Eme Jihova Ọ Gwọlọ Mi Omai?

“Eme ỌNOWO na ọ jọ obọ rai gwọlọ rekọ re wha ru onọ u kiẹrẹe, wha ve kielele uyoyou, re wha jẹ rehọ oma kpotọ nya lele Ọghẹnẹ rai?”—MAEKA 6:8.

 1, 2. Fikieme udu o jẹ sai whrehe idibo Jihova jọ, rekọ eme o re fi obọ họ kẹ ae?

VERA yọ Oleleikristi ẹrọwọ nọ ọ rrọ ole ikpe 75 avọ oma nọ o ga riẹ te he. Ọ ta nọ: “Ẹsejọ, mẹ rẹ jọ unwido ruẹ inievo Ileleikristi mẹ nọ e be ta usiuwoma n’uwou ruọ uwou. O rẹ lẹliẹ ame su no omẹ aro ze keme mẹ gwọlọ jọ kugbe ai, rekọ ẹyao o bru omẹ abọ dhe evaọ iruo Jihova.”

² Kọ who wo iroro itieye no ẹdẹjọ? Ghinọ uzẹme, enọ i you Jihova kpobi a rẹ gwọlọ nya evaọ odẹ riẹ jẹ nyate itee riẹ. Ghele na, kọ ẹvẹ otẹrọnọ ma gbe wo omokpokpọ họ, owho o zi no, hayo ma wo ewha-iruo uviuwou? Udu o rẹ sai whrehe omai keme iyero itieye na e sae whaha omai eruo ẹgwọlọ udu mai evaọ egagọ Ọghẹnẹ. Otẹrọnọ ere uyero mai o rrọ, ma te ghinẹ ruẹ nọ ẹmeọta kpahe Maeka uzou avọ 6 gbe 7 o te k’omai uduotahawọ. Izou nana i dhesẹ nnọ itee Jihova i w’iruo, e tẹ jẹ rrọ enọ ma rẹ sae nyate.

Epanọ Ọghẹnẹ O Re ro Yeri Kugbe Ahwo Riẹ

 3. Didi obọ Jihova o ro yeri kugbe emọ Izrẹl aghẹmeeyo na?

³ Joma kaki rri Maeka 6:3-5 re ma muẹrohọ oghẹrẹ nọ Jihova o re ro yeri kugbe ahwo riẹ. Kareghẹhọ nnọ evaọ oke Maeka ahwo Izrẹl a jẹ ghẹmeeyo. Ghele na, Jihova ọ rọ ohrọ se ai, nọ “O ahwo mẹ.” Ọ lẹ nọ: “O ahwo mẹ, wha kareghẹhọ.” Ukpenọ o re doku ai, ọ daoma nyate udu rai ẹkwoma ẹnọ inọ, “Eme me ru owhai?” Ọ tubẹ tudu họ ae awọ re a ‘yo kẹe!’

 4. Ẹvẹ oriruo ohrọ Ọghẹnẹ u re kpomahọ omai?

⁴ Ẹvẹ oriruo nọ Ọghẹnẹ o fihọ kẹ omai o woma te! Ọ rehọ ohrọ se ahwo Izrẹl gbe Juda aghẹmeeyo erọ oke Maeka na “ahwo mẹ” jẹ tubẹ rọ unu olẹ t’ẹme kẹ ae. U fo nọ ma re dhesẹ ohrọ gbe ẹwo okenọ ma te bi yeri kugbe enọ e rrọ ukoko na. Uzẹme, o sae jọ bẹbẹ re a yeri kugbe ahwo jọ, hayo a sae jọ eyẹlẹ evaọ abọ-ẹzi. Ghele na, otẹrọnọ a you Jihova, ma re fi obọ họ kẹ ae je dhesẹ ohrọ kẹ ae.

