Ono Ọ Mai Wuzou Evaọ Uzuazọ ra?
“Whẹ ọvo họ Ọnọ Ọ Mai Kpehru vi otọakpọ na kpobi.”—OL. 83:18, NW.
1, 2. Re ma sai wo esiwo, fikieme odẹ Jihova ọvo nọ ma rẹ riẹ u gbe ro te he?
ẸSEJỌHỌ oke ọsosuọ nọ whọ rọ ruẹ odẹ Jihova họ oke nọ a dhesẹ iẹe k’owhẹ evaọ Olezi 83:18 (NW). Ababọ avro, u gbe owhẹ unu nọ who se eme nana: “Re ahwo a riẹ nọ whẹ, ọnọ odẹ riẹ o rrọ Jihova, whẹ ọvo họ Ọnọ Ọ Mai Kpehru vi otọakpọ na kpobi.” No anwọ oke yena ze, u muẹro nọ whọ rehọ ikere yena fi obọ họ kẹ amọfa no re a riẹ Jihova, Ọghẹnẹ oyoyou mai na.—Rom 10:12, 13.
2 Dede nọ o r’oja re ahwo a riẹ odẹ Jihova, oyena ọvo u te he. Muẹrohọ inọ ọso-ilezi na ọ fodẹ oware ofa jọ nọ o r’oja gaga ma tẹ gwọlọ nọ ma re wo esiwo, nọ ọ ta nọ: “Whẹ ọvo họ Ọnọ Ọ Mai Kpehru vi otọakpọ na kpobi.” Ẹhẹ, Jihova họ Ọnọ ọ mai kpehru kpobi evaọ ehrugbakpọ na. Fikinọ ọye họ Ọnọ ọ ma eware kpobi, o wo udu nọ o re ro rẹro nọ emama riẹ kpobi a re yoẹme kẹe. (Evia. 4:11) Fikiere, u fo re ma nọ oma mai nọ, ‘Ono ọ mai wuzou evaọ uzuazọ mẹ?’ O r’oja re ma roro ziezi kpahe uyo onọ yena.
Ẹme Avro nọ Ọ Roma Via Evaọ Ọgbọ Idẹn
3, 4. Ẹvẹ Setan ọ sae rọ viẹ Ivi họ, kọ eme o no rie ze?
3 Ma riẹ inọ onọ nana o r’oja fiki eware nọ e via evaọ ọgbọ Idẹn. Etẹe ẹnjẹle aghẹmeeyo nọ o zihe ruọ Setan Edhọ na ọ jọ viẹ Ivi, aye ọsosuọ na họ re ọ re ubi-ure nọ Jihova ọ ta kẹe nọ ọ re he. (Emu. 2:17; 2 Kọr. 11:3) Ọ tẹ ginẹ re ubi-ure na, onọ u dhesẹ nọ o wo adhẹẹ kẹ udu-esuo Jihova ha. Ivi ọ rehọ Jihova wọhọ Ọnọ ọ mai wuzou evaọ uzuazọ riẹ hẹ. Rekọ ẹvẹ Setan ọ sae rọ viẹ Ivi họ?
4 Setan ọ rehọ idhere ẹghẹ buobu ro lele Ivi ta ẹme. (Se Emuhọ 3:1-5.) Orọ ọsosuọ, Setan ọ fodẹ Jihova ha. Nọ ọ jẹ ta ẹme, “Ọghẹnẹ” ọ fodẹ. Wo ohẹriẹ, ọnọ o kere obe Emuhọ na ọ fodẹ odẹ na Jihova evaọ owọ ọsosuọ orọ Emuhọ uzou avọ 3 na. Orọ avivẹ, ukpenọ Setan ọ rẹ nọ Ivi nọ, Kọ Ọghẹnẹ o “juzi,” ọ tẹ nọe nọ, Kọ Ọghẹnẹ ọ “ta nọ.” (Emu. 2:16) Setan ọ rehọ edhere ẹghẹ nana dhesẹ nọ uzi yena o r’oja ha. Orọ avesa, dede nọ Ivi ọvo Setan o je lele ta ẹme, ọ jẹ ta ẹme na wọhọ ẹsenọ ọ be tae kẹe avọ ọzae riẹ. Setan ọ rọ ere ru Ivi roro nọ o wuzou gaga, inọ ọ rẹ sae jẹ iroro nana kẹ ọyomariẹ gbe ọzae riẹ. Eme o no rie ze? Ivi ọ tẹ rọ etata ẹme riẹ dhesẹ nọ ọ gwọlọ jọ ọtota rọkẹ ọyomariẹ avọ ọzae riẹ nọ ọ ta kẹ araomuomu na nọ: ‘U jomai ma rẹ re ibi-ire ogba na.’
