UZOU AVỌ 2
Kọ Whọ Sai Ghine ‘Si Kẹle Ọghẹnẹ’?
1, 2. (a) Eme ọ rẹ sai do wọhọ oware nọ o rẹ sae via ha kẹ ibuobu, rekọ didi imuẹro Ebaibol na ọ k’omai? (b) Didi usu okpekpe a rọ kẹ Abraham, kọ fikieme?
ẸVẸ o rẹ j’owhẹ oma otẹrọnọ Ọnọma odhiwu gbe otọakpọ na ọ ta kpahe owhẹ nọ, “Nọ ogbẹnyusu mẹ”? Rọ kẹ ahwo buobu, oyena yọ oware nọ o sae via ha. Whaọ, ẹvẹ ohwo-akpọ gheghe ọ sae rọ ruọ usu kugbe Jihova Ọghẹnẹ? Ghele na, Ebaibol na ọ k’omai imuẹro nnọ ma rẹ sae ghinẹ kẹle Ọghẹnẹ.
2 Abraham ọ oke anwae yọ omọvo jọ nọ ọ reawere usu utioye na. Jihova o se ọsẹ anwae ọyena “ogbẹnyusu mẹ.” (Aizaya 41:8) Ẹhẹ, Jihova ọ rehọ Abraham wọhọ ogbẹnyusu riẹ. A kẹ Abraham uvẹ usu okpekpe utioye na keme “ọ rọ ẹrosuọ Ọghẹnẹ.” (Jemis 2:23) Nẹnẹ re, Jihova ọ be gwọlọ uvẹ nọ o re ro “bigba” enọ e be rọ uyoyou gọe. (Iziewariẹ 10:15, NW ) Ẹme riẹ ọ tuduhọ omai awọ nọ: “Bigba Ọghẹnẹ, o re ti bigba owhẹ.” (Jemis 4:8) Ma jọ eme nana ruẹ uzizie gbe eyaa.
3. Didi uzizie Jihova ọ k’omai, kọ didi eyaa i w’obọ kpahe iẹe?
3 Jihova o zizie omai re ma si kẹle iẹe. Ọ ruẹrẹ oma kpahe u te je noi eva ze re o dede omai rehọ ziọ aruoriwo riẹ wọhọ egbẹnyusu. Eva oke ovona, ọ yeyaa k’omai nọ ma tẹ j’owọ re ma si kẹle iẹe, ọ te j’owọ re. O ti bigba omai. Kọ ere ma rẹ rọ ruọ oware nọ o ghinẹ ghare gaga—“okugbe ỌNOWO” na.a (Olezi 25:14) “Okugbe” o wo otofa ẹmeọta-odidi kugbe ogbẹnyusu ọghaghae.
4. Ẹvẹ who re dhesẹ ogbẹnyusu ọkpekpe, kọ edhere vẹ Jihova ọ rọ rrọ ogbẹnyusu otiọye na kẹ enọ i si kẹle iẹe?
4 Kọ who wo ogbẹnyusu ọkpekpe jọ nọ whọ rẹ sae ta eva ra kẹ? Ogbẹnyusu otiọye na yọ ọnọ ọ be daezọ ra. Who fievahọ iẹe, keme o dhesẹ no nnọ a rẹ sai fievahọ iẹe. Oghọghọ ra o rẹ rro viere nọ who te bi lele iei ta kpahe ae. Ezọgaviẹ avọ ohrọoriọ riẹ e rẹ lẹliẹ owha uweri ra vori. O tẹ make rọnọ uvumọ ohwo ọfa o wo otoriẹ uyero nọ whọ rrọ họ, ọ riẹ uyero na. Epọvo na re, who te si kẹle Ọghẹnẹ, yọ who wo Ogbẹnyusu obọdẹ no nọ ọ ghinẹ rehọ owhẹ ghaghae, ọnọ ọ be daezọ ra ziezi, jẹ riẹ owhẹ lafi. (Olezi 103:14; 1 Pita 5:7) Whọ sae ta eme idhere ra kpobi kẹe, keme whọ riẹ nọ o re fievahọ enọ i fievahọ iẹe. (Olezi 18:25) Dede na, uvẹ usu okpekpe kugbe Ọghẹnẹ onana o sae lọhọ keme o ru rie lọhọ.
