Job—Ọzae Nọ O Thihakọ Je Kru Ẹgbakiete
“Kọ whọ riẹ Job odibo mẹ? Ohwo nọ ọ wọhe riẹ ọ rọ evaọ akpọ na ha, kaka afuẹwẹ, ọ tẹ jẹ rọ uvi ohwo, ọnọ ọ be dhozọ Ọghẹnẹ, je si oma no eyoma.”—JOB 1:8.
1, 2. (a) Okpẹtu idudhe vẹ o te Job? (b) Dhesẹ oghẹrẹ uzuazọ nọ Job o je yeri taure uye u te ti tei.
ỌZAE jọ ọ jariẹ nọ o wọhọ nọ eware kpobi e jọ obọ riẹ gbunu—efe, orro, omokpokpọ, gbe uzuazọ uviuwou evawere. Idudhe na, idabolo e tẹ tehe iẹe, ohwo kpahe ohwo. Asohẹrioke, efe riẹ kpobi ọ tẹ rayẹ no. Okpofou nọ a re ruẹ obọ riẹ hẹ o kpe emọ riẹ kpobi. U kri hi, okpẹyao o te ki ei, onọ o wha eruẹso fihọ iẹe oma kpobi. Ababọ avro whọ riẹ no inọ Job ma be t’ẹme kpahe na, uvi ọzae nọ ọ viodẹ evaọ obe Ebaibol nọ a rehọ odẹ riẹ se.—Job, uzou 1 gbe ọrọ avọ 2.
2 Avọ akọriọ, ọ ta nọ: “O, enẹ kọ mẹ rọ wọhọ epanọ mẹ jọ evaọ emerao nọ e [vrẹ].” (Job 3:3; 29:2) Okpẹtu o te te ohwo, ono o re roro kpahe epanọ eware e jọ kẹe vẹre he? Rọkẹ Job, o bi yeri emamọ uzuazọ anwẹdẹ, wọhọ ẹsenọ a ko ẹe dhere no okpẹtu. Ikpahwo a jẹ dhẹ wariẹe họ jẹ gwọlọ ohrẹ mi ei. (Job 29:5-11) Ọ jọ ọdafe, rekọ orọnikọ igho ọ rehọ uzuazọ riẹ kpahe he. (Job 31:24, 25, 28) Ọ tẹ nyaku eyae-uku gbe imiwhrori, o je fi obọ họ kẹ ae. (Job 29:12-16) Yọ o bru obọ no aye riẹ bru eyae efa ha.—Job 31:1, 9, 11.
3. Ẹvẹ Jihova o rri Job?
3 Job o je yeri uzuazọ nọ o kare afuẹwẹ fikinọ ọ jẹ gọ Ọghẹnẹ. Jihova ọ ta nọ: “Ohwo nọ ọ wọhe riẹ ọ rọ evaọ akpọ na ha, kaka afuẹwẹ, ọ tẹ jẹ rọ uvi ohwo, ọnọ ọ be dhozọ Ọghẹnẹ, je si oma no eyoma.” (Job 1:1, 8) Dede nọ Job ọ jọ ohwo okiẹrẹe, okpẹtu ọ tẹ raha uzuazọ omofọwẹ nọ ọ jẹ rria. Eware nọ ọ ruẹ uye kokohọ kpobi evaọ akpọ riẹ e tẹ ruọ ame, uzuazọ riẹ o tẹ te vọ avọ edada, akọriọ, gbe idhọvẹ.
4. Fikieme u ti ro fi obọ họ re ma ta ẹme kpahe uye nọ u te Job?
4 Uzẹme, orọnikọ Job ọvo họ odibo Ọghẹnẹ nọ okpẹtu o te oma no ho. Ileleikristi buobu nẹnẹ a ruẹ uye gaga no wọhọ Job. Fiki onana, enọ ivẹ nana i fo: Ẹvẹ ẹkareghẹhọ oware nọ o via kẹ Job o sai ro fi obọ họ kẹ omai nọ ma tẹ rẹriẹ ovao ku okpẹtu? Kọ ẹvẹ o sai ro wuhrẹ omai re ma wo ọdawẹ kẹ enọ uye o be bẹ?