5. (a) Eme Setan o ru Ivi tẹrovi? (b) Eme Ivi ọ rehọ ẹkwoma ubi-ure na nọ ọ re dhesẹ?
5 Setan ọ tẹ jẹ rọ edhere ẹghẹ nwene ẹme nọ Ọghẹnẹ ọ ta. Ọ rehọ etata ẹme riẹ dhesẹ nọ Ọghẹnẹ o ruthọ nọ ọ rọ ta kẹ Adamu avọ Ivi nọ a ‘re ubi-ure ovuovo eva ogba na ha.’ Ofariẹ, Setan o te ru re Ivi o roro nọ eware e te mai woma kẹe otẹrọnọ ọ re ubi-ure na, inọ ọ te “jọ wọhọ Ọghẹnẹ.” Uwhremu na, Setan o te ru Ivi tẹrovi ubi-ure na ukpenọ ọ rẹ tẹrovi usu riẹ kugbe Ọghẹnẹ, Ọnọ ọ kẹ riẹ eware kpobi na. (Se Emuhọ 3:6.) U yoma gaga inọ ẹkwoma ubi-ure na nọ Ivi ọ re, o dhesẹ nọ ọ rehọ Jihova wọhọ Ọnọ ọ mai wuzou evaọ uzuazọ riẹ hẹ.
Ẹme Avro nọ Ọ Roma Via Evaọ Oke Job
6. Eme Setan ọ ta ro fi avro họ ẹgbakiete Job, kọ didi uvẹ Job o wo?
6 Nọ ikpe buobu e vrẹ no, Job ọzae ẹrọwọ na o wo uvẹ nọ o ro dhesẹ Ọnọ ọ mai wuzou evaọ uzuazọ riẹ. Nọ Jihova ọ ta kẹ Setan inọ Job yọ ohwo nọ o bi kru ẹgbakiete riẹ, Setan ọ tẹ kpahe kẹe nọ: “Kọ Job ọ be dhozọ Ọghẹnẹ gheghe?” (Se Job 1:7-10.) Setan ọ vro ho inọ Job o je yoẹme kẹ Ọghẹnẹ. Ukpoye, ọ ta nọ fiki eware nọ Ọghẹnẹ o bi ru kẹ Job oye Job ọ be rọ gọe. Job ọvo ọ rẹ sai dhesẹ inọ eme nana yọ erue, yọ o wo uvẹ nọ o re ro dhesẹ onana.
7, 8. Didi edawọ i te Job, kọ eme ọ rehọ ithihakọ riẹ dhesẹ?
7 Jihova ọ kuvẹ re Setan ọ rehọ iye sa-sa kẹ Job, unọjọ utọjọ. (Job 1:12-19) Eme Job o ru nọ eware nọ o wo kpobi e raha ku ei? Ebaibol ọ ta nọ “ọ thọ uzi hi hayo ọ fuọ Ọghẹnẹ nọ o ru thọ họ.” (Job 1:22) Rekọ Setan ọ kuvẹ ghele he. Ọ ta nọ: “Ohọroma avọ ohọroma! Eware kpobi nọ ohwo o wo o re ro nwene uzuazọ riẹ.”a (Job 2:4) Setan ọ rehọ eme yena dhesẹ nọ, otẹrọnọ Job ọ ruẹ uye ẹyao, ọ te gbẹ rehọ Jihova wọhọ Ọnọ ọ mai wuzou evaọ uzuazọ riẹ hẹ.