 5. Ugogo ẹme vẹ a rọ lahwe eva Maeka 6:6, 7?

⁵ Ofariẹ, joma rovie kpohọ Maeka 6:6, 7. Maeka ọ n’enọ buobu, ta nọ: “Eme me re ro bru ỌNOWO na re me diguẹ eva obaro Ọghẹnẹ nọ o kpehru? Kọ idhemahọ mẹ rẹ wha bru ei, emọ-iruẹ nọ i te ẹgbukpe? Kọ igodẹ eno-ivẹ gbe abọ e rẹ were ỌNOWO na, gbe eno udhegbisoi rọ ithẹ ewhri? Kọ mẹ rehọ ọmọnwara mẹ hwosa iruthọ mẹ, gbe ubi oma mẹ rọ hwosa uzioraha ẹzi mẹ?” Ijo, ma rẹ sae rọ “igodẹ eno-ivẹ gbe abọ” avọ “eno udhegbisoi e rọ ithẹ ewhri” ro ru Jihova eva were he. Rekọ oware jọ o riẹ nọ o rẹ were iẹe. Didi oware oye?

Ma re Dhesẹ Uvi-Ẹdhoguo Hrọ

 6. Didi itee esa e rrọ Maeka 6:8?

⁶ Eva Maeka 6:8, ma wuhrẹ oware nọ Jihova ọ gwọlọ mi omai. Maeka ọ nọ inọ: “Eme ỌNOWO na ọ jọ obọ rai gwọlọ rekọ re wha ru onọ u kiẹrẹe, wha ve [you ẹwo], re wha jẹ rehọ oma kpotọ nya lele Ọghẹnẹ rai?” Itee esa enana i w’obọ kpahe eriwo mai, epanọ ma re roro, gbe owojẹ mai. Oma o rẹ wọ omai dhesẹ ekwakwa enana, roro kpahe epanọ ma re ro dhesẹ ai via, jẹ j’owọ ro fi ai h’iruo. Joma t’ẹme kpahe itee esa enana ọvuọvo.

 7, 8. (a) Eme u dhesẹ re a “ru onọ u kiẹrẹe”? (b) Didi ẹdhoguo-okienyẹ sa-sa o je titi evaọ edẹ Maeka?

⁷ Re ma “ru onọ u kiẹrẹe” u dhesẹ nọ ma re ru oware nọ o gba. Edhere Ọghẹnẹ nọ o re ro ru eware oye họ ute uvi-ẹdhoguo. Rekọ enọ e jẹ rria oke Maeka a roma kẹ ẹdhoguo-okienyẹ, orọnikọ uvi-ẹdhoguo ho. Evaọ idhere vẹ? Rri Maeka 6:10. Evaọ ekuhọ owọ oyena, a dhesẹ ehreki na wọhọ nọ a be rehọ “ewawọ ekuako” wawo eware. Owọ avọ 11 u fibae nnọ a be rọ “owawọ ewhariọ” zẹ eware. Yọ wọhọ epanọ owọ avọ 12 u dhesẹ, “ẹrọo unu rai ọ vọ avọ eviẹhọ.” Fikiere, owawọ okuako, ewawọ ewhariọ, gbe eme eviẹhọ e jọ odode evaọ iruẹru ekiọthuọ ahwo edẹ Maeka.

⁸ Orọnikọ obọ eki ọvo iruemu okienyẹ e jọ họ. E jọ obọ okọto re. Maeka 7:3 u dhesẹ nọ “te ọmọ ovie te obruoziẹ a be nekpẹ udioriọ.” A jẹ j’udi kẹ iguẹdhọ re a brukpe iwhrori na. “Okpohwo” hayo ohwo unutẹmeta na, o kuomagbe emuemu na re. Evaọ uzẹme, Maeka ọ ta nnọ ọmọ-ovie na, oguẹdhọ, gbe okpohwo na a bi ‘zuo kugbe,’ hayo bi kuobọ gbe evaọ iruo emuemu rai na.

 9. Ẹvẹ ẹdhoguo-okienyẹ irumuomu na o ro kpomahọ Juda gbe Izrẹl?

