Egagọ Uzẹme I Ku “Erara” gbe
“Erara e rẹte jọ ikporo-udhu gbe eruẹrẹ ọgbọ vaene rai; rekọ a re ti se owhai izerẹ ỌNOWO na.”—AIZ. 61:5, 6.
ẸVẸ WHỌ TE K’IYO ENỌ NANA?
Ẹvẹ ahwo jọ a re rri erara, rekọ wọhọ epanọ o rrọ Ebaibol na, ẹvẹ Ọghẹnẹ o rri rai?
Eme a bi zizie ahwo erẹwho akpọ-soso nọ a ru?
Oghẹrẹ vẹ ma sae rọ ta nọ ma be jọ udevie mai se ohwo ọvo ọrara ha?
1. Ẹvẹ ahwo jọ a re rri erara, kọ fikieme u gbe ro fo re ma rri rai ere he?
WỌHỌ epanọ ma ruẹ evaọ uzoẹme nọ o vrẹ na, erara hayo ahwo nọ a no oria ofa ze i re tu ahwo jọ oma. Uruemu utiona nọ u re dhesẹ nọ ma rri omamai woma vi ahwo nọ a no oria ofa ze o thọ. U te no ere no, u re dhesẹ nọ uzẹme jọ o be thọrọ omai ẹro. Obe na The Races of Mankind o ta nọ: “Wọhọ epanọ o rrọ Ebaibol, ahwo-akpọ kpobi inievo.” Inievo e rẹ sai wo ohẹriẹ no ohwohwo, ghele na yọ a gbẹ rọ inievo.
2, 3. Ẹvẹ Jihova o rri erara?
2 Evaọ uzẹme, oria kpobi nọ ma no ze kẹhẹ, erara e rẹ kare iẹe he. Ere o jọ kẹ emọ Izrẹl oke anwae re, enọ i wo obọdẹ usu kugbe Jihova Ọghẹnẹ ẹkwoma ọvọ Uzi na. Ahwo nọ a rọ emotọ Izrẹl he a wo obọdẹ usu okpekpe utioye kugbe Ọghẹnẹ hẹ, ghele na uzi na o gwọlọ nọ emọ Izrẹl a rẹ kẹ ae adhẹe, je lele ai yeri ababọ okienyẹ. Onana yọ emamọ oriruo kẹ omai. Ileleikristi uzẹme a rẹ whaha uruemu ọriẹwẹ gbe omohẹriẹ. Fikieme? Pita ukọ na ọ ta nọ: “Uzẹme umuomẹ ẹro no nọ Ọghẹnẹ ọ rẹ jẹ ahwo [jọ] ọvo rehọ họ, rekọ evaọ korẹwho korẹwho ọnọ ọ jarae dhẹe o je ru onọ ukiẹrẹe ọ rẹ rehọ iẹe.”—Iruẹru 10:34, 35.
3 Erara nọ e jọ kugbe emọ Izrẹl a je wo erere no usu okpekpe nọ a wo kugbe ae ze. Onana u dhesẹ epanọ Jihova o rri erara. Pọl ukọ na ọ nọ inọ: “Kọ Ọghẹnẹ na Ọghẹnẹ ahwo Ju ọvo? Ọ gbẹ rọ Ọghẹnẹ otu Egedhọ re? Ghinọ ere, ọ rọ Ọghẹnẹ otu Egedhọ re.”—Rom 3:29; Joẹl 2:32.
4. Fikieme ma sae rọ ta nọ ọrara ọ rrọ usu ‘Izrẹl Ọghẹnẹ’ hẹ?
4 Jihova ọ siọ emotọ Izrẹl anwae, ọ tẹ rọ ẹkwoma ọvọ ọkpokpọ na mu usu okpekpe kugbe Ileleikristi nọ a rọ ẹzi wholo na. A te se Ileleikristi nana, ‘Izrẹl Ọghẹnẹ.’ (Gal. 6:16) Wọhọ epanọ Pọl ọ ta na, evaọ orẹwho okpokpọ nana, “ẹhẹriẹ ọ rọ Griki hayo Ju, hayo oyawo hayo ababọ oyawo ho, ọgẹdhọ hayo otu-ọraha, ọrigbo hayo ọmuyẹ ọ riẹ hẹ, rekọ Kristi ọ rọ ai kpobi, je gbe eva rai kpobi.” (Kọl. 3:11) Fiki onana, ma rẹ sae ta nọ uvumọ ohwo yọ ọrara ha evaọ ukoko Ileleikristi na.