8 Ẹyao ọtọtọ o kie Job, aye riẹ ọ tẹ jẹ ta kẹe nọ jọ ọ la Ọghẹnẹ eka re o whu. Uwhremu na egbẹnyusu eviẹhọ esa riẹ a tẹ jẹ ta kẹe inọ fiki imuemu riẹ ọ be rọ ruẹ uye. (Job 2:11-13; 8:2-6; 22:2, 3) Ghelọ uye nọ u te Job, o siobọno ẹgbakiete riẹ hẹ. (Se Job 2:9, 10.) Ọ rehọ ẹkwoma ithihakọ riẹ dhesẹ inọ Jihova họ Ọnọ ọ mai wuzou evaọ uzuazọ riẹ. Job o dhesẹ re inọ o lọhọ re ahwo-akpọ nọ a gba ha a dhesẹ Ẹdhọ fihọ ọtọrue.—Wawo Itẹ 27:11.
Uyo Ogbagba nọ Jesu Ọ Kẹ
9. (a) Odawọ vẹ Setan ọ kẹ Jesu? (b) Eme Jesu o ru kpahe odawọ nana?
9 Nọ Jesu ọ nwane họ-ame no, Setan ọ tẹ dawo iẹe re o le isiuru obọ riẹ ukpenọ ọ rẹ rehọ Jihova wọhọ Ọnọ ọ mai wuzou evaọ uzuazọ riẹ. Ẹdhọ ọ rehọ eware esa dawo Jesu. Orọ ọsosuọ, ọ ta kẹ Jesu re o zihe itho ruọ ebrẹdi. (Mat. 4:2, 3) Oke yena yọ Jesu ọ siọ emuore ba edẹ 40 no, fikiere ohọo u je kpei gaga. Ẹdhọ ọ jẹ tuduhọ Jesu awọ re ọ rehọ ogaga riẹ ru iruo thọthọ. Eme Jesu o ru? Wo ohẹriẹ no Ivi, Jesu ọ tẹrovi Ẹme Jihova, ọ tẹ siọ odawọ na ovovẹrẹ.—Se Matiu 4:4.
10. Fikieme Setan o ro se Jesu abọ inọ ọ la no oria ukpehru etẹmpol na fihọ otọ?
10 Ofariẹ, Setan ọ daoma bẹbẹ Jesu họ re o dhesẹ uruemu oriobọ. O se Jesu abọ inọ ọ la no oria ukpehru nọ o rrọ etẹmpol na fihọ otọ. (Mat. 4:5, 6) Eme ọ jọ Setan iroro? Inọ Jesu ọ tẹ la no obei fihọ otọ nọ ọ gbẹ nwoma ha, kiyọ “Ọmọ Ọghẹnẹ” ọ ginẹ rrọ. O rrọ vevẹ inọ Ẹdhọ ọ gwọlọ re Jesu o ru oware nọ ahwo a rẹ rọ riẹe odẹ. Setan ọ riẹ inọ a te se ohwo abọ, ọ rẹ gwọlọ ru oware kpobi re ọ ruẹsi si omovuọ no ẹro. Setan ọ f’otọ oria Ebaibol jọ gale uzou vi, rekọ Jesu o dhesẹ kẹe inọ ọ riẹ ikere na ziezi. (Se Matiu 4:7.) Jesu o fi odawọ yena kparobọ rọ wariẹ dhesẹ inọ Jihova họ Ọnọ ọ mai wuzou evaọ uzuazọ riẹ.
11. Fikieme Jesu ọ rọ siọ ivie akpọ na kpobi nọ Ẹdhọ ọ rọ dawo iẹe?
11 Nọ Setan ọ daoma bẹ no, ọ tẹ ta kẹ Jesu inọ ọ rẹ kẹe ivie akpọ na kpobi. (Mat. 4:8, 9) Jesu ọ tẹ nwane se. Jesu ọ riẹ inọ ọ tẹ rọwo ivie akpọ na kiyọ ọ siọ esuo-okpehru Jihova no. (Se Matiu 4:10.) Evaọ edawọ na kpobi, Jesu ọ fodẹ ikere jọ nọ odẹ Jihova o rrọ rọ kẹ Setan uyo.
