Uzou 17
Ezihetha Kristi–Ẹvẹ Arọ Rueriẹ?
1. (a) Didi eya Kristi ọya? (b) Didi ewoma ọrọ ezihetha Kristi?
“ME TI ZIHE THA.” (Jọn 14:3) Jesu Kristi ọya eya enana kẹ ikọ riẹ nọ ọjọ kugbe ai evaọ aso, taore uwhu riẹ utete. Owọhọ nọ, whọ rẹte rọwo nọ, a rejọ oke ovuovo gwọlọ udhedhẹ, omokpokpọ gbe uzuazọ nọ orro vionọ, ezihetha Kristi evaọ ẹgba Uvie ọ rẹte wha se ahwo ho. Rekọ ẹvẹ Kristi ọ rehọ ziheze? Ono ọrue riẹ, jegbe eva edhere ọ vẹ?
2. (a) Okenọ Kristi oziheze, bovẹ ọte rehọ ilele riẹ nọ akẹ ẹzi, te ikọ na te kpohọ re aria? (b) Didi oghẹrẹ oma arẹ jọ obe wo?
2 Oke ezihetha riẹ, Kristi ọte tha re ọria evaọ otọakpọ họ. Ukpoyena kọ, enọ i ti kuomagbei suẹ wọhọ ivie, eye arẹte rehọ, re anya e ria kugbei eva obọ odhiwu. Jesu ọtakẹ ikọ riẹ nọ: “Me ti zihe tha, mẹ vẹ te rehọ owhai kpobọ uwou, re oria nọ mẹ rọ wha jọ etẹ re.” (Jọn 14:3) Fikiere okenọ Kristi oziheze, enọ a rehọ kpo odhiwu ave ziheruọ emama ẹzi, avẹ ruẹ Kristi, eva oma oruaro ẹzi riẹ. (1 Ahwo Kọrint 15:44) Rekọ ahwo nọ akiọkọ, enọ ikpo odhiwu hu na, arẹ ruẹ Kristi okenọ oziheze?
ONOSORIẸ NỌ OGBE ZIHETHA WỌHỌ OHWO HO
3. Oka-imuẹro Ebaibol ovẹ, udhesẹ nọ ahwo agbẹte ruẹ Kristi ofaha?
3 Eva aso ọyena, Jesu ote mu ikọ riẹ họ ẹtakẹ nọ: “Ukiọkọ omojọ akpọ na ọgbẹ te ruẹ omẹ ofaha.” (Jọn 14:19) “Akpọ” na yọ ahwo. Fikiere Jesu ọjọ etenẹ ta vevẹ nọ, o te muvrẹ kpo odhiwu no ahwo akpọ na agbẹte rue riẹe ofaha. Pọl ukọ na okere nọ: “Matẹ make riẹ Kristi epanọ ọjọ eva uwo, uzẹme nọ enẹna ma gbẹ riẹe ere ofaha.”—2 Ahwo Kọrint 5:16.
4. Eme odhesẹ nọ, Kristi oti zihetha wọhọ, omama ẹzi nọ omaero nọ arẹ ruẹ hẹ?
4 Dedena yọ, ahwo buobu arọwo nọ, Kristi ọte rehọ oma ohwo ovona nọ aro kpei na zihetha, jegbe nọ ahwo kpobi nọ arọ akpọ na ria, arẹ te rue riẹ. Rekọ yọ Ebaibol etanọ, Kristi oreti zihetha evaọ oruaro avọ ikọ odhiwu kpobi, yọ ọkeria “agbara uvie oruaro riẹ.” (Matiu 25:31) Ohẹ jọnọ Kristi ọ rẹ tha, ọvẹ keria agbara uvie otọakpọ na wọhọ ohwo oyo, ohe kpotọ vi ikọ odhiwu evaọ oruaro. Rekọ nọte tha wọhọ ọnọ ọmaero jẹ mai mu urirẹ viọ emọ ẹzi Ọghẹnẹ enana kpobi, fikiere ọ tẹ rọ, ọnọ, arẹ ruẹhẹ, wọhọ epanọ ae arọ.—Ahwo Filipai 2:8-11.