Jihova O Rovie Edhere na No
5. Eme Jihova o ru re o lọhọ k’omai re ma kẹle iẹe?
5 Rọ k’omobọ mai, wọhọ erahaizi ma rẹ sae kẹle Ọghẹnẹ vievie he. (Olezi 5:4) Pọl ukọ na o kere nọ: “Rekọ onana Ọghẹnẹ oro ru uyoyou riẹ gba kẹ omai keme okenọ ma gbẹ jọ erahaizi, Kristi o te whu kẹ omai.” (Ahwo Rom 5:8) Ẹhẹ, Jihova o ru ọruẹrẹfihọ kẹ Jesu re ọ “rọ uzuazọ riẹ ta ibuobu.” (Matiu 20:28) Ẹrọwọ nọ ma re fihọ idhe ẹtanigbo na u re ru ei lọhọ k’omai re ma kẹle Ọghẹnẹ. Nọ orọnọ Ọghẹnẹ “ọ kaki you omai” na, o fi otọhotọ na họ re ma ruọ usu kugbei.—1 Jọn 4:19.
6, 7. (a) Ẹvẹ ma rọ riẹ nọ Jihova ọ rrọ Ọghẹnẹ idhere he, ọnọ a rẹ riẹ hẹ? (b) Idhere vẹ Jihova o ro dhesẹ oma riẹ via no?
6 Jihova ọ j’owọ ofa no re: O dhesẹ oma riẹ k’omai. Evaọ usu kpobi, epanọ whọ ghinẹ riẹ ohwo na te je rri ekwakwa gbe idhere riẹ ghare te, ere wha rẹ kẹle te. Fikiere, o hae jọ nọ Jihova ọ rrọ Ọghẹnẹ nọ ọ rẹ ko oma riẹ dhere, ọnọ a rẹ riẹ hẹ, koyehọ ma rẹ sae kẹle iẹe vievie he. Ukpoye, thabọ no oma riẹ nọ ọ rẹ ko dhere, ọ gwọlọ nọ ma riẹe. (Aizaya 45:19) Ofariẹ, eware nọ o dhesẹ via kpahe oma riẹ e rọ etẹe kẹ ahwo kpobi, tubẹ rọ k’omai otu nọ a re rri fihọ kuẹku evaọ eriwo itee akpọ.—Matiu 11:25.
7 Ẹvẹ Jihova o ro dhesẹ oma riẹ k’omai no? Iruo emama riẹ i dhesẹ abọjọ ekwakwa-oma riẹ k’omai—oruaro ogaga riẹ, edidi areghẹ riẹ, ubu uyoyou riẹ. (Ahwo Rom 1:20) Rekọ orọnikọ eware nọ ọ ma ọvo Jihova o ro dhesẹ oma riẹ via ha. Wọhọ Ọkovuẹ Ologbo na, o kere odhesẹvia oma riẹ fihọ Ẹme riẹ, Ebaibol na.
Ẹruẹ “Aruoriwo Ọnowo” Na
8. Fikieme a jẹ sae ta nọ Ebaibol na omariẹ yọ imuẹro uyoyou Jihova k’omai?
8 Ebaibol na omariẹ yọ imuẹro uyoyou Jihova k’omai. Evaọ Ẹme riẹ, ọ rehọ eme nọ i re vẹ omai ẹro dhesẹ oma riẹ—imuẹro inọ orọnikọ o you omai ọvo ho rekọ ọ gwọlọ re ma riẹ je you rie. Eme nọ ma rẹ jọ obe oghaghae nana se i re fiobọhọ k’omai ruẹ “aruoriwo Ọnowo” na jẹ wọ omai re ma gwọlọ kẹle iẹe. (Olezi 90:17) Joma t’ẹme kpahe idhere isiuru jọ nọ Jihova o ro dhesẹ oma riẹ via evaọ Ẹme riẹ.