12. Nọ oke uwhu Jesu o kẹle no, iroro-ejẹ vẹ ọ rẹriẹ ovao ku, kọ oriruo vẹ o fihọ otọ kẹ omai evaọ oghẹrẹ nọ ọ rehọ uwhu nọ o bi ti whu na?
12 Nọ oke uwhu Jesu o kẹle no, ọ rẹriẹ ovao ku iroro-ejẹ jọ nọ o jọ bẹbẹ gaga. Evaọ etoke odibọgba riẹ kpobi, o dhesẹ inọ u no rie eva ze re ọ rehọ uzuazọ riẹ ta ahwo no igbo. (Mat. 20:17-19, 28; Luk 12:50; Jọn 16:28) Rekọ Jesu ọ riẹ re inọ a te gba eku họ iẹe uzou, rehọ iẹe gu ẹdhọ, je ti kpei wọhọ ogbulegbu. Oghẹrẹ uwhu nọ o bi ti whu na o jẹ kẹe uye gaga. Ọ lẹ nọ: “Ọsẹ mẹ, otẹrọnọ o sai jọ ai ruẹ ru re egho ọnana o vrẹ omẹ.” O fibae nọ: “Rekọ o rọ eva mẹ hẹ, rekọ o rọ eva ra.” (Mat. 26:39) Ẹhẹ, ẹgbakiete nọ Jesu o kru rite uwhu na u dhesẹ vevẹ inọ Jihova họ ọnọ ọ mai wuzou evaọ uzuazọ riẹ.
Uyo Mai kẹ Onọ Na
13. Eme ma wuhrẹ no oriruo Ivi, orọ Job, gbe orọ Jesu Kristi ze?
13 Eme ma wuhrẹ no evaọ uzoẹme nana? Oriruo Ivi o wuhrẹ omai inọ enọ i kie kẹ ekpehre isiuru hayo rri oma rai ruaro a bi dhesẹ inọ orọnọ Jihova họ Ọnọ ọ mai wuzou evaọ uzuazọ rai hi. Wo ohẹriẹ, ma wuhrẹ no ẹgbakiete Job ze inọ makọ ahwo-akpọ nọ a gba ha a rẹ sai dhesẹ nnọ a rọ Jihova karo evaọ uzuazọ rai nọ a te thihakọ ebẹbẹ, o tẹ make rọnọ a riẹ oware nọ o be wha ebẹbẹ na ze he. (Jem. 5:11) Orọ urere, ma wuhrẹ no oriruo Jesu ze inọ u re no omai udu ze re ma thihakọ eware nọ e rẹ sae wha omovuọ ze ukpenọ ma re rri oma mai ruaro. (Hib. 12:2) Rekọ ẹvẹ ma sai ro fi eware nana họ iruo?
14, 15. Ẹvẹ oware nọ Jesu o ru nọ a dawo iẹe u ro wo ohẹriẹ no orọ Ivi, kọ ẹvẹ ma sae rọ rehọ aro kele Jesu? (Ta kpahe uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 18 na.)
14 Whọ rẹ kuvẹ hẹ re edawọ i ru Jihova thọrọ owhẹ ẹro. Ivi ọ kuvẹ re ubi-ure na o jọ odawọ kẹe. Ọ ruẹ inọ ubi-ure na “u woma ẹriọ, u teje woma eru.” (Emu. 3:6) Oware nọ Jesu o ru nọ a dawo iẹe isiasa u wo ohẹriẹ gaga. Evaọ edawọ nọ i te Jesu na, o roro kparo kpohọ oware nọ u re noi ze otẹrọnọ o kie kẹ edawọ na. Ọ rẹroso Ẹme Ọghẹnẹ je se odẹ Jihova.
