Uvie na U bi Ru Oreva Ọghẹnẹ Evaọ Otọakpọ

1, 2. (a) Fikieme o sae rọ jọ bẹbẹ kẹ omai ẹsejọ re ẹruore Aparadase na o mu omai ẹro? (b) Eme o re fiobọhọ kẹ omai fievahọ eyaa Ọghẹnẹ ziezi?

ONIỌVO-ỌMỌZAE jọ nọ o kruga ziezi evaọ ukoko na ọ ziọ ewuhrẹ avọ oma nọ o rrọ riẹ no fiki iruo nọ o ru ẹdẹ yena. Ọga iruo riẹ ọ be jae wẹ hẹ, ọ be dhogbo epanọ ọ rẹ rọ ko uviuwou riẹ, yọ ọ be ruawa kpahe ẹyao jọ nọ ọ rrọ aye riẹ oma. Nọ a muọ ole emuhọ ewuhrẹ na họ ẹso, oniọvo na o te kuẹwẹ, eva e tẹ be were iẹe nọ o kuomagbe inievo na evaọ Ọgwa Uvie. Ole nọ a be so na o ta kpahe ẹruore Aparadase, yọ eme ole na e be ta nọ jọ oniọvo na o roro kpahe ẹruore na, re ọ ruẹ omariẹ evaọ akpọ yena. Ole nana ọ rẹ were iẹe gaga, nọ avọ uviuwou riẹ a be so ole na, ẹruore nana o te ru udu tei otọ.

² Kọ o jọ owhẹ oma ere no ẹdẹjọ? O jọ ere kẹ inievo buobu no. Rekọ uzẹme na họ, fiki idhọvẹ akpọ omuomu nana, o rẹ sae jọ bẹbẹ kẹ omai re ẹruore Aparadase na o mu omai ẹro. “Oke obẹbẹ” ma be rria na, yọ oware ovo nọ o wọhọ aparadase o rrọ akpọ na ha. (2 Tim. 3:1) Eme o re ru ẹruore mai na mu omai ẹro? Ẹvẹ ma rọ riẹ nọ kẹle na Uvie Ọghẹnẹ u ti su akpọ na kpobi? Joma ta kpahe eyaa jọ nọ Jihova ọ ya kẹ idibo riẹ nọ i rugba no evaọ oke nọ u kpemu. Kẹsena ma vẹ te ta kpahe epanọ eyaa yena gbe efa itieye i bi ro rugba evaọ oke mai na. Ukuhọ riẹ, avọ ẹrọwọ mai nọ ọ ga ziezi no, ma vẹ te ta kpahe epanọ eyaa itieye na i ti ro rugba evaọ obaro.

 3. Eyaa vẹ e kẹ ahwo Ju nọ e jọ igbo Babilọn omosasọ?

³ Dai roro epanọ uzuazọ o jọ kẹ ahwo Ju nọ a jọ igbo Babilọn evaọ etoke ikpe-udhusoi avọ ezeza taure Kristi ọ tẹ te ze. Esẹgbini gbe emọ a jọ igbo, yọ akpọ ọ jarae oma gaga. Ahwo Babilọn a jẹ hwẹ ae fikinọ a fievahọ Jihova. (Ol. 137:1-3) Evaọ ikpe yena kpobi na, ahwo Ju nọ a kru ẹrọwọ rai a wo ẹruore kpahe eyaa nọ Jihova ọ ya inọ o ti si ahwo riẹ no igbo zihe kpohọ orẹwho rai. Jihova ọ ta nọ akpọriọ ọ te jọ obei. Ọ tubẹ ta nọ ẹkwotọ Juda nọ a ti zihe kpohọ na o te wọhọ ọgbọ Idẹn, koyehọ aparadase. (Se Aizaya 51:3.) Ọghẹnẹ ọ ya eyaa yena re e bọ idibo riẹ ga, re a siọ avro ba ewo. Evaọ oghẹrẹ vẹ? Joma ta kpahe eyaa nana jọ.