9. Evẹ họ iriruo eme jọ nọ e rrọ Ebaibol na nọ i dhesẹ ekwakwa Ọghẹnẹ via?
9 Ikereakere na i wo eme buobu nọ i dhesẹ ekwakwa Ọghẹnẹ via. Muẹrohọ iriruo jọ. “ỌNOWO o you oziẹokiẹrẹe.” (Olezi 37:28) Ọghẹnẹ “ọ rẹ ruaro avọ ogaga.” (Job 37:23) “Mẹ vọ avọ ohrọ-oriọ, ere ỌNOWO na ọ tae.” (Jerimaya 3:12) “O wo areghẹ eva udu riẹ.” (Job 9:4) Ọ rrọ “Ọghẹnẹ nọ ọ vọ avọ ohrọ gbe aruoriwo, ọ rẹ kaki muofu hu, o wo uyoyou nọ o rẹ rẹriẹ hẹ gbe ọtẹruo.” (Ọnyano 34:6) “ỌNOWO, whọ vọ avọ ewoma gbe erọvrẹ.” (Olezi 86:5) Yọ, wọhọ epanọ a jọ uzoẹme nọ o vrẹ na fodẹ na, okwakwa ovo jọ o karo: “Ọghẹnẹ họ uyoyou.” (1 Jọn 4:8) Nọ who bi roro kpahe ekwakwa isiuru enana, kọ oma o gbẹ be wọ owhẹ si kẹle Ọghẹnẹ nana nọ o wo ibe he na?
Ebaibol na o re fiobọhọ k’omai si kẹle Jihova
10, 11. (a) Re u fiobọhọ k’omai ruẹ ekwakwa-oma riẹ vevẹ viere, eme Jihova o fiba Ẹme riẹ? (b) Oriruo Ebaibol vẹ o fiobọhọ k’omai ruẹ ogaga Ọghẹnẹ evaọ iruo?
10 U te no ekwakwa riẹ nọ o dhesẹ k’omai no, avọ uyoyou, Jihova o fi obọdẹ iriruo epanọ ọ rọ rehọ ekwakwa nana ruiruo họ Ẹme riẹ. Ikere itieye na e rẹ k’omai odhesẹvia ivevẹ nọ i re fiobọhọ k’omai ruẹ abọ sa-sa erọ ekwakwa-oma riẹ vevẹ viere. Oyena u ve fiobọhọ k’omai si kẹle iẹe. Roro kpahe oriruo jọ.
11 Re a jọ obe se nọ Ọghẹnẹ o wo “ẹgba ologbo” yọ ojọ. (Aizaya 40:26) Rekọ ẹme ọfa o rrọ re a se kpahe epanọ o ro siwi Izrẹl fa Abade Ọwawae na vrẹ ọ tẹ jọ igbrẹwọ na kuọ orẹwho na ikpe 40. Whọ sai roro epanọ o jọ nọ ame na ọ jẹ wọ bẹre abava. Whọ sae ruẹ orẹwho na—ẹsejọhọ ahwo 3,000,000—nọ e be nya otọ oyaya na vrẹ, ame na nọ o dhẹmu na ọ wọhọ igbẹhẹ ilogbo evaọ t’abọ t’abọ. (Ọnyano 14:21; 15:8) Whọ sae ruẹ imuẹro ẹruọsa ọthọwẹ Ọghẹnẹ evaọ igbrẹwọ na. Ame o su no itho ze. Emuore, ọnọ ọ wọhọ ibi efuafo, i je kie fihọ otọ. (Ọnyano 16:31; Ikelakele 20:11) Jihova ọ jọ etenẹ dhesẹ nọ orọnikọ o wo ogaga ọvo ho rekọ ọ rẹ rehọ iẹe thọ ahwo riẹ. Kọ o gbẹ rọ oware omosasọ re ma riẹ nọ elẹ mai i bi bru Ọghẹnẹ ọgaga ọnana ọnọ ọ rrọ “oria adhẹzọ gbe ogaga mai, ọ rọ obọufihọ mai evaọ oke uye mai kpobi”?—Olezi 46:1.
12. Ẹvẹ Jihova ọ rọ rehọ eme nọ i re vẹ omai ẹro fiobọhọ k’omai “ruẹ” e riẹ?