5. Fikieme Kristi ọgbẹ sae rehọ oma ohwo zihe tha ha?
5 Abọfa riẹ ikpe nọ ibuviọ 1,900 nọ evrẹ no, ufo kẹ Jesu re oru omariẹ kpotọ re oziheruọ ohwo. Ufo nọ ore siobọno uzuazọ ohwo ogbagba riẹ kẹ ẹtanigbo mai. Enẹ Jesu ọfa otọriẹ ẹsejọ: “Ebrẹdi nọ mẹ te kẹ na họ uwo mẹ, fiki uzuazọ akpọ na.” (Jọn 6:51) Ere Jesu oro siobọno oma uwo riẹ, ro dheidhe kẹ ahwo. Ẹvẹ idhe eyena ire ru iruo krite? Pọl ukọ na ọkuyo nọ: “A ru omai fo no fikiọ oma Jesu Kristi nọ a ro dheidhe ẹsiẹvo ọvo bẹdẹ bẹdẹ.” (Ahwo Hibru 10:10) Nọ osiobọno uwo riẹ fiki uzuazọ akpọ no na, Kristi ọgbẹ zoma rehiẹe he, re ọwariẹ zihe ruọ ohwo. Fiki uzẹme oyena ezihetha riẹ ọ rẹ saejọ ọrọ oma ohwo vievievie he, onọ ọrehọ dheidhe ẹsiẹvo ọvo bẹdẹ bẹdẹ no na.
ARẸ REHỌ OMA IWO KPO ODHIWU HU
6. Fikieme ahwo buobu ajẹ rọwo nọ, Kristi ọ rehọ oma iwo riẹ kpobọ odhiwu?
6 Dedena, ahwo buobu arọwo nọ Kristi ọ rehọ oma iwo riẹ kpo Odhiwu. A ve dhesẹ uzẹme nọ orọ, inọ okenọ akpare Kristi no iwhuowhu ze, oma iwo riẹ ogbẹ jọ evaọ uki hi. (Mak 16:5-7) Ofariẹ, okenọ uwhu Jesu ovrẹ no, ọrehọ oma iwo via kẹ ilele riẹ, re odhesẹ kae nọ ọye ọrọ uzuazọ. Ẹsejọ Ọ tubẹ takẹ Tọmas ukọ na nọ, ọ rehọ obọ riẹ te eghogho abefẹ Riẹ, re Tọmas ọ ruẹse rọwo nọ Ọ ghinẹ kpare oma no. (Jọn 20:24-47) Kọ onana ugbe dhesẹ nọ oma Jesu nọ a ro kpei na, oye ovona arọ kpariẹe ze uzuazọ?
7. Eme odhesẹ nọ ohwo ẹzi, Kristi o ro kpo odhiwu?
7 Ijo, orọ ere he. Ebaibol ire vevẹ gaga, nọ etanọ: “Kristi owhu kẹ izieraha ẹsiẹvio ọvo bẹdẹ bẹdẹ . . . , akpe rie eva uwo, rekọ a te ruei zọ eva ẹzi.” (1 Pita 3:18) Ahwo avọ oma iwo gbe azẹ, arẹ sae ria obọ odhiwu hu. Ebaibol eta kpahọ ẹkparomatha kpohọ uzuazọ obọ odhiwu nọ: “Akọ riẹ eva oma uwo, atẹ kpariẹ eva oma ẹzi. . . . uwo gbe azẹ erẹ sae re uku uvie Ọghẹnẹ hẹ.” (1 Ahwo Kọrint 15:44-50) Ahwo ẹzi avọ oma ẹzi ọvo arẹ ria obọ odhiwu.
8. Eme ọvia kẹ oma ohwo orọ Kristi?
8 Otẹrọ ere, keme ọvia kẹ uwo oma Jesu? Ilele na, egbẹ ruerẹ uki riẹ ufofe? Ere a rueriẹ, keme Ọghẹnẹ o si oma Jesu no. Fikieme Ọghẹnẹ oje ru onana? U ru orugba oware nọ akere họ evaọ Ebaibol na. (Olezi 16:10; Iruẹru 2:31) Ere Jihova ọruẹ nọ, u fo re o si ugboma Jesu no, wọhọ epanọ oru ugboma Mosis eva okenọ ukpemu. (Iziewariẹ 34:5, 6) Ofariẹ, ohẹ jọnọ ase ugboma na ba evaọ uki na oyo, ilele Jesu ehẹ ze riẹ nọ akpare riẹ no iwhuowhu no ho, fikinọ eva oke oyena yọ ari vuhu eware ẹzi mu ziezi hi.
9. Ẹvẹ orọ lọhọ kẹ Tọmas nọ ọ jẹ thọrọ obọ riẹ họ eghogho evaọ oma nọ Jesu onwene okenọ ọkparoma no?