 4. Eyaa Jihova vẹ e kẹ ahwo Ju imuẹro inọ a ti wo ufuoma evaọ ẹkwotọ rai?

⁴ Ufuoma. Orọnikọ aparadase nọ a ruẹrẹhọ no ahwo Ju na a ti zihe kpohọ họ, rekọ ẹkwotọ othabọ nọ a nya seba anwọ ikpe 70, ẹkwotọ nọ ibuobu rai a ri te ẹdẹvo ho. Evaọ oke yena, ikpohrokpo, edaka gbe erao ijihẹ efa e jẹ hae jọ eria itieye na. Ọzae nọ o wo uviuwou ọ sae nọ inọ, ‘Ẹvẹ mẹ te sae rọ thọ aye gbe emọ mẹ? Kọ ẹvẹ mẹ te sae rọ sẹro igodẹ gbe iruẹ mẹ?’ Ohwo ọ rẹ sae ginẹ ruawa otioye. Dai roro kpahe eyaa Ọghẹnẹ nọ e rrọ obe Aizaya 11:6-9 gbe epanọ e sasa e rai oma te. (Sei.) Jihova ọ rọ obọdẹ eme yena nọ ọ ta kẹ idibo riẹ nọ i ti zihe no igbo tha na dhesẹ nọ ọ te thọ ae gbe erao rai. Ọ ya eyaa nọ okpohrokpo ọ te re ẹbe, onọ u dhesẹ nọ ọ te re erao ahwo riẹ hẹ. Idibo riẹ a te dhozọ erao ijihẹ nana ha. Jihova ọ ya eyaa nọ idibo riẹ a ti wo ufuoma evaọ ẹkwotọ Juda, makọ evaọ idhude gbe igbrẹwọ.—Izik. 34:25.

 5. Eyaa vẹ i ru ahwo Ju riẹ nọ Jihova ọ te ko ae nọ a te no igbo kpo?

⁵ Ọruẹriọ. Ahwo Ju na a sae jẹ ruawa nọ, ‘Kọ mẹ te sae ko uviuwou mẹ evaọ ẹkwotọ nọ ma bi kpohọ na? Diẹse ma te rria? Kọ iruo e te jariẹ? Kọ akpọ o ti woma vi oja nana nọ ma rrọ evaọ igbo na?’ Jihova ọ rọ eyaa riẹ vuẹ ae oghẹrẹ nọ uzuazọ o te jọ evaọ obonọ a be nya na. Jihova ọ ya eyaa kẹ idibo riẹ nọ ọ te kẹ ae oso ẹsikpobi; onọ u ti ru otọ na “woma, je wo ẹvi gaga.” (Aiz. 30:23) Jihova ọ ya eyaa kpahe oria nọ a te rria gbe emamọ iruo nọ a ti ru, inọ: “A rẹ te bọ iwou a vẹ ria ae tọ, a rẹ te kọ ọgbọ-evaene a vẹ re ibi riẹ. A gbẹ te bọ iwou no re omọfa ọ ria e he, a gbẹ te kọ no re omọfa ọ re he.” (Aiz. 65:21, 22) Akpọ ọ te wọhọ onọ a rrọ evaọ igbo na vievie he, akpọriọ ọ te jariẹ. Kọ ẹvẹ kpahe ẹbẹbẹ rai nọ ọ mae rro na, onọ o wha riẹ ze nọ a ro mu ai kpohọ igbo?

 6. Ẹbẹbẹ vẹ idibo Ọghẹnẹ a wo, kọ eme Jihova ọ ya eyaa riẹ kẹ ae?

