Uzou avọ 10
“A Kere Nọ”
1-3. Eme Jesu ọ gwọlọ nọ ahwo Nazarẹt a rẹ riẹ, kọ eme o ru rọ kẹ ae imuẹro?
U RI kri hi nọ Jesu o ro mu iruo odibọgba riẹ họ. O te zihe ziọ Nazarẹt ẹwho riẹ. O zihe ze re o fi obọ họ kẹ ahwo na riẹ inọ ọye họ Mesaya nọ a ruẹaro riẹ anwẹdẹ na. Eme o ru rọ kẹ ae imuẹro?
2 Ababọ avro, ibuobu a ti rẹro nọ o ti ru oware igbunu jọ. A yo kpahe iruo igbunu nọ ọ jọ eria efa ru no. Rekọ o ru uvumọ oware igbunu kẹ ae he. Ukpoye, wọhọ epaọ uruemu riẹ, o kpohọ uwou-egagọ na. Nọ ọ kpama re o se, a tẹ kẹe uko-obe Aizaya. Onana yọ uko-obe nọ o rrọ thethei, nọ a variẹ fihọ ekpọ ivẹ. Jesu ọ tẹ roma totọ rovie iei bẹsenọ o ro duku oria nọ ọ gwọlọ se. O te se oria nọ ma riẹ nẹnẹ wọhọ Aizaya 61:1-3 na do via.—Luk 4:16-19.
3 Ahwo na a riẹ oria ikere yena ziezi. Onana yọ eruẹaruẹ kpahe Mesaya na. Ahwo kpobi nọ a rrọ uwou-egagọ na a tẹ tẹrovi Jesu. Oria kpobi o rrọ rirẹ. Jesu o te ru ẹme na vẹ, ta nọ: ‘Nẹnẹ na ikere nana i ru gba.’ Eme aruoriwo nọ ọ ta i gbe ahwo na unu rekọ o wọhọ nọ ibuobu i gbe je rẹro oware igbunu jọ nọ o ti ru. Ukpoye, Jesu ọ tẹ kẹ ae oriruo jọ no Ikereakere na ze ro dhesẹ kẹ ae nọ a kare ẹrọwọ. Ahwo Nazarẹt a tẹ gwọlọ nọ a re kpei no.—Luk 4:20-30.
4. Didi oriruo Jesu o fihotọ evaọ odibọgba riẹ, kọ eme ma te ta kpahe evaọ uzoẹme nana?
4 Jesu ọ jọ etenẹ ru oware jọ nọ ọ ruabọhọ evaọ etoke odibọgba riẹ kpobi. Ọ rehọ Ẹme Ọghẹnẹ ru iruo oke kpobi. O ginẹ rrọ uzẹme inọ ọ rehọ iruo igbunu riẹ dhesẹ nọ ẹzi Ọghẹnẹ ọ jariẹ oma. Ghele na, oware nọ o mai wuzou kẹe họ Ikereakere Efuafo na. Joma ta kpahe oriruo nọ o fihotọ evaọ abọ nana. Ma te ta kpahe epanọ Olori mai ọ rọ ta ẹme no Ikereakere na ze, dhesẹ nọ Ikereakere na e rrọ gbagba, jẹ fa otọ rai.
Ọ Ta Ẹme No Ikere na Ze
5. Eme Jesu ọ gwọlọ nọ ahwo a riẹ, kọ ẹvẹ o ro dhesẹ nọ o gine ru epanọ ọ ta na?
5 Jesu ọ gwọlọ nọ ahwo a riẹ oria nọ uwuhrẹ riẹ u no ze. Ọ ta nọ: “Ewuhrẹ mẹ ọ rọ ọrobọ mẹ hẹ, rekọ ọrọ ọnọ o vi omẹ.” (Jọn 7:16) Evaọ oke ofa, ọ ta nọ: “Mẹ be rọ oma obọ mẹ ru oware ovo ho, rekọ epanọ Ọsẹ o wuhrẹ omẹ, mẹ rọ ta eme eware enana.” (Jọn 8:28) Ọ tẹ jẹ ta nọ: “Eme nọ mẹ ta kẹ owhai o rọ nọ udu obọ mẹ hẹ; rekọ Ọsẹ na nọ ọ [be rọ omẹ] ru iruo riẹ.” (Jọn 14:10) Edhere jọ nọ Jesu o ro dhesẹ nọ o gine ru epanọ ọ ta na họ, ọ jẹ hae ta ẹme no ikere na ze ẹsikpobi.
