Uzou avọ 7

‘Roro Kpahe Ọnọ O Wo Odiri’

1-3. (a) Ẹvẹ Jesu ọ rova te evaọ ọgbọ Getsemane, kọ fikieme? (b) Eme ma rẹ sae ta kpahe ithihakọ Jesu, kọ didi enọ e roma via?

EWARE nọ e jariẹ uzou e gbẹdẹ gaga. Jesu ọ re rẹriẹ ovao ku idhọvẹ nọ e ga te enẹ ẹdẹvo ho. Oke uwhu riẹ o kẹle no. Tei te ikọ riẹ a ziọ oria jọ nọ a riẹ ziezi, ọgbọ Getsemane. Aikpobi a ziọ etenẹ unuẹse buobu no. Rekọ evaọ aso nana, ọ gwọlọ inọ ọye ọvo ọ rẹ jọ. Ọ tẹ nya siọ ikọ riẹ ba, nyaharo omojọ, o te kigwẹ muhọ ẹlẹ. Ọ lẹ gaga jẹ rova te epanọ ẹroyẹ riẹ ọ rọ wọhọ “egẹ azẹ ilogbo nọ i bi kie otọ.”—Luk 22:39-44.

² Fikieme Jesu ọ jẹ rọ rova ere? Dede nọ ọ riẹ inọ uye o be te bẹe, orọnọ fiki oye ọ jẹ rọ rova ha. Eware nọ e jẹ kẹe idhọvẹ e rro vi oyena. Ọ jẹ ruawa gaga kpahe odẹ Ọsẹ riẹ, o te je vuhumu inọ uzuazọ ahwo-akpọ kpobi o roma hwa ẹgbakiete riẹ nọ o re kru te urere. Jesu ọ riẹ epanọ u wuzou te re o thihakọ. Ọ gbẹ sai kru ẹgbakiete riẹ hẹ, ọ te wha afuẹwẹ se odẹ Jihova. Rekọ Jesu o kru ẹgbakiete riẹ. Re o te ti se ẹwẹ họ, ọzae nana nọ ọ mae yọrọ ẹgbakiete evaọ otọakpọ na o te bo via nọ: “U re no.”—Jọn 19:30.

³ Ebaibol e tuduhọ omai awọ re ma ‘roro kpahe Jesu, ọnọ o wo odiri na.’ (Ahwo Hibru 12:3) Fiki onana, enọ ilogbo jọ e roma via: Didi edawọ Jesu o thihakọ rai? Eme o fi obọ họ kẹe thihakọ? Ẹvẹ ma sai ro lele oriruo riẹ? Re ma tẹ kuyo enọ nana, joma ta ẹme kpahe oware nọ ithihakọ o rrọ.

Eme Họ Ithihakọ?

4, 5. (a) Eme họ “ithihakọ”? (b) Oriruo vẹ ma rẹ sai ro dhesẹ inọ re ohwo o thihakọ orọnikọ thakpinọ ọ rẹriẹ ovao ku ebẹbẹ jọ ọvo ho?

⁴ N’oke ruoke, mai kpobi ma rẹ rẹriẹ ovao ku “egheghẹrẹ edawọ.” (1 Pita 1:6) Kọ ma tẹ rẹriẹ ovao ku odawọ o nwani dhesẹ inọ ma bi thihakọ riẹ? Ijo. Otofa ẹme Griki nọ a fa “ithihakọ” na họ “oma nọ ohwo ọ rẹ dawo re o kru ẹgbakiete riẹ nọ ọ tẹ rrọ ẹbẹbẹ.” Kpahe ithihakọ nọ enọ i kere Ebaibol e ta ẹme kpahe na, ọgba-eriariẹ jọ ọ ta nọ: “Onana yọ ẹzi nọ ohwo o re ro thihakọ eware, orọnikọ avọ odiri ọvo ho rekọ avọ ẹruore ọjaja . . . Yọ okwakwa nọ o rẹ lẹliẹ ohwo dikihẹ kothi rọ ovao dhe ẹbẹbẹ na. O rrọ okwakwa nọ u re fi obọ họ kẹ ohwo thihakọ odawọ nọ o mae ga kpaobọ keme ọ be ruẹ eghale nọ i ti noi ze evaọ obaro.”