⁶ Emamọ usu kugbe Ọghẹnẹ. Ikpe buobu taure a te ti mu idibo Ọghẹnẹ kpohọ igbo, a gbe je yoẹme kẹe he. Jihova ọ tẹ rọ Aizaya ọruẹaro na ta kẹ ae nọ: “Uzou na ososo o vọ avọ ẹyao, ubiudu na kpobi u re pepepe.” (Aiz. 1:5) Evaọ egagọ Ọghẹnẹ, ahwo Ju na a tuaro je diezọ, keme a gbe je yoẹme kẹ Jihova ha, yọ a je gbolaro kẹ izi Jihova. (Aiz. 6:10; Jeri. 5:21; Izik. 12:2) Otẹrọnọ ahwo Ju nọ i ti zihe kpohọ ẹkwotọ rai na a gbe wo ẹbẹbẹ nana, kọ a ti gine wo ufuoma? Kọ a gbẹ te wariẹ thọ izi Jihova? Eyaa Jihova e kẹ rai omosasọ, ọ ya nọ: “Evaọ ẹdẹ ọyena odiezọ o reti yo ẹme obe na, gbe enọ ituaro gaga nọ e jọ evaọ ebi na a rẹ te ruẹ ude.” (Aiz. 29:18) Jihova o ti fiobọhọ kẹ ai koko izi riẹ. Nọ a tẹ romakpotọ je yoẹme kẹe, o ti wuhrẹ ai jẹ kẹ ae ekpọvio.

 7. Oghẹrẹ vẹ eyaa nọ Ọghẹnẹ ọ ya kẹ idibo riẹ i ro rugba, kọ fikieme onana o rẹ rọ bọ ẹrọwọ mai ga?

⁷ Kọ Jihova o ru eyaa riẹ na gba? Eware nọ e via e kẹ uyo onọ yena vevẹ. Ahwo Ju nọ a zihe ze ẹkwotọ rai na a wo ufuoma, ọruẹriọ ọ jọ kẹ ae, a te je wo emamọ usu kugbe Ọghẹnẹ. Wọhọ oriruo, Jihova ọ thọ rai no obọ erẹwho nọ e wariẹ e rai họ nọ e ga vi ai je bu vi ai. Erao ijihẹ e jẹ re erao rai hi. Evaọ uzẹme, umutho eware jọ ọvo idibo Ọghẹnẹ a rọ ẹro ruẹ nọ i rugba evaọ eruẹaruẹ Aizaya, Jerimaya, gbe Izikiẹl na, rekọ enọ e jọ oke rai via na họ enọ a gwọlọ evaọ oke yena yọ o wha evawere se ai. Nọ ma te roro kpahe oware nọ Jihova o ru kẹ idibo riẹ evaọ oke yena, ẹrọwọ mai ọ rẹ ga ziezi. Otẹrọnọ orugba ọsosuọ ọrọ eruẹaruẹ nana e wha oghọghọ ulogbo ze, kọ ẹvẹ orugba akpọ-soso na ọ te jọ? Joma ta kpahe oware nọ Jihova o ru kẹ omai no nẹnẹ.

 8. Didi “ẹwho” idibo Ọghẹnẹ a be rria?

⁸ Orọnikọ idibo Jihova a rrọ orẹwho ọvo ho, wọhọ epanọ orẹwho Izrẹl o jọ. Ukpoye a se Ileleikristi nọ a rọ ẹzi wholo “Izrẹl Ọghẹnẹ.” (Gal. 6:16) Egbẹnya rai “igodẹ efa” na a kuomagbe ai evaọ “ẹwho” nana nọ a be jọ rọ okugbe gọ Jihova Ọghẹnẹ na. Egagọ yena a rọ karo evaọ uzuazọ. (Jọn 10:16; Aiz. 66:8) Kọ oghẹrẹ “ẹwho” hayo ẹkwotọ vẹ Jihova ọ kẹ omai? Oye họ egagọ uzẹme na, onọ o wọhọ aparadase nọ ma be reawere riẹ enẹna. Etẹe ma be jọ reawere eware igbunu buobu nọ Ọghẹnẹ ọ ya eyaa rai, ọkpọ enọ e jọ ọgbọ Idẹn. Joma ta kpahe ejọ rai.

