“Dhesẹ Etẹmpol Na”

1-3. (a) Fikieme ma sae rọ ta nọ eruẹaruẹ etẹmpol ologbo nọ Izikiẹl ọ ruẹ na e kẹ riẹ omosasọ? (Rri uwoho nọ o rrọ emuhọ uzou nana.) (b) Eme ma te ta kpahe evaọ uzou nana?

JỌ IRORO ra ruẹ Izikiẹl nọ ọ kpako te ikpe udhuvẹ-gbikpe no. Evaọ etoke nana yọ ọ rrọ igbo te ikpe udhegbisoi no. Etẹmpol obọ Jerusalẹm ọ gbẹ rrọ epanọ a rọ raha iẹe fihọ otọ anwẹdẹ. Otẹrọnọ Izikiẹl o je rẹro nọ ọ te jọ ozerẹ evaọ etẹmpol yena ẹdẹjọ, irẹro yena i kpohọ ifofe no. Keme ahwo na a te gbẹ jọ igbo na te oware wọhọ ikpe udhuvẹ gbe ikpegbezeza, fikiere Izikiẹl ọ riẹ nọ ẹsejọhọ ọ te sae tọ te oke nọ a ti ro zihe ahwo Jihova kpohọ ẹkwotọ rai na ha, kabikọ ẹbọ nọ a te wariẹ bọ etẹmpol na evaọ iraro riẹ hẹ. (Jeri. 25:11) Kọ oyena u ru rie jọ ọkọkora?

² Jihova ọ riẹ ru gaga nọ ọ rọ jọ etoke nana ru Izikiẹl ruẹ eruẹaruẹ jọ nọ o jo dhesẹ eware buobu kẹe, eruẹaruẹ nọ i ti ru ọzae ẹrọwọ yena wo omosasọ gbe ẹruore. A rọ ẹkwoma eruẹaruẹ yena wọ Izikiẹl kpobọ ẹwho riẹ, a tẹ wọe fihọ ehru ugbehru jọ nọ u kpehru gaga. Ọ jọ oria ukpekpehru nana ruẹ “ọzae jọ nọ oma riẹ u je lo wọhọ ekọpa.” Ukọ-odhiwu yena ọ tẹ nabe rehọ iẹe nya etẹmpol ologbo jọ wariẹ. (Se Izikiẹl 40:1-4.) O jọ wọhọ oware nọ o be via evaọ aruakpọ! Ababọ avro, oware nana o bọ ẹrọwọ Izikiẹl ga, u duobọtei, yọ ẹsejọhọ o dina gbei unu. Keme, etẹmpol nọ ọ ruẹ na avọ ọnọ ọ rrọ obọ Jerusalẹm na i wo ohẹriẹ gaga dede nọ u wo eware jọ nọ i ro tho ohwohwo.

³ Obọdẹ eruẹaruẹ nana họ oware nọ o rrọ izou izii urere obe Izikiẹl na. Enẹna, joma ta kpahe oghẹrẹ nọ u fo nọ ma rẹ rọ kiẹ eruẹaruẹ nana riwi re ma daoma wo otoriẹ riẹ. Kẹsena ma vẹ te ta kpahe etẹmpol nọ Izikiẹl ọ ruẹ na, sọ ọye họ etẹmpol ẹwoho ologbo na, onọ Pọl ọ ta ẹme kpahe gaga nọ ikpe buobu e vrẹ no. Ukuhọ riẹ, ma vẹ te ta kpahe otofa nọ eruẹaruẹ na i wo kẹ Izikiẹl avọ ahwo nọ a gbẹ jọ igbo na.

