Jihova, Ọghẹnẹ “Erọvrẹ”

“Whẹ, ỌNOWO, whọ vọ avọ ewoma gbe erọvrẹ.”—OLEZI 86:5.

 1. Didi owha ogbẹgbẹdẹ Devidi Ovie na ọ wọ, kọ ẹvẹ ọ rọ ruẹ omosasọ kẹ udu ẹrova riẹ?

DEVIDI OVIE Izrẹl anwae ọ riẹ epanọ owha ẹgba-iroro obrukpe o rẹ gbẹdẹ te. O kere nọ: “Eyoma mẹ o kie ruru uzou mẹ wọhọ owha ogbẹgbẹdẹ; o gbẹdẹ vi omẹ. Aro o bi omẹ, me te horie oma na kpobi no; fiki omofọwẹ nọ me wo ho.” (Olezi 38:4, 8) Rekọ Devidi ọ ruẹ omosasọ kẹ udu obrukpe riẹ. Ọ riẹ nnọ dede nọ Jihova o mukpahe uzioraha, o mukpahe ọrahauzi na ha—otẹrọnọ ohwo ọyena o ghine kurẹriẹ jẹ siọ edhere uzioraha riẹ ba. (Olezi 32:5; 103:3) Avọ ẹrọwọ ọvọvọ evaọ unevaze Jihova nọ ọ rẹ rọ re ohrọ enọ i kurẹriẹ, Devidi ọ tẹ ta nọ: “Whẹ, ỌNOWO, whọ vọ avọ ewoma gbe erọvrẹ.”—Olezi 86:5.

 2, 3. (a) Okenọ ma tẹ raha uzi, didi owha oyena o rẹ wha se omai, kọ fikieme onana u je fo? (b) Didi enwoma e riẹ re obrukpe o da omai “oma fia”? (c) Didi imuẹro Ebaibol na ọ k’omai kpahe unevaze Jihova nọ ọ rẹ rọ vrẹ?

² Okenọ ma tẹ thuzi, ẹsejọhọ ma sai wo ẹgba-iroro edada ọgbẹgbẹdẹ obrukpe re. Iroro ọkora nana o rọ oware aruro, tube wo erere dede. O rẹ sai w’omai re ma jẹ emamọ owọ nọ ma rẹ rọ kpọ ethobọ mai vi. Rekọ iroro obrukpe u mu Ileleikristi jọ lọ no. Udu obọ rai nọ u bi brukpe ai o rẹ sai si ikẹ inọ Ọghẹnẹ ọ te rọ vrẹ rai riẹriẹriẹ hẹ, makọ epanọ a kurẹriẹ te kẹhẹ. Oniọvo-ọmọtẹ jọ, nọ o je roro kpahe oware jọ nọ o thọ riẹ obọ, ọ tẹ ta nọ: “Iroro riẹ i re yoma gaga nọ who te roro nnọ Jihova o gbe ti you owhẹ viere he.” Nọ ọ maki kurẹriẹ no jẹ jẹ ohrẹ obufihọ rehọ mi ekpako ukoko na no, o gbe je roro nnọ o te kẹ erọvrẹ Ọghẹnẹ hẹ. Ọ ta nọ: “Ẹdẹ ọvuọvo o re vo ho nọ mẹ rẹ yare Jihova kẹ erọvrẹ riẹ hẹ.” Otẹrọnọ udu obrukpe o da omai “oma fia” no, Setan ọ rẹ sae daoma re o ru udu no omai, re ma roro nọ ma gbe fo ẹgọ Jihova ha.—2 Ahwo Kọrint 2:5-7, 11.

³ Rekọ orọnikọ ere Jihova o re rri eware vievie he! Ẹme riẹ ọ k’omai imuẹro nnọ okenọ ma te dhesẹ ekurẹriẹ nọ o no eva ze, u re no Jihova eva ze, ẹhẹ, ọ ruẹrẹ oma kpahe, re ọ rọ vrẹ n’eva ze. (Itẹ 28:13) Fikiere otẹrọnọ erọvrẹ Ọghẹnẹ o jọ owhẹ ẹro thabọ hrọ, ẹsejọhọ oware nọ whọ gwọlọ họ emamọ otoriẹ kpahe oware nọ o soriẹ gbe oghẹrẹ nọ ọ rẹ rọ vrẹ.