⁵ Fikiere, re ohwo o thihakọ orọnikọ thakpinọ ọ rẹriẹ ovao ku ebẹbẹ jọ họ. Wọhọ epanọ Ebaibol i dhesẹ i rie, re ohwo o thihakọ o re dikihẹ ga, je rẹro ewoma nọ ọ tẹ rrọ uye. Rehọ ọtadhesẹ jọ: A kare ezae ivẹ fihọ uwou-odi ovona dede nọ uzi sa-sa a raha. Ọvo jọ, ọnọ ọ rrọ ogbulegbu, ọ be sasa ovao ho fikinọ ọ rrọ uwou-odi na rekọ o wo uvumọ oware nọ ọ rẹ sai ru kpahe iẹe he. Rekọ ọdekọ nọ ọ rrọ uvi Oleleikristi nọ a mu fihọ uwou-odi fiki ẹrọwọ riẹ, o bi ru ovao sasasa keme o bi rri uyero riẹ na wọhọ uvẹ nọ o re ro dhesẹ ẹgbakiete riẹ. A rẹ sai dhesẹ ogbulegbu na wọhọ ọnọ o wo ithihakọ họ, rekọ a rẹ sai dhesẹ Oleleikristi na ere.—Jemis 1:2-4.

 6. Ẹvẹ ma sai ro wo ithihakọ?

⁶ Re ma sai wo esiwo, o gwọlọ ithihakọ. (Matiu 24:13) Rekọ, orọnikọ a yẹ omai avọ ithihakọ họ. Ma re wuhrẹ iẹe. Evaọ oghẹrẹ vẹ? Ahwo Rom 5:3 o ta nọ: ‘Akothiho o re no ukpokpoma tha.’ Ẹhẹ, ma tẹ ginẹ gwọlọ wuhrẹ ithihakọ, ma rẹ dhẹ no edawọ kpobi hi. Ukpoye, ma rẹ rẹriẹ ovao dhe ai. Ma te bi fi edawọ ilogbo gbe esese kparobọ, koyehọ ma bi dhesẹ ithihakọ. Ma te fi odawọ jọ kparobọ o rẹ kẹ omai ẹgba fi ọfa kparobọ. Dede na, orọnikọ udu obọmai ma re ro thihakọ edawọ họ. Ma bi thihakọ fiki ‘ogaga nọ Ọghẹnẹ ọ kẹ omai.’ (1 Pita 4:11) Re ma sai dikihẹ ga, Jihova ọ kẹ omai obufihọ nọ ọ mai woma kpobi, koyehọ oriruo Ọmọ riẹ. Joma ta ẹme kpahe obọdẹ oriruo akọthiho nọ Jesu o fihọ otọ kẹ omai.

Eware nọ Jesu O Thihakọ Rai

7, 8. Eme Jesu o thihakọ riẹ nọ oke uwhu riẹ o kẹle no?

⁷ Nọ ekuhọ uzuazọ otọakpọ riẹ o be kẹle na, Jesu o thihakọ oghoghẹrẹ olahiẹ. U te no idhọvẹ nọ e jariẹ oma no evaọ aso urere riẹ, roro kpahe epanọ o da riẹ te nọ ikọ riẹ a dhẹ siẹe ba gbe oja nọ enọ e jẹ rehọ iẹe guẹdhọ a gbe kẹe. Ogbẹnyusu ọkpekpe riẹ o vivie i rie, egbẹnyusu riẹ kpobi a dhẹ siẹe ba, isu egagọ na a rehọ e riẹ guẹdhọ dede nọ o ru uvumọ oware thọ họ, je sei ẹkoko, nwoeya ku ei, jẹ tehe iẹe. Ghele na, o thihakọ enana kpobi avọ udu.—Matiu 26:46-49, 56, 59-68.