9 Rekọ nọ Tọmas ukọ na, ọ sae thọrọ obọ riẹ họ eghogho abefẹ Jesu no na, oyena ugbe dhesẹ nọ, oma nọ Jesu oro whu, nọ a tehe họ ure na, oye ovona akpare ze? Ijo, keme Jesu onwene hayo ọ rehọ oma uwo, wọhọ epanọ ikọ odhiwu iru, eva okenọ ukpemu. Re ọ sai ru Tọmas rọwo ohwo nọ Ọye ọrọ, Ọtẹ rehọ oma avọ ighogho nọ anwa fihiẹ. Ọ tẹ nyavia, hayo ru wọhọ ohwo ziezi, nọ ọ rẹ sae re da, wọhọ epanọ ikọ Odhiwu nọ Abraham ọghọ okejọ iru.—Emuhọ 18:8; Ahwo Hibru 13:2.
10. Eme odhesẹ nọ oje nwene kpohọ oghoghẹrẹ oma iwo sasa?
10 Dede nọ Jesu ọ rehọ oma nọ owọhọ utionọ o wo taore A te kpei via kẹ Tọmas, Ọ rehọ oghoghẹrẹ oma sasa re, okenọ ọ jẹhẹ via kẹ ilele riẹ. Oyejabọ nọ Meri Magdalini ọkake ro roro Jesu họ ọruẹrẹ-ọgbọ. Evaọ ẹse buobu, ilele riẹ, ejẹ kaki vuhiei hi. Evaọ iriruo enana, orọnikọ oma riẹ nọ ọrọ nyavia na, a je ro vuhiei hi, rekọ eme hayo uruemu jọ oye a je vuhu.—Jọn 20:14-16; 21:6, 7; Luk 24:30, 31.
11, 12. (a) Eva oghẹrẹ ovẹ Jesu o ro no akpọ na no? (b) Fikiere kọ eva oghẹrẹ ovẹ ma rẹ jọ rẹruọ ezihetha Kristi?
11 Evaọ edẹ 40, Jesu ọjarọ rehọ oma iwo via kẹ ilele riẹ, okenọ ọkparoma no. (Iruẹru 1:3) Kẹsena o te kpo odhiwu. Rekọ otujọ ọ rẹ sae nọ nọ: ‘Kọ ikọ odhiwu ivẹ nọ ejọ etẹ, egbẹ takẹ ikọ na nọ, “oghẹrẹ nọ wha ruẹ Kristi nọ o bi ro kpobọ ehru na, o ti ro zihe tha”?’ (Iruẹru 1:11) E, ata ere. Rekọ muẹrohọ nọ ata nọ “evaọ oghẹrẹ ovona,” orọnikọ oma ovona ha. Kọ oghẹrẹ ovẹ Jesu oje ro kpo? Ojọ ẹlẹlẹ ababọ ọjọriẹ ogbotu. Ikọ riẹ ọvo e riẹ kpahiẹ. Akpọ na ọriẹ hẹ.
12 Roro oghẹrẹ nọ Ebaibol idhesẹ nọ Jesu ọ rọ nyase ikọ riẹ ba, okenọ o je kpo odhiwu: “Epanọ a bi ro riwẹ na, a tẹ kpariẹe kpehru, ẹgho ote ruriei no ude rai no.” (Iruẹru 1:9) Fikiere okenọ Jesu omu obọ ehru họ ẹnya no, ẹgho ote kuei dhere no ibiaro ikọ riẹ no. Fikiere Jesu nọ, omuhọ ekpo no na, o te ziheruọ ọnọ arẹ ruẹhẹ rọ kae. A rẹ gbẹ sae ruẹ hẹ. Kọ okioye ọ rehọ oma ẹzi riẹ kpo odhiwu. (1 Pita 3:18) Nwanere, ezihetha riẹ o te jọ onọ a rẹ ruẹ hẹ, eva oma ẹzi.
EPANỌ UBIẸRO KPOBI, ORỌ RUERIẸ
13. Ẹvẹ marẹ riẹ otọ ẹme na fihọ inọ “ubiẹro kpobi orẹ te ruẹ” Kristi okenọ ọte tha avọ ẹgho?
13 Kọ ẹvẹ marẹ riẹ otọ eme Evaivia 1:7 na fihọ? Etẹ Jọn ukọ na oje kere: “Ri! Ọbe tha avọ ẹgho, ubiẹro kpobi orẹ te rueriẹ, gbe enọ iduwu rie na; yọ erua akpọ na kpobi erẹte tehe oma rai, evaọ uweri fiki riẹ.” Ebaibol ebe jọ etenẹ tẹme kpahọ, ẹruẹ ibiaro gheghe he, rekọ evaọ abọ eriwimuo hayo evuhumuo. Fikiere okenọ ohwo ovuhu ẹme mu, hayo riẹ otọ riẹ, ọ rẹ sae tanọ, ‘Mẹ rue riẹ.’ Evaọ uzẹme, Ebaibol etẹme kpahọ “ibiaro otoriẹ rai.” (Ahwo Ẹfẹsọs 1:18, King James Version) Fikiere ẹme ọ “ubiẹro kpobi o rẹ te rueriẹ na” otọ riẹ họ ohwo kpobi ọ rẹ te jọ okioye na riẹ, hayo vuhumuẹ nọ Kristi ọzino.
