Kristi Ogaga Ọghẹnẹ
“Kristi họ ogaga Ọghẹnẹ.”—1 KỌR. 1:24.
1. Fikieme Pọl ukọ na ọ rọ ta nọ “Kristi họ ogaga Ọghẹnẹ”?
JIHOVA ọ rọ Jesu Kristi dhesẹ ogaga Riẹ via evaọ edhere igbunu sa-sa nọ a rẹ ruẹ obọ riẹ hẹ. Ebe ene usiuwoma na e ta eware buobu nọ e rẹ bọ ẹrọwọ mai ga kpahe iruo igbunu jọ nọ Jesu Kristi o ru. Avro ọ riẹ hẹ, u ti wo iruo igbunu buobu efa nọ Jesu o ru u te no enana no. (Mat. 9:35; Luk 9:11) O rrọ vevẹ inọ ogaga Ọghẹnẹ u dhesẹ oma via evaọ oma Jesu. Agbẹta nọ Pọl ukọ na ọ rọ ta nọ: “Kristi họ ogaga Ọghẹnẹ” na. (1 Kọr. 1:24) Dede na, ẹvẹ iruo igbunu Jesu e sai ro kpomahọ uzuazọ mai?
2. Eme ma rẹ sai wuhrẹ no iruo igbunu Jesu ze?
2 Pita ukọ na ọ ta nọ Jesu o ru “eware igbunu.” (Iruẹru 2:22) Eware igbunu nọ Jesu o ru evaọ okenọ ọ jọ otọakpọ na yọ ẹmẹvo eware iwoma buobu nọ o ti ru evaọ otọ esuo riẹ. E riẹ obọ kpohọ eware igbunu nọ Jesu o ti ru evaọ akpọ ọkpokpọ nọ Ọghẹnẹ ọ ya eyaa riẹ na. Iruo igbunu nana i te je fiobọhọ kẹ omai riẹ eware buobu kpahe oghẹrẹ nọ Jesu avọ Ọsẹ riẹ a rrọ. Joma ta kpahe iruo igbunu Jesu jọ jẹ ruẹ epanọ e sai ro kpomahọ uzuazọ mai enẹna gbe evaọ obaro.
IRUO IGBUNU JỌ NỌ I WUHRẸ OMAI ỌGHỌ-ORUO
3. (a) Gbiku oware nọ o via nọ o wọ Jesu ru iruo igbunu ọsosuọ riẹ. (b) Ẹvẹ oware nọ Jesu o ru evaọ Kena na u ro dhesẹ nọ o wo uruemu ọghọ-oruo?
3 Ehaa orọo jọ nọ a ru evaọ Kena obọ Galili Jesu ọ jọ ru iruo igbunu ọsosuọ riẹ. Ẹsejọhọ ahwo nọ a ziọ ehaa orọo na a bu vi unu nọ a je rẹro rai. Oghẹrẹ kpobi nọ o jọ kẹhẹ, udi nọ o jariẹ u te he. Meri, oni Jesu, ọ jọ usu ahwo nọ a jọ ehaa orọo na. Avro ọ riẹ hẹ, anwọ ikpe buobu ze na ọ be hai roro kpahe eruẹaruẹ sa-sa nọ i kiekpahe ọmọ riẹ, ọnọ ọ riẹ nọ a ti se “Ọmọ Ọnọ Ọ Mai Kpehru na.” (Luk 1:30-32; 2:52) Kọ o sae jọnọ ọmọ riẹ na o wo ogaga jọ nọ u ri ti dhesẹ oma via ha? Oghẹrẹ kpobi nọ o jọ kẹhẹ, u muẹro nọ evaọ ehaa orọo obọ Kena na Meri avọ Jesu a wo ọdawẹ kẹ imava nọ e be rọo na yọ a gwọlọ whaha omovuọ nọ u re noi ze nọ a yo nọ udi u re no. Jesu ọ riẹ nọ ọghọ-oruo yọ owha-iruo ohwo kpobi. Fikiere ọ tẹ rọ edhere igbunu zihe egalọno ame nọ i bu te ẹgba ọvo (100) ruọ “emamọ udi.” (Se Jọn 2:3, 6-11.) Kọ o gba Jesu họ nọ o re ru oware igbunu nana? Ijo. Ọdawẹ nọ o wo kẹ ahwo gbe Ọsẹ obọ odhiwu riẹ nọ o re ru ọghọ gaga nọ ọ rehọ aro kele o wọ riẹ ru onana.