⁸ Umutho euwa jọ taure Jesu o te ti whu, a lahiẹ e riẹ gaga. A fa riẹ gaga, yọ wọhọ epanọ a dhesẹ i rie “eviaviẹ na i bru ela họ iẹe oma, je hwẹ azẹ gaga.” A kare riẹ veghe, re ọ ruẹsi whu “ẹmẹrera avọ edada ilogbo gbe akọriọ.” Dai roro epanọ ọ rova te nọ a rehọ itu ilogbo tehe abọ gbe awọ riẹ fihọ ure na. (Jọn 19:1, 16-18) Je roro kpahe epanọ edada na e ga te nọ a kpare ure nọ a tehe riẹ mu na no otọ yọ itu na ọvo i kru rie yagha ehru ure na, avọ ela nọ a fa fihọ iẹe uke na nọ e be hrọrọ ure na. Ọ ruẹ uye olahiẹ ogaga nana dede nọ eware buobu e jọ idhọvẹ kẹe wọhọ epanọ ma dhesẹ evaọ emuhọ uzou nana.

 9. Eme o gwọlọ re ma tọlọ “uruveghe” mai re ma lele Jesu?

⁹ Eware vẹ mai ilele Jesu ma re thihakọ rai? Jesu ọ ta nọ: “Ohwo nọ ọ guọlọ nọ o re lele omẹ, jọ ọ . . . tọlọ uruveghe riẹ ọ rọ kpahe omẹ.” (Matiu 16:24) “Uruveghe” nọ a jọ etenẹ fodẹ na u dikihẹ kẹ uyeoruẹ, omovuọ, hayo uwhu. Re a lele Kristi o rrọ oware olọlọhọ họ. Uzuazọ nọ mai Ileleikristi ma bi yeri u ru omai wo ohẹriẹ. Akpọ na o mukpahe omai fikinọ ma rrọ abọ riẹ hẹ. (Jọn 15:18-20; 1 Pita 4:4) Ghele na, ma gba riẹ mu nọ ma rẹ tọlọ uruveghe mai re ma lele Jesu o tẹ make rọnọ ma rẹ rioja, hayo tube whu dede. —2 Timoti 3:12.

10-12. (a) Fikieme sebaẹgba amọfa o rọ jọ ẹbẹbẹ kẹ Jesu? (b) Ebẹbẹ vẹ Jesu o thihakọ rai?

¹⁰ Evaọ etoke odibọgba Jesu, ọ rẹriẹ ovao ku ebẹbẹ efa fiki sebaẹgba amọfa. Kareghẹhọ inọ ọye họ “osu iruo,” nọ Jihova ọ rọ ma otọakpọ na gbe eware nọ e riẹ eva kpobi. (Itẹ 8:22-31) Fikiere, Jesu ọ riẹ ẹjiroro nọ Jihova o wo kẹ ahwo-akpọ; koyehọ, re a reawere uzuazọ avọ omakpokpọ re a je dhesẹ oghẹrẹ ekwakwa-aghae Jihova. (Emuhọ 1:26-28) Okenọ Jesu ọ jọ otọakpọ, ọ ruẹ enwoma nọ uzioraha o wha ze vi epanọ ọ riẹ vẹre, keme ọ jọ ohwo-akpọ nọ ọ ruẹ uye ebẹbẹ, jẹ riẹ epanọ ahwo-akpọ a re roro. Ababọ avro, o da riẹ gaga nọ ọ ruẹ nọ ahwo-akpọ a kie thabọ no ẹgbagba nọ Adamu avọ Ivi a jọ no. Fikiere onana o tẹ gwọlọ nọ Jesu o re thihakọ. Kọ udu u ti whrehe iei, je rri ahwo-akpọ wọhọ nọ a gbe wo ẹruore he? Joma ruẹ.