9, 10. (a) Ẹvẹ eruẹaruẹ nọ e rrọ obe Aizaya 11:6-9 i bi ro rugba nẹnẹ? (b) Ẹvẹ ma rọ riẹ nọ udhedhẹ o rrọ udevie idibo Ọghẹnẹ nẹnẹ?

⁹ Ufuoma. Nọ who te se obe Aizaya 11:6-9, whọ rẹ ruẹ oghẹrẹ udhedhẹ avọ ufuoma nọ o te jọ udevie ahwo avọ erao ijihẹ gbe udevie erao kpobi, te erọ ẹwho te erọ ẹwọ. Kọ onana u bi rugba nẹnẹ evaọ udevie idibo Ọghẹnẹ? Ee.Owọ avọ 9 oria Ebaibol yena o fodẹ oware nọ o te whae ze nọ o te rọ jọ ere, inọ: “Keme akpọ na ọ te vọ avọ eriariẹ ỌNOWO na wọhọ epanọ ame ọ vọ abade.” Kọ “eriariẹ ỌNOWO na” i re nwene uruemu erao? Ijo, ahwo-akpọ ọvo a rẹ sai nwene uruemu rai nọ a te wo eriariẹ Ọghẹnẹ Erumeru na no, a vẹ rọ aro kele Ọghẹnẹ ru udhedhẹ kugbe amọfa. Oye o wha riẹ ze nọ ma be rọ reawere ufuoma nẹnẹ evaọ egagọ Ọghẹnẹ na. Evaọ otọ esuo Uvie na, Ileleikristi a be daoma siobọno uruemu ugbarugba gbe ofu-ọkpoo nọ erao ijihẹ i re dhesẹ, a te bi lele inievo rai rria dhedhẹ.

¹⁰ Wọhọ oriruo, ma jọ obe nana wuhrẹ oware nọ Ebaibol ọ ta nọ o wha riẹ ze nọ Ileleikristi a ro siomano iruẹru akpọ nana, gbe ukpokpoma nọ u bi te ai fiki onana. Kọ o gbẹ rrọ oware igbunu inọ evaọ akpọ nana nọ ozighi ọ dafia na, utu ahwo jọ o riẹ nọ a bi dhomahọ ohọre vievie he, o tẹ make rọnọ a ta nọ a re kpe ai no? Onana u dhesẹ vevẹ nọ enọ e be romakpotọ kẹ Ovie na a be ginẹ reawere udhedhẹ nọ Aizaya ọ ruẹaro riẹ na. Jesu ọ ta nọ ahwo kpobi a ti vuhu ilele riẹ fiki uyoyou nọ a wo kẹ ohwohwo. (Jọn 13:34, 35) Jesu ọ be rehọ “ọrigbo nọ a re fievahọ nọ o wo areghẹ na” ro wuhrẹ Ilele riẹ kpobi re a wo udhedhẹ, jọ wolẹ, je you ohwohwo evaọ ukoko na.—Mat. 24:45-47.

11, 12. Didi ohọo u bi kpe ahwo nẹnẹ, kọ ẹvẹ Jihova ọ be rọ ko idibo riẹ?

¹¹ Ọruẹriọ. Ohọo ẹme Ọghẹnẹ u bi kpe ahwo evaọ akpọ na nẹnẹ. Ebaibol ọ ta nọ: “‘Riri edẹ e be tha,’ ere Ọnowo ỌGHẸNẸ [na] ọ tae, ‘nọ me re ti ro vi ohọo ze otọ na; orọnọ ohọo emuore, hayo o rọ uru-ame he, rekọ o rọ ẹme ỌNOWO na o yo.’” (Emọs 8:11) Kọ ohọo ẹme Ọghẹnẹ u bi kpe idibo riẹ re? Jihova ọ fodẹ ohẹriẹ nọ o te jọ udevie idibo riẹ avọ ewegrẹ riẹ, inọ: “Idibo mẹ e rẹte re evavọ, rekọ ohọo u reti kpe owhai; ri, idibo mẹ e rẹte da bẹ, rekọ uruame u reti kpe owhai; ri, idibo mẹ e rẹte ghọghọ, rekọ oma o rẹte vuọ owhai.” (Aiz. 65:13) Kọ eme yena i rugba no?