 4. Evaọ okenọ u kpemu, oghẹrẹ vẹ ma rọ fa otọ eruẹaruẹ etẹmpol na, kọ oghẹrẹ vẹ u fo nọ ma rẹ rọ fa otọ riẹ enẹna?

⁴ Evaọ okenọ u kpemu, ma jọ ebe mai ta nọ etẹmpol nọ Izikiẹl ọ ruẹ na họ etẹmpol ẹwoho ologbo Jihova nọ Pọl ukọ na o kere kpahe evaọ ileta riẹ ro se Ahwo Hibru na.a Ma tẹ rọ ere rri rie je lele oghẹrẹ nọ Pọl o dhesẹ uwou-udhu na, ma rẹ sae ta nọ eware sa-sa nọ e rrọ etẹmpol nọ Izikiẹl ọ ruẹ na i dikihẹ kẹ eware jọ evaọ oke mai na. Rekọ nọ ma roro didi jẹ lẹ kpahe iẹe gaga no, ma tẹ ruẹ nọ o gwọlọ nọ ma rẹ rọ edhere ọlọlọhọ fa otọ eruẹaruẹ Izikiẹl nọ ọ jọ ruẹ etẹmpol na.

5, 6. (a) Ẹvẹ Pọl ukọ na o ro dhesẹ omaurokpotọ evaọ okenọ ọ jẹ ta ẹme kpahe uwou-udhu na? (b) Eme Pọl ọ ta kpahe eware nọ e jọ uwou-udhu na, kọ ẹvẹ ẹme riẹ na ọ sai ro fiobọhọ kẹ omai wo otoriẹ eruẹaruẹ nọ Izikiẹl ọ jọ ruẹ etẹmpol na?

⁵ O wọhọ nọ o nwani fo ho re ma gwọlọ eware efa nọ oware kpobi nọ Izikiẹl ọ ruẹ evaọ eruẹaruẹ etẹmpol na i dikihẹ kẹ. Ẹvẹ ma rọ ta ere? Roro kpahe oriruo jọ. Okenọ Pọl ọ jẹ ta kpahe uwou-udhu na gbe etẹmpol ẹwoho na, ọ fodẹ eware jọ nọ e jọ uwou-udhu na wọhọ, omodhe insẹnse igoru na, ururu etehe ọvọ na, gbe omothẹ igoru nọ a fi emana họ na. Kọ ọ ta nọ eware enana i dikihẹ kẹ eware efa jọ? U muẹro nọ ẹzi ọfuafo na ọ wọ riẹ ta ẹme otiọye he. Ukpoye, Pọl o kere nọ: “Orọnọ oke nana ma rẹ rọ ta eme buobu kpahe eware nana ha.” (Hib. 9:4, 5) Onana u dhesẹ nọ u no Pọl eva ze nọ o re ru lele ekpakpọ ẹzi ọfuafo na jẹ romakpotọ hẹrẹ okenọ Jihova o re ru eware vẹ.​—Hib. 9:8.

⁶ Ma rẹ sae rọ oghẹrẹ utiona rri eruẹaruẹ Izikiẹl nọ ọ jọ ruẹ etẹmpol na re. A jọ eruẹaruẹ na fodẹ eware buobu re. Yọ o wọhọ nọ o mai woma re ma hẹrẹ okenọ Jihova o ti ru eware vẹ, otẹrọnọ o gwọlọ ere. (Se Maeka 7:7.) Ghele na, kọ ma rẹ nwani ku ei họ nọ ẹzi ọfuafo Jihova o ri fi elo ọvo họ eruẹaruẹ nana ha? Vievie!

7, 8. (a) Otoriẹ mai vẹ ma bi nwene obọnana? (b) Ẹvẹ etẹmpol nọ Izikiẹl ọ ruẹ evaọ eruẹaruẹ na u ro wo ohẹriẹ no etẹmpol ẹwoho nọ Pọl ọ ta ẹme kpahe na?

⁷ Wọhọ epanọ ma ta no vẹre na, anwọ ikpe buobu ze na, ma be hae jọ ebe mai ta nọ etẹmpol ẹwoho ologbo Jihova na ọye Izikiẹl ọ ruẹ na, onọ ẹzi ọfuafo ọ wọ Pọl ukọ na kere kpahe evaọ ileta riẹ ro se Ahwo Hibru na. Rekọ eware efa nọ ma kiẹ riwi i ru omai ku ei họ nọ etẹmpol ẹwoho ologbo na Izikiẹl ọ ruẹ hẹ. Ẹvẹ ma rọ ta ere?