12 Jihova, ọnọ ọ rrọ ẹzi na, o tube ru viere no ro fiobọhọ k’omai riẹe. Wọhọ ahwo-akpọ, eware aruakpọ ọvo ma rẹ sae ruẹ, fikiere ma rẹ sae ruẹ kpohọ akpọ izi na ha. Re Ọghẹnẹ ọ rehọ oghẹrẹ-eme ẹzi ro dhesẹ oma riẹ k’omai, o rẹ wọhọ ẹsenọ whọ be gwọlọ dhesẹ eriwo oma ra, wọhọ ekọlọ ibiaro ra hayo oka oma ra jọ kẹ ohwo nọ a yẹ tuaro. Ukpoye, Jihova ọ rọ edhere ẹwo ro fiobọhọ k’omai re ma “ruẹ” e riẹ evaọ oghẹrẹ-eme nọ ma rẹ sai w’otoriẹ rai. Ẹsejọ, ọ rẹ rehọ eme-owawọ t’ẹme, rehọ oma riẹ dhesẹ eware nọ ma riẹ. O tube dhesẹ oma riẹ wọhọ nọ o wo ekwakwa ohwo-akpọ jọ.b
13. Oghẹrẹ vẹ Aizaya 40:11 o dhesẹ Jihova, kọ ẹvẹ onana u ro duobọte owhẹ?
13 Muẹrohọ edhesẹ Jihova nọ o rọ Aizaya 40:11: “Ọ rẹ te kuọ uthuru riẹ wọhọ othuru-igodẹ, o re ti koko imigodẹ na họ obọ riẹ, ọ vẹ te wọ ae họ igbama riẹ.” A jọ etenẹ rehọ Jihova dhesẹ othuru-igodẹ ọnọ ọ rẹ wọ imigodẹ họ “obọ riẹ.” Onana u dhesẹ ẹgba Ọghẹnẹ nọ ọ rẹ rọ thọ jẹ tha ahwo riẹ, makọ enọ e mae yẹlẹ dede. Udu o rẹ sai kie omai vi evaọ abọ ọgaga riẹ, keme ma tẹ roma totọ kẹe, o re vu omai wa vievie he. (Ahwo Rom 8:38, 39) Othuru-Igodẹ Ologbo na ọ rẹ wọ imigodẹ na “họ igbama riẹ”—eme nọ i dhesẹ oria uwhrewhrehe ewu, onọ othuru-igodẹ ọ rẹ rọ wọ omogodẹ nọ a yẹ obọ. Fikiere ma wo imuẹro inọ Jihova ọ rehọ omai ghaghae jẹ be rọ obọ uwowolẹ sẹro mai. O rẹ jọ oware nọ u fo re ma gwọlọ si kẹle iẹe.
‘O Ruọ Ọmọ na Re O Dhesẹ Iẹe’
14. Ẹvẹ a sae rọ ta nọ Jihova o dhesẹ eware nọ e mae jọ oma riẹ kodo via ẹkwoma Jesu?
14 Evaọ Ẹme riẹ, Jihova o dhesẹ eware nọ e mae jọ oma riẹ kodo ẹkwoma Ọmọ oyoyou riẹ, Jesu. Uvumọ ohwo ọ rẹ sai dhesẹ iroro Ọghẹnẹ ga viere hayo dhesẹ Iẹe vevẹ vi epanọ Jesu o ru hu. Whaọ, Ọmọ oyoyou ọyena o je lele Ọsẹ riẹ rria taure a tẹ te ma emama ẹzi efa gbe ehrugbakpọ na. (Ahwo Kọlọsi 1:15) Jesu ọ riẹ Jihova gaga. Oye jabọ nọ ọ sae rọ ta nọ: “Ohwo ọvo ọ riẹ ohwo nọ Ọmọ na ọ rọ họ ajokpa Ọsẹ na ọvo, hayo ohwo nọ Ọsẹ na ọ rọ họ ajokpa Ọmọ na, gbe ọnọ ọ ruọ Ọmọ na nọ ọ rẹ te rehọ iẹe via kẹ.” (Luk 10:22) Okenọ ọ jọ otọakpọ wọhọ ohwo, Jesu o dhesẹ Ọsẹ riẹ via evaọ idhere ilogbo ivẹ.