6, 7. (a) Ẹvẹ Jesu ọ ta ẹme no Ikereakere Hibru na ze te, kọ fikieme onana o gbẹ rrọ okolo iruo ho? (b) Eme u ru ewuhrẹ Jesu wo ohẹriẹ no orọ ikere-ebe na?
6 Ma tẹ kiẹ eme Jesu nọ a kere fihọ Ebaibol na riwi, ma rẹ ruẹ nọ ọ ta ẹme kpahe hayo dhunu te ebe nọ i bu vi abọvo ọrọ ebe Ikereakere Hibru na. Ẹsejọhọ, whọ rẹ sae ta nọ okpoware o ru na ha. O rẹ sai tube gbe owhẹ unu dede inọ o dhunu te ebe kpobi nọ e rrọ Ikereakere Hibru na ha evaọ ikpe esa gbe ubro soso nọ ọ ta usiuwoma na. O sae jọnọ o dhunu te ebe na kpobi. Kareghẹhọ inọ orọnikọ eme nọ Jesu ọ ta gbe eware nọ o ru kpobi a kere fihọ Ebaibol ho. (Jọn 21:25) Evaọ uzẹme, ẹsejọhọ whọ rẹ sai se eme ọ Jesu kpobi nọ a kere fihọ Ebaibol na do via evaọ umutho euwa jọ. Dae rehọ iẹe nọ whọ be ta ẹme kpahe Ọghẹnẹ gbe Uvie riẹ evaọ umutho euwa jọ, jẹ be daoma rehọ eme no ebe Ikereakere Hibru na buobu ze. Ofariẹ, orọnikọ ẹsikpobi iko-ebe e jọ Jesu obọ họ. Okenọ ọ kẹ Ovuẹ obọ Ugbehru riẹ nọ o viodẹ na, ọ ta eme buobu no Ikereakere Hibru na ze uzuzou.
7 Eme nọ Jesu ọ ta no Ikereakere na ze i dhesẹ nọ o wo adhẹẹ odidi kẹ Ẹme Ọghẹnẹ. “Ewuhrẹ riẹ o [gbe enọ e gaviezọ kẹe] enu: epanọ o wuhrẹ ai wọhọ ọnọ o wo udu, o rọ epa otu ikere-obe he.” (Mak 1:22) Nọ otu ikere-ebe a te bi wuhrẹ, a re se izi obọ rai nọ a fihọ, jẹ wariẹ eme nọ iwuhrẹ ilogbo rai a ta okenọ u kpemu. Jesu ọ jẹ rehọ izi ahwo Ju gbe eme nọ iwuhrẹ-egagọ jọ a ta ro wuhrẹ hẹ. Ukpoye, Ẹme Ọghẹnẹ o je ro wuhrẹ. Evaọ ẹsibuobu nọ o je wuhrẹ ahwo hayo kpọ iroro ethọthọ vi ọ jẹ hae ta nọ: “A kere nọ.”
8, 9. (a) Ẹvẹ Jesu o ro dhesẹ epanọ Ẹme Ọghẹnẹ o wuzou te nọ o ru etẹmpol na fo? (b) Ẹvẹ isu egagọ nọ e jọ etẹmpol na a ro dhesẹ orivo ọgaga kẹ Ẹme Ọghẹnẹ?
8 Okenọ Jesu o ru etẹmpol na fo evaọ Jerusalẹm, ọ ta nọ: “A kere nọ, ‘Uwou mẹ a re sei uwou olẹ;’ rekọ wha ru rie họ uwou iwhewheriwhe.” (Matiu 21:12, 13; Aizaya 56:7; Jerimaya 7:11) Ẹdẹ nọ ọ vrẹ, o ru iruo igbunu buobu. Onana o tẹ lẹliẹ emaha na mu ei họ ejiri. Avọ evedha, isu egagọ na a tẹ nọ Jesu sọ o bi yo eme nọ emọ na a be ta na. O te yo nọ: “E; wha ri se he, ‘Wha rẹ rehọ ejiro nọ o no unu emaha gbe emọ unuevie’?” (Matiu 21:16; Olezi 8:2) Jesu ọ gwọlọ nọ ezae yena a riẹ inọ oware nọ emọ na a bi ru na o rọwo kugbe Ẹme Ọghẹnẹ.