5, 6. (a) Didi onọ ahwo a rẹ sae nọ kpahe ẹme nọ ọ rrọ Aizaya 61:5, 6? (b) Amono họ “izerẹ ỌNOWO na” gbe “erara” nọ a fodẹ evaọ obe Aizaya na? (c) Iruo vẹ eko ahwo ivẹ na a bi ru kugbe?
5 Rekọ ohwo ọ sae riẹ obọ kpohọ uzou avọ 61 ọrọ obe Aizaya, onọ o ta kpahe eruẹaruẹ jọ nọ i bi rugba evaọ ukoko Ileleikristi na. Owọ avọ 6 orọ uzou yena o ta kpahe ahwo nọ a ti ru iruo wọhọ “izerẹ ỌNOWO na.” Rekọ owọ avọ 5 o tẹ ta kpahe “erara” nọ i ti ru iruo kugbe “izerẹ” na. Otẹrọnọ uvumọ ohwo yọ ‘ọrara’ evaọ ukoko Ileleikristi na ha, kọ erara vẹ a jọ etenẹ fodẹ na?
6 Ileleikristi nọ a rọ ẹzi wholo na họ “izerẹ ỌNOWO na,” otu “ẹkparomatha ọsosuọ na,” enọ e te “jọ izerẹ Ọghẹnẹ gbe e rọ Kristi, a ve ti lele Kristi re uvie na odu ikpe.” (Evia. 20:6) U te no eyena no, Ileleikristi buobu efa e riẹ nọ i wo ẹruore uzuazọ aparadase otọakpọ. A rẹ sai se enana nọ i bi ru iruo kugbe Ileleikristi nọ a rọ ẹzi wholo na erara, wọhọ odẹme. A be rọ evawere ru iruo kugbe “izerẹ ỌNOWO na,” wọhọ “ikporo-udhu gbe eruẹrẹ ọgbọ vaene rai.” Uzẹme, a bi fi obọ họ kẹ ahwo mọ ibi nọ e rẹ kẹ Ọghẹnẹ oruaro, ẹkwoma edhere Ọghẹnẹ nọ a bi wuhrẹ ai. Ileleikristi nọ a rọ ẹzi wholo gbe “igodẹ efa” na a bi ru iruo kugbe wuhrẹ jẹ rẹrote ahwo nọ a wo evezi nọ e gwọlọ gọ Ọghẹnẹ bẹdẹ bẹdẹ.—Jọn 10:16.
A RRỌ “ERARA” WỌHỌ ABRAHAM
7. Ẹvẹ Ileleikristi nẹnẹ a rọ wọhọ Abraham gbe idibo Ọghẹnẹ oke anwae efa nọ i wo ẹrọwọ?
7 Wọhọ epanọ ma wuhrẹ evaọ uzoẹme nọ o vrẹ na, Ileleikristi uzẹme a wọhọ erara evaọ akpọ omuomu Setan na. Oghẹrẹ utiona a rọ wọhọ Abraham gbe idibo Ọghẹnẹ nọ i wo ẹrọwọ evaọ oke anwae, enọ a se “erara, gbe enya-ugbo eva akpọ na.” (Hib. 11:13) Oghẹrẹ ẹruore nọ ma wo kpobi kẹhẹ, ma wo uvẹ-ọghọ nọ ma rẹ rọ reawere ọkpọ usu okpekpe nọ Abraham o wo kugbe Jihova. Jemis ọ ta nọ, “‘Abraham ọ rọ ẹrosuọ Ọghẹnẹ jabọ nọ, a je kele iei gbe ẹrẹreokie kẹe’; fikiere a te sei ogbẹnyusu Ọghẹnẹ.”—Jem. 2:23.
8. Eyaa vẹ Ọghẹnẹ ọ ya kẹ Abraham, kọ ẹvẹ o rri eyaa na?
8 Ọghẹnẹ ọ ya eyaa inọ ọ te rọ ẹkwoma uyẹ Abraham ghale iviuwou akpọ na kpobi orọnikọ orẹwho jọ ọvo ho. (Se Emuhọ 22:15-18.) Abraham o fi eva họ eyaa na, dede nọ orugba riẹ ọ gbẹ jọ obaro evaọ oke yena. Oke nọ Abraham avọ uviuwou riẹ a raha je ro no oria ruọ oria u tube vi abọvo ọrọ ikpe uzuazọ riẹ kpobi. Oke yena kpobi, usu riẹ kugbe Jihova o jọ gaga.