14. (a) Evaọ otofa riẹ “amono họ enọ iduwu rie”? (b) Fikieme uweri ulogbo ojẹ te jọ okenọ kohwo kohwo ọze riẹ no nọ Kristi ọzino?
14 Ahwo nọ aghine “duwu” Jesu agbẹ rọ uzuazọ evaọ otọakpọ na ha. Fikiere ahwo nọ abe lahiẹ ilele Kristi inẹnẹ, ae arọ ẹta rai, fiki epanọ a rehọ uruemu ahwo udhukpe usoi ọsosuọ na. (Matiu 25:40, 45) Oke ote tha obọna nọ Kristi oti kpe irumuomu itieye no. Avẹve rai unu kpahọ onana vẹre no. Okenọ ikpakpe imuhọ no, arẹ te “ruẹ” hayo vuhu oware nọ orẹ via. Uzẹme nọ uweri rai o te jọ ruaro!
I KRISTI O ZIHE ZE OTỌAKPỌ?
15. Ẹvẹ a rehọ ubiẹme ọ “ezihetha” na tẹme ri kẹse kẹse?
15 Kẹse kẹse ezihetha o re dhesẹ nọ, ohwo ọnya kpo oria gheghe jọhọ. Fikiere ajẹ ta kpahe ahwo nọ arẹ mọ nọ ‘oma rai uzihe zino.’ Gbe ọnọ ọjọ osu okejọ, a sae ta kpahiẹe nọ ‘oziheze esuo.’ Evaọ edhere otiọye, Ọghẹnẹ ọrọ takẹ Abraham nọ, oke utiona ukpe notha: “Me ti zihe bru owhẹ tha, Sera ore ti wo ọmọzae.” (Emuhọ 18:14; 21:1) Ezihetha Jihova, ọrọ ezihetha gheghe he, rekọ ọkpọ iroro riẹ vi Sera re o ru epanọ ọya.
16. (a) Edhere ọvẹ Kristi o ro zihe ze otọakpọ na? (b) Okiovẹ Kristi ozihe ze, kọ eme ọzino okioye na?
16 Epọvo na re, orọnikọ ezihetha Kristi odhesẹ nọ o re zihe ze otọakpọ na ha. Ukpoye kọ udhesẹ nọ, ọ rehọ ogaga Uvie kpahọ otọakpọ na no, ọ tẹ kpọ iroro riẹ gali viei. Ọ rẹ nya siọ agbara uvie odhiwu riẹ ba ha, re ọghinẹ ze obọ otọakpọ obonẹ, re o te ru onana. Epanọ ma ruẹ evaọ uzou nọ ukpemu no, oka-imuẹro Ebaibol udhesẹ nọ evaọ ukpe 1914 C.E. oke Ọghẹnẹ u te te kẹ ezihetha Kristi re omuhọ esuo. Kọ okioye ayo edo ẹkoyẹ evaọ obọ odhiwu: “Enẹna usiwo gbe ogaga gbe uvie Ọghẹnẹ mai gbe ẹgba Kristi riẹ ezino.”—Eviavia 12:10.
17. Nọ arẹ ruẹ ezihetha Kristi hi na, kọ eme ọ k’omai re ma sae rọ riẹ nọ ozihe zino?
17 Nọ arẹ ruẹ ezihetha Kristi hi na, kọ edhere jọ ọriẹ nọ, ọtua riẹ, inọ oghinẹ rọ ere? E, ọriẹ. Kristi omariẹ ọkẹ “oka” nọ arẹ ruẹ, fiki oye ma jẹ sae riẹ nọ ọzino ababọ-ẹruẹ, jegbe nọ urere akpọ na okẹle i no. Joma kiẹ “oka” oyena.
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 142]
Kristi ọ rehọ oma riẹ dheidhe no. Ọgbẹ zoma rehiẹe ofaha re ọwariẹ ziheruọ ohwo
[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 144, 145]
Fikieme Meri Magdalini oje roro Jesu họ ọruẹrẹ-ọgbọ okenọ ọkparoma no?
Didi oma uwo Jesu nọ akpare zino ọ takẹ Tọmas nọ ọrọ obọ riẹ te?
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 147]
Oghẹrẹ nọ Kristi o ro no akpọ na, oye o ti ro zihe tha. Oghẹrẹ ovẹ o ro noi no?