Fikieme Jihova O je Wo “Erọvrẹ”?

 4. Eme Jihova ọ be jọ oma mai kareghẹhọ, kọ ẹvẹ onana u bi kpomahọ edhere nọ o bi ro yeri kugbe omai?

⁴ Ma se nọ: ‘Wọhọ epanọ ovatha-ọre u thabọ no ukiediwo-ọre na, jẹ ruere o si eware iyoma mai thabọ no omai. Wọhọ epanọ ọsẹ ọ rẹ re ohrọ emọ riẹ na, jẹ ruere ỌNOWO ọ be re ohrọ enọ e be dhẹozọ riẹ.’ Fikieme Jihova o bi ro dhesẹ ohrọ? Owọ nọ u lele i rie o kẹ uyo nọ: “Keme na ọye ọ riẹ epanọ a rọ ma omai; ọ be kareghẹhọ nọ mai ẹkpẹ gheghe.” (Olezi 103:12-14) Ẹhẹ, o rẹ thọrọ Jihova ẹro ho inọ mai emama ovu, enọ e rọ whrehe whrehe, hayo eyẹlẹ, fiki sebaẹgba. Ẹme na nnọ “ọ riẹ epanọ a rọ ma omai” o kareghẹhọ omai inọ Ebaibol na ọ rehọ Jihova dhesẹ ọmebẹ ọ tẹ rehọ omai dhesẹ ekwakwa nọ ọ ma.a (Jerimaya 18:2-6) Ọmebẹ o re kru ekwakwa othẹ riẹ gaga rekọ avọ omoyọrọ, keme ọ riẹ nọ e rọ deghe deghe. Fikiere, Jihova, Ọmebẹ Ologbo na, o re yeri kugbe omai avọ eroro kpahe oma ewhrehe uzioraha mai.—Wawo 2 Ahwo Kọrint 4:7.

 5. Ẹvẹ obe ahwo Rom u dhesẹ ogaga uzioraha nọ u re kru ugboma sebaẹgba mai?

⁵ Jihova ọ riẹ epanọ uzioraha u wo ẹgba te. Ikerakere na i dhesẹ uzioraha wọhọ ẹgba ọgaga onọ o rehọ obọ uwhu kru ohwo. Ẹvẹ uzioraha u re kru ohwo ga te? Evaọ obe Ahwo Rom, Pọl ukọ nọ a kẹ ẹgba na o dhesẹ onana vevẹ: Ma rọ “otọ ogaga uzioraha,” wọhọ epanọ isoja e rẹ jọ otọ osu rai na (Ahwo Rom 3:9); o “su” ahwo-akpọ no wọhọ ovie (Ahwo Rom 5:21); o be ‘rria,’ hayo o rọ “eva” mai (Ahwo Rom 7:17, 20); “uzi” riẹ o be jọ oma mai ruiruo ẹsikpobi, koyehọ o be gwọlọ kpọ uzuazọ mai kpobi. (Ahwo Rom 7:23, 25) Ẹvẹ ohọre mai na o ga te re ma whaha ogaga uzioraha nọ u re kru omai evaọ ugboma sebaẹgba mai!—Ahwo Rom 7:21, 24.

 6. Ẹvẹ Jihova o re rri ahwo nọ e rehọ udu ọkora gwọlọ ohrọ riẹ?