4, 5. (a) Eme iruo igbunu ọsosuọ nọ Jesu o ru u wuhrẹ omai? (b) Eme iruo igbunu nọ Jesu o ru evaọ Kena na u wuhrẹ omai kpahe obaro?
4 Jesu ọ rọ edhere igbunu zihe ame buobu ruọ udi nọ u te ahwo buobu da. Eme iruo igbunu nana i wuhrẹ omai? Oware igbunu nana nọ Jesu ọ rọ iroro obọ riẹ ru na o kẹ omai imuẹro nọ, tei te Ọsẹ riẹ a wo ọdawẹ kẹ ahwo. Ọsẹ na hayo Ọmọ na a rẹ keke obọ họ. Avro ọ riẹ hẹ, evaọ akpọ ọkpokpọ na, Jihova ọ te rọ ogaga riẹ rehọ emamọ emu kuọ “ahwo riẹ” evaọ akpọ na soso.—Se Aizaya 25:6.
5 Roro kpahe onana. Oke o be tha nọ Ọghẹnẹ o ti ro ru ẹgwọlọ ohwo kpobi gba kẹe, te ọrọ emamọ emu gbe emamọ uwou. Jọ eva e hae were omai ẹsikpobi fiki irẹro obọdẹ eware nana nọ Jihova o ti ru kẹ omai evaọ Aparadase otọakpọ na.
6. Amono Jesu ọ rehọ ogaga igbunu riẹ fiobọhọ kẹ, kọ ẹvẹ ma sae rọ rehọ aro kele iei?
6 Rekọ muẹrohọ nọ okenọ Ẹdhọ ọ dawo Jesu inọ o zihe itho ruọ ebrẹdi, Jesu ọ rọwo rehọ ogaga riẹ ru iruo igbunu kẹ omobọ riẹ hẹ. (Mat. 4:2-4) Rekọ ọ rehọ ogaga riẹ na ru ẹgwọlọ amọfa kẹ ai. Ẹvẹ ma sae rọ rehọ aro kele Jesu evaọ oghẹrẹ nọ o je ro ru ẹgwọlọ amọfa kẹ ae ababọ oriobọ? Jesu ọ tuduhọ idibo Ọghẹnẹ awọ inọ a “hae kẹ.” (Luk 6:38) Kọ ma sai dhesẹ uruemu ọghọ-oruo nana ẹkwoma amọfa nọ ma re zizie ziọ uwou mai te re emu je ru eware nọ i kiekpahe egagọ Ọghẹnẹ kugbe? Nọ ewuhrẹ ọ tẹ fa no, kọ ma sae rehọ oke mai fiobọhọ kẹ ohwo nọ ọ gwọlọ obufihọ, wọhọ oriruo, nọ oniọvo nọ o bi wuhrẹ ẹme nọ o ti ru ọ tẹ vuẹ omai nọ ma gaviezọ kẹ oghẹrẹ nọ o ti ru ei? Kọ oghẹrẹ vẹ ma sai ro fiobọhọ kẹ ahwo nọ a gwọlọ obufihọ evaọ usiuwoma ota na? Ma tẹ be hae rehọ eware nọ ma wo fiobọhọ kẹ amọfa je ru ai kruga evaọ ukoko na u re gine dhesẹ nọ ma be rehọ aro kele Jesu.