9, 10. (a) Oghẹrẹ vẹ ma sae rọ rehọ aro kele oriruo Abraham? (b) Iruo ahwo ozizie vẹ ma rẹ sai ru?
9 Dede nọ Abraham ọ riẹ epanọ ọ te hẹrẹ krite re eyaa na i te ti rugba ha, ọwhọ gbe uyoyou riẹ evaọ egagọ Jihova e gbẹ jọ gaga. Ọ tẹrovi eyaa na, viukpenọ ọ rẹ gwọlọ jọ ọmotọ orẹwho jọ re o yeri oghẹrẹ uzuazọ nọ amọfa kpobi a bi yeri. (Hib. 11:14, 15) O rrọ oware areghẹ re ma rọ aro kele oriruo Abraham, re ma ru uzuazọ mai lọhọ, ukpenọ ma rẹ rọ oke mai kpobi le ekwakwa efe, okpodẹ, gbe itee akpọ na efa. Fikieme ma jẹ lahiẹ oma rọ oke mai le eware nọ ahwo kpobi a bi le nẹnẹ evaọ akpọ nana nọ o te ekuhọ no na? Fikieme ma je wo isiuru kẹ eware nọ e te raha no kẹle? Wọhọ epanọ o jọ kẹ Abraham na, ma bi le oware nọ u woma vi eyena kpekufiẹ. O ruọ omai inọ ma re thihakọ hẹrẹ bẹsenọ ẹruore mai o re rugba.—Se Ahwo Rom 8:25.
10 Jihova o gbe bi zizie ahwo erẹwho kpobi re a wo erere no eyaa riẹ nọ ọ ya kẹ Abraham na ze. Ileleikristi nọ a rọ ẹzi wholo na, koyehọ “Izerẹ ỌNOWO na” gbe “erara” hayo otu igodẹ efa na a be jọ akpọ na soso zizie ahwo evaọ evẹrẹ nọ i bu vi egba ezeza (600).
YOU AHWO ERẸWHO KPOBI
11. Eme Solomọn o zizie ahwo erẹwho kpobi kẹ?
11 Evaọ ukpe 1026 taure Kristi ọ tẹ te ze, nọ a jẹ rehọ etẹmpol na mudhe, ẹme nọ Solomọn ọ ta u dhesẹ nọ ahwo erẹwho kpobi a ti kuomagbe jiri Jihova, yọ onana o rọwokugbe eyaa nọ Jihova ọ ya kẹ Abraham. Solomọn ọ ta evaọ olẹ nọ: “Opaọvo na otẹrọnọ ọrara, nọ ọ rọ ohwo Izrẹl ra ha, o no orẹwho uthethabọ ze fiki odẹ ra (keme a re ti yo odẹ ulogbo ra, gbe obọ okparọ ulogbo ra, gbe obọ nọ whọ riẹ), nọ ọ tẹ nyaze te lẹ evaọ uwou nana, yo evaọ obọ ẹria ẹkeria ra, evaọ obọ odhiwu, re who ru eware nọ ọrara na ọ rehọ fiki rai bose owhẹ kẹe; re erẹwho akpọ na kpobi a riẹ odẹ ra re a dhẹ owhẹ, wọhọ epanọ Izrẹl ahwo ra a re ruo na.”—1 Iv. 8:41-43.
12. Fikieme ahwo a sai ro rri Isẹri Jihova wọhọ “erara”?
12 Ohwo nọ o no ẹwho ọfa ziọ oria họ ọrara. Yọ Isẹri Jihova a wọhọ ahwo nọ a no oria ofa ze evaọ erẹwho akpọ na. A be roma kpotọ kẹ egọmeti obọ odhiwu, Uvie Ọghẹnẹ nọ Jesu Kristi ọ rrọ osu riẹ. Fikiere, a re dhomahọ isuẹsu akpọ na ha, o tẹ make rọnọ ahwo a bi roro nọ a hai w’obọ evaọ isuẹsu.