¹² Eware nọ a bi ro wuhrẹ omai evaọ ukoko na i bi dhe ebuebu wọhọ ame nọ ọ rrọ abade. Ebe, ividio, ikporakporo, iwuhrẹ ukoko, ikokohọ gbe eware nọ e vọ oria itanẹte mai na e wọhọ ame abade nọ o bi kporo bru omai ze evaọ akpọ nana nọ ọ ya fia nọ ahwo a jọ riẹ oware ovo kpahe Ọghẹnẹ hẹ na. (Izik. 47:1-12; Joẹl 3:18) Kọ eva e gbẹ be were owhẹ nọ whọ be ruẹ epanọ Jihova o bi ro ru eyaa riẹ gba be rọ ẹme riẹ ko omai kẹdẹ kẹdẹ na? Kọ whọ be daoma rọ ẹme Jihova ko omara kẹdẹ kẹdẹ?

13. Ẹvẹ whọ sae rọ ta nọ ituaro e be ruẹ ude gbe nọ idiezọ i bi yo ẹme nẹnẹ wọhọ epanọ Jihova ọ ya eyaa riẹ?

¹³ Emamọ usu kugbe Ọghẹnẹ. Evaọ abọ otoriẹ ẹme Ọghẹnẹ, ahwo buobu a tuaro je diezọ nẹnẹ. (2 Kọr. 4:4) Ghele na, Jesu o bi siwi ahwo otiọnana evaọ akpọ na soso. Kọ whọ ruẹ ohwo otuaro nọ aro riẹ o rovie gbe ohwo nọ o diezọ nọ ezọ riẹ i rovie no ẹdẹjọ? Otẹrọnọ whọ ruẹ ohwo nọ a wuhrẹ Ebaibol na kugbe nọ ọ siọ iwuhrẹ egagọ erue nọ i ru rie tuaro je diezọ vẹre, kiyọ whọ ruẹ orugba eyaa nana no, nọ e ta nọ: “Evaọ ẹdẹ ọyena odiezọ o reti yo ẹme obe na, gbe enọ ituaro gaga nọ e jọ evaọ ebi na a rẹ te ruẹ ude.” (Aiz. 29:18) Evaọ akpọ na soso, idu ahwo buobu a bi wo oghẹrẹ usiwo yena kukpe kukpe. Nọ ohwo o te no Babilọn Ologbo na ze je kuomagbe omai evaọ egagọ uzẹme, oyena yọ imuẹro inọ eyaa Jihova i rugba no.

14. Eme u fo nọ ma roro didi kpahe nọ o rẹ bọ ẹrọwọ mai ga?

¹⁴ Ma jọ uzou kpobi nọ o rrọ obe nana wuhrẹ eware nọ i dhesẹ nọ Jesu ọ rehọ ilele riẹ ziọ egagọ uzẹme no, nọ a be jọ reawere aparadase enẹna. Joma gbẹ hai roro kpahe idhere sa-sa nọ Jihova ọ be rọ ghale omai evaọ egagọ riẹ nẹnẹ. Nọ ma te bi ru ere, ẹrọwọ nọ ma fihọ eyaa Jihova nọ i ti rugba evaọ obaro na o te ga ziezi.

15. Ẹvẹ u ro mu omai ẹro nọ akpọ na o ti zihe ruọ aparadase?

