọ Jihova, Ọghẹnẹ udhedhẹ na, o ti si ahwo nọ a bi ru ozighi no otọ kẹle. (Olezi 11:5; 37:10, 11) Dede nọ ma be rria akpọ nọ o gbeku, o lọhọ re emọ e sai ru oware nọ u woma. Noa avọ aye riẹ a wuhrẹ emọ rai ozodhẹ Ọghẹnẹ. Emọ Noa a wo ozodhẹ Ọghẹnẹ, yọ a rehọ eyae nọ i wo ozodhẹ Ọghẹnẹ re.

Jihova ọ vuẹ Noa ẹme jọ nọ u nwene uzuazọ riẹ. Jihova ọ ta kẹ Noa nọ ọ gwọlọ raha akpọ na. Ọ vuẹ riẹ nọ: “Rehọ ure gofa kare okọ.”—Emuhọ 6:14.

Orọnikọ okọ-oyibo Noa ọ kare he, wọhọ epanọ ahwo jọ a ta. Rekọ oware nọ o lẹle riẹ tho okọ-oyibo họ, u je vori evaọ ehru ame. O jọ wọhọ ẹkpẹti ologbo. Jihova ọ vuẹ Noa oghẹrẹ nọ ọ rẹ kare okọ na, oghẹrẹ nọ u re theri te, kpehru te, jẹ kẹre te, ọ tẹ jẹ vuẹe re ọ rehọ ikolota di ei tuke teva. Ọ vuẹ Noa oware nọ ọ rọ gwọlọ nọ ọ kare okọ na inọ: “Mẹ be te rehọ ame ẹvo ku akpọ na . . . eware kpobi nọ e rọ otọ akpọ na i ve ti whu.” Jihova ọ tẹ jẹ vuẹ Noa nọ: “Whọ vẹ te nyaze obọ okọ na, te owhẹ gbe emezae ra, gbe aye ra, gbe eyae emezae ra.” Jihova ọ ta kẹ Noa nọ o su eghẹrẹ erao sa-sa ruọ eva okọ na. Ahwo nọ a ruọ eva okọ na ọvo a te zọ.—Emuhọ 6:17-20.

Okpiruo Noa o bi ti muhọ na. Okọ na o te jọ ruaro gaga, keme u ti theri te esabọ udhosa gbe ikpegbisoi, okẹkẹe riẹ esabọ ikpegbivẹ gbe ubro, yọ u ti kpehru te esabọ ihrẹ gbe ubro. O rro vi okọ-oyibo nọ o mae rro nọ a ku evaọ oke mai nana. Kọ Noa ọ dhẹ siọ iruo na ba, gu inoma kpahe ise-abọ nọ ọ rẹriẹ ovao dhe evaọ ẹkare okọ na, hayo kọ ọ kare okọ na kawo vi epanọ Ọghẹnẹ ọ ta na re iruo na e sae lọhọ kẹe? Ebaibol ọ ta nọ: “Noa o te ru onana; jegbe eware kpobi nọ Ọghẹnẹ ọ ta kẹ e.”—Emuhọ 6:22.

Iruo okọ na e rehọ ikpe buobu, ẹsejọhọ oware wọhọ ikpe 40 hayo 50. Ọ te bẹre ire, wọ enọ a bẹre no kpohọ oria nọ a be jọ kare okọ na, jẹ tehe ai kugbe ohwohwo. Okọ na u ti wo idhe esa, ibruwou sa-sa, gbe ẹthẹ evaọ abọjọ riẹ. U muẹro nọ inwido e jọ obehru okọ na gbe oria jọ evaọ ehru okọ na nọ elo ọ sae rọ ruẹe, gbe oria nọ u ku whrẹrẹ nọ ame ọ sai ro hwẹ noi nọ oso ọ tẹ be rọ.—Emuhọ 6:14-16.