⁸ Orọ ọsosuọ, etẹmpol nọ Izikiẹl ọ ruẹ na avọ etẹmpol nọ Pọl o dhesẹ na epọvo na ha. Roro kpahe onana: Pọl ukọ na o ru rie vevẹ inọ uwou-udhu oke Mosis na yọ uwoho gbe oriruo oware ulogbo ofa jọ. Uwou-udhu na u wo ubrukpẹ “Ọrẹri Erẹri na,” wọhọ epanọ etẹmpol Solomọn avọ ọrọ Zerubabẹl nọ a bọ oghẹrẹ ovona i wo re na. Pọl o se ubrukpẹ yena “oria ọrẹri nọ a rọ abọ bọ,” ọ tẹ ta nọ oyena yọ “oriruo ugogo oria na,” orọnikọ ugogo oria na dẹẹ hẹ. Kọ eme họ ugogo oria na? Pọl ọ ta nọ: “Odhiwu dẹẹ.” (Hib. 9:3, 24) Kọ odhiwu Izikiẹl ọ ruẹ? Ijo. Whọ rẹ jọ eruẹaruẹ Izikiẹl na ruẹ oware ovo nọ u dhesẹ nọ eware obọ odhiwu ọ jẹ ruẹ hẹ.​—Rri Daniẹl 7:9, 10, 13, 14.

9, 10. Oghẹrẹ vẹ idhe nọ a dhe evaọ etẹmpol nọ Izikiẹl ọ ruẹ na i ro wo ohẹriẹ no onọ a dhe evaọ etẹmpol ẹwoho ologbo nọ Pọl ọ ta kpahe na?

⁹ Ohẹriẹ ulogbo ofa o rrọ etẹmpol nọ Izikiẹl ọ ruẹ evaọ eruẹaruẹ na avọ uwou-udhu nọ Pọl ukọ na ọ ta kpahe na. Oye họ, idhe nọ a jarai dhe. Izikiẹl o yo nọ a jẹ ta kẹ ahwo na, isu na, gbe utu izerẹ na kpahe idhe nọ a re dhe. A vuẹ rai nọ a re dhe idhe rọkẹ izieraha obọrai. A ve je dhe idhe ọriẹyeri, enọ a rẹ sae re evaọ ibriwou emuọriọ nọ e rrọ etẹmpol na. (Izik. 43:18, 19; 44:11, 15, 27; 45:15-20, 22-25) Kọ a re dhe idhe itieye na edhedhe evaọ etẹmpol ẹwoho ologbo na?

¹⁰ Uyo onọ yena o rrọ vevẹ. Pọl ọ ta nọ: “Nọ Kristi ọ nyaze wọhọ ozerẹ okpehru ọrọ emamọ eware nọ e via no na, ọ ruọ eva uwou-udhu nọ o mae rro jẹ mae rrọ gbagba na, onọ a rọ abọ bọ họ, koyehọ, onọ o rrọ orọ otọakpọ na ha. Ọ ruọ oria ọrẹri na, orọnikọ avọ azẹ ewe gbe ọrọ emọ iruẹ hẹ, rekọ avọ azẹ obọriẹ, onọ o ru ẹsiẹvo rọkẹ oke kpobi, ọ tẹ wha esiwo ebẹdẹ bẹdẹ se omai.” (Hib. 9:11, 12) Onana u dhesẹ nọ evaọ etẹmpol ẹwoho ologbo na, ẹsiẹvo ọvo a dhe idhe. Idhe nana họ idhe ẹtanigbo na, yọ Jesu Kristi, Ozerẹ Okpehru Ologbo na omariẹ họ ọnọ o dhe idhe na. Fikiere, o rrọ vevẹ nọ, etẹmpol nọ Izikiẹl ọ ruẹ na nọ a jọ rehọ ewe gbe iruẹ dhe idhe unuẹse buobu na họ etẹmpol ẹwoho ologbo na ha.