¹⁵ Ẹjiroro Jihova họ re o ru akpọ na soso fihọ aparadase. O fi Adamu avọ Ivi họ ọgbọ Idẹn, jẹ ta kẹ ae nọ a yẹ re a vọ akpọ na soso, jẹ rẹrote emama na kpobi. (Emu. 1:28) Ukpenọ Adamu avọ Ivi a ru ere, a te kuomagbe Setan ghẹmeeyo kẹ Ọghẹnẹ, jẹ rehọ ere fi emọ rai kpobi họ igbo sebaẹgba, uzioraha, gbe uwhu. Ghele na, ẹjiroro Ọghẹnẹ o nwene he. Nọ ọ tẹ ta ẹme no, o rẹ seba erugba ha. (Se Aizaya 55:10, 11.) Fikiere, u muẹro nọ Ọghẹnẹ o ti ru akpọ na zihe ruọ aparadase, emọ Adamu avọ Ivi a vẹ te vọ akpọ na jẹ rẹrote eware kpobi nọ e riẹe eva. Evaọ oke yena, eyaa kpobi nọ Ọghẹnẹ ọ ya kẹ ahwo Ju nọ a jọ igbo na i ve ti rugba vọvọ. Joma ta kpahe iriruo jọ.

16. Ẹvẹ Ebaibol na o dhesẹ ufuoma nọ ma ti wo evaọ Aparadase?

¹⁶ Ufuoma. Nọ aparadase ọ tẹ ze no, eyaa nọ e rrọ obe Aizaya 11:6-9 na i ti rugba vọvọ. Ezae, eyae, gbe emọ a ti wo udhedhẹ gbe ufuoma evaọ oria kpobi akpọ na. Ohwo ọvo hayo oware ovo nọ o te lẹliẹ ozọ mu omai o te jọ họ. Dai roro kpahe oke nọ otọakpọ na soso o te jọ uwou ra, nọ whọ te jọ ya ame evaọ ethẹ gbe abade, gadiẹ igbehru, je kpohọ oria kpobi nọ u je owhẹ. Oria kpobi nọ oke u kpo di owhẹ họ kẹhẹ, whọ te ruawa ha. Ẹme nọ ọ rrọ obe Izikiẹl 34:25 o ve ti rugba, onọ u ti ru nọ idibo Ọghẹnẹ a te rọ rria avọ “ufuoma eva igbrẹwọ na re a wezẹ udevie owhawho.”

17. Ẹvẹ u ro mu omai ẹro nọ ọruẹriọ ọ te jọ nọ Uvie na u te mu otọakpọ na họ esu no?

¹⁷ Ọruẹriọ. Dai roro kpahe oke nọ uvuhu gbe ohọo e gbẹ te jọ họ. Ẹme Ọghẹnẹ nọ a bi ro wuhrẹ omai da oma fia ẹsikpobi na o kẹ imuẹro nọ Ovie na ọ te ko idibo riẹ evaọ kabọ kabọ. Nọ Jesu ọ jọ otọakpọ, o ru eware nọ i dhesẹ nọ o ti ru eyaa yena gba, ọ rehọ umutho imiyei gbe ebrẹdi rọ ko idu ahwo buobu nọ ohọo u je kpe. (Mat. 14:17, 18; 15:34-36; Mak 8:19, 20) Okenọ Uvie Ọghẹnẹ u te mu otọakpọ na họ esu no, eyaa nana i ti rugba vọvọ, inọ: “Ọ rẹte rọ oso ku ibi nọ wha kọ họ otọ gbe ekakọ nọ e rọ evaọ otọ i re ti woma, je wo ẹvi gaga. Evaọ ẹdẹ ọyena, iruẹ rai e rẹ te re ẹbe evaọ igẹ ilogbo.”—Aiz. 30:23.

18, 19. (a) Wọhọ epanọ obe Aizaya 65:20-22 o ta, irere vẹ who ti wo? (b) Eme họ otofa ẹme na, “epanọ ire e rẹ tọ te na”?