⁶ Fikiere, Ọghẹnẹ ohrọ mai ọ riẹ nnọ ẹmeoyo ọgbagba o lọhọ k’omai hi, makọ oghẹrẹ nọ o rẹ jọ idu mai oja te kpobi. (1 Ivie 8:46) Ọ rehọ uyoyou k’omai imuẹro nnọ okenọ ma tẹ rehọ udu ọkora gwọlọ erọvrẹ riẹ, ọ rẹ kẹ erọvrẹ. Devidi ọnọ o kere ilezi na ọ ta nọ: “Ẹzi ọlọlọhọ họ iwẹ nọ Ọghẹnẹ o re miẹ, ẹzi uweri gbe eva-efuafo whẹ Ọghẹnẹ ọ rẹ jẹfiẹ hẹ.” (Olezi 51:17) Jihova ọ rẹ se, hayo gbolo ova kẹ udu ọkora gbe orọ uweri nọ u wo obrukpe he. Ẹvẹ oyena u dhesẹ erọvrẹ unevaze Jihova te!

 7. Fikieme ma gbe rri ohrọ Ọghẹnẹ vo ho?

⁷ Kọ onana u bi dhesẹ nọ ma rẹ la ruọ ohrọ Ọghẹnẹ uzou, be rehọ oma uzioraha mai f’oma raha uzi? Vievie! Orọnikọ oma uweri gheghe o rẹ wọ Jihova rọ vrẹ hẹ. Ohrọ riẹ u wo umuo. Ọ rẹ rọ vrẹ ahwo nọ i bi keke aro fihọ raha uzi ababọ ekurẹriẹ hẹ. (Ahwo Hibru 10:26-31) Evaọ abọdekọ riẹ, nọ ọ tẹ ruẹ ubiudu ‘ọkora gbe orọ uweri,’ ọ rẹ rọ ‘vrẹ.’ (Itẹ 17:3) Joma kiẹ eme jọ riwi enọ a jọ Ebaibol na ro dhesẹ epanọ Ọghẹnẹ ọ rẹ rọ vrẹ riẹriẹriẹ te.

Ẹvẹ Jihova Ọ rẹ rọ Vrẹ Riẹriẹriẹ Te?

 8. Eme Jihova o re ru okenọ ọ tẹ rọ izieraha mai vrẹ omai, kọ ẹvẹ onana u re kpomahọ omai?

⁸ Devidi Ovie nọ o kurẹriẹ no na ọ ta nọ: “Mẹ rẹ ta iruthọ mẹ, izieraha mẹ, mẹ sai si ai no ho; mẹ ta nọ, ‘Mẹ rẹ ta izieraha mẹ via kẹ ỌNOWO na’; whọ tẹ rehọ iruthọ mẹ vrẹ omẹ.” (Olezi 32:5, ẹjẹlẹ ibieme na ọmai.) Ubiẹme na “vrẹ” o fa ubiẹme Hibru onọ u dhesẹ “kpare kpehru,” “wha, wọ.” Efihiruo riẹ evaọ etenẹ u dhesẹ ‘re a rehọ udu obrukpe, uzioraha, oruthọ vrẹ.’ Fikiere Jihova ọ kpare izieraha Devidi kpehru ọ tẹ wọ ae vrẹ. (Wawo Iruo-Izerẹ 16:20-22.) Ababọ avro onana u ru iroro obrukpe nọ e jọ Devidi udu lọhọ. (Wawo Olezi 32:3.) Ma rẹ sai fieva mai kpobi họ Ọghẹnẹ ọnọ ọ rẹ rehọ izieraha vrẹ enọ e gwọlọ erọvrẹ riẹ evaọ ehri ẹrọwọ nọ a wo fihọ idhe ẹtanigbo Jesu Kristi. (Matiu 20:28; wawo Aizaya 53:12.) Fikiere ahwo nọ Jihova ọ kpare izieraha rai no jẹ wọ ae vrẹ u gbe du fo nọ a wo iroro obrukpe kẹ izieraha anwae rai hi.