15, 16. Idhere ivẹ vẹ Jesu o ro dhesẹ Ọsẹ riẹ via k’omai?
15 Orọ ọsosuọ, iwuhrẹ Jesu i fiobọhọ k’omai riẹ Ọsẹ riẹ. Jesu ọ rehọ eme nọ i re duobọte udu mai dhesẹ Jihova. Wọhọ oriruo, re o dhesẹ Ọghẹnẹ ohrọoriọ ọnọ o re dede erahaizi nọ i kurẹriẹ rehọ na, Jesu ọ rehọ Jihova dhesẹ ọsẹ erọvrẹ ọnọ oma ọmọ ogbọfariẹ riẹ nọ o bi zihe ze u duobọ te te epanọ ọ rọ dhẹ ọ tẹ gbalọ iẹe jẹ viọlọ iẹe unu. (Luk 15:11-24) Jesu o te je dhesẹ Jihova wọhọ Ọghẹnẹ nọ o re “si” ahwo udu oruọzewọ gboma keme o you rai. (Jọn 6:44) Ọ rẹ tubẹ riẹ okenọ arata ọsese o te kie fihọ otọ. Jesu o ru rie vẹ nọ: “Wha dhẹ ozọ họ; wha wo aghae vi emevra buobu.” (Matiu 10:29, 31) Oma o rẹ wọ omai re ma si kẹle Ọghẹnẹ ẹruọsa otiọye na.
16 Orọ avivẹ, oriruo Jesu o dhesẹ oghẹrẹ nọ Jihova ọ rrọ k’omai. Jesu o tho Ọsẹ riẹ te epanọ ọ sae rọ ta nọ: “Ọ nọ ọ ruẹ omẹ ọ ruẹ Ọsẹ na” no. (Jọn 14:9) Fikiere, ma tẹ jọ ikere Usiuwoma na se kpahe Jesu—oma-iroro nọ o dhesẹ gbe edhere nọ o ro yeri kugbe amọfa—o wọhọ nọ uwoho Ọsẹ riẹ ma be ruẹ na. Jihova ọ sai dhesẹ oma riẹ vẹ viere k’omai hi. Fikieme?
17. Dhesẹ oware nọ Jihova o ru re o fiobọhọ k’omai riẹ oghẹrẹ ohwo nọ ọ rrọ.
17 Re a dhesẹ iẹe: Dae rehọ iẹe nọ whọ gwọlọ dhesẹ otofa ẹwo. Whọ sae rọ unu dhesẹ iẹe. Rekọ otẹrọnọ whọ sae riobọhọ ohwo jọ nọ o bi ru eware ẹwo whọ vẹ ta nọ, “Oyena yọ oriruo ẹwo,” ubiẹme na “ẹwo” u re vẹ ohwo na ẹro viere o ve je wo otoriẹ ẹme na viere. Jihova o ru epọvo na no re o fiobọhọ k’omai riẹ oghẹrẹ ohwo nọ ọ rrọ. Fiba unu nọ o ro dhesẹ oma riẹ k’omai, ọ rehọ Ọmọ riẹ k’omai oriruo no. Ma jọ oma Jesu ruẹ ekwakwa Ọghẹnẹ evaọ iruo. Ẹkwoma ikere Usiuwoma na nọ i bi dhesẹ Jesu, o wọhọ ẹsenọ Jihova ọ be ta nọ: “Ere mẹ rrọ.” Ẹvẹ ikereakere efuafo na i dhesẹ Jesu evaọ okenọ ọ jọ otọakpọ?
18. Ẹvẹ Jesu o ro dhesẹ ekwakwa ogaga, uvi-ẹdhoguo, gbe areghẹ?