13. (a) Ẹvẹ ma sae rọ ta nọ oghẹrẹ nọ amọfa a rri ohwo a bi ro sei ọrara? (b) Kọ o jọ ẹjiroro Jihova inọ ahwo a rẹ jọ erara? Ru ei vẹ.
13 Nọ ahwo jọ a te wo uruemu nọ u wo ohẹriẹ no orọ amọfa buobu evaọ oria nọ a rrọ a re ro vuhu ahwo otiọye na inọ erara. O sae jọ oghẹrẹ ẹvẹrẹ nọ a be ta, oghẹrẹ nọ oma rai o rrọ, uruemu ẹwho nọ a noze hayo osẹ rai. Rekọ u wo eware sa-sa nọ a wo kugbe ahwo erẹwho efa kpobi, yọ enana e mai wuzou vi enọ i ru rai wo ohẹriẹ na. Fikiere, nọ who te rri rie ziezi, oghẹrẹ nọ amọfa a rri ohwo fiki eware jọ nọ i ru rie wo ohẹriẹ a bi ro sei ọrara. Nọ ma gbẹ tẹrovi eware enana nọ o wọhọ nọ i ru ahwo jọ wo ohẹriẹ na ha, ma ti se ohwo ọvo ọrara ha. Nọ ahwo-akpọ na kpobi a tẹ rrọ otọ esuo egọmeti ọvo, ohwo ọvo ọ rẹ gbẹ jọ ọrara evaọ otọ esuo egọmeti otiọye he. Ẹjiroro ọsosuọ Jihova họ, re ahwo-akpọ kpobi a jọ uviuwou ovo, otọ esuo egọmeti riẹ. Kọ o lọhọ re ahwo-akpọ kpobi a jọ otọ egọmeti ọvo nẹnẹ?
14, 15. Ẹvẹ Isẹri Jihova a rri ahwo nọ a no erẹwho efa ze?
14 O rẹ kẹ omosasọ nọ whọ tẹ ruẹ ahwo nọ a wo uyoyou kẹ ahwo erẹwho efa evaọ akpọ oriobọ nana nọ ahwo a be jọ rri nọ orẹwho rai o mai woma na. Uzẹme, o rẹ sae jọ bẹbẹ re ohwo ọ whaha uruemu omohẹriẹ. Ọzae jọ nọ a re se Ted Turner nọ ọ to oria evuẹ etẹlivisiọne nọ a re se Cable News Network (CNN) họ o lele ahwo nọ a no erẹwho efa sa-sa ze ta kpahe iruo riẹ inọ: “A rẹ ruẹ oware nọ u woma tei hi inọ me lele ahwo nana t’ẹme. U fi obọ họ k’omẹ ruẹ nọ ahwo nọ a no erẹwho efa ze yọ ‘erara’ ha, rekọ ahwo sa-sa nọ ma gbẹ rrọ emotọ akpọ na. U te je ru omẹ vuhumu inọ u fo re a se omọfa ‘ọrara’ ha, fikiere me te fi uzi họ inọ ohwo ọvuọvo ọ rẹ jọ oria evuẹ etẹlivisiọne CNN na se amọfa erara ha, rekọ ahwo nọ a no obọfa hayo orẹwho ofa ze.”
15 Evaọ akpọ na soso, Isẹri Jihova ọvo họ utu ahwo nọ a bi rri amọfa epanọ Ọghẹnẹ o rri rai. Fikinọ a bi rri eware epanọ Jihova o rri rai, a wo iroro na ha inọ amọfa yọ erara, yọ a be rọ uruemu rai dhesẹ ere gbe he. Ukpenọ a gbẹroma kẹ, viẹro ku hayo mukpahe ahwo erẹwho efa, a rri iruemu nọ i ru ahwo nana rrọ oghẹrẹ sa na ghaghae. Kọ who roro kpahe iẹe no gbe oghẹrẹ nọ otoriẹ onana u bi ro fi obọ họ kẹ owhẹ yerikugbe ahwo nọ a no erẹwho efa ze ziezi?
AKPỌ NỌ A TI JO SE OHWO ỌVO ỌRARA HA
16, 17. Irere vẹ i ti no orugba eme nọ e rrọ obe Eviavia 16:16 gbe Daniẹl 2:44 ze?