15 Nọ ma tẹ rẹriẹ ovao ku edawọ re ma raha uzi Jihova, eme ma rẹ tẹrovi? Ma tẹ be raha oke roro kpahe oware uyoma nọ a be rọ dawo omai, o rẹ jọ lọlọhọ re ma kie kẹ odawọ na. (Jem. 1:14, 15) Ma rẹ j’owọ vẹrẹ vẹrẹ re ma si ekpehre isiuru na no udu mai, o tẹ make rọnọ owojẹ yena o te jọ bẹbẹ wọhọ ẹsenọ ma bi bru abọjọ oma na fiẹ. (Mat. 5:29, 30) Wọhọ Jesu, u fo re ma tẹrovi oware nọ o rẹ sai noi ze otẹrọnọ ma kie kẹ edawọ, koyehọ epanọ u ti kpomahọ usu mai kugbe Jihova. Ma rẹ kareghẹhọ ẹme nọ Ebaibol ọ ta. Enẹ ma re ro dhesẹ nnọ Jihova họ Ọnọ ọ mai wuzou evaọ uzuazọ mai.
16-18. (a) Eme ọ rẹ sae lẹliẹ omai jọ ọkora? (b) Eme o ti fi obọ họ k’omai thihakọ ebẹbẹ?
16 Whọ rẹ kuvẹ hẹ re ebẹbẹ nọ i te owhẹ i ru owhẹ muofu kẹ Jihova. (Itẹ 19:3) Nọ akpọ omuomu nana ọ be kẹle ekuhọ no na, idibo Jihova buobu a be rẹriẹ ovao ku ebẹbẹ gbe eware okpẹtu. Ma bi rẹro ho inọ Ọghẹnẹ ọ te thọ omai no ebẹbẹ nana kpobi evaọ obọnana. Ghele na, wọhọ Job, ma rẹ sae jọ ọkora nọ enọ ma you a te whu hayo nọ ebẹbẹ jọ i te te omai.
17 Job ọ riẹ oware nọ o soriẹ ze nọ Jihova ọ rọ kuvẹ re eware jọ e via ha, yọ ẹsejọ ma rẹ riẹ oware nọ o soriẹ ze nọ eware iyoma e rẹ rọ via gbe he. Ẹsejọhọ ma yo no kpahe inievo mai nọ i whu evaọ etọ nọ i nuhu, wọhọ onọ o via evaọ obọ Haiti na hayo eware okpẹtu efa. Hayo ma riẹ kpahe oniọvo jọ nọ ọ be gọ Ọghẹnẹ ziezi nọ ọ rioja fiki ozighi hayo nọ o whu evaọ asidẹnte. O rẹ sae jẹ jọnọ whọ be ruẹ uye ẹbẹbẹ hayo okienyẹ jọ. Fiki uye ma rẹ sai bo oja inọ: ‘Jihova, eme whọ jẹ siọ omẹ ba? Eme eware nana e be rọ via kẹ omẹ? Eme me ru?’ (Hab. 1:2, 3) Eme o re fi obọ họ k’omai thihakọ evaọ oke utioye?
18 Ma rẹ yọroma re ma seba eroro inọ ebẹbẹ yena i dhesẹ nnọ Jihova ọ siọ omai no. Jesu o dhesẹ onana via nọ ọ ta kpahe eware okpẹtu ivẹ jọ nọ e via evaọ oke riẹ. (Se Luk 13:1-5.) Ẹsibuobu, ‘eware idudhe’ eye e rẹ wha ebẹbẹ ze. (Ọtausi. 9:11) Makọ oware nọ o wha ebẹbẹ mai ze kẹhẹ, ma rẹ sai thihakọ otẹrọnọ ma tẹrovi “Ọghẹnẹ omosasọ” na. Ọ te kẹ omai ẹgba nọ ma re ro thihakọ.—2 Kọr. 1:3-6.
19, 20. Eme o fi obọ họ kẹ Jesu thihakọ eware omovuọ, kọ eme ọ rẹ sai fi obọ họ k’omai ru epọvo na?