¹¹ Ahwo Ju nọ a jẹ gaviezọ kẹ Jesu hu o wha edada sei te epanọ ọ rọ viẹ evaọ iraro ahwo. Kọ ọ kuvẹ re uruemu ahwo Ju na u whrehe ajọwha riẹ hayo ru ei siọ iruo usiuwoma ota riẹ ba? Vievie, ukpoye o “je wuhrẹ evaọ uwou egagọ-ode kẹdẹ kẹdẹ.” (Luk 19:41-44, 47) “Eva e dha” Jesu inọ otu ahwo Farisi na a rrọ eva gaga, a tubẹ tẹrovi ei sọ o ti siwi ọzae jọ evaọ Ẹdijala. Kọ Jesu ọ kuvẹ re otu ọwọsuọ nana a wha ozọ họ iẹe ẹro? Vievie! O dikihẹ ga, tube siwi ọzae na evaọ oko uwou-egagọ na.—Mak 3:1-5.

¹² Oware ofa jọ o jọ ẹbẹbẹ kẹ Jesu, koyehọ ethobọ ilele riẹ nọ e mae kẹle iẹe. Wọhọ epanọ ma wuhrẹ evaọ Uzou avọ 3 na, ilele na a jẹ hai dhesẹ kẹse kẹse inọ a gwọlọ ekwa ilogbo. (Matiu 20:20-24; Luk 9:46) Jesu ọ hrẹ rai ẹsibuobu kpahe oware nọ o rọ gwọlọ nọ a dhesẹ omaurokpotọ. (Matiu 18:1-6; 20:25-28) Ghele na, a jẹ kaki ru lele ohrẹ yena ha. Makọ evaọ aso urere taure o te ti whu, “ẹwhọ ọ tẹ ruọ udevie” ikọ na kpahe ọnọ ọ mae rro evaọ udevie rai! (Luk 22:24) Kọ Jesu ọ ta nọ o bi gbe fi obọ họ kẹ ae he, inọ a te gbẹ sai nwene he? Ijo. O wo odiri kẹ ae, ọ tẹrovi uruemu ezi nọ a wo, bi rẹro nọ a ti kurẹriẹ. Ọ riẹ inọ ikọ na a you Jihova jẹ gwọlọ ru oreva Riẹ.—Luk 22:25-27.

13. Didi ebẹbẹ jọ ma rẹ sae rẹriẹ ovao ku nọ e wọhọ enọ Jesu o thihakọ rai?

¹³ Ma rẹ sae rẹriẹ ovao ku oghẹrẹ ebẹbẹ nọ Jesu o thihakọ rai na. Wọhọ oriruo, ma rẹ sae nyaku ahwo nọ a rẹ kezọ họ hayo tubẹ wọso usi Uvie na. Kọ ma te kuvẹ re iruemu itieye na i whrehe ajọwha mai, manikọ ma te ruabọhọ usiuwoma ota na avọ ajọwha? (Taitọs 2:14) Sebaẹgba inievo Ileleikristi mai o rẹ sae wha ezoruẹ se omai. Eme izuehọ ahwo jọ hayo ekpehre uruemu rai jọ o rẹ sae wha evedha se omai. (Itẹ 12:18) Kọ ma te kuvẹ re iruthọ ibe Ileleikristi mai i ru omai siọ eva ba e fihọ ae, manikọ ma te gbẹ hae kpairoro vrẹ iruthọ rai jẹ tẹrovi ewoma rai?—Ahwo Kọlọsi 3:13.