18 Igogo ekwakwa ene Ọghẹnẹ na i dhesẹ oma via ziezi evaọ oma Jesu. O wo ogaga vi ẹyao, ohọo, makọ uwhu. Ghele na, wo ohẹriẹ no ahwo oriobọ nọ e rẹ rehọ ogaga rai ruiruo thọthọ, ọ rehọ iruo igbunu kẹ omobọ riẹ erere hayo rọ nwa amọfa oma ha. (Matiu 4:2-4) O you uvi-ẹdhoguo. Evedha ikiẹrẹe e vọ udu riẹ nọ ọ ruẹ ehreki nọ e be wha ahwo re. (Matiu 21:12, 13) Ọ rehọ ababọ ọriẹwẹ yeri kugbe iyogbere gbe iruori, fiobọhọ kẹ ahwo otiọye na “ruẹ udhedhẹ” kẹ ewẹ rai. (Matiu 11:4, 5, 28-30) Areghẹ nọ a rẹ ruẹ obọ riẹ hẹ o dhesẹ oma via evaọ iwuhrẹ Jesu, ọnọ “ọ ro vi Solomọn.” (Matiu 12:42) Rekọ Jesu ọ rehọ areghẹ riẹ dhesẹ oma ha. Eme riẹ i duobọte idu iruori, keme iwuhrẹ riẹ e jọ vevẹ, lọlọhọ, nọ a rẹ sai fihọ iruo.
19, 20. (a) Ẹvẹ Jesu ọ rọ rrọ uvi oriruo ọrọ uyoyou? (b) Nọ ma bi se je roro kpahe oriruo Jesu na, eme ma rẹ kareghẹhọ?
19 Jesu ọ jọ oriruo obọdẹ ọrọ uyoyou. Evaọ odibọgba riẹ kpobi, o dhesẹ uyoyou evaọ abọ riẹ sa-sa, nọ u kugbe ororokẹ gbe ohrọoriọ. Ọ rẹ sae ruẹ uye-oruẹ amọfa re ọ r’abọ muoma ha. Unuẹse buobu, ororokẹ ohrọoriọ oyena o wọ riẹ j’owọ. (Matiu 14:14) Dede nọ o siwi enọ e jẹ mọ jẹ kuọ enọ ohọo u kpe, Jesu o dhesẹ ohrọoriọ evaọ edhere nọ ọ mai wuzou. O fiobọhọ kẹ amọfa riẹ, jẹrehọ, je you uzẹme kpahe Uvie Ọghẹnẹ, onọ o te rehọ eghale ebẹdẹ bẹdẹ se ahwo-akpọ. (Mak 6:34; Luk 4:43) Maero, Jesu o dhesẹ uyoyou omolahiẹ kẹ amọfa ẹkwoma uzuazọ riẹ nọ o fihotọ kẹ ae.—Jọn 15:13.
20 Kọ u gbunu inọ ahwo unuikpe gbe oghẹrẹ uyero kpobi a je bigba ọzae ororokẹ gbe ẹsasa ọnana? (Mak 10:13-16) Ghele na, nọ ma bi se kpahe je roro kpahe uvi oriruo Jesu na, joma kareghẹhọ nọ ma be jọ oma Ọmọ nana ruẹ uwoho uvevẹ orọ Ọsẹ riẹ.—Ahwo Hibru 1:3.
Obe nọ U re Fiobọhọ k’Omai
21, 22. Eme u kugbe re a gwọlọ Jihova, kọ eme obe nana u wo nọ u ti fiobọhọ k’omai le onana t’obọ?
21 Ẹkwoma oma riẹ nọ ọ jọ Ẹme riẹ dhesẹ vevẹ, Jihova o dhesẹ vevẹ nọ ọ gwọlọ re ma kẹle iẹe. Eva oke ovona, ọ rẹ gba omai họ họ re ma gwọlọ usu ọjẹrehọ kugbei. Obọ mai o rọ re ma gwọlọ Jihova “nọ ọ [gbẹ] kẹle na.” (Aizaya 55:6) Ẹgwọlọ Jihova u kugbe ẹriẹ ekwakwa gbe idhere riẹ nọ a jọ Ebaibol dhesẹ via na. A ruẹrẹ obe nọ o r’owhẹ obọ na họ re u fiobọhọ k’owhẹ ru ere.