11. Fikieme oke Izikiẹl o gbẹ rọ jọ oke nọ Ọghẹnẹ ọ rẹ rọ ta kpahe etẹmpol ẹwoho ologbo na ha?

¹¹ Onana o wọ omai ziọ oware avivẹ nọ ma rọ ta nọ etẹmpol ẹwoho ologbo na Izikiẹl ọ ruẹ hẹ: Evaọ oke yena, yọ oke nọ Ọghẹnẹ ọ rẹ rọ ta kpahe eware itieye na u ri te he. Kareghẹhọ nọ ahwo Ju nọ a jọ igbo Babilọn na eruẹaruẹ Izikiẹl na e kake ta kpahe. A jọ otọ Uzi Mosis na. Nọ a siobọno ai no, a te zihe kpobọ Jerusalẹm je ru lele epanọ Uzi na o ta kpahe egagọ efuafo ẹkwoma etẹmpol na avọ agbada-idhe riẹ nọ a wariẹ bọ. Kẹsena a tẹ jọ etẹe dhe idhe, yọ ere a ru rite oware wọhọ ikpe egba ezeza (600). Dai roro epanọ o hae jọ ahwo Ju na oma o hae jọ nọ etẹmpol ẹwoho na eruẹaruẹ Izikiẹl na e ta kpahe​—etẹmpol nọ ozerẹ okpehru na ọ jọ rehọ uzuazọ obọriẹ dhe idhe, onọ u si idhe efa kpobi notọ! Kọ ẹvẹ a hai ti wo otoriẹ eruẹaruẹ yena? Kọ o gbẹ hai ru ai rri Uzi Mosis nọ a je koko na vo? Wọhọ epanọ Jihova o re ru vẹre na, o re ru eware vẹ evaọ ẹruoke nọ u fo kẹ ahwo riẹ.

12-14. Oghẹrẹ vẹ etẹmpol nọ Izikiẹl ọ ruẹ na avọ oware nọ Pọl ọ ta kpahe etẹmpol ẹwoho na e rọ jẹhọ ohwohwo? (Rri ẹkpẹti na, “Etẹmpol Ivẹ na, Eware nọ I Wuhrẹ Omai.”)

¹² Nọ o rrọ ere na, ẹvẹ eruẹaruẹ Izikiẹl nọ ọ jọ ruẹ etẹmpol na avọ oware nọ Pọl ọ ta kpahe etẹmpol ẹwoho na e rọ jẹhọ ohwohwo? Kareghẹhọ nọ etẹmpol nọ Izikiẹl ọ ruẹ na Pọl ọ jẹ ta kpahe he; ukpoye, uwou-udhu oke Mosis na ọ jẹ ta kpahe. Ma riẹ nọ Pọl ọ ginẹ fodẹ eware jọ nọ e jọ etẹmpol Solomọn avọ ọrọ Zerubabẹl na, yọ eware yena e jọ etẹmpol nọ Izikiẹl ọ ruẹ na re. Rekọ, ọvuọ oware riẹ Izikiẹl avọ Pọl a tẹrovi.b Orọnikọ aimava na a wariẹ eme ohwohwo ho, rekọ eware nọ a kere na e jẹhọ ohwohwo. Evaọ oghẹrẹ vẹ?

¹³ Ma sai dhesẹ oghẹrẹ nọ eria Ikereakere ivẹ na e rọ jẹhọ ohwohwo enẹ: Pọl o ru nọ ma rọ riẹ kpahe ọruẹrẹfihotọ egagọ nọ Jihova o ru, rekọ Izikiẹl o te ru omai riẹ kpahe itee hayo izi nọ Jihova o fihọ kẹ egagọ. Re ma sae riẹ ọruẹrẹfihotọ nọ Jihova o ru kpahe egagọ efuafo, Pọl ọ tẹ fa otọ eware jọ kpahe etẹmpol ẹwoho na, eware wọhọ ozerẹ okpehru na, idheidhe, agbada-idhe, gbe Ọrẹri Erẹri na. Rekọ eruẹaruẹ Izikiẹl na i fiẹgba họ itee ikpehru nọ Jihova o fihọ kẹ egagọ efuafo, keme eware nọ ọ fodẹ evaọ eruẹaruẹ na i re fiobọhọ kẹ omai riẹ eware buobu kpahe izi Jihova.