 9. Eme họ otofa eme Jesu: “Rehọ osoriọ mai vrẹ omai”?

⁹ Jesu ọ fodẹ usu imomo-igho gbe eriosa ro dhesẹ epanọ Jihova ọ rẹ rọ vrẹ. Wọhọ oriruo, Jesu ọ hrẹ omai re ma lẹ nọ: “Rehọ osoriọ mai vrẹ omai.” (Matiu 6:12) Fikiere Jesu ọ tẹ rehọ “izieraha” ro dhesẹ “osoriọ.” (Luk 11:4) Nọ ma tẹ thuzi, yọ ma zihe ruọ ‘eriosa’ no kẹ Jihova. Ẹme Griki nọ a fa “rọ vrẹ” na o rẹ sai dhesẹ “siobọno, kpairoro vrẹ, osa, nọ a gbe ro yei hi.” Evaọ oghẹrẹ jọ, nọ Jihova ọ tẹ rọ vrẹ, yọ ọ kpairoro vrẹ osa nọ a hai ye omai no. Fikiere erahaizi nọ i kurẹriẹ no a rẹ sai wo omosasọ. Jihova o re gbe ye osa nọ ọ kpairoro vrẹ no ho!—Olezi 32:1, 2; wawo Matiu 18:23-35.

10, 11. (a) Eme họ otofa ẹme na ‘voro no,’ nọ o rọ Iruẹru 3:19? (b) Ẹvẹ a ro dhesẹ erọvrẹ riẹriẹriẹ Jihova?

¹⁰ Eva Iruẹru 3:19, Ebaibol na ọ tẹ rehọ ọtakpeze ovevẹ jọ dhesẹ erọvrẹ Ọghẹnẹ: “Fikiere wha kuevarẹriẹ, wha je ziheze, re a ruẹse voro izieraha rai no.” Ubiẹme na, “voro,” o fa ẹme Griki onọ, a tẹ rehọ iẹe dhesẹ oware, o rẹ sai dhesẹ, “ririe no, voho, kpairoro vrẹ hayo raha no.” Wọhọ epanọ emọ-iwuhrẹ jọ a ta, otofa ẹme na họ epanọ a re voro oware nọ a rọ obọ kere. Ẹvẹ onana o sae rọ lọhọ? Inki nọ a je ro kere evaọ oke anwae u kugbe ọguakugbe ewizi, egọmo, gbe ame. Nọ ohwo ọ tẹ rehọ inki otiọye na kere obe no, ọ rẹ sae rehọ uzi ovuavo ro voro iei no.

¹¹ Enẹ a ro dhesẹ erọvrẹ riẹriẹriẹ Jihova. Okenọ ọ tẹ rehọ izieraha mai vrẹ omai no, o rẹ wọhọ epaọ ẹsenọ ọ rehọ uzi o te voro ai no. Ma re du dhozọ họ inọ o ti kele izieraha itieye na k’omai evaọ obaro, keme Ebaibol na o dhesẹ oware ofa jọ kpahe ohrọ Jihova onọ u ghine gbunu: Nọ ọ tẹ rọ vrẹ, ọ rẹ kpairoro vrẹ!

“Mẹ Gbẹ te Kareghẹhọ Izieraha Rai Ofa Ha”

12. Nọ Ebaibol na ọ ta nọ izieraha mai e thọrọ Jihova ẹro, kọ oyena u dhesẹ nọ ọ sae kareghẹhọ ai hi, kọ fikieme whọ jẹ k’uyo ere?

¹² Ẹkwoma Jerimaya ọruẹaro na, Jihova ọ yaa kpahe enọ e rọ ọvọ ọkpokpọ na nọ: “Mẹ rẹ te rehọ umuomu rai vrẹ rai, mẹ gbẹ te kareghẹhọ izieraha rai ofa ha.” (Jerimaya 31:34) Kọ onana u dhesẹ nnọ okenọ Jihova ọ tẹ rọ vrẹ no ọ gbẹ sae kareghẹhọ izieraha ofa ha? O rọ ere he. Ebaibol na ọ ta k’omai kpahe izieraha ahwo buobu enọ Jihova ọ rọ vrẹ, kugbe Devidi. (2 Samuẹle 11:1-17; 12:1-13) Ababọ avro Jihova ọ gbẹ riẹ kpahe iruthọ rai, yọ u fo nọ ma riẹ kpahe ai re. Okerefihotọ izieraha rai, jẹ kpahe ekurẹriẹ rai gbe erọvrẹ Ọghẹnẹ