22 Whọ te ruẹ nọ a ruẹrẹ obe nana họ abọ sa-sa nya lele ekwakwa ilogbo ene Jihova na: ogaga, uvi-ẹdhoguo, areghẹ, gbe uyoyou. Abọ ọvuọvo ọ rehọ ọkiẹriwo okwakwa ovo jọ muhọ. Izou nọ i lele i rie i ve dhesẹ epanọ Jihova o re ro dhesẹ okwakwa oyena evaọ abọ riẹ sa-sa. Abọ kpobi o te je wo uzou nọ u dhesẹ epanọ Jesu o ro dhesẹ okwakwa na, gbe uzou nọ o ta kpahe epanọ ma sae rọ jọ izuazọ mai dhesẹ iẹe.
23, 24. (a) Dhesẹ epanọ abọ obọdẹ na “Enọ nọ A re Roro Kpahe” na o rrọ. (b) Ẹvẹ eroro o re ro fiobọhọ k’omai si kẹle Ọghẹnẹ viere?
23 Muhọ no uzou nana vrẹ, abọ obọdẹ jọ o riẹ nọ uzoẹme riẹ o rrọ “Enọ nọ A re Roro Kpahe.” Wọhọ oriruo, rri ẹkpẹti nọ ọ rrọ ẹwẹ-obe avọ 24 na. Orọnikọ a ruẹrẹ ikereakere gbe enọ na họ wọhọ ọkiẹriwo uzoẹme na ha. Ukpoye, ẹjiroro rai họ re i fiobọhọ k’owhẹ roro kpahe igogo abọ ọfa ọrọ ẹme na. Ẹvẹ whọ sae rọ rehọ ẹkpẹti nana ruiruo ziezi? Rovie kpohọ ikere ọvuọvo nọ a fodẹ na, re whọ roma totọ se ikere na. Who ve roro kpahe onọ nọ u lele ikere na. Roro kpahe iyo na didi. Whọ sai ru ekiakiẹ jọ. Nọ oma ra enọ ofiba jọ: ‘Eme ovuẹ nana o ta kẹ omẹ kpahe Jihova? Ẹvẹ u ro kpomahọ uzuazọ mẹ? Ẹvẹ mẹ sae rọ rehọ iẹe ruiruo ro fiobọhọ kẹ amọfa?’
24 Eroro otiọye na o sai fiobọhọ k’omai si kẹle Jihova viere. Fikieme? Ebaibol ọ rehọ eroro jẹhọ udu na. (Olezi 19:14) Nọ ma te roro didi kpahe oware nọ ma wuhrẹ kpahe Ọghẹnẹ, ovuẹ na o rẹ nya ruọ udu ẹwoho mai, oria nọ u re jo kpomahọ iroro mai, kiẹ oma-iroro mai, o vẹ wọ omai j’owọ. Uyoyou mai kẹ Ọghẹnẹ u ve diwi viere, yọ uyoyou oyena o vẹ wọ omai gwọlọ ru ei eva were wọhọ Ogbẹnyusu mai nọ ọ mae ghare kpobi. (1 Jọn 5:3) Re ma ruọ oghẹrẹ usu utioye na, u re fo re ma riẹ ekwakwa gbe idhere Jihova. Rekọ, joma kake t’ẹme te abọjọ ẹkoma Ọghẹnẹ nọ o k’omai uvi ẹjiroro nọ ma re ro si kẹle iẹe—ẹfuọ riẹ.
a Avọ isiuru, ẹme Hibru nọ a fa “okugbe” na a rehọ e riẹ ruiruo eva Emọs 3:7, onọ o ta nọ Olori Osu na Jihova o re dhesẹ “idhere” riẹ kẹ idibo riẹ, dhesẹ oware nọ ọ gwọlọ ru evaọ obaro kẹ ae.
b Wọhọ oriruo, Ebaibol na ọ ta kpahe ovao, ibiaro, ezọ, inwe, unu, abọ, gbe awọ Ọghẹnẹ. (Olezi 18:15; 27:8; 44:3; Aizaya 60:13; Matiu 4:4; 1 Pita 3:12) A rẹ rehọ eme ẹwoho eyena wọhọ oware gheghe he, wọhọ epanọ a rẹ rehọ eme nọ a ta kpahe Jihova wọhọ “Utho na” hayo “ojese” gheghe he na.—Iziewariẹ 32:4; Olezi 84:11.