¹⁴ Kọ eme ma wuhrẹ no otoriẹ okpokpọ nana ze? Orọnikọ otoriẹ okpokpọ na u dhesẹ nọ eruẹaruẹ Izikiẹl na i wo iruo kẹ omai nẹnẹ hẹ hẹ. Re ma riẹ epanọ ma sai ro wo erere no eruẹaruẹ na ze, joma ta kpahe epanọ ahwo Ju na a ro wo erere noi ze evaọ oke Izikiẹl.

15. (a) Eme họ ugogo oware nọ eruẹaruẹ Izikiẹl na e ta kpahe? (b) Ohẹriẹ vẹ o rrọ Izikiẹl uzou avọ 8 avọ Izikiẹl uzou avọ 40 rite 48?

¹⁵ Re ma ruẹ uyo nọ Ebaibol ọ kẹ kpahe onọ yena, joma ta kpahe enọ itieye na jọ nọ i ti fiobọhọ kẹ omai wo otoriẹ ẹme na vevẹ. Orọ ọsosuọ, eme họ ugogo oware nọ eruẹaruẹ na e ta kpahe? Ugogo oware nọ o ta kpahe họ, a ti zihe egagọ efuafo ze! Izikiẹl o gine wo otoriẹ onana vevẹ. Evaọ oke yena yọ o kere oware nọ o rrọ Izikiẹl uzou avọ 8 no, onọ Jihova ọ jọ robọ kotọ dhesẹ ikpehre eware nọ a je ru evaọ etẹmpol obọ Jerusalẹm na kẹe. Yọ ababọ avro, eva e were Izikiẹl gaga nọ o kere oware nọ u wo ohẹriẹ no oyena, onọ o rrọ uzou avọ 40 rite 48 obe riẹ na. Oware nọ ma rẹ jọ oria nana ruẹ họ, orọnikọ egagọ efuafo nọ a gbeku hu, rekọ epanọ egagọ efuafo e rẹ jọ dẹẹ​—uzedhe oriruo oghẹrẹ nọ u fo nọ a rẹ rọ gọ Jihova wọhọ epanọ o rrọ Uzi Mosis na.

16. Oghẹrẹ vẹ eruẹaruẹ Izikiẹl nọ ọ jọ ruẹ etẹmpol na i ro dhesẹ nọ oware nọ Aizaya ọ ta ikpe-udhusoi nọ e vrẹ ginọ uzẹme?

¹⁶ Re a sai zihe egagọ Jihova ziọ oghẹrẹ nọ u fo nọ o rẹ jọ, o gwọlọ nọ a rẹ kpare egagọ na kpehru. Bu vrẹ ikpe-udhusoi taure oke Izikiẹl u te ti te, ẹzi Ọghẹnẹ ọ wọ Aizaya ọruẹaro na kere nọ: “Evaọ abọ urere edẹ na, a ti ru ugbehru uwou Jihova dikihẹ gaga evaọ obọ ehru igbehru na, a te kpare iẹe kpehru vi ikpehru na.” (Aiz. 2:2) Aizaya ọ ruẹ vevẹ nọ a ti zihe egagọ efuafo ze jẹ kpare iẹe kpehru, wọhọ ẹsenọ a wọe fihọ ehru ugbehru nọ o mai kpehru kpaobọ. Kọ diẹse uwou Jihova o jọ evaọ eruẹaruẹ nana nọ Ọghẹnẹ o dhesẹ kẹ Izikiẹl na? O jọ “ehru ugbehru jọ nọ u kpehru gaga”! (Izik. 40:2) Eruẹaruẹ Izikiẹl na e tẹ rọ enẹ dhesẹ vevẹ nọ a ti gine zihe egagọ efuafo ze.