19 Whọ rẹ tẹrovi omorro hayo omovuọ họ. Fikinọ Jesu o wo omaurokpotọ, o “se omariẹ gbe oware ovo ho, ọ tẹ rehọ oghẹrẹ oma odibo.” (Fil. 2:5-8) Ọ sai thihakọ eware omovuọ buobu keme ọ rẹroso Jihova. (1 Pita 2:23, 24) Jesu ọ rọ ere fi oreva Jihova họ oware ọsosuọ, yọ fiki onana Ọghẹnẹ ọ tẹ kẹe ọkwa ologbo. (Fil. 2:9) Jesu ọ ta kẹ ilele riẹ re a yeri oghẹrẹ uzuazọ nọ o yeri na.—Mat. 23:11, 12; Luk 9:26.
20 Ẹsejọ, ebẹbẹ jọ e rẹ wha omovuọ se omai. Ghele na, ma re wo ọkpọ imuẹro Pọl ukọ na, ọnọ ọ ta nọ: “Fiki uye mẹ jẹ be ruẹ uye enẹna. Rekọ oma orọ omẹ ẹvuọ họ, keme mẹ riẹ ọnọ mẹ rọwo no na, ute je mu omẹ ẹro no nọ ọ ye ọ rẹ sai su oware nọ a muhọ omẹ obọ na bọo ẹdẹ ọ yena.”—2 Tim. 1:12.
21. Ghelọ uruemu oriobọ nọ o da akpọ na fia na, eme ọ rẹ jọ ọtamuo mai?
21 Ebaibol ọ ta inọ evaọ etoke mai na, “ahwo a re ti you oma-obọrai.” (2 Tim. 3:2) Agbẹta nọ ahwo oriobọ a rọ da oria kpobi fia nẹnẹ na. Ajọ uruemu utioye u wholo omai hi. Ukpoye, ma tẹ make rẹriẹ ovao dhe edawọ, eware okpẹtu e tẹ via kẹ omai, hayo ahwo a te ru eware nọ e rẹ wha omovuọ se omai, jọ mai omomọvo ma gbaemu re ma dhesẹ inọ Jihova họ Ọnọ ọ mai gine wuzou evaọ uzuazọ mai.
[Oruvẹ-obotọ]
a Egba-eriariẹ Ebaibol jọ a roro inọ ẹme na “ohọroma avọ ohọroma” o sai dhesẹ nọ Job ọ sae kuvẹ re emọ gbe erao riẹ a whu thakpinọ oware ovo u te ohọroma riẹ hẹ, koyehọ uzuazọ riẹ. Egba-eriariẹ efa a roro nọ otofa ẹme na họ, o rẹ ruọ ohwo re ọ ruẹ uye viukpọ uwhu. Wọhọ oriruo, nọ a tẹ gwọlọ rehọ ukpokpo fa ohwo uzou, ọ rẹ rọ obọ kwae no re o se iẹe uzou ba ekie, keme o rẹ were ohwo re o wiri obọ viukpenọ ukpokpo na u re kie ei uzou re o whu. Makọ oware kpobi nọ Setan o wo họ iroro kẹhẹ, o rrọ vevẹ inọ ọ rọ eme riẹ na dhesẹ nọ o te were Job re o siobọno eware kpobi thakpinọ ọ rrọ uzuazọ.
Eme Ma rẹ Sai Wuhrẹ No . . .
• oghẹrẹ nọ Setan ọ rọ viẹ Ivi họ ze?
• oghẹrẹ nọ Job ọ rehọ ebẹbẹ nọ i te rie ze?
• eware nọ Jesu ọ tẹrovi ze?
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 17]
Ivi ọ tẹrovi usu riẹ kugbe Jihova ha
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 18]
Jesu o kie kẹ edawọ Ẹdhọ họ, ọ tẹrovi eruo oreva Jihova
[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 20]
Usiuwoma ota nọ otọ u nuhu no evaọ Haiti
Evaọ etoke uye, ma rẹ sae tẹrovi “Ọghẹnẹ omosasọ” na