Ohrẹ Areghẹ ọ Oni

“Ọmọ mẹ, yo [ohrẹ] ọsẹ ra, whọ jẹ uwuhrẹ oni ra fiẹ hẹ.”—Itẹ 1:8.

ENỌ i yẹ omai—ọsẹ gbe oni mai—a rẹ sae jọ uvi ehri uduotahawọ, uketha, gbe ohrẹ. Obe Itẹ Ebaibol na o ta k’omai kpahe ovie ọboba jọ, Lemuẹl, ọnọ oni riẹ ọ kẹ “ovuẹ ogbẹgbẹdẹ” orọ “ọkpọvio.” A kere eme nana fihọ Itẹ uzou avọ 31, yọ ma rẹ sai wo erere no ohrẹ areghẹ oni ọnana ze re.—Itẹ 31:1, NW.

Ohrẹ nọ U Fo kẹ Ovie

Oni ọ Lemuẹl ọ rehọ enọ buobu nọ e rẹ kpare isiuru mai muhọ: “Emejọ, ọmọ mẹ? Emejọ, ọmọ edhede mẹ? Emejọ, ọmọ eya mẹ?” Ayare isiasa riẹ na u dhesẹ ẹgwọlọ ọgaga riẹ re ọmọ riẹ na ọ kezọ kẹ eme riẹ. (Itẹ 31:2) Ẹgwọlọ riẹ kẹ ewoma abọ-ẹzi ọmọ riẹ u fi oriruo owoma h’otọ kẹ esẹ gbe ini Ileleikristi inẹnẹ.

Rọ kpahe ewoma ọmọ riẹ, eme o re bru oni udu vi ehaa iyoma gbe ọfariẹ-ogbe evaọ udi ohare, eyae, gbe ole? Oni ọ Lemuẹl ọ nwani duobọte ẹme na: “Whọ rehọ ogaga ra kẹ eyae he.” Ọ rehọ uzuazọ ọfariẹ-ogbe dhesẹ oware nọ o “rẹ raha ivie.”—Itẹ 31:3.

Idieda vrẹta yọ oware nọ a re rri vo ho. Oni na ọ vẹvẹ unu nọ: “Ufo rọ kẹ ivie he, eyo Lemuele, hayo isu nọ e rẹ gwọlọ udi ogaga ha.” Ẹvẹ ovie ọ sai ro bru emamọ oziẹ jẹ whaha ‘uzi nọ o rẹ thọrọ ẹro gbe ẹvẹtu ẹdhọ iwhrori’ otẹrọnọ idi i re mu ei kẹse kẹse?—Ite 31:4-7.

Ukpoye, nọ ọ tẹ kẹnoma no ẹthọthọ otiọye na, ovie na ọ sai “guẹdhọ kiete, thothọ iwhrori gbe enọ o rẹ bẹ.”—Itẹ 31:8, 9.

Dede nọ izoge Ileleikristi e make rọ “ivie” nẹnẹ hẹ, ohrẹ areghẹ oni ọ Lemuẹl na u w’iruo gaga, tubẹ mai ga nẹnẹ dede. Idieda, ivovavovo, gbe ọfariẹ-ogbe e dafia evaọ udevie emoha inẹnẹ, yọ u wuzou re izoge Ileleikristi e kezọ evaọ okenọ ọsẹ gbe oni rai a be kẹ ae ‘evuẹ egbẹgbẹdẹ.’

Aye Owoma

Iniemọ i wo uvi ọdawẹ kpahe obaro orọo emọ rai nọ i bi te ekpako no. Oni ọ Lemuẹl ọ tẹ kpọ ovao riẹ riwi ekwakwa uvi aye. Ababọ avro, ọmoha o re wo erere gaga nọ ọ tẹ kiẹ ewoma aye evaọ abọ ọnana nọ o w’uzou gaga na.

Evaọ owọ avọ 10, a rehọ “aye owoma” dhesẹ ibi-iviee eghaghae, enọ a rẹ rọ udugaga wo evaọ oke Ebaibol. Epọvo na, ẹgwọlọ emamọ aye o gwọlọ omodawọ. Ukpenọ o re duola ruọ orọo, ọmoha ọ rẹ rehọ oke re ọ riẹ salọ. Kẹsiẹe ọ rẹ rọ ẹro ọghaghae rri oware nọ ọ thuẹhọ wo na.