¹⁸ Nẹnẹ, ahwo buobu a be sae wezẹ ewezẹ riẹ dede he inọ a ti wo uwou obọ rai ẹdẹjọ hayo wo iruo nọ a te sae rọ re eva vọ. Evaọ akpọ nana nọ o gbeku na, ahwo buobu a bi ru iruo te aso, ghele na a be sae re eva vọ họ, rekọ ikpahwo akpọ na a bi nwo igho na kpobi fihọ uwou. Dai roro kpahe epanọ o te jọ nọ eyaa nana i ti rugba, inọ: “A rẹ te bọ iwou a vẹ ria ae tọ, a rẹ te kọ ọgbọ-evaene a vẹ re ibi riẹ. A gbẹ te bọ iwou no re omọfa ọ ria e he, a gbẹ te kọ no re omọfa ọ re he. Epanọ ire e rẹ tọ te na ere ahwo mẹ a rẹ te tọ te, jegbe esanọ mẹ na a rẹ te re erere iruo abọ rai krẹkri.”—Aiz. 65:20-22.

¹⁹ Eme họ otofa ẹme na “epanọ ire e rẹ tọ te na”? Nọ who te dikihẹ kẹle ure nọ o rrọ ruaro gaga, akpọ o re gb’owhẹ unu nọ a tẹ vuẹ owhẹ anwọ okenọ ure na o rọ rrọ etẹe. Ẹsejọhọ ure na o rrọ etẹe ikpe buobu no taure a te ti yẹ ọsẹgboni ologbo ra dede. Akpọ omuomu nana o te gbe kri vrẹ enẹ, who ti whu jẹ thọrọ ahwo ẹro no, rekọ ure na o gbẹ rrọ etẹe. O rrọ oware omosasọ gaga inọ Jihova ọ kẹ omai imuẹro nọ evaọ Aparadase nọ ọ be tha na, ma te rria tọ. (Ol. 37:11, 29) Oke o be tha nọ ire nọ ma bi rri nọ e be tọ gaga na dede e te jọ wọhọ ẹbe gheghe nọ ọ rẹ dhẹ ze nẹnẹ odẹnotha o ve whu no, yọ ma be rria bẹdẹ bẹdẹ.

20. How will loyal Kingdom subjects come to enjoy perfect health?

²⁰ Omokpokpọ. Nẹnẹ, ẹyao avọ uwhu e rrọ oria kpobi wowẹ. Mai kpobi ma be mọ, uzioraha nọ ma reuku riẹ na yọ ẹyao nọ edọkita ọ rẹ sai siwi hi. Umu nọ o rẹ sai siwi ẹyao nana họ idhe ẹtanigbo Kristi na. (Rom 3:23; 6:23) Evaọ etoke Esuo Odu-Ikpe na, Jesu avọ enọ i ti lele iei su a te rọ ẹkwoma idhe ẹtanigbo na rọ ẹmẹrera si uzioraha kpobi nọ o rrọ omai oma no. Eruẹaruẹ Aizaya nana i ve ti rugba, inọ: “Ohwo ọvo nọ ọ be ria eva riẹ nọ ọ rẹte ta [nọ], ‘Mẹ be mọ,’ ọ rọ họ; Ahwo nọ a be ria etẹe kpobi a reti wo erọvrẹ izieraha rai.” (Aiz. 33:24) Dai roro kpahe akpọ nọ ohwo ọvo ọ te jọ tuaro, diezọ, hayo ko ho. (Se Aizaya 35:5, 6.) Ẹyao ọvuọvo nọ ọ te bẹ Jesu esiwi o te jọ họ, te erọ ugboma, erọ iroro gbe efa kpobi. Ohwo kpobi nọ ọ te jọ otọ Uvie na o ti wo omokpokpọ.