17. Eme ọ rrọ obe Izikiẹl uzou avọ 40 rite 48?

¹⁷ Joma dina ta kpahe oware nọ Izikiẹl ọ ruẹ je yo wọhọ epanọ o rrọ Izikiẹl uzou avọ 40 rite 48 na. O je rri ọvo nọ ukọ-odhiwu na ọ be ma inuethẹ, igbẹhẹ, ighẹ sa-sa, gbe aruẹri etẹmpol na. (Izik. 40–42) Kẹsena oware urirẹ jọ o tẹ via: Jihova ọ ziọ etẹmpol na avọ oruaro riẹ! Jihova ọ tẹ whọku ahwo aghẹmeeyo riẹ na, izerẹ na, gbe isu na, jẹ vuẹ ai oware nọ a re ru. (Izik. 43:1-12; 44:10-31; 45:9-12) Kẹsena Izikiẹl ọ tẹ ruẹ ethẹ jọ nọ o bi su no aruẹri na kpohọ Abade Owhuowhu na, yọ o bi ru eware nọ e rrọ oria nọ o su te kpobi wo uzuazọ gbe eghale. (Izik. 47:1-12) Ọ tẹ jẹ ruẹ nọ a jẹ ghale otọ na fihọ ekẹ sa-sa, yọ a ruẹrẹ oria họ kẹ egagọ efuafo kẹle udevie otọ na. (Izik. 45:1-8; 47:13–48:35) Kọ eme onana u dhesẹ? O rrọ vevẹ nọ Jihova ọ jẹ kẹ ahwo riẹ imuẹro inọ a ti zihe egagọ efuafo ze jẹ kpare iẹe kpehru. Ọ te jọ uwou egagọ riẹ na ẹsikpobi, yọ o ti ru re eghale i no etẹmpol yena ze, onọ u ti ru ahwo wo usiwo, uzuazọ, gbe udhedhẹ evaọ ẹkwotọ na.

18. Kọ a rẹ rehọ eruẹaruẹ etẹmpol na wọhọ oware nọ o te ginẹ via evaọ aruakpọ? Ru ei vẹ.

¹⁸ Orọ avivẹ, kọ a rẹ rehọ eruẹaruẹ nana wọhọ oware nọ o te ginẹ via evaọ aruakpọ? Ijo. Ababọ avro, Izikiẹl avọ ahwo nọ a gbẹ jọ igbo nọ ọ ta eruẹaruẹ na kẹ na a riẹ nọ orọnikọ aruakpọ eware na e te jọ via ha. Ẹvẹ a sae rọ riẹ? Kareghẹhọ nọ Izikiẹl ọ ruẹ etẹmpol na evaọ “ehru ugbehru jọ nọ u kpehru gaga.” Oyena o ginẹ rọwokugbe eruẹaruẹ Aizaya na, rekọ evaọ aruakpọ, oria utioye etẹmpol na ọ jọ họ. Ehru Ugbehru Moraya etẹmpol Solomọn na ọ jọ evaọ Jerusalẹm, yọ etẹe a te wariẹ bọe fihọ. Kọ Ugbehru Moraya na yọ “ugbehru jọ nọ u kpehru gaga”? Ijo. Evaọ uzẹme, igbehru efa e jariẹ wariẹ Ugbehru Moraya na họ nọ i kpehru vi ei hayo nọ e jọ ẹrẹrẹe kugbei. Ofariẹ, etẹmpol nọ Izikiẹl ọ ruẹ na ọ jọ ruaro gaga. Etẹmpol yena nọ a ma ugbẹhẹ wariẹ na o kẹre vi epanọ o sae rọ jọ ehru Ugbehru Moraya. O sae tubẹ gba okpẹwho Jerusalẹm evaọ oke Solomọn dede he! Yọ ahwo nọ a rrọ igbo na a riẹ nọ ethẹ ọvuọvo ọ riẹ hẹ nọ o bi gine su no aruẹri etẹmpol na kpohọ Abade Owhuowhu na, je ru ame nọ ọ rrọ etẹe jọ dhidhidhi. U te no ere no, a jọ eruẹaruẹ na dhesẹ nọ iwhru ekẹ otọ erua na e jọ liọliọ, e gẹle he. Rekọ onana o sae lọhọ evaọ aruakpọ họ, keme Ẹkwotọ Eyaa na yọ ẹkwotọ igbehru. Fikiere, a sae ta nọ eruẹaruẹ na yọ eware nọ e te ginẹ via evaọ aruakpọ họ.