9 Isu egagọ eyena a te je kokohọ oke ofa be nọ Jesu inọ: “Udu eme whọ rehọ ru eware [nana]?” (Matiu 21:23) Jesu o dhesẹ kẹ ae vevẹ no vẹre Ọnọ ọ kẹ riẹ udu nọ o bi ro ru eware na. Orọnikọ iwuhrẹ ekpokpọ o je wuhrẹ hẹ. Eme nọ e rrọ Ikereakere na o je ru vẹ. Onana u dhesẹ nọ, izerẹ gbe ikere-obe a wo adhẹẹ kẹ Jihova gbe Ẹme riẹ vievie he. A gine fo ahwo nọ Jesu o re brukpe jẹ fere iroro iyoma rai via.—Matiu 21:23-46.
10. Ẹvẹ ma sae rọ raro kele Jesu rehọ Ẹme Ọghẹnẹ ru iruo, kọ ekwakwa vẹ ma wo nẹnẹ nọ Jesu o wo ho?
10 Wọhọ Jesu, uvi Ileleikristi nẹnẹ a be rehọ Ebaibol na ru iruo evaọ odibọgba rai. A jọ akpọ na soso riẹ inọ Isẹri Jihova a wo ọwhọ nọ a rẹ rọ rehọ Ebaibol na wuhrẹ amọfa. A kere ebe mai no Ebaibol na ze. Yọ oke kpobi nọ ma tẹ be ta usiuwoma kẹ ahwo, ma rẹ rehọ ẹme no Ikereakere na ze. (2 Timoti 3:16) Eva e rẹ were omai gaga nọ ohwo ọ tẹ rọwo nọ ma se ẹme no Ebaibol na ze jẹ fa otọ riẹ kẹe. Ma rẹ sae kareghẹhọ eria Ikereakere na kpobi wọhọ Jesu hu, rekọ ma wo ekwakwa buobu nọ Jesu o wo ho. U te no Ebaibol na nọ a kere fihọ evẹrẹ buobu no, ma wo ebe sa-sa nọ a kere no Ebaibol na ze nọ ma rẹ sae jọ ruẹ ikere nọ ma be gwọlọ. Joma gbaemu inọ ma rẹ ta ẹme no Ebaibol na ze, je si iroro ahwo kpohọ iẹe ẹsikpobi.
Ọ Thọ Ikereakere Na
11. Fikieme Jesu ọ jẹ hae rọ thọ Ikereakere na ẹsikpobi?
11 Jesu ọ ruẹ nọ ahwo a jẹ wọso Ẹme Ọghẹnẹ ẹsikpobi, rekọ oyena u gbe rie unu hu. Jesu ọ lẹ se Ọsẹ riẹ nọ: “Ẹme ra uzẹme.” (Jọn 17:17) Ọ riẹ nọ Setan nọ ọ rrọ ‘osu akpọ ọnana’ yọ “ọterue gbe ọsẹ [erue].” (Jọn 8:44; 14:30) Nọ Setan ọ jẹ dawo iẹe, Jesu ọ ta ẹme no Ikereakere na ze isiasa ro fi ei kparobọ. Setan ọ ta ẹme no obe Ilezi ze, je kekaro fihọ gale ikere na uzou vi, rekọ Jesu ọ tẹ rehọ ikere efa kpọe họ.—Matiu 4:6, 7.
12-14. (a) Ẹvẹ isu egagọ na a ro dhesẹ orivo kẹ Uzi Mosis na? (b) Oghẹrẹ vẹ Jesu o ro ru Ẹme Ọghẹnẹ vẹ?
12 Nọ ahwo a jẹ fa otọ Ikereakere na thọthọ, Jesu ọ jẹ kpọ ae họ. Isu egagọ erọ oke riẹ a je wuhrẹ Ẹme Ọghẹnẹ thọthọ. A je fiẹgba họ izi jọ thesiwa evaọ Uzi Mosis na, rekọ a jẹ daezọ ẹjiroro nọ a ro fi izi yena họ họ. Egagọ rai e tẹ jọ erọ evere gheghe, onọ a je jo ru eware okafe viukpọ eware nọ e mae r’oja eva uzi na, eware wọhọ oziẹ-okiẹrẹe, ohrọ gbe orọwọ. (Matiu 23:23) Oghẹrẹ vẹ Jesu o ro ru izi Ọghẹnẹ vẹ?