“AHWO NA KPOBI A TẸ RE EVA VỌ”
7. Oghẹrẹ ahwo vẹ a te jariẹ ẹsikpobi nọ ma gbẹ rrọ akpọ ofruriọ nana?
7 Uvuhu o rrọ otọ kri no. Jihova ọ ta kẹ emọ Izrẹl oke anwae nọ, iyogbere e te siọ usu rai ba ẹjọ họ. (Izie. 15:11) Ikpe buobu nọ i lele i rie Jesu ọ ta kẹ ilele riẹ nọ: “Iyogbere na a rrọ kugbe owhai ẹsikpobi.” (Mat. 26:11) Kọ Jesu ọ rehọ onana dhesẹ nọ oke kpobi iyogbere e te jọ otọakpọ na? Ijo. Oware nọ o wo họ iroro họ, iyogbere e te seba ẹjọ họ nọ ma gbẹ rrọ akpọ nana nọ ofruriọ ọ da fia na. Fikiere, o rrọ oware uduotahawọ gaga nọ ma rọ riẹ nọ iruo igbunu Jesu yọ odhesẹvia ọrọ emamọ eware nọ o ti ru evaọ esuo Uvie Ọghẹnẹ, nọ ohwo kpobi ọ te jọ re eva vọ.
8, 9. (a) Eme ọ lẹliẹ Jesu rọ edhere igbunu ko ahwo buobu? (b) Eme o si owhẹ urru kpahe idu ahwo nọ Jesu ọ rehọ edhere igbunu ko na?
8 Ọso-ilezi na ọ ta kpahe Jihova nọ: “Who rovie abọ ra, who te bi ru ẹgwọlọ eware nọ i wo uzuazọ kpobi rọ kẹ ae.” (Ol. 145:16) Ẹsibuobu ‘Kristi nọ ọ rrọ ogaga Ọghẹnẹ’ na o rovie abọ riẹ je ru ẹgwọlọ ilele riẹ kẹ ae. Orọnikọ ogaga ọ jẹ rehọ onana dhesẹ hẹ. Ọdawẹ ọ wọ riẹ je ru eware kẹ amọfa. Joma roro kpahe iku nọ e rrọ Matiu 14:14-21. (Sei.) Ilele Jesu a nya bru ei ze re a ta kpahe oware nọ ahwo a te re. Orọnikọ ẹsejọhọ fikinọ ohọo u kpe ilele na no ọvo a rọ nya bru Jesu hu, rekọ fiki ọdawẹ nọ a wo kẹ ogbotu na nọ oma o lọhọ no na, enọ e nya owotọ no ewho sa-sa bru Jesu ze. (Mat. 14:13) Kọ eme Jesu o ru?
9 Jesu ọ rehọ ebrẹdi isoi gbe imiyei ivẹ rọ ko ezae nọ i bu te oware wọhọ idu isoi (5,000), te eyae gbe emaha na. Kọ oghẹrẹ nọ Jesu ọ rọ rehọ ogaga igbunu riẹ rẹrote iviuwou sa-sa nọ makọ emaha e jọ, u gbe si omai urru? Ogbotu na a “re eva vọ.” Onana u dhesẹ nọ emu na ọ jọ buobu. Orọnikọ ẹmẹwẹ ebrẹdi nọ o re te re he Jesu ọ kẹ ahwo na ha, rekọ emu nọ ọ vọ rae eva te epanọ a sae rọ ruẹ ẹgba nya ugbo nọ a no ze na zihe kpo. (Luk 9:10-17) Yọ enọ a re kiọkọ e vọ ikete 12.
10. Eme ọ te via kẹ uvuhu kẹle na?
10 Nẹnẹ, esuo ọriẹwẹ ahwo-akpọ u ru nọ a gbẹ be sai ro ru ẹgwọlọ ima ahwo buobu kẹ ae he. Dede nọ inievo mai jọ a be sae ruẹ emu okpẹdoke, orọnikọ a be nwane “re eva vọ” họ. Rekọ oke o be tha nọ ahwo kpobi nọ a roma kpotọ kẹ Ọghẹnẹ a te rọ reawere akpọ nọ uvuhu gbe ofruriọ ọ te jọ họ. Otẹrọnọ who wo ẹgba nọ whọ sai ro ru ẹgwọlọ ahwo-akpọ kẹ ai, kọ who gbe ti ru ie? Ọghẹnẹ Erumeru na o wo ogaga na, o tẹ jẹ rrọ isiuru riẹ re o ru ere yọ o ti ru ere kẹle na. Avro ọ riẹ hẹ, ma ti no oja nana kẹle.—Se Olezi 72:16.