19-21. Eme Jihova ọ gwọlọ nọ eruẹaruẹ na e wọ ahwo na ru, kọ ẹvẹ e sae rọ ginẹ wọ ai ru ere?

¹⁹ Orọ avesa, eme u fo nọ eruẹaruẹ na e rẹ wọ ahwo Izikiẹl na ru? U fo nọ oma o rẹ vuọ ahwo na nọ a te roro kpahe itee ikpehru nọ Jihova o fihọ kẹ egagọ efuafo. Jihova ọ ta kẹ Izikiẹl nọ o “dhesẹ etẹmpol na kẹ uwou Izrẹl.” Izikiẹl ọ romatotọ dhesẹ etẹmpol na kẹ ahwo Izrẹl na te epanọ o rọ wọhọ nọ ahwo Izrẹl na a be “romatotọ kiẹ omaa riẹ riwi.” Fikieme o rọ gwọlọ nọ ahwo na a roro didi kpahe etẹmpol yena? Wọhọ epanọ ma ruẹ no na, orọnikọ re a bọe he. Ukpoye, wọhọ epanọ Jihova ọ ta na, “re oma o vuọ ae fiki iruthọ rai.”​—Se Izikiẹl 43:10-12.

²⁰ Fikieme eruẹaruẹ nana e sai ro duobọte ahwo nọ a wo evezi udu je ru oma vuọ ae? Muẹrohọ oware nọ a vuẹ Izikiẹl, inọ: “Ọmọ ohwo, muẹrohotọ, rri, re whọ jẹ gaviezọ ziezi kẹ oware kpobi nọ mẹ te ta kẹ owhẹ kpahe ijaje gbe izi etẹmpol Jihova na.” (Izik. 44:5) A ta ẹme kpahe ijaje gbe izi kẹ Izikiẹl unuẹse buobu. (Izik. 43:11, 12; 44:24; 46:14) Yọ unuẹse buobu a kareghẹhọ Izikiẹl kpahe itee Jihova hayo oghẹrẹ nọ Jihova ọ gwọlọ nọ eware e rẹ jọ. Wọhọ oriruo, a vuẹ riẹ oghẹrẹ nọ uthethei ikiubiti o rẹ jọ gbe oghẹrẹ nọ owawọ ogbagba o rẹ jọ. (Izik. 40:5; 45:10-12; rri Itẹ 16:11.) Evaọ eruẹaruẹ nana ọvo, Izikiẹl ọ fodẹ ẹme Hibru nọ a fa “owawọ,” “wawọ,” “ẹma,” gbe “ma” na bu vrẹ isia udhuvẹ-gbikpe.

²¹ Eme Jihova ọ jẹ rọ eme na, owawọ, izi, gbe ijaje ta kẹ ahwo na? O wọhọ nọ ọ jẹ rọ eme yena kareghẹhọ ae okpẹme nana, inọ: Jihova ọvo họ ọnọ o re fi itee egagọ efuafo họ. U fo nọ oma o rẹ vuọ ahwo nọ a gbabọkẹ itee yena! Kọ oghẹrẹ vẹ eruẹaruẹ na i ro wuhrẹ ahwo Ju na oware utionana? Ma te jọ uzou nọ u lele onana ta kpahe iriruo jọ. Oyena u ti fiobọhọ kẹ omai ruẹ epanọ obọdẹ eruẹaruẹ nana i wuzou kẹ omai te nẹnẹ.