Nọ ikpe jọ e vrẹ no, avọ iruo okọ na nọ e gbẹ be nyaharo na, u muẹro nọ eva e jẹ were Noa gaga fikinọ uviuwou riẹ o be thọe uke. U wo iruo efa jọ nọ e mae tubẹ ga vi iruo okọ na dede. Ebaibol na ọ ta nọ Noa “ọ jọ ọvuẹovuẹ ẹrẹreokie.” (2 Pita 2:5) Fikiere Noa ọ jẹ rọ aruọwha ta usiuwoma kẹ ahwo omuomu oke yena, be vẹvẹ ai unu kpahe ọraha nọ ọ be tha na. Kọ ẹvẹ unuovẹvẹ na o jọ ahwo na oma? Jesu ọ ta uwhremu na kpahe akpọ oke yena inọ, “a riẹ hẹ bẹsenọ ẹvo ọ rọ ze.” Jesu ọ ta nọ eware omaweromẹ ọvo ahwo oke yena a t’ovao vi, wọhọ emuore, edada, gbe orọo, nọ o soriẹ ze nọ a gbẹ rọ gaviezọ kẹ Noa ha. (Matiu 24:37-39) Avro ọ riẹ hẹ inọ a je se Noa avọ uviuwou riẹ ẹkoko, yọ o sae jọnọ a je seha kẹ Noa inọ a ti dhesẹ oware kẹe.

Ghele na, Noa avọ uviuwou riẹ a gbẹ jẹ rọ aruọwha vẹvẹ ahwo na unu. A ruabọhọ iruo okọ na dede nọ ahwo oke yena a je roro nọ a riẹ oware nọ a bi ru hu. O gwọlọ nọ Ileleikristi nẹnẹ a rọ aro kele ọkpọ ẹrọwọ Noa avọ uviuwou riẹ. O rrọ ere keme ma be rria oke nọ Ebaibol o se “edẹ urere” akpọ omuomu nana. (2 Timoti 3:1) Jesu ọ ta nọ oke mai na o te wọhọ epanọ edẹ Noa e jọ na. Otẹrọnọ ahwo a be gaviezọ kẹ usiuwoma ota mai hi, hayo a te bi se omai ẹkoko je bi kpokpo omai, u fo re ma kareghẹhọ Noa. Ma rẹ kareghẹhọ inọ orọnikọ mai u ro muhọ họ.

Nọ ikpe buobu e ruemu no, Noa ọ tẹ te kare okọ na re. Taure Noa o te ti te ikpe udhusoi akuazeza (600), ahwo buobu a whu ku ei. Lemẹk ọsẹ riẹ o whu.b Ikpe isoi nọ i lele i rie, ọsẹ-ode riẹ nọ a re se Methusẹla o te whu, ọnọ ọ kpako te ikpe egba izii gbe udhosa gbe izii (969), yọ ọye họ ohwo nọ ọ mae rria akpọ kri nọ a fodẹ evaọ Ebaibol na. (Emuhọ 5:27) Methusẹla avọ Lemẹk a rria, jẹ rọ ẹro ruẹ Adamu.

Ukpe ovona nọ ọsẹ-ode riẹ o ro whu na oye Ọghẹnẹ ọ rọ ta kẹ Noa nọ: “Ruọ eva okọ na, whẹ avọ ekru ra kpobi.” Ọghẹnẹ ọ tẹ jẹ ta kẹe nọ o su erao sa-sa fihọ okọ na, inọ ọ jọ usu erao nọ e fo na salọ ihrẹ evaọ karao karao nọ a sai ro dheidhe, re ọ salọ ivivẹ evaọ erao nọ i kiọkọ.—Emuhọ 7:1-3.

Iruo nana e rẹ thọrọ Noa ẹro vievie he. Erao buobu i te bi kuye ze gbidi gbidi, te enọ e be nya, enọ e be ra, enọ i bi si, ejọ e rro vi ejọ, ejọ e geva gaga, efa e rrọ wowolẹ. A re gbiku epanọ uye o bẹ Noa te he re ọ sae tẹzẹ erao yena kpobi rueva okọ na. Ebaibol ọ ta nọ erao na i “lele Noa ro eva okọ na.”—Emuhọ 7:9.

Ahwo jọ a rẹ sae vravro nọ, ‘Kọ ẹvẹ oware utioye o sae rọ via? Kọ ẹvẹ erao yena kpobi e sae rọ rria kugbe dhedhẹ evaọ oria nọ a fi rae họ na?’ Rekọ nọ omara nọ: Kọ o rẹ bẹ Ọghẹnẹ nọ ọ ma ehrugbakpọ na re o ru erao nọ ọ ma dhedhẹ, ababọ ozighi nọ a re ru? Kareghẹhọ nọ Ọghẹnẹ ọ hẹriẹ Abade Ọwawae na je ru nọ ọre o ro mudhe oria ovo. Kọ who roro nọ o bẹ riẹ re o ru eware nọ a ta evaọ ikuigbe Noa na gba? Avro ọ riẹ hẹ, o wo ogaga na, yọ ere o ru dẹẹ.