11. Ẹvẹ u ro mu owhẹ ẹro nọ kẹle na Jesu ọ te rehọ ogaga riẹ fiobọhọ kẹ ahwo-akpọ kpobi, kọ eme onana o te wọ owhẹ ru enẹna?
11 Evaọ okenọ Jesu ọ jọ otọakpọ, ọ rehọ ikpe esa gbe ubro ta usiuwoma evaọ umutho ekwotọ jọ ọvo. (Mat. 15:24) Nọ ọ rrọ Ovie nọ a kẹ oruaro no na, ẹkwotọ esuo riẹ ọ te kẹre te oka avọ oka akpọ na. (Ol. 72:8) Iruo igbunu Jesu e kẹ omai imuẹro nọ o wo ogaga nọ ọ sae rọ rehọ esuo riẹ ru ewoma kẹ ahwo kpobi yọ u no rie eva ze nọ o re ru ere. Dede nọ ma sai ru eware igbunu hu, ma rẹ sae rọ ọwhọ si iroro ahwo kpohọ Ẹme Ọghẹnẹ. Eruẹaruẹ Ebaibol e kẹ omai imuẹro nọ eware iwoma e rrọ obaro tha. Mai idibo Jihova nọ e riẹ nọ eware iwoma nana e rrọ obaro tha na, kọ u gbe mu omai ẹro nọ ma wo owha-iruo nọ ma rẹ rọ vuẹ amọfa? (Rom 1:14, 15) Ajọ onana nọ ma re roro kpahe o wọ omai rọ ajọwha vuẹ amọfa emamọ usi Uvie Ọghẹnẹ.—Ol. 45:1; 49:3.
Ọ KPỌ OGAGA NỌ O RRỌ EMAMA ỌGHẸNẸ
12. Fikieme o sai ro mu omai ẹro nọ Jesu ọ riẹ uyero nọ o rrọ udevie emama sa-sa lafi?
12 Jihova avọ Ọmọ riẹ nọ ọ jọ abotọ riẹ wọhọ “osu iruo” a ma otọakpọ na gbe eware nọ e rrọ eva riẹ kpobi. (Itẹ 8:22, 30, 31; Kọl. 1:15-17) Fikiere Jesu ọ riẹ uyero nọ o rrọ udevie emama sa-sa lafi. Ọ riẹ epanọ a rẹ rẹrote eware nọ Ọghẹnẹ ọ ma kẹ ahwo-akpọ inọ a ro yeri uzuazọ, ọ tẹ jẹ riẹ epanọ a rẹ rehọ ai ruiruo jẹ ghale ae te ohwo kpobi ẹrẹrẹe.
13, 14. Kẹ oriruo nọ u dhesẹ nọ Jesu ọ rẹ sae kpọ ogaga nọ o rrọ emama Ọghẹnẹ.
13 Okenọ Jesu ọ jọ otọakpọ, o dhesẹ nọ ọye họ “ogaga Ọghẹnẹ” evaọ oghẹrẹ nọ ọ rọ kpọ ogaga nọ o rrọ emama Ọghẹnẹ. Roro kpahe oware nọ o ru ofou ọgaga nọ o fi uzuazọ ilele riẹ họ ọza. (Se Mak 4:37-39.) Ọgba-eriariẹ Ebaibol jọ ọ ta nọ: “Ẹme Griki nọ a fa [“ofou ọgaga” evaọ obe Mak 4:37] na, yọ ẹme nọ a re ro dhesẹ okpofou hayo ofou-ọwhibo. Orọnikọ ọnana yọ omofou nọ o re fou ze ẹsiẹvo o ve serihọ họ . . . rekọ ofou ọgaga nọ o re fou no ehru nọ o muebi ze idudhe avọ egbrara gbe okposo nọ o re lele iei, yọ o bi fou eware kpenẹ avọ enẹ.”