16 Kẹlena, Jesu Kristi avọ ogbaẹmo obọ odhiwu riẹ a ti fi ẹmo kugbe erẹwho akpọ na kpobi, ẹmo urere “nọ a rẹ rọ unu Hibru se nọ Amagẹdon.” (Evia. 16:14, 16; 19:11-16) Evaọ ikpe idu ivẹ gbe egba isoi (2,500) nọ i kpemu, Daniẹl ọruẹaro na ọ ta kpahe oware nọ o te via kẹ egọmeti ahwo-akpọ nọ e wọso ẹjiroro Ọghẹnẹ inọ: “Evaọ ezi ivie eyena, Ọghẹnẹ obọ odhiwu na ọ rẹte rehọ uvie nọ a rẹ raha ha muẹ, hayo a rẹte se isuẹsu riẹ ba kẹ amọfa ha. Ọ rẹte whọlọ ivie na kpobi ọ vẹte rehọ ai ze oba, ọ vẹte jọ bẹdẹ.”—Dan. 2:44.
17 Dai roro epanọ onana u ti woma te. Iwhru erẹwho avọ erẹwho nọ i bi ru ahwo fihọ erara nẹnẹ na, e gbẹ te jọ họ. Ohẹriẹ kpobi nọ ma te jọ oma ahwo ruẹ, o vẹ te jọ oka erru sa-sa nọ Ọghẹnẹ ọ rọ gọ emama riẹ ẹgọ. Jọ irẹro iwoma yena e wọ omai omomọvo dawo ẹgba mai kpobi jiri Jihova Ọghẹnẹ jẹ hae rọ orro kẹ Ọnọ ọ ma omai na.
18. Eme ọ kẹ imuẹro nọ kẹle na a ti gbe se ohwo ọvo ọrara ha?
18 Kọ who roro nọ akpọ jọ ọ te ginẹ jariẹ nọ a ti jo se ohwo ọvo ọrara ha? Ee, ma wo imuẹro inọ akpọ otiọye ọ be tha. Nọ ma be ta ẹme na, Isẹri Jihova a bi se ahwo erẹwho efa nọ a rrọ udevie rai erara ha. Wọhọ oriruo, kẹlena, a ku iwou ogha esese rai jọ nọ e rrọ orẹwho sa-sa kugbe no re o sai ru ei lọhọ kẹ ai rẹrote iruo usiuwoma ota na ziezi. (Mat. 24:14) Nọ o gbẹ wọso uzi egọmeti hi, erẹwho sa-sa nọ iwou ogha na e jọ u muẹme he okenọ a je ku ai gbe. Onana yọ imuẹro efa nọ i dhesẹ nọ Jesu Kristi nọ Jihova o ro mu Ovie na o bi ku ahwo erẹwho sa-sa gbe. Uviemenẹ o ti ku erẹwho akpọ-soso gbe “avọ obọ-okparọ.”—Evia. 6:2.
19. Eme egagọ uzẹme u ru lọhọ no?
19 Dede nọ Isẹri Jihova a no erẹwho sa-sa ze jẹ be jẹ evẹrẹ sa-sa, egagọ uzẹme i ku rai gbe, yọ oware ovo o te sae hẹriẹ ai hi. (Se Zefanaya 3:9.) Isẹri Jihova nọ e rrọ akpọ na soso yọ ahwo uviuwou ovo, rekọ a bi dhomahọ iruẹru akpọ omuomu nana ha. Okugbe nọ ọ rrọ uviuwou akpọ-soso nana u bi dhesẹ epanọ akpọ ọkpokpọ na ọ te jọ, akpọ nọ a ti jo se ohwo ọvo ọrara ha. Ohwo kpobi nọ ọ te jariẹ ọ te ruẹ uzẹme orọ ẹme obe nọ ma wariẹ evaọ obọ emuhọ na inọ: “Wọhọ epanọ o rrọ Ebaibol, ahwo-akpọ kpobi inievo.”—The Races of Mankind.
[Ẹme nọ a fi ẹgba họ nọ ọ rrọ ẹwẹ-obe avọ 28]
Kọ who bi rẹro oke nọ iwhru erẹwho avọ erẹwho e te gbẹ jọ họ, nọ a ti gbe se ohwo ọvo ọrara ha?
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 25]
Kọ whọ te tẹrovi eyaa Ọghẹnẹ ẹsikpobi wọhọ epanọ Abraham o ru?
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 27]
Ohwo ọvuọvo ọrara ha evaọ aro Jihova