21. Eme ọ te via kẹ uwhu, kọ fikieme eyaa yena e rẹ rọ sasa owhẹ oma?

²¹ Kọ ẹvẹ kpahe oware nọ ẹyao o re su kpohọ na, uwhu? Ọye họ “ọwegrẹ urere” mai, nọ ohwo ọvo ọ rẹ sae va abọ họ. (1 Kọr. 15:26) Kọ ọwegrẹ nana ọ ga te Jihova? Muẹrohọ oware nọ Aizaya ọ ruẹaro riẹ: “Ọ [te] lọ uwhu no ri bẹdẹ, Ọnowo na ỌGHẸNẸ o veti ririe irui oviẹ no aro rai.” (Aiz. 25:8) Dai roro epanọ oke yena o te jọ. A ti gbe ru uwhori hi, iki e gbẹ te jọ họ, ohwo ọvo ọ te gbẹ viẹ inọ ohwo riẹ o whu hu. Ukpoye kọ irui oghọghọ i ti no ahwo aro ze okenọ Jihova ọ te kpare ahwo nọ i whu no ze na, wọhọ epanọ ọ ya eyaa riẹ. (Se Aizaya 26:19.) Ukuhọ riẹ, edada nọ uwhu o wha ze kpobi e gbẹ te jọ họ.

22. Eme ọ te via nọ Uvie Mesaya u te ru oreva Ọghẹnẹ gba no evaọ otọakpọ na?

²² Bẹsenọ Esuo Odu-Ikpe na o ti kuhọ yọ Uvie na u ru oreva Ọghẹnẹ gba no evaọ otọakpọ, Kristi o ve ti zihe isuẹsu na kẹ Ọsẹ riẹ. (1 Kọr. 15:25-28) A ve ti siobọno Setan re ọ dawo ahwo-akpọ nọ a te ẹgbagba no. Kẹsena Kristi ọ vẹ te whọlọ araomuomu na avọ ikọ riẹ kpobi. (Emu. 3:15; Evia. 20:3, 7-10) Rekọ ohwo kpobi nọ o kru ẹrọwọ riẹ ọ vẹ te rria akpọ na bẹdẹ bẹdẹ. Ẹme ọvuọvo nọ ma te ta nọ u ti dhesẹ onana vẹ te ẹme Ebaibol nana ọ rrọ họ, nọ o ta nọ enọ i kru ẹrọwọ rai a ti wo “ufuoma oruaro ọrọ emọ Ọghẹnẹ.”—Rom 8:21.

23, 24. (a) Ẹvẹ ma rọ riẹ nọ eyaa Ọghẹnẹ e te seba erugba ha? (b) Eme whọ gba riẹ mu nọ who re ru?

²³ Eyaa nana orọnikọ ewezẹ gheghe he. Eyaa Jihova e rẹ seba erugba ha. Fikieme? Kareghẹhọ ẹme Jesu nọ ọ rrọ uzou ọsosuọ obe nana. O wuhrẹ ilele riẹ re a lẹ se Jihova nọ: “Jọ Uvie ra o ze. Jọ a jọ otọakpọ na ru oreva ra wọhọ epanọ o rrọ obọ odhiwu.” (Mat. 6:9, 10) Uvie Ọghẹnẹ u muẹro. U bi su enẹna evaọ obọ odhiwu. Anwọ ikpe udhusoi ze na, u bi ru eyaa Jihova gba evaọ ukoko na nọ ma be ruẹ vevẹ. Fikiere, u mu omai ẹro nọ eyaa Jihova kpobi i ti rugba nọ Uvie na u te mu otọakpọ na soso họ esu no.

²⁴ Ma riẹ nọ Uvie Ọghẹnẹ o te seba ẹze he. Ma riẹ nọ Jihova o ti ru eyaa riẹ kpobi gba. Fikieme? Keme UVIE ỌGHẸNẸ U MUHỌ ESUO NO! Onọ nọ mai omomọvo ma rẹ nọ họ, ‘Kọ Uvie na u bi su omẹ?’ Joma daoma mai kpobi re ma romakpotọ kẹ Uvie na enẹna, re ma sae jọ ahwo nọ a te jọ otọ esuo ọgbagba nana bẹdẹ bẹdẹ.