14 Jọ iroro ra ruẹ oware nọ o be via na: Oma o lọhọ Jesu no fiki usiuwoma nọ a be ta anwẹsiẹ. Ẹkporo na ọ be tehe okọ na, yọ ame ẹkporo na o bi kporo ruọ okọ na. Ghele ẹkporo na nọ o bi fi okọ na kpenẹ avọ enẹ gbe edo na, Jesu ọ rrọ owezẹ evaọ okọ na. Oma o ginẹ whọlọ iẹe no. Ilele riẹ nọ ozọ u mu no na a tẹ rọwo iẹe je bo nọ: “Ewhu ma rrọ na!” (Mat. 8:25) Nọ Jesu ọ kpama, ọ tẹ whọku ofou na gbe abade na inọ: “Seba! Fọ!” Okpofou na o te gine serihọ. (Mak 4:39) Jesu ọ rọ enẹ ta kẹ ofou gbe abade na nọ a fọ, re a jọ ere. Eme u no onana ze? “Oria kpobi o tẹ fọ rirẹ.” A rẹ ruẹ obọ ogaga nọ Jesu o dhesẹ via na ha.
15. Ẹvẹ Ọghẹnẹ Erumeru na o ro dhesẹ no inọ ọ rẹ sae kpọ ogaga nọ o rrọ emama riẹ?
15 Jihova omariẹ họ ehri ogaga nọ Jesu o wo na, fikiere ma wo ẹjiroro nọ ma rẹ rọwo nọ Ọghẹnẹ Erumeru na ọ rẹ sae kpọ ogaga nọ o rrọ emama riẹ. Roro kpahe iriruo jọ. Taure Owhe Ologbo oke Noa na o te ti ku, Jihova ọ ta nọ: “Eva edẹ ihrẹ nọ e be tha na, me re ti vi oso tha otọ akpọ na udhẹdẹ-uvẹ gbe udheaso-uvẹ.” (Emu. 7:4) Epọvo na re, obe Ọnyano 14:21 o ta nọ: “ỌNOWO na ọ tẹ rehọ ofou ovatha-ọre ọgaga go abade na họ emu.” Yọ ma jọ obe Jona 1:4 se nọ: “ỌNOWO na o te vi ofou ologbo ze evaọ abade na, ẹkporo ologbo o te je fi evaọ abade na, fikiere okọ na u te je muegbe ẹbẹre.” O be kẹ omai evawere gaga nọ ma rọ riẹ nọ Jihova ọ rẹ sae kpọ emama riẹ. U re vevẹ inọ akpọ mai na o ti gine woma gaga evaọ obaro keme ọ te jọ obọ Ọnọ ọ rẹ sae rẹrotei ziezi.