O hae jọnọ Ọghẹnẹ ọ gwọlọ rọ edhere ọfa siwi erao na, o hae bẹe he. Rekọ erao na nọ ọ ta kẹ Noa nọ o su fihọ okọ na u dhesẹ eva nọ o fihọ ohwo-akpọ re ọ rẹrote eware kpobi nọ e rrọ uzuazọ evaọ otọakpọ, wọhọ epanọ ọ ta evaọ oke emuhọ. (Emuhọ 1:28) Fikiere esẹgbini nẹnẹ a rẹ sae rọ ikuigbe Noa na wuhrẹ emọ rai inọ uzuazọ ahwo gbe erao o rrọ ghaghae kẹ Ọghẹnẹ.

Jihova ọ ta kẹ Noa nọ edẹ ihrẹ ọvo i kiọkọ re Owhe-Ologbo na o te ku ze. Onana yọ etoke nọ iruo e rọ v’otọ kẹ ohwo kpobi evaọ uviuwou na. Dai roro epanọ o bẹ te re a koko erao na kpobi họ eva okọ na, te emu erao na, gbe ekwakwa uviuwou na soso. O sae jọnọ aye Noa gbe eyae emezae esa riẹ na a je ru iruo taso tuvo re a ru ubruwou nọ a te rria evaọ okọ na kiehọ ziezi.

Kọ eme ahwo ẹwho na a je ru evaọ oke nana kpobi? Dede nọ a be ruẹ oghẹrẹ nọ Noa avọ uviuwou riẹ a bi ru iruo te na, a nuhu oma ghele he. A ruẹ erao nọ i bi zurie rueva okọ na. Rekọ udu ogaga rai u re gbe omai unu hu. Ghelọ imuẹro buobu nọ i bi dhesẹ nọ ma rrọ edẹ urere akpọ nana, ahwo buobu a be ruẹ onana vuhumu hu. Yọ wọhọ epanọ Pita ukọ na ọ ruẹaro riẹ, ise-ẹkoko a be rọ idibo Ọghẹnẹ j’ijehwẹ. (2 Pita 3:3-6) Yọ epọvo na a je se Noa avọ uviuwou riẹ ẹkoko re.

Kọ oke vẹ ẹkoko-ose na o ro kuhọ? Ebaibol ọ ta nọ okenọ Noa avọ uviuwou riẹ gbe erao na a rueva okọ na no, Ọghẹnẹ “o te si ẹthẹ dhe ai.” Otẹrọnọ isẹ-ẹkoko jọ e jọ etẹe evaọ okenọ ẹthẹ okọ na ọ kare, ẹsejọhọ oyena u ru rai fibo. Hayo o sae jọnọ a fibo evaọ okenọ oso na o muhọ ẹrọ no. Oso na ọ ga te epanọ owhe o ro ku otọakpọ na soso, nwane wọhọ epanọ Jihova ọ ta nọ o te via na.—Emuhọ 7:16-21.

Kọ eva e were Jihova nọ ahwo oyoma yena a whu? Vievie. (Izikiẹl 33:11) Ọ kẹ rae uvẹ re a siobọno umuomu rai je ru oware nọ u kiehọ. Kọ a hẹ sai ru ere? Uzuazọ nọ Noa o yeri o kẹ uyo onọ yena. Noa o lele Ọghẹnẹ nya, je yoẹme kẹe evaọ oware kpobi, ọ tẹ rọ ere dhesẹ nọ ahwo oke yena a hae zọ o hae jọnọ a ru epanọ ọyomariẹ o ru na. Ẹrọwọ Noa o brukpe akpọ yena, koyehọ u dhesẹ nọ o lọhọ re ohwo-akpọ o yeri uzuazọ nọ o rẹ were Ọghẹnẹ. Ẹrọwọ riẹ o siwi rie gbe uviuwou riẹ. Whọ tẹ rọ aro kele ọkpọ ẹrọwọ Noa, u ti siwi owhẹ gbe ahwo nọ who you. Whọ rẹ sae jọ ogbẹnyusu Ọghẹnẹ, nwane wọhọ epanọ Noa ọ jọ ogbẹnyusu riẹ na. Yọ usu yena o rẹ sae jọ bẹdẹ bẹdẹ.