Ẹme Omarokpotọ gbe Ẹdawọ Ẹgbakiete
5. Wọhọ epanọ Setan ọ ta, fikieme Job ọ jẹ rọ gọ Ọghẹnẹ?
5 Oware jọ o jọ oghẹrẹsa evaọ uye nọ u te Job na. Job ọ riẹ hẹ inọ Ẹdhọ ọ kpare avro kpahe ẹjiroro nọ ọ be rọ gọ Ọghẹnẹ. Okenọ Jihova o dhunu te ẹgbakiete Job evaọ oke ẹgwae jọ evaọ obọ odhiwu, Setan ọ tẹ kpahe nọ: “Who gbe diogba wariẹ e, gbe uwou riẹ, gbe eware kpobi nọ o woi, evaọ kabọ kabọ?” Setan ọ rehọ eme riẹ na dhesẹ inọ fiki eware no i woma kẹ Job jabọ ọ be rọ gọ Ọghẹnẹ—yọ orọnikọ Job ọvo ho rekọ te idibo Ọghẹnẹ efa kpobi. Setan ọ tẹ ta kẹ Jihova nọ: “Enẹna riẹ obọ ra ro te eware kpobi nọ o woi, ọ vẹ te jọ iraro ra la owhẹ eka.”—Job 1:8-11.
6. Ẹme avro ologbo vẹ Setan ọ kpare ze?
6 Nọ ẹme nọ a re ri vo ho. Setan ọ kpare avro kpahe edhere nọ Jihova o bi ro su. Kọ o ginẹ lọhọ re Ọghẹnẹ ọ rehọ uyoyou su ehrugbakpọ na? Hayo, wọhọ epanọ Setan ọ be ta na, kọ fiki eware iwoma nọ i bi te omai obọ ma be ginẹ rọ gọ Ọghẹnẹ? Avọ eva nọ o fihọ ẹgbakiete gbe omarokpotọ odibo riẹ, Jihova ọ tẹ kẹ Ẹdhọ uvẹ re ọ dawo Job ro dhesẹ ehaise riẹ na. Fikiere, Setan ọ tẹ rehọ okpẹtu nọ i te Job na ze unọjọ utọjọ. Nọ Setan ọ ruẹ nnọ iye ọsosuọ na i ru Job kie he, ọ tẹ rehọ ẹyao ọdada tehe iẹe. Ẹdhọ ọ ta nọ: “Ohọroma avọ ohọroma! Eware kpobi nọ ohwo o wo o re ro nwene uzuazọ riẹ.”—Job 2:4.
7. Idhere vẹ idibo Ọghẹnẹ nẹnẹ a be rọ ruẹ ọkpọ ebẹbẹ nọ i te Job?
7 Dede nọ Ileleikristi buobu nẹnẹ a be ruẹ uye nọ u te orọ Job na ha, iye sa-sa i bi te ai oma. Ejọ i whu no fiki ẹrọwọ rai. Ibuobu e be rẹriẹ ovao ku ukpokpoma hayo ebẹbẹ uviuwou. Uvuhu hayo ẹyao e be lahiẹ ejọ. Dede na, ma rẹ nwane ta nnọ Setan ọ be wha okpẹtu kpobi nọ o bi te omai ze he. Ethobọ obọmai dede hayo sebaẹgba nọ ma reuku riẹ o rẹ sae wha ebẹbẹ jọ se omai. (Ahwo Galesha 6:7) Yọ owho hayo eware okpẹtu nọ ohwo ọ rọ obọ so ho i re kpomahọ ohwo kpobi. Ebaibol i ru rie vevẹ inọ evaọ akpọ nana, Jihova ọ rẹ rọ edhere igbunu ko idibo riẹ dhere no idabolo nana ha.—Ọtausiwoma Na 9:11.
8. Edhere vẹ Setan ọ sae rọ gwọlọ rehọ ikpokpoma nọ i bi te omai ro ruiruo?
8 Rekọ Setan ọ sae rehọ idabolo nọ i te omai ruiruo rọ raha ẹrọwọ mai. Pọl ukọ na ọ ta ẹme te uye nọ o jẹ bẹe fiki ‘edada jọ evaọ oma riẹ, ukọ Setan nọ ọ jẹ tehe iẹe.’ (2 Ahwo Kọrint 12:7) Sọ onana o jọ ẹbẹbẹ ugboma jọ, wọhọ ẹbẹbẹ ibiaro, hayo oware ofa jọ, Pọl ọ riẹ inọ Setan ọ sae rehọ ẹbẹbẹ na gbe idhọvẹ nọ i re noi ze ro ruiruo rọ raha oghọghọ gbe ẹgbakiete riẹ. (Itẹ 24:10) Nẹnẹ, Setan ọ sai gele ahwo uviuwou, ibe emọ-isukulu, hayo egọmeti ọgbahọ re a kpokpo idibo Ọghẹnẹ evaọ edhere jọ.