Oware nọ U Fi Obọ Họ kẹ Jesu Thihakọ

14. Eware ivẹ vẹ i fi obọ họ kẹ Jesu dikihẹ ga?

¹⁴ Eme o fi obọ họ kẹ Jesu dikihẹ ga jẹ yọrọ ẹgbakiete riẹ ghelọ olahiẹ, ethobọ amọfa, gbe uye nọ ọ ruẹ? Ugogo eware ivẹ jọ i fi obọ họ kẹ Jesu thihakọ. Orọ ọsosuọ, ọ rẹroso jẹ lẹ se Ọghẹnẹ nọ ọ rẹ kẹ ithihakọ. (Ahwo Rom 15:5) Orọ avivẹ, Jesu o rri kparo kpohọ eghale nọ ithihakọ riẹ e te wha ze. Joma ta kpahe enana unọjọ utọjọ.

15, 16. (a) Re Jesu ọ sai thihakọ, eme o dhesẹ nọ ọ rẹroso ẹgba obọ riẹ hẹ? (b) Evaifihọ vẹ Jesu o wo kpahe Ọsẹ riẹ, kọ fikieme?

¹⁵ Dede nọ Jesu họ Ọmọ ọgbagba Ọghẹnẹ, ọ rẹroso ẹgba obọ riẹ hẹ re ọ sai thihakọ. Ukpoye, ọ rẹroso Ọsẹ obọ odhiwu riẹ, jẹ lẹ sei kẹ obufihọ. Pọl ukọ na o kere nọ: “Jesu ọ . . . kpare uru whahwa avọ oviẹ jẹlẹ elẹ gbe ayare, kẹ ọ nọ ọ rẹ sai si ei no uwhu.” (Ahwo Hibru 5:7) Muẹrohọ inọ orọnikọ Jesu ọ lẹ ọvo ho rekọ o ru ayare re. Ẹme na “ayare” u dhesẹ omaurokpotọ gbe osegboja nọ ma rẹ rọ lẹ kẹ obufihọ. Oghẹrẹ nọ a rọ “ayare” ro ru iruo evaọ etenẹ Ebaibol na u dhesẹ inọ Jesu ọ lẹ se Jihova vrẹ ẹsiẹvo. Evaọ uzẹme, nọ Jesu ọ jọ ọgbọ Getsemane, ọ lẹ unuẹse buobu yọ elẹ na i gine noi udu ze.—Matiu 26:36-44.

¹⁶ Jesu o fi eva riẹ kpobi họ Jihova inọ o ti yo elẹ riẹ, keme ọ riẹ nọ Ọsẹ riẹ họ “Ọnọ o re yo elẹ.” (Olezi 65:2) Taure ọ tẹ te ziọ otọakpọ, Ọmọ otuyẹ na o muẹrohọ epanọ Ọsẹ riẹ o je ro yo elẹ idibo riẹ. Wọhọ oriruo, Ọmọ na ọ jariẹ okenọ Jihova o vi ukọ-odhiwu jọ re ọ nyae kuyo olẹ nọ Daniẹl ọ jẹ lẹ—makọ taure Daniẹl o te ti ku olẹ riẹ họ. (Daniẹl 9:20, 21) Otẹrọnọ Jihova o yo olẹ idibo ẹrọwọ riẹ, kọ ọrọ ọmọ ọvo riẹ nọ ọ rọ ‘uru owhawha avọ oviẹ’ lẹ sei o re yo ho? Jihova o yo olẹ Ọmọ riẹ, o te vi ukọ-odhiwu nyae bọe ga re o thihakọ evaọ etoke odawọ.—Luk 22:43.