13 Nọ Jesu ọ jẹ kẹ Ovuẹ obọ Ugbehru riẹ, ọ rehọ ẹme nana, “wha yo nọ a ta nọ” ro ru iruo unuẹse buobu nọ ọ tẹ be ta kpahe uzi Mosis na jọ. O ve fibae nọ “rekọ mẹ ta kẹ owhai nọ,” kẹsena ọ vẹ fa otọ uzi nọ a bi koko ehruehru na vevẹ. Kọ ọ jẹ wọso Uzi na? Ijo, o je ru Uzi na vẹ. Wọhọ oriruo, ahwo na a riẹ uzi ọ “Who kpe ohwo ho” na ziezi. Rekọ Jesu ọ tẹ ta kẹ ae inọ ohwo nọ o mukpahe ọrivẹ riẹ ọ raha uzi ovona. Epọvo na re, nọ ohwo o te wo ekpehre isiuru kẹ omọfa nọ ọ rrọ ọrivẹ orọo riẹ hẹ yọ ọ thọ uzi ẹnwae-obro.—Matiu 5:17, 18, 21, 22, 27-39.
14 Nọ Jesu o je ku Ovuẹ riẹ họ ọ ta nọ: “Wha yo nọ a ta nọ, ‘Who re you [ọrivẹ ra], who mukpahe ọwegrẹ ra.’ Rekọ mẹ ta kẹ owhai, you ewegrẹ rai lẹ kẹ enọ e be kẹ owhai uye.” (Matiu 5:43, 44) Kọ uzi nọ o ta nọ “mukpahe ọwegrẹ ra” na o jọ usu izi Ọghẹnẹ? Ijo, uzi nana yọ onọ isu-egagọ na a rehọ udu obọ rai fihọ. A rehọ eriariẹ ahwo-akpọ ro nwene izi egbagba Ọghẹnẹ. Jesu ọ rehọ ababọ ozodhẹ dhesẹ nọ Ẹme Ọghẹnẹ o woma vi iruemu gbe eriariẹ ifofe ahwo-akpọ.—Mak 7:9-13.
15. Nọ isu egagọ na a je ru izi Ọghẹnẹ wọhọ ẹsenọ e ga hrọ, eme Jesu o ru?
15 Isu egagọ na a je ru izi Ọghẹnẹ wọhọ ẹsenọ i keke hrọ. Nọ ilele Jesu a kọrọ iluelue eka evaọ okenọ a jẹ nya ọgbọ-eka vrẹ, otu Farisi jọ a tẹ ta nọ a be raha uzi ọ Ẹdijala. Jesu ọ tẹ kẹ ae oriruo no Ikereakere na ze ro dhesẹ nọ a wo eriwo ọthọthọ. Ọ ta kpahe Devidi avọ ahwo riẹ nọ ohọo u je kpe nọ a re ebrẹdi nọ a fihọ aruẹri, onana ọvo họ oria nọ Ikereakere na e jọ dhesẹ inọ ahwo a re ebrẹdi nana evaọ otafe aruẹri na. Jesu o dhesẹ kẹ otu Farisi na inọ a wo otoriẹ ohrọoriọ Jihova ha.—Mak 2:23-27.
16. Eme isu egagọ na a ru kpahe uzi nọ Mosis ọ kẹ kpahe orọo-ofa, kọ eme Jesu ọ ta?
16 Isu egagọ na a je fiba hayo nwene izi Ọghẹnẹ. Wọhọ oriruo, Uzi na o kuvẹ nọ ọzae ọ sae siọ aye riẹ otẹrọnọ ọ ruẹ “egbegbe” jọ eva obọ riẹ, koyehọ otẹrọnọ aye na o ru oware uyoma ulogbo jọ nọ o wha omovuọ se uviuwou na. (Iziewariẹ 24:1) Rekọ, evaọ okenọ Jesu ọ jọ otọakpọ, isu egagọ na a jẹ rehọ uzi yena wọhọ uvẹ nọ ọzae ọ rẹ rọ siọ aye riẹ fiki omoware kpobi—makọ fiki emu nọ o there kpọ to.a Jesu o dhesẹ kẹ ae inọ a be fa otọ Uzi Mosis na thọthọ. Kẹsena Jesu o te dhesẹ inọ ọruẹrẹfihotọ Jihova no emuhọ ze họ aye ọvo ọzae o re wo, gbe inọ ẹnwae-obro ọvo ọ rẹ fa orọo.—Matiu 19:3-12.
17. Ẹvẹ Ileleikristi inẹnẹ a sae rọ raro kele Jesu ru Ikereakere na vẹ?
