UZUAZỌ OLELEIKRISTI

Oware Okpokpọ nọ O te Jọ Ewuhrẹ Udevie-Oka

Muhọ no Ọvo 2018 vrẹ, ewuhrẹ udevie-oka na o te hai wo oria eme nọ a ru vẹ gbe ividio iwoho nọ a si no Ebaibol Efafa Akpọ Ọkpokpọ ọrọ Ikereakere Efuafo Na (nwtsty) ze nọ o rrọ jw.org, o tẹ make rọ nọ a wo Ebaibol uwuhrẹ na evaọ ẹvẹrẹ na ha. Ma riẹ nọ u ti ru owhẹ ruẹrẹ oma kpahe kẹ ewuhrẹ ziezi. A jọ u fiobọhọ kẹ owhẹ si kẹle Ọsẹ oyoyou mai na, Jihova!

EME NỌ A RU VẸ

Oria eme nọ a ru vẹ na u dhesẹ uruemu ẹwho ahwo, oria, gbe otoriẹ eme jọ evaọ ẹvẹrẹ oke Ebaibol na.

Matiu 12:20

Uwhiki nọ u bi kuye iwiri: Ukpẹ osese nọ u wo ukolo nọ ahwo a jẹ hae rehọ ẹkpẹ ma nọ a re ku ewhri olivi họ. A re dhe uwhiki nọ a rọ oghẹrẹ ẹbe jọ zuo họ ukolo na u ve se ewhri na rehọ jẹ lẹliẹ ukpẹ na ware. Ẹme na “uwhiki nọ u bi kuye iwiri” evaọ Griki, a rẹ rehọ iẹe dhesẹ uwiki nọ eware nọ e wọhọ iwizi e to kiọkọ uzou riẹ nọ o be lẹliẹ uwiki na kuye iwiri fikinọ erae na i bi fu ẹmẹmera hayo i fu no. Eruẹaruẹ nọ e rrọ Aizaya 42:3 o ta kpahe ohrọriọ Jesu inọ o ti furie ẹruore nọ o kiọkọ kẹ iwhrori gbe enọ akpọ ọ be bẹ hẹ.

Matiu 26:13

Uzẹme: Ẹme Hibru ʼa·menʹ na, ahwo Griki a rehọ a·menʹ noze, nọ otofa riẹ o rrọ “ere o rẹ ginẹ jọ,” hayo “jọ o jọ ere.” Jesu ọ jẹ hae ta ẹme nana gaga nọ o te bi mu ẹme họ, ya eyaa hayo ruẹaro ro dhesẹ nọ oware nọ ọ be ta na uzẹme yọ u ti rugba hrọ. Fikinọ Jesu ọ jẹ ta “uzẹme,” hayo ami ẹsikpobi u gbunu gaga keme whọ rẹ jọ ebe Ebaibol na efa ruẹ e riẹ hẹ u te no ebe Usi Uwoma Jesu na no. Nọ a tẹ ta ẹme na ususu (a·menʹ a·menʹ), wọhọ epanọ o rrọ obe Jọn na, a fa ẹme Jesu na “uzẹme” hayo uzẹme kpobi.—Jọ 1:51.

IVIDIO IWOHO

Oria nana u wo iwoho, eware nọ a drọ, ividio nọ a jọ ta ẹme lawhe he gbe iwoho eware nọ e rrọ Ebaibol na nọ a dhesẹ.

Bẹtfagi, Ugbehru Olivi, gbe Jerusalẹm

Ividio ekpẹkpẹ nana u dhesẹ edhere nọ a ro no ofẹ ovatha-ọre ruọ Jerusalẹm nọ a tẹ rrọ iwhre nọ a re se et-Tur evaọ enẹna, iwhre nọ a ta nọ o sae jọ Bẹtfagi oke Ebaibol, nọ o rrọ usu eria ikpehru Ugbehru Olivi jọ. Bẹtani ọ rrọ ovatha-ọre Bẹtfagi nọ o rrọ ofẹ ovatha-ọre ukuwhrẹrẹ Ugbehru Olivi. Okenọ Jesu avọ ilele riẹ a tẹ rrọ Jerusalẹm a jẹ hae wezẹ Bẹtani, ẹwho nọ a bi se el-ʽAzariyeh (El ʽEizariya) evaọ enẹna, odẹ Arabic nọ otofa riẹ o rrọ “Ẹwho Lazarọs.” Avro ọ riẹ hẹ inọ Jesu ọ jẹ hai wohọ uwou Mata, Meri, gbe Lazarọs. (Mt 21:17; Mak 11:11; Luk 21:37; Jọ 11:1) Nọ Jesu o te bi no uwou rai kpohọ Jerusalẹm, o wọhọ nọ ọ jẹ hae nya edhere nọ a dhesẹ evaọ ividio na. Evaọ Nisan 9, 33 C.E., nọ Jesu ọ rọ eketekete ọsese ọzae dhẹ Ugbehru Olivi vrẹ ruọ Jerusalẹm, o sae jọnọ edhere nọ o no Bẹtfagi ruọ Jerusalẹm ọ dhẹ.

Edhere no Bẹtani ruọ Bẹtfagi
Bẹtfagi
Ugbehru Olivi
Ukiekpotọ Kidrọn
Oria nọ Etẹmpol na Ọ Jọ

Utu nọ U Du Ugbonwa Ithihrawọ

Nọ uzedhe uwoho ugbonwa ithihrawọ ohwo nọ utu ayọno nọ u theri te 11.5 cm (4.5 in.) u du lafi. Evaọ 1968 a tọ ku oware nana evaọ ofẹ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre Jerusalẹm yọ o wọhọ nọ oke ahwo Rom o rọ via. Oware nana nọ a tọ ku na u dhesẹ nọ o wọhọ nọ a jẹ hae ginẹ rọ itu tehe ahwo nyawo ure kpe. O sae jọnọ oghẹrẹ itu nana egbaẹmo Rom a rọ tehe Jesu Kristi fihọ ure. A ruẹ ugbonwa ithihrawọ nọ utu u du lafi na evaọ ẹkpẹti nọ a rehọ utho kare, nọ a kwa igbegbe ohwo owhuowhu nọ o gbo no fihọ, yọ a se odẹ ẹkpẹti na ossuary. Onana u dhesẹ nọ ohwo nọ a kare fihọ ure kpe a gbẹ sai ki ei ghele.—Mt 27:35.