17. Re ma sai thihakọ, fikieme ma jẹ rẹroso Ọghẹnẹ, kọ ẹvẹ ma sai ro ru ere?

¹⁷ Re ma sai thihakọ, o gwọlọ nọ ma rẹ rẹroso Ọghẹnẹ re, Ọnọ ọ rẹ kẹ ẹgba na. (Ahwo Filipai 4:13) Otẹrọnọ Ọmọ Ọghẹnẹ nọ ọ rrọ gbagba ọ lẹ se Jihova kẹ obufihọ, o mae gwọlọ nọ ma re ru ere re. Wọhọ Jesu, o gwọlọ nọ ma rẹ lẹ se Jihova unuẹse buobu. (Matiu 7:7) Dede nọ ma bi rẹro re a vi ukọ-odhiwu bru omai ze he, o rẹ sai mu omai ẹro inọ Ọghẹnẹ oyoyou mai ọ rẹ kuyo kẹ idibo riẹ nọ e be “ruabọhọ elẹ-ayare gbe elẹ taso tuvo.” (1 Timoti 5:5) Makọ oghẹrẹ edawọ kpobi nọ i bi te omai—o make rrọ ẹyao, oyoyou mai nọ o whu, hayo ukpokpoma no obọ ewegrẹ ze—Jihova ọ te kuyo elẹ mai nọ ma tẹ yare iẹe kẹ areghẹ, aruọwha, gbe ẹgba nọ ma re ro thihakọ.—2 Ahwo Kọrint 4:7-11; Jemis 1:5.

18. Eme ọ lẹliẹ Jesu tẹrovi eghale nọ e rrọ obaro?

¹⁸ Oware avivẹ nọ u fi obọ họ kẹ Jesu thihakọ họ o rri kparo kpohọ eghale nọ ithihakọ riẹ e te wha ze. Ebaibol e ta kpahe Jesu nọ: “Ọ rehọ fiki oghọghọ nọ a kẹ riẹ ro thihakọ [ure oja, NW].” (Ahwo Hibru 12:2) Oriruo Jesu o dhesẹ epanọ ẹruore, oghọghọ, gbe ithihakọ i re ru iruo kugbe. Ma sai dhesẹ iẹe enẹ: Ohwo ọ rẹ rọ fiki ẹruore wo oghọghọ, ọ vẹ rọ fiki oghọghọ thihakọ. (Ahwo Rom 15:13; Ahwo Kọlọsi 1:11) Jesu o wo obọdẹ ẹruore. Ọ riẹ inọ o te kru ẹgbakiete riẹ o te zọhọ fihọ ẹkpare kpehru esuo Ọsẹ riẹ, ọ vẹ jẹ rọ ẹkwoma ere ta ahwo-akpọ no igbo uzioraha gbe uwhu. Jesu o te je wo ẹruore nọ ọ te rọ jọ Ovie gbe Ozerẹ Okpehru, nọ ahwo-akpọ ẹmeoyo a te rọ ẹkwoma riẹ wo eghale buobu. (Matiu 20:28; Ahwo Hibru 7:23-26) Fikinọ Jesu ọ tẹrovi eghale gbe ẹruore nọ e rrọ obaro kẹe, o wo oghọghọ ulogbo, yọ oghọghọ yena u fi obọ họ kẹe thihakọ.