17 Epọvo na re, Ileleikristi inẹnẹ a rehọ e riẹ inọ o rrọ owha-iruo rai re a ru Ikereakere na vẹ. Nọ isu egagọ a te bi dhesẹ nọ izi nọ e rrọ Ebaibol na yọ izi oke anwae yọ a be wọso Ebaibol na. Egagọ a te bi wuhrẹ iwuhrẹ erue, be ta nọ Ebaibol iwuhrẹ yena i no ze, yọ a be wọso Ebaibol na re. O rrọ uvẹ-ọghọ nọ ma be rọ fa otọ Ẹme Ọghẹnẹ kẹ ahwo, wọhọ oriruo, bi dhesẹ kẹ ae inọ Ọghẹnẹ yọ Esanerọvo ho. (Iziewariẹ 4:39) Rekọ, ma rẹ rọ areghẹ ta ẹme na avọ uvi omaurokpotọ gbe adhẹẹ.—1 Pita 3:15.
Ọ Fa Otọ Ikereakere Na
18, 19. Iriruo vẹ i dhesẹ nọ Jesu ọ jẹ hae fa otọ Ẹme Ọghẹnẹ ziezi?
18 Okenọ a je kere Ikereakere Hibru na Jesu ọ jọ obọ odhiwu. Ababọ avro, eva e were riẹ nọ ọ rọ ziọ otọakpọ re o ru Ẹme Ọghẹnẹ vẹ kẹ ahwo. Wọhọ oriruo, roro kpahe okenọ a rọ kpare iẹe no uwhu ze nọ o kuomagbe ilele ivẹ riẹ evaọ edhere nọ a je kpohọ obọ Emeọs. Taure a te ti vuhu oghẹrẹ ohwo nọ ọ rrọ, a gbiku kẹe kpahe epanọ uwhu ọ Olori oyoyou rai o da rai te. Kọ eme ọ ta kẹ ae? “Ọ tẹ rehọ Mosis muhọ ze ruọ eruẹaro kpobi, o te dhesẹ eware kpobi nọ a kere kpahe iẹ kẹ ae.” Kọ eme na i te rai udu? Uwhremu na a ta kẹ ohwohwo nọ: “Kọ eva mai egbẹ ghariẹ okenọ ọ jẹ ta eme ko mai eva edhere, nọ o dhesẹ ikerakere na kẹ omai?”—Luk 24:15-32.
19 Evaọ ẹdẹ ọvo yena, Jesu o te je kuomagbe ikọ riẹ gbe amọfa. Muẹrohọ oware nọ o ru kẹ ae: “Kẹse na o te rovie aro rai re a riẹ otọ ikerakere na.” (Luk 24:45) Ababọ avro, oke evawere yena o kareghẹhọ ae epanọ Jesu ọ jẹ hai ro wuhrẹ ai gbe amọfa nọ a jẹ gaviezọ. Jesu ọ jẹ hae ta ẹme no Ikereakere nọ ahwo a riẹ ziezi ze jẹ fa otọ rai evaọ edhere nọ a re ro wuhrẹ obọdẹ oware jọ noi ze, koyehọ, a re wo otoriẹ okpokpọ, a vẹ jẹ riẹ Ẹme Ọghẹnẹ kokodo.
20, 21. Ẹvẹ Jesu ọ fa otọ eme nọ Jihova ọ ta kẹ Mosis kẹle ure osese jọ nọ u ru etuetue nọ erae e jẹ jọ to?
20 Okejọ o jariẹ nọ Jesu ọ jẹ ta ẹme kẹ ahwo Sadusi jọ. A jọ utu izerẹ egagọ ahwo Ju, yọ a rọwo ẹkparomatha ha. Jesu ọ ta kẹ ae nọ: “Wha ri se epanọ Ọghẹnẹ ọ ta kẹ owhai kpahọ ẹme ẹkparomatha iwhuowhu na, anọ, ‘Mẹ họ Ọghẹnẹ Abraham gbe Ọghẹnẹ Aiziki, gbe Ọghẹnẹ Jekọp’? Ọ rọ Ọghẹnẹ iwhuowhu hu, rekọ ọ rọ enọ e rọ uzuazọ.” (Matiu 22:31, 32) Ahwo Sadusi na a riẹ ikere nana ziezi onọ Mosis, ọnọ a wo adhẹẹ kẹ ziezi na, o kere. Kọ whọ gbẹ ruẹ oghẹrẹ onaa nọ Jesu ọ rọ fa otọ ikere na?