⁹ Ẹdhoguo-okienyẹ ọrọ isu egeva na o kpomahọ Juda gbe Izrẹl kpobi. Maeka 7:5 o ta nnọ ababọ uvi-ẹdhoguo u su kpohọ ababọ evaifihọ no evaọ udevie egbẹrioma, egbẹnyusu ekpekpe, gbe makọ erivẹ-orọo dede. Owọ avọ 6 o ta nnọ o wha ozighi fihọ orẹwho na no te epanọ ahwo uwou ovo wọhọ emọ gbe esẹ, emọ gbe ini, e be rọ jẹ ohwohwo fiẹ.

10. Evaọ udevie uyero ẹdhoguo-okienyẹ ọgbọna, didi uruemu Ileleikristi i re dhesẹ?

¹⁰ Kọ ẹvẹ kpahe inẹnẹ? Kọ ma gbẹ be ruẹ oghẹrẹ iyero evona? Wọhọ epanọ o jọ kẹ Maeka, ahwo nọ a kare uvi-ẹdhoguo, enọ a re fi eva họ họ, gbe ẹtahaku oyerikugbe avọ uzuazọ uviuwou e wariẹ omai họ. Ghele na, wọhọ idibo Ọghẹnẹ evaọ udevie akpọ nana nọ o kiẹrẹe he na, ma rẹ kuvẹ kẹ iruẹru akpọ oyoma nana re i vivie ro ukoko Ileleikristi na ha. Ukpoye, ma re kru izi oruọzewọ gbe ẹgbakiete, dhesẹ enana via evaọ iruẹru uzuazọ ekẹdẹ kẹdẹ mai. Evaọ uzẹme, ‘ma rẹ jọ fuafo evaọ eware kpobi.’ (Ahwo Hibru 13:18) Kọ whọ gbẹ rọwo inọ ẹkwoma edhesẹ uvi-ẹdhoguo ma rẹ reawere eghale buobu nọ i re no okugbe-inievo nọ a rẹ jọ fievahọ ohwohwo ze?

Ẹvẹ Ahwo A re Ro Yo “Uru ỌNOWO” Na?

11. Ẹvẹ Maeka 7:12 u bi ro rugba?

¹¹ Maeka ọ ruẹaro inọ ghelọ iyero emuemu nọ e v’otọ, uvi-ẹdhoguo u ti te oghẹrẹ ahwo kpobi obọ. Ọruẹaro na ọ ruẹaro nnọ a re ti koko ahwo họ “no abade e ruọ abade je no ugbehru e ruọ ugbehru” ze re a zihe ruọ egegagọ Jihova. (Maeka 7:12) Nẹnẹ, evaọ orugba urere ọ eruẹaruẹ nana, orọnikọ ugogo orẹwho jọ ọvo ho rekọ ahwo erẹwho kpobi a bi wo erere no uvi-ẹdhoguo Ọghẹnẹ nọ o kare ọriẹwẹ ze. (Aizaya 42:1) Ẹvẹ onana u bi ro rugba?

12. Ẹvẹ a bi ro yo “uru ỌNOWO” na nẹnẹ?

¹² Rọkẹ uyo, roro kpahe eme nọ Maeka ọ kake ta. Maeka 6:9 o ta nọ: ‘Uru ỌNOWO u te bo kẹ okpẹwho na—ohwo nọ o ghine wo emamọ areghẹ ọ rẹ dhozọ odẹ ra.’ Ẹvẹ ahwo erẹwho kpobi a bi ro yo “uru ỌNOWO” na, kọ didi obọ onana u wo kpahe uvi-ẹdhoguo nọ ma re dhesẹ? Whaọ, ahwo inẹnẹ a rẹ sai ghine yo urru Ọghẹnẹ dẹẹ hẹ. Ghele na, ẹkwoma iruo usiuwoma ota akpọ-soso mai, ahwo uyẹ gbe uyerakpọ kpobi a bi yo urru Jihova. Fikiere, enọ e kezọ e be ‘dhozọ odẹ Ọghẹnẹ,’ jẹ be rehọ orro kẹ odẹ na. Ẹkwoma ẹgọ wọhọ iwhowho Uvie ajọwha yọ ma bi dhesẹ ekiete gbe uyoyou. Ẹkwoma odẹ Ọghẹnẹ nọ ma re dhesẹ via kẹ ahwo kpobi ababọ ọriẹwẹ, yọ ma bi “ru onọ u kiẹrẹe.”