19. Nọ ma tẹ rẹriẹ ovao dhe edawọ, ẹvẹ ma sae rọ rehọ ẹruore, oghọghọ, gbe ithihakọ ru iruo?

¹⁹ Wọhọ Jesu, u fo re ma rehọ ẹruore, oghọghọ, gbe ithihakọ ru iruo evaọ uzuazọ mai. Pọl ukọ na o kere nọ “Wha ghọghọ eva ẹruore.” O te je fibae nọ: “Wha thihakọ eva uye obẹbẹ.” (Ahwo Rom 12:12) Kọ whọ be ruẹ uye odawọ jọ enẹna? O tẹ rrọ ere, jọ oma o lọhọ owhẹ hẹ. Jọ o thọrọ owhẹ ẹro vievie he inọ ithihakọ ra o te wha orro se odẹ Jihova. Tẹrovi ẹruore Uvie na ẹsikpobi. Dae rehọ iẹe inọ whọ rrọ akpọ ọkpokpọ Ọghẹnẹ nọ ọ be tha na, be reawere eghale evaọ Aparadase na. Who te bi rẹro eware igbunu nọ Jihova ọ ya eyaa rai na, koyehọ eware wọhọ ẹkpare kpehru esuo riẹ, eyoma nọ o ti sino akpọ na, ẹyao gbe uwhu nọ e te gbẹ jọ họ, o te wha oghọghọ se owhẹ, yọ oghọghọ yena u ti fi obọ họ kẹ owhẹ thihakọ oghẹrẹ edawọ kpobi nọ i te owhẹ. Nọ ma tẹ rehọ oghọghọ nọ Uvie na o te wha ze wawo uye nọ ma be ruẹ enẹna, uye na yọ “orọ omoke krẹ.”—2 Ahwo Kọrint 4:17.

“Rọ Kpahe Ithihi Riẹ”

20, 21. Rọ kpahe ithihakọ, eme Jihova o rẹro riẹ mi omai, kọ eme ọ rẹ jọ ọtamuo mai?

²⁰ Jesu ọ riẹ inọ re ohwo ọ jọ olele riẹ yọ oware obẹbẹ nọ o gwọlọ ithihakọ. (Jọn 15:20) O fi emamọ oriruo họ otọ keme ọ riẹ nọ oriruo riẹ o te bọ amọfa ga. (Jọn 16:33) Uzẹme o rrọ inọ Jesu o fi oriruo ọgbagba ọrọ ithihakọ họ otọ kẹ omai, rekọ ma gba ha. Eme Jihova o rẹro riẹ mi omai? Pita ọ ta nọ: “Kristi ọ ruẹ uye kẹ owhai no re, o te fi oriruo họ-otọ kẹ owhai re wha rọ kpahe ithihi riẹ.” (1 Pita 2:21) Jesu o fi “oriruo họ-otọ” kẹ omai evaọ oghẹrẹ nọ o ro thihakọ ebẹbẹ.a Ma sae rehọ oriruo ithihakọ nọ o fihotọ ro dhesẹ “ithihi” awọ. Ma sai lele ithihi yena gbagba ha, rekọ ma sai lele ai kpekpekpe.

²¹ Fikiere, joma gbaemu inọ ma rẹ rọ ẹgba mai kpobi lele oriruo Jesu. Jọ o thọrọ omai ẹro ho inọ ma te bi lele ithihi Jesu kpekpekpe, u ti fi obọ họ kẹ omai thihakọ “te urere,” koyehọ urere eyero omuomu nana hayo urere uzuazọ mai. Ma riẹ onọ o te kake roma via ha, rekọ ma riẹ nọ Jihova ọ te ghale omai kẹ ithihakọ mai bẹdẹ bẹdẹ.—Matiu 24:13.

[Oruvẹ-obotọ]

Ẹvẹ Whọ Sai ro Lele Jesu?

● Ẹvẹ ma rẹ rehọ uye kpobi nọ u te omai fikinọ ma rrọ ilele Jesu?—Matiu 5:10-12.

● Eme Jesu ọ ta kẹ ilele riẹ inọ a rẹro riẹ, kọ ẹvẹ ma sai ro lele ohrẹ nọ ọ kẹ na? —Matiu 10:16-22.

● Nọ a tẹ be wọso omai hayo kpokpo omai, ẹvẹ ma sai ro lele oriruo Jesu?—1 Pita 2:18-25.

● Nọ ma te bi thihakọ ebẹbẹ, eme oyena u dhesẹ?—1 Pita 4:12-14.

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 70]

Kọ ma te kuvẹ re ọwọsuọ o whrehe ajọwha mai manikọ ma te gbẹ ta usiuwoma na avọ ajọwha?

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 73]

Jihova ọ te kuyo elẹ nọ ma be lẹ sei re o fi obọ họ kẹ omai wo ithihakọ