21 Mosis o lele Jihova ta ẹme kẹle ure osese jọ nọ u ru etuetue nọ erae e jẹ jọ to evaọ oware wọhọ ukpe 1514 B.C.E. (Ọnyano 3:2, 6) Oke yena yọ Abraham o whu krite ikpe 329 no, Aiziki o whu te ikpe 224 no, yọ Jekọp o whu te ikpe 197 no. Ghele na, Jihova ọ ta kpahe ae nọ: ‘Mẹ họ’ Ọghẹnẹ rai. Ahwo Sadusi na a riẹ inọ orọnikọ Jihova yọ ọghẹnẹ ahwo nọ a whu no ho, ọnọ o bi su obọ ẹri wọhọ epanọ egedhọ e rọwo. Ukpoye Jihova yọ Ọghẹnẹ enọ “erọ uzuazọ” wọhọ epanọ Jesu ọ ta. Eme họ otọ ẹme yena? Jesu o ru rie vẹ inọ: ‘Aikpobi a rrọ uzuazọ evaọ aro riẹ.’ (Luk 20:38) Jihova ọ be kareghẹhọ idibo riẹ kpobi nọ i whu no. A dhesẹ i rai inọ a rrọ uzuazọ fiki epanọ ẹkparomatha rai o muẹro te. (Ahwo Rom 4:16, 17) Kọ oghẹrẹ nọ Jesu ọ rọ fa otọ Ikereakere na u gbe gbunu? Agbẹta nọ ‘ewuhrẹ riẹ o ro gbe ogbotu na enu’!—Matiu 22:33.
22, 23. (a) Ẹvẹ ma sae rọ raro kele Jesu evaọ oghẹrẹ nọ ọ rọ fa otọ Ikereakere na? (b) Eme ma te ta kpahe evaọ uzoẹme nọ o rrọ aro na?
22 Ileleikristi nẹnẹ a wo uvẹ-ọghọ nọ a sae rọ raro kele Jesu evaọ oghẹrẹ nọ ọ rọ fa otọ Ikereakere na. Uzẹme, ma wo iroro egbagba ha. Ghele na, ẹsibuobu ma re se ikere nọ amọfa a riẹ ziezi no kẹ ae jẹ fa otọ riẹ kẹ ae evaọ oghẹrẹ nọ a ri roro kpahe he. Wọhọ oriruo, ẹsejọhọ a wariẹ eme na “Odẹ ra ojọ ọrẹri” gbe “Uvie ra oze” unuẹse buobu no rekọ a re tubẹ riẹ odẹ Ọghẹnẹ gbe oware nọ Uvie riẹ o rrọ họ. (Matiu 6:9, 10) Nọ ohwo jọ ọ tẹ kẹ omai uvẹ re ma ru eme Ebaibol na vẹ kẹe yọ obọdẹ uvẹ nọ ma re rri vo ho.
23 Nọ ma tẹ be ta ẹme no Ikereakere na ze, je dhesẹ nọ e rrọ gbagba, jẹ fa otọ rai, yọ ma be raro kele oghẹrẹ nọ Jesu o ro wuhrẹ amọfa uzẹme na. Ma te jọ uzoẹme nọ ma ti te na ta kpahe uvi idhere jọ nọ Jesu o ro fi ọbọ họ kẹ ahwo wo otoriẹ eme Ebaibol na.
[Oruvẹ-obotọ]
a Josephus ogbiku ikpe-udhusoi ọsosuọ nọ ọ jọ ohwo Farisi nọ ọ siọ aye riẹ no, ọ ta uwhremu na inọ a jẹ kẹ ahwo uvẹ re a fa orọo “fiki omoware kpobi nọ o via (yọ ezae na e rẹ ta nnọ eware itieye na e ginẹ vọ nọ e rẹ wha orọo-ofa ze).”
Ẹvẹ Whọ Sai ro Lele Jesu?
● Fikieme ma jẹ yọroma re ma siọ iroro hayo iwuhrẹ ohwo-akpọ ba ẹrọ karo kẹ Ẹme Ọghẹnẹ?—Matiu 15:2-11.
● Nọ ma tẹ be kuyo enọ, fikieme u ro woma re ma kpọ iroro ahwo kpohọ Ebaibol na?—Luk 10:25-28.
● Ẹvẹ ma sae rọ raro kele Jesu evaọ oghẹrẹ nọ o yeri uzuazọ riẹ lele Ẹme Ọghẹnẹ?—Luk 18:31-34; 22:37.
● Nọ ahwo a tẹ be ta eme wọso eware nọ ma rọwo, fikieme ma jẹ rehọ Ebaibol na kẹ ae uyo?—Jọn 10:31-39.
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 99]
‘Nẹnẹ na ikere nana i ru gba’