16. Fikieme o rọ rrọ oware uduotahawọ kẹ omai nọ ma riẹ nọ Ọnọma na avọ Ọmọ otuyẹ riẹ a rẹ sae kpọ ogaga nọ o rrọ emama?
16 O rẹ ginẹ kẹ omai uduotahawọ gaga nọ ma te roro kpahe ogaga ulogbo nọ Ọnọma na avọ “osu iruo” riẹ a wo. Nọ a te rẹriẹ ovao dhe epanọ a ti ro ru otọakpọ na woma evaọ ikpe odu ọvo (1,000), ahwo kpobi a ti wo omofọwẹ. Ọraha nọ o re no eware nọ Ọghẹnẹ ọ ma ze o te jọ iku anwae. Ma te gbẹ dhozọ họ inọ eware wọhọ ifou-ọwhibo, etọ nọ i re nuhu, hayo igbehru nọ e rẹ sa zue e te wha ọraha ze evaọ akpọ ọkpokpọ na. O be kẹ omai evawere gaga nọ ma te roro kpahe etoke nọ ogaga ovuovo nọ o rrọ emama Ọghẹnẹ i gbe ti kpe ahwo hayo nwa ahwo oma ha, keme “uwou Ọghẹnẹ o te jọ udevie ahwo-akpọ.” (Evia. 21:3, 4) O rẹ sai mu omai ẹro nọ ogaga Ọghẹnẹ nọ Jesu ọ be rọ kpọ emama Ọghẹnẹ u ti fiobọhọ kẹe kpọ emama nana evaọ etoke esuo odu ikpe riẹ.
RỌ ARO KELE ỌGHẸNẸ GBE KRISTI ENẸNA
17. Edhere vẹ ma sae rọ rehọ aro kele Ọghẹnẹ avọ Kristi enẹna?
17 Ginọ uzẹme, wo ohẹriẹ no Jihova gbe Jesu, ma wo ẹgba nọ ma sae rọ whaha okpẹtu nọ o re no ogaga nọ o rrọ emama ze he. Rekọ ma wo umutho ogaga jọ. Ẹvẹ u fo nọ ma rẹ rọ ogaga nọ ma wo ru iruo? Edhere jọ họ, ẹme nọ ọ rrọ obe Itẹ 3:27 nọ ma re fihọ iruo. (Sei.) Nọ okpẹtu o te te inievo mai, ma rẹ sae tuduhọ ae awọ, rọ eware nọ ma wo thae uke, je ru epanọ a sae rọ wariẹ kruga evaọ egagọ Jihova. (Itẹ 17:17) Wọhọ oriruo, ma sai fiobọhọ kẹ ae wariẹ mu akpọ họ nọ okpẹtu nọ a robọ so ho ọ tẹ romavia. Nọ aye-uku jọ o je yere ukoko na kẹ obufihọ nọ a kẹ riẹ okenọ ofou-ọwhibo ọ raha uwou riẹ, ọ ta nọ: “Eva e be were omẹ gaga inọ mẹ rrọ ukoko Jihova, orọnikọ fiki ogbo obufihọ nọ a dhẹ bru omẹ ze ọvo ho rekọ te oghẹrẹ nọ a ro fiobọhọ kẹ omẹ wariẹ kruga ziezi evaọ ukoko na.” Oniọvo-ọmọtẹ ọfa jọ nọ ọ re te rọo ho o je roro nọ akpọ o re kẹe no okenọ ofou-ọwhibo ọ raha uwou riẹ. Nọ ukoko na o dhogbo obufihọ bru ei ọ ta nọ: “A rẹ ruẹ obọ oware nọ a ru hu, mẹ be sae ruẹ unu ta epanọ o rrọ omẹ oma ha . . . Jihova whẹ kobiruo!” Eva e be were omai gaga nọ ma rọ rrọ usu inievo akpọ soso nọ i wo ọdawẹ je bi fiobọhọ kẹ amọfa. Rekọ oware nọ o be mae kẹ omai evawere họ, ọdawẹ nọ Jihova avọ Jesu Kristi a wo kẹ idibo Ọghẹnẹ.
18. Eme o si owhẹ urru kpahe ẹjiroro nọ Jesu o je ro ru iruo igbunu?
18 Nọ Jesu ọ jọ iruo odibọgba riẹ evaọ otọakpọ, o dhesẹ via nọ ọye họ “ogaga Ọghẹnẹ.” Rekọ ẹjiroro vẹ o je ro ru onana? Ọ jọ oria ovo rehọ ogaga riẹ ru iruo ro dhesẹ oma hayo ru ẹgwọlọ obọriẹ hẹ. O rrọ vevẹ inọ uyoyou nọ Jesu o wo kẹ ahwo-akpọ o jẹ wọe ru iruo igbunu. Ma te ruẹ onana evaọ uzoẹme nọ o rrọ aro na.