9. Fikieme okpẹtu hayo ukpokpoma i gbe gb’omai unu gaga ha?
9 Ẹvẹ ma sai ro thihakọ ebẹbẹ nana? Ẹkwoma ẹrehọ nọ ma rẹ rehọ ai wọhọ uvẹ nọ ma re ro dhesẹ nọ uyoyou mai kẹ Jihova gbe omarokpotọ mai kẹ esuo riẹ e rrọ orọ oriobọ họ. (Jemis 1:2-4) Makọ oware kpobi nọ o be wha ẹbẹbẹ mai ze kẹhẹ, ma te wo otoriẹ epanọ omarokpotọ kẹ Ọghẹnẹ u wuzou te, onana u ti fi obọ họ kẹ omai dikihẹ ga evaọ orọwọ mai. Pita ukọ na o kere se Ileleikristi nọ: “Iyoyou mẹ, odawọ erae nọ ubi bru owhai tha re a vuhu owhai na, u gbe owhai unu hu, wọhọ . . . oware okpokpọ jọ nọ o be via kẹ owhai.” (1 Pita 4:12) Yọ Pọl ọ ta nọ: “Ahwo kpobi nọ a guọlọ uzuazọ Ọghẹnẹ uyero eva Kristi Jesu a re wo ukpokpoma.” (2 Timoti 3:12) Setan o gbe bi se ẹgbakiete Isẹri Jihova abọ, wọhọ epanọ o se ẹgbakiete Job abọ na. Evaọ uzẹme, Ebaibol i dhesẹ inọ Setan ọ tua ohọre nọ ọ be họre ahwo Ọghẹnẹ no evaọ edẹ urere nana.—Eviavia 12:9, 17.
Orithọ gbe Ekpehre Ohrẹ
10. Didi oware Job ọ riẹ hẹ?
10 Oware jọ o riẹ nọ Job ọ riẹ hẹ onọ ma riẹ nẹnẹ. Ọ riẹ oware nọ o jẹ wha idabolo sei hi. Job o roro thọthọ inọ evaọ edhere jọ “ỌNOWO na ọ kẹe, jẹ ruọ ỌNOWO na ọ rehọ.” (Job 1:21) Ẹsejọhọ, Setan o keke aro fihọ gwọlọ edhere nọ o re ro ru Job roro inọ Ọghẹnẹ ọ be wha uye sei.
11. Dhesẹ epanọ Job ọ rehọ uye nọ u te rie oma na.
11 Udu Job u whrehe, dede nnọ ọ se nọ ọ rẹ la Ọghẹnẹ eka wọhọ epanọ aye riẹ ọ ta kẹe nnọ o ru na. (Job 2:9, 10) Ọ jọ udu riẹ ta nọ: ‘Eware i bi kiehọ kẹ ahwo omuomu vi omẹ.’ (Job 21:7-9) O te je roro nọ: ‘Fikieme Ọghẹnẹ ọ be rọ lahiẹ omẹ?’ Unuẹse buobu o jariẹ nọ ọ rọ tubẹ gwọlọ nọ o re whu. O bo nọ: “O, eme who gbe si omẹ no obọ Ẹriwi hi, re who si omẹ no bẹsenọ ofu ra o re hrẹ!”—Job 14:13.
12, 13. Ẹvẹ eme nọ egbẹnyusu esa Job a ta kẹe i kpomahọ iẹe?
12 Job o wo egbẹnyusu esa nọ e kpahe riẹ, enọ i ru epaọ ẹsenọ a gwọlọ “sasa iẹ oma re a jẹ wha ae udu” ga. (Job 2:11) Rekọ “uweri ero” a jọ. (Job 16:2) Udu o hai kie Job vi omojọ o hae jọnọ egbẹnyusu esa riẹ na a jọ ahwo nọ ọ rẹ sae ta oghẹrẹ nọ uye riẹ o gbẹdẹ e riẹ oma te kẹ, rekọ imasa nana a tua ẹbẹbẹ gbe idhọvẹ riẹ.—Job 19:2; 26:2.