Kpahe aye owoma, a ta kẹ Lemuẹl nọ: “Ọzae riẹ o re fievahọ iẹ, o ve wo erere buobu.” (Owọ avọ 11) Koyehọ, o re sikẹ nọ aye riẹ ọ rẹ nọ mi ei re o te ru oware kpobi hi. Dede na, imava orọo a rẹ nọ mi ohwohwo a tẹ gwọlọ jẹ emamọ iroro, wọhọ edadẹ oware oghaghae jọ hayo evaọ ẹyọrọ emọ rai. Ẹmeọta-kugbe evaọ eria enana u re fiba ọgbakugbe ọkpekpe evaọ udevie rai.

Aye owoma o wo eware buobu nọ o re ru. Evaọ owọ avọ 13 rite 27, ma wo ehrẹ gbe ehri-izi buobu nọ eyae unuikpe kpobi a re fihọ iruo nọ e rẹ wha erere se iviuwou rai. Wọhọ oriruo, nọ emuẹgọ gbe egbara uwou e be ghare na, aye owoma o re wuhrẹ epanọ ọ rẹ rọ riẹ eware buobu ru jẹ krẹkrẹ eware họ. (Owọ avọ 13, 19, 21, 22) Re o bru ugho emuore uviuwou na kpotọ, ọ rẹ sae kọ eware nọ ẹgba riẹ o te o ve je muẹrohọ oria nọ ọ rẹ jọ dẹ eware.—Owọ avọ 14, 16.

U re vevẹ, aye ọnana “o re [wo] eho ho.” O re ruiruo gaga, yọ ọ rẹ ruẹrẹ iruẹru uviuwou riẹ họ kpatiẹ. (Owọ avọ 27) “O re mu eku riẹ gaga,” onọ u dhesẹ nnọ ọ rẹ ruẹrẹ oma kpahe re o ru iruo egaga. (Owọ avọ 17) Ọ rẹ kparoma evaọ irioke o ve mu iruo họ, o ve je ruiruo gaga rite aso. O wọhọ epaọ ẹsenọ ukpẹ iruo riẹ u re dhe elelo.—Owọ avọ 15, 18.

Maero, aye owoma na yọ ohwo abọ-ẹzi. Ọ rẹ dhozọ Ọghẹnẹ jẹ gọe avọ adhẹẹ odidi gbe ozodhẹ urirẹ. (Owọ avọ 30) O re je fiobọhọ kẹ ọzae riẹ wuhrẹ emọ rai. Owọ avọ 26 o ta nọ: ‘Ọ rẹ rọ areghẹ’ wuhrẹ emọ riẹ, “uwuhrẹ uwowou o vọ riẹ unu.”

Ọzae Owoma

Ọ tẹ gwọlọ si emamọ aye urru, u re woma re Lemuẹl ọ nyate ewha-iruo emamọ ọzae. Oni ọ Lemuẹl ọ kareghẹhọ iẹe ibuobu enana jọ.

Emamọ ọzae o re wo emamọ iyẹrẹ evaọ obọ “ekpako ẹwho na.” (Itẹ 31:23) Oyena u dhesẹ nọ ọ rẹ jọ ohwo nọ o te, ọrọ oruọzewọ, evaifihọ, jẹ be dhozọ Ọghẹnẹ. (Ọnyano 18:21; Iziewariẹ 16:18-20) Fikiere, “eva unuighẹ a je vuhu” iei, oria nọ ikpahwo na a kokohọ bi guẹdhọ okpẹwho na. Re a “vuhu” ohwo wọhọ ọnọ ọ be dhozọ Ọghẹnẹ, o re wo areghẹ je ru lele ekpako “ẹwho na,” koyehọ erọ ẹkwotọ hayo udogbe na.

Ababọ avro, be ta rono eware nọ ọ rọ ẹro ruẹ no ze, oni ọ Lemuẹl ọ tẹ kareghẹhọ ọmọ riẹ kpahe oghẹrẹ nọ u wuzou te re a dhesẹ ovuhumuo kẹ aye ohwo. Ohwo ọvo ọ jọ akpọ na ghare kẹe vi aye riẹ hẹ. Fikiere, dai roro oghẹrẹ iroro ididi eva riẹ avọ urru nọ ọ rọ ta evaọ iraro ahwo kpobi nọ: “Eyae buobu i re ru ziezi, rekọ whẹ ọ rọ aro.”—Itẹ 31:29.

U muẹro inọ Lemuẹl o rri ohrẹ areghẹ oni riẹ ghaghae. Wọhọ oriruo, ma muẹrohọ nnọ, evaọ owọ 1, o se eme oni riẹ erọ obọ riẹ. Fikiere, o si “ọkpọvio” riẹ t’udu je wo erere no ohrẹ riẹ ze. Joma wo erere no “ovuẹ ogbẹgbẹdẹ” nana ze ẹkwoma ehri-izi riẹ nọ ma re fihọ iruo evaọ izuazọ mai.

[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 31]

Aye owoma “o re [wo] eho ho”