Ma re You Ẹwo Hrọ

13. Didi ohẹriẹ o rrọ udevie uyoyou-ẹwo avọ uyoyou?

¹³ Ofariẹ, joma t’ẹme te ute avivẹ nọ a fodẹ eva Maeka 6:8 na. Jihova ọ gwọlọ re ma “you ẹwo.” A rẹ sae jẹ fa ubiẹme Hibru nọ a fa “ẹwo” na wọhọ “uyoyou-ẹwo” hayo “uyoyou ọriẹruo.” Uyoyou-ẹwo họ uvi ọdawẹ hayo ororokẹ rọ kẹ amọfa. Uyoyou-ẹwo u wo ohẹriẹ no okwakwa uyoyou. Evaọ oghẹrẹ vẹ? Uyoyou o kẹre gaga, a sae rehọ iẹe ta kpahe eware nọ e rrọ uzuazọ họ hayo ẹjiroro. Wọhọ oriruo, Ikereakere na e ta kpahe ohwo nọ o “you idi-eda gbe idẹ-iwholo” jegbe ohwo nọ o “you areghẹ.” (Itẹ 21:17; 29:3) Evaọ abọdekọ riẹ, a rẹ rehọ uyoyou-ẹwo ta kpahe ahwo ọvo, maero kọ enọ e be gọ Ọghẹnẹ. Fikiere, Maeka 7:20 o ta kpahe “uvi [uyoyou-ẹwo] kẹ Abraham”—ọzae nọ ọ gọ Jihova Ọghẹnẹ.

14, 15. Ẹvẹ a re ro dhesẹ uyoyou-ẹwo, kọ imuẹro vẹ a kẹ kpahe iẹe?

¹⁴ Eva Maeka 7:18, ọruẹaro na ọ ta nọ ‘uyoyou-ẹwo o rẹ were’ Ọghẹnẹ. Eva Maeka 6:8, a ta k’omai nnọ orọnikọ ma re dhesẹ uyoyou-ẹwo ọvo ho rekọ ma re you okwakwa oyena. Eme ma wuhrẹ no ikereakere nana ze? Ma re dhesẹ uyoyou-ẹwo n’eva ze fikinọ ma ghinẹ gwọlọ dhesẹ iẹe. Wọhọ Jihova, ma rẹ ruẹ omawere, hayo evawere, evaọ edhesẹ uyoyou-ẹwo kẹ enọ i wo ẹgwọlọ.

¹⁵ Nẹnẹ, uyoyou-ẹwo utioye na yọ oka ahwo Ọghẹnẹ. Roro kpahe oriruo jọ. Evaọ June 2001, okposo jọ ọ lẹliẹ ame ku Texas, U.S.A., nọ o raha iwou idu buobu, kugbe iwou udhusoi buobu erọ Isẹri Jihova. Re a fiobọhọ kẹ inievo Ileleikristi rai nọ i wo ẹgwọlọ, Isẹri nọ i bu te 10,000 a rehọ unevaze siobọno oke gbe ẹgba rai. Kri vrẹ emerae ezeza, ahwo unevaze nana a ruiruo ababọ eriosehọ, be rehọ t’aso t’uvo, gbe urere oka rọ wariẹ bọ Egwa Uvie 8 gbe iwou 700 rọkẹ inievo Ileleikristi rai. Ahwo nọ a sai ru iruo itieye na ha a zọhọ emu, ekwakwa, gbe ugho. Fikieme idu Isẹri nana kpobi a rọ dhogbo bru inievo rai? Fikinọ a “you ẹwo.” Kọ ẹvẹ o rrọ omosasọ te re ma riẹ nọ inievo mai evaọ akpọ-soso a bi dhesẹ iruo uyoyou-ẹwo itieye na! Ẹhẹ, ẹnyate ute ‘eyou ẹwo’ na orọnikọ owha ogbẹgbẹdẹ hẹ, rekọ oware oghọghọ!

Rọ Omarokpotọ Nya Lele Ọghẹnẹ

16. Didi ọtadhesẹ o re fi obọ họ dhesẹ ẹgwọlọ nọ ma rẹ rọ rehọ omarokpotọ lele Ọghẹnẹ nya?

¹⁶ Ute avesa nọ o rrọ Maeka 6:8 họ, ‘oma nọ a re ro kpotọ nya lele Ọghẹnẹ.’ Onana u dhesẹ nọ ma rẹ riẹ ọnyaba mai jẹ rọ ẹro so Ọghẹnẹ. Re ma dhesẹ iẹe: Dai roro kpahe ọmọtẹ ọmaha nọ o kru obọ ọsẹ riẹ ghegheghe nọ a be nya oria nọ ofou ọgaga o bi jo fou vrẹ. Ọmọtẹ na ọ riẹ nọ ọ ga tere he, rekọ o fi eva họ ọsẹ riẹ. Ma re vuhu ọnyaba mai mu re rekọ ma ve fi eva họ Ọsẹ obọ odhiwu mai. Ẹvẹ ma sae rọ yọrọ evaifihọ nana? Oware jọ họ ma rẹ kareghẹhọ oware nọ o jẹ rrọ oware areghẹ re ma bigba Ọghẹnẹ. Maeka ọ kareghẹhọ omai ẹjiroro esa jọ: Jihova họ Osiwi, Osu, gbe Ọthothọ mai.

17. Ẹvẹ Jihova o ro siwi, thọ, jẹ kpọ ahwo riẹ evaọ oke anwae?

¹⁷ Wọhọ epanọ Maeka 6:4, 5 u dhesẹ, Ọghẹnẹ ọ ta nọ: “Mẹ rehọ owhai no eva otọ Ijipti ze.” Ẹhẹ, Jihova họ Osiwi Izrẹl. Jihova ọ tẹ jẹ ta nọ: “Me te vi Mosis, Erọn gbe Miriam rọ karo kẹ owhai.” A rọ Mosis avọ Erọn ro su orẹwho na, Miriam ọ karo kẹ eyae Izrẹl evaọ ole obokparọ. (Ọnyano 7:1, 2; 15:1, 19-21; Iziewariẹ 34:10) Jihova ọ rọ ẹkwoma idibo riẹ kẹ ọkpọvio. Evaọ owọ avọ 5, Jihova ọ kareghẹhọ orẹwho Izrẹl nnọ ọ thọ rai no obọ Belak gbe Belam, jẹ thọ ae evaọ abọ urere erẹ rai no Shitim evaọ Moab ri te Gilgal evaọ Ẹkwotọ Eyaa na.

18. Ẹvẹ Ọghẹnẹ ọ rọ rrọ wọhọ Osiwi, Ọnọ ọ be kpọ, gbe Ọthuke nẹnẹ?

¹⁸ Nọ ma bi lele Ọghẹnẹ nya na, o bi siwi omai no akpọ Setan, be kpọ omai ẹkwoma Ẹme gbe ukoko riẹ, jẹ thọ omai, wọhọ utu ahwo, ro no obọ otu-ọwọsuọ. Fikiere ma wo ẹjiroro kpobi nọ ma re ro kru obọ Ọsẹ obọ odhiwu mai na ghegheghe nọ ma bi lele iei nya vrẹ abọ urere ọbẹbẹ ọrọ erẹ kpohọ oware nọ o rro vi Ẹkwotọ Eyaa anwae na—akpọ ọkpokpọ okiẹrẹe Ọghẹnẹ.

19. Evaọ oghẹrẹ vẹ omarokpotọ u ro wo obọ kpahe ọnyaba mai?

¹⁹ Re a rehọ omarokpotọ lele Ọghẹnẹ nya u re fi obọ họ k’omai wo eriwo ọliọliọ kpahe uyero mai. Onana o rrọ ere keme edhesẹ omarokpotọ u kugbe ẹriẹ ọnyaba mai. Ẹyao hayo owho o rẹ sai dina bru omai abọ dhe evaọ oware nọ ma rẹ sai ru evaọ iruo Jihova. Ukpenọ ma rẹ kẹ onana uvẹ re u ru udu whrehe omai, u re woma re ma kareghẹhọ nnọ Ọghẹnẹ ọ rẹ jẹ omodawọ gbe idheidhe mai rehọ ‘wọhọ onọ ma wo, orọnikọ onọ ma wo ho ho.’ (2 Ahwo Kọrint 8:12) Evaọ uzẹme, Jihova o rẹro nọ ma rẹ rọ ẹwẹ kpobi gọe, ru utho kpobi nọ uyero mai o kuvẹ riẹ. (Ahwo Kọlọsi 3:23) Ma tẹ rehọ ẹzẹ gbe ọwhọ kpobi ru utho oma mai evaọ iruo riẹ, Ọghẹnẹ ọ rẹ ghale omai vọvọ.—Itẹ 10:22.

Ẹzi Ohẹrẹ Ọ rẹ Wha Eghale Ze

20. Eme ma rẹ riẹ nọ u re fi obọ họ k’omai dhesẹ ẹzi ohẹrẹ wọhọ orọ Maeka?

²⁰ Ewo oghale Jihova o rẹ wọ omai rọ aro kele uruemu Maeka. O whowho nọ: “Mẹ rẹ hẹrẹ Ọghẹnẹ usiwo mẹ.” (Maeka 7:7) Didi abọ eme nana i wo kpahe omarokpotọ nọ a re ro lele Ọghẹnẹ nya? Ewo ẹzi ohẹrẹ, hayo odiri, u re fi obọ họ k’omai whaha ehoo nọ ọ rẹ ro omai oma inọ ẹdẹ Jihova ọ re nyaze he. (Itẹ 13:12) Evaọ uzẹme, mai kpobi ma bi rẹro ekuhọ akpọ omuomu ọnana. Ghele na, k’oka k’oka idu ahwo buobu a bi mu onya rai kugbe Ọghẹnẹ họ obọ. Ma tẹ riẹ ere o rẹ k’omai uvi ẹjiroro nọ ma re ro dhesẹ uruemu ohẹrẹ. Osẹri jọ nọ ọ gọ kri no ọ ta nọ: “Me te rri kpemu kpohọ ikpe 55 evaọ iruo usiuwoma ota na, u mu omẹ ẹro inọ me ri ku uvumọ oware fiẹ hẹ ẹkwoma ẹhẹrẹ Jihova. Ukpoye, mẹ kpọ ese buobu n’uzou no.” Kọ ere ọvona o via k’owhẹ no?

21, 22. Ẹvẹ Maeka 7:14 o bi ro rugba evaọ edẹ mai na?

²¹ Re ma lele Jihova nya o rẹ k’omai eghale buobu. Wọhọ epanọ ma se eva Maeka 7:14 na, Maeka ọ rehọ ahwo Ọghẹnẹ dhesẹ igodẹ nọ e rrọ tou kugbe othuru rai. Evaọ orugba ologbo ọrọ eruẹaruẹ nana nẹnẹ, okiọkotọ ọrọ Izrẹl abọ-ẹzi gbe “igodẹ efa” na a be ghinẹ ruẹ omofọwẹ evaọ usu kugbe Othuru-Igodẹ evaifihọ rai, Jihova. A “be ria eva igbrẹwọ eva udevie otọ ekakọ,” hẹrioma no akpọ ugbarugba nana evaọ abọ-ẹzi.—Jọn 10:16; Iziewariẹ 33:28; Jerimaya 49:31; Ahwo Galesha 6:16.

²² Ahwo Jihova a be reawere ọruẹriọ, wọhọ epanọ Maeka 7:14 o ruẹaro riẹ re na. Be ta kpahe igodẹ hayo ahwo Ọghẹnẹ, Maeka ọ ta nọ: “Jọ a re emu evaọ Bashan gbe Giliad.” Wọhọ epanọ igodẹ evaọ Bashan gbe Giliad a jẹ hae re ẹbe ọrọrọ a vẹ jọ poriẹporiẹ na, ere ahwo Ọghẹnẹ nẹnẹ a be reawere ọruẹriọ abọ-ẹzi—oghale ofa rọkẹ enọ e be rọ omarokpotọ nya lele Ọghẹnẹ.—Ikeleakele 32:1; Iziewariẹ 32:14.

23. Didi oware ma re wuhrẹ no ẹmeọta kpahe Maeka 7:18, 19 ze?

²³ Eva Maeka 7:18, 19, ọruẹaro na o dhesẹ isiuru Jihova re ọ rọ vrẹ enọ i kurẹriẹ. Owọ avọ 18 o ta nnọ Jihova ọ be “rehọ umuomu vrẹ” je “ri iruthọ vo.” Yọ wọhọ epanọ owọ avọ 19 o ta, ọ “te wha izieraha mai kpobi kufiẹ i fihọ eva edidi abade.” Eme ma jọ onana wuhrẹ? Ma rẹ sae nọ oma mai sọ ma be raro kele Jihova evaọ abọ nana. Kọ ma be rọ eware nọ amọfa a bi ro ru omai thọ rọ vrẹ rae? Okenọ ahwo otioye na a te kurẹriẹ jẹ gwọlọ ru inwene, u re woma re ma dhesẹ ọkpọ unevaze Jihova nọ ọ rẹ rọ vrẹ riẹriẹriẹ.

24. Didi irere who wo no eruẹaruẹ Maeka ze no?

²⁴ Didi erere ma wo no ẹmeọta kpahe eruẹaruẹ Maeka ze? O kareghẹhọ omai no inọ Jihova ọ rẹ rehọ uvi ẹruore kẹ enọ i bi si kẹle iẹe. (Maeka 2:1-13) O tuduhọ omai awọ re ma ru oware kpobi nọ ma rẹ sai ru rọ wha egagọ uzẹme haro re ma sae nya evaọ odẹ Ọghẹnẹ bẹdẹ bẹdẹ. (Maeka 4:1-5) Yọ o k’omai imuẹro no inọ epanọ uyero mai o rrọ kpobi, ma rẹ sae nyate itee Jihova. Ẹhẹ, eruẹaruẹ Maeka e rẹ ghinẹ bọ omai ga re ma nya evaọ odẹ Jihova.

Ẹvẹ Whọ te k’Uyo?

• Wọhọ epanọ Maeka 6:8 o ta, eme Jihova ọ gwọlọ mi omai?

• Eme ọ r’oja otẹrọnọ ma re “ru onọ u kiẹrẹe”?

• Ẹvẹ ma sai ro dhesẹ nọ ma “you ẹwo”?

• Eme o gwọlọ re a ‘rehọ omarokpotọ nya lele Ọghẹnẹ’?

[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 15]

Makọ iyero emuemu erọ edẹ riẹ, Maeka ọ rria te itee Jihova. Whọ rẹ sai ru ere re

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 17]

Dhesẹ uvi-ẹdhoguo ẹkwoma usiuwoma nọ whọ rẹ ta kẹ oghẹrẹ ahwo kpobi

[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 17]

Dhesẹ nnọ who you ẹwo ẹkwoma ẹnyate ẹgwọlọ amọfa

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 17]

Ru utho oma ra nọ whọ be rehọ omarokpotọ vuhu ọnyaba ra na