13 Ẹsejọhọ Job ọ jẹ nọ oma riẹ nọ: ‘Mẹ ọvo ọ tubẹ riẹ? Eme me ru nọ uye nana kpobi u je bi te omẹ?’ Eme nọ egbẹnyusu riẹ e jẹ ta kpahe uye riẹ i re kpe ẹzi ohwo. A ta nnọ Job ọvo ọ rọ obọ si uye se oma riẹ fiki ikpehre eware nọ o ru. Elifaz ọ nọ riẹ nọ: “Kọ oruọzewọ ọvẹ whọ riẹ nọ o whu [kufiẹ]? . . . Wọhọ onọ mẹ ruẹ no na, ọnọ ọ kọ umuomu gbe ukpokpoma eyena o re vuẹ re.”—Job 4:7, 8.
14. Fikieme o gbẹ rọ vẹrẹ omai obọ họ re ma ta nnọ uruemu uyoma ọvo o rẹ wha uye ze?
14 Uzẹme, ebẹbẹ e rẹ sai noi ze otẹrọnọ ma kọ kẹ iwo ukpenọ ma rẹ kọ kẹ ẹzi. (Ahwo Galesha 6:7, 8) Ghele na, evaọ uyerakpọ nana, ebẹbẹ e rẹ sai te omai ma tẹ maki wo emamọ uruemu. Ofariẹ, ma riẹ nọ a rẹ ko ahwo ezi dhere no okpẹtu kpobi hi. Makọ Jesu Kristi, ọnọ “ọ kare epe, nọ a hẹriẹ no eraha-izi,” ọ ruẹ uye uwhu odada evaọ ure oja, yọ a kpe Jemis ukọ na fiki ẹrọwọ riẹ. (Ahwo Hibru 7:26; Iruẹru 12:1, 2) Iroro ethọthọ ọrọ Elifaz gbe egbẹnyusu ivẹ riẹ e wọ Job jẹ thọ emamọ odẹ riẹ je si ikẹ inọ o kiẹrẹe. O make jọ ere na, ẹsejọhọ ikẹ nọ a je si inọ eware iyoma nọ Job o ru e be wha uye sei i kpomahọ oghẹrẹ nọ o rri uvi-ẹdhoguo Ọghẹnẹ.—Job 34:5; 35:2.
Eduku Obufihọ nọ Ukpokpoma U te Te Omai
15. Oghẹrẹ iroro vẹ i ti fi obọ họ kẹ omai mugba kẹ uye-oruẹ?
15 Kọ ma sae jọ ikuigbe Job na wuhrẹ oware jọ? Ẹsejọ o sae wọhọ nnọ mai ọvo okpẹtu, ẹyao, hayo ukpokpoma i bi te oma. O sae wọhọ nnọ ebẹbẹ itieye na e be ruẹ ahwo buobu dhẹ. (Olezi 73:3-12) Ẹsejọ, o sae gwọlọ nọ ma nọ oma mai enọ nana: ‘Kọ uyoyou mẹ kẹ Ọghẹnẹ o be wọ omẹ gọe makọ oware nọ o via kẹhẹ? Kọ o rrọ isiuru mẹ inọ mẹ rẹ kẹ Jihova “uyo nọ ọ rẹ kẹ ọnọ ọ be poviẹe na?” ’ (Itẹ 27:11; Matiu 22:37) Ma rẹ kuvẹ re ekpehre ẹmeunu amọfa o lẹliẹ omai wo avro ho inọ sọ Ọsẹ obọ odhiwu mai o ti fi obọ họ kẹ omai. Uvi Oleleikristi jọ nọ ẹyao o ro siotọ evaọ ikpe buobu ọ ta nọ: “Mẹ riẹ nọ mẹ rẹ sai thihakọ oware nọ Jihova ọ kuvẹ riẹ kpobi. Mẹ riẹ inọ ọ te kẹ omẹ ẹgba nọ mẹ gwọlọ. O gine ru ere kẹ omẹ no.”
16. Ẹvẹ Ẹme Ọghẹnẹ o re ro fi obọ họ kẹ enọ e rẹriẹ ovao ku ebẹbẹ?
16 Ma riẹ oware jọ kpahe ẹghẹ Setan nọ Job ọ riẹ hẹ. “Ma rọ ogbori ereghẹ riẹ hẹ.” (2 Ahwo Kọrint 2:11) Ofariẹ, ma rẹ sae jọ iwuhrẹ ukoko gbe ebe sa-sa ruẹ ithubro buobu nọ i re fi obọ họ kẹ omai. Ma rẹ jọ Ebaibol na ruẹ ikuigbe ezae gbe eyae nọ i thihakọ oghẹrẹ ebẹbẹ sa-sa. Pọl ukọ na, ọnọ ọ ruẹ uye vi ahwo buobu, o kere nọ: “Eware kpobi nọ a kere oke anwae, a kere ai rọ kẹ omai ohrẹ, re ma rehọ fiki odiri gbe eri ikereakere na, wo ẹruore.” (Ahwo Rom 15:4) Osẹri jọ obọ Europe nọ a fihọ uwou-odi fiki ẹrọwọ riẹ evaọ etoke ẹmo akpọ avivẹ na ọ rehọ emuore edẹ esa riẹ rọ kẹ ohwo jọ re ohwo na ọ ruẹse kẹe Ebaibol. Ọ ta nọ: “Eva e were omẹ inọ mẹ rehọ emuore mẹ ro nwene Ebaibol! Ghelọ ohọo nọ u je kp’omẹ, me wo emuore abọ-ẹzi nọ u fi obọ họ kẹ omẹ gbe amọfa evaọ edawọ mai evaọ etoke ebẹbẹ yena. Ebaibol na ọ gbẹ rrọ omẹ obọ rite inẹnẹ.”
17. Eruẹrẹfihotọ vẹ nọ Ọghẹnẹ o ru e rẹ sai fi obọ họ kẹ omai thihakọ?
17 U te no omosasọ nọ u re no Ikereakere na ze no, ma wo ebe efa buobu nọ a kere no Ebaibol na ze nọ ma re jo duku uvi ohrẹ nọ u re fi obọ họ kẹ omai thihakọ ebẹbẹ. Who te rovie Watch Tower Publications Index, ababọ avro whọ te ruẹ ikuigbe ibe Oleleikristi jọ nọ ọ nyaku oghẹrẹ ẹdawọ ra na no. (1 Pita 5:9) O sai je fi obọ họ re whọ ta ẹbẹbẹ ra kẹ ekpako hayo Ileleikristi efa nọ e kpako evaọ abọ-ẹzi, enọ e rẹ sai wo otoriẹ ebẹbẹ ra. Maero, ẹkwoma olẹ, whọ rẹ sae rẹroso obufihọ nọ u re no obọ Jihova ze ẹkwoma ẹzi ọfuafo riẹ. Ẹvẹ Pọl o ro mugba kẹ uye “edada” nọ Setan ọ kẹ riẹ? Ẹkwoma ogaga Ọghẹnẹ nọ ọ rẹroso. (2 Ahwo Kọrint 12:9, 10) O kere nọ: “Mẹ rẹ sai ru eware kpobi eva ọnọ ọbe kẹ omẹ eri.”—Ahwo Filipai 4:13.
18. Ẹvẹ ibe Ileleikristi a sae rọ kẹ omai uduotahawọ?
18 Fikiere who wo obufihọ, yọ u re woma re whọ gwọlọ obufihọ na ovovẹrẹ. Obe Itẹ o ta nọ: “Otẹrọnọ udu u no owhẹ awọ oke uye, yọ ogaga ra utuloho.” (Itẹ 24:10) Wọhọ epanọ ehẹhẹ e rẹ re uwou nọ a rehọ ire bọ kie na, ere ọvona elọhoma e rẹ sae raha ẹgbakiete Oleleikristi. Re ma sae whaha enwoma nana, Jihova ọ be rehọ ibe eg’Ọghẹnẹ fi obọ họ kẹ omai. Ẹnjẹle jọ ọ roma via kẹ Jesu ọ tẹ bọe ga evaọ aso nọ a ro mu ei na. (Luk 22:43) Okenọ ọ jọ edhere je kpohọ Rom wọhọ ọnọ a mu, Pọl o “yere Ọghẹnẹ, oma o tẹ wha ae” nọ ọ nyaku inievo na eva Ala Apia gbe Ẹmẹwho-iwou-esa na. (Iruẹru 28:15) Osẹri obọ Germany jọ ọ gbẹ be kareghẹhọ obọ nọ a fihọ kẹe ẹdẹ ọsosuọ nọ a rehọ iẹe ziọ ega uye nọ ọ jọ obọ Ravensbrück evaọ okenọ ọ jọ uzoge nọ ozọ o jọ ẹro. O kere nọ: “Mẹ nwani te etẹe ibe Oleleikristi jọ nọ ọ ruẹ omẹ, ọ tẹ rọ abava dede omẹ rehọ. Oniọvo ọfa jọ o te si omẹ gboma, ọ tẹ jọ wọhọ oni kẹ omẹ.”
Dikihẹ Whawha
19. Eme o fi obọ họ kẹ Job mugba kẹ Setan?
19 Jihova o dhesẹ Job wọhọ ọzae nọ o “dikihẹ whawha.” (Job 2:3) Dede nọ uweri o da Job oma fia yọ ọ riẹ oware nọ ọ jẹ rọ ruẹ uye he, o nuhu hu evaọ ẹme ọ omarokpotọ. Job ọ vro Ọghẹnẹ riẹ hẹ. Ọ ta nọ: “Bẹsenọ me re ti whuẹ na mẹ sae ti siobọ no oruọzewọ mẹ hẹ.”—Job 27:5.
20. Fikieme ithihakọ e rọ roja?
20 Ọtamuo otiọye na o ti fi obọ họ kẹ omai kru ẹgbakiete mai evaọ otọ uyero kpobi—evaọ otọ edawọ, ọwọsuọ, gbe okpẹtu. Jesu ọ ta kẹ ukoko nọ o jọ obọ Smaena nọ: “Whọ dhẹ ozọ eware nọ whọ bete ruẹ uye rai hi, riri, ukumuomu na ọ be guọlọ re omu otu rai jọ fihọ uwouodi, re ọ jawo owhai, otiẹsejọ eva edẹ ikpe wha reti wo ẹlahiẹ [ebẹbẹ, ọyawọ, hayo ọwọsuọ]. Fi eva họ ri bọwo ẹdẹ uwhu, mẹ rẹte kẹ owhai etu uvie uzuazọ.”—Eviavia 2:10.
21, 22. Ma te bi thihakọ ukpokpoma, oware vẹ ma riẹ nọ o rẹ sae k’omai omosasọ?
21 Evaọ uyerakpọ nana nọ Setan o bi su na, a te dawo ithihakọ gbe ẹgbakiete mai. Rekọ, Jesu ọ kẹ omai imuẹro inọ ma bi rri kpobaro na, ma re du dhozọ họ. Oware nọ o roja họ re ma thihakọ rite urere. Wọhọ epanọ Pọl ọ ta, uye na “orọ omoke krẹ,” rekọ “oruaro,” hayo osohwa nọ Jihova ọ yeyaa riẹ kẹ omai i “wo oruaro nọ ojaetaha,” e rẹ jọ bẹdẹ bẹdẹ. (2 Ahwo Kọrint 4:17, 18) Makọ ukpokpoma Job o jọ ubroke a tẹ rehọ iẹe wawo ikpe buobu ọrọ uzuazọ evawere nọ o yeri taure ẹdawọ riẹ o te ti te gbe nọ ẹdawọ na o n’otọ no.—Job 42:16.
22 Ghele na, oke jọ o sae jariẹ evaọ uzuazọ mai nọ o rẹ wọhọ nnọ edawọ mai i bi kuhọ họ yọ ma gbẹ be sai thihakọ uye-oruẹ mai hi. Evaọ uzoẹme nọ o rrọ aro na, ma te ta kpahe epanọ oriruo Job ọ sai ro wuhrẹ omai eware efa kpahe ithihakọ. Ma ti je rri idhere nọ ma rẹ rọ bọ amọfa nọ a rẹriẹ ovao ku okpẹtu ga.
Ẹvẹ Whọ te k’Uyo?
• Ẹme-avro vẹ Setan ọ kpare kpahe ẹgbakiete Job?
• Fikieme okpẹtu o gbe ro gb’omai unu gaga ha?
• Ẹvẹ Jihova o re ro fi obọ họ kẹ omai thihakọ?
[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 11]
Ekiakiẹ nọ ma re ru, ẹmeọta kugbe Ileleikristi nọ e kpako, gbe eva mai nọ ma re horie evaọ olẹ e sai fi obọ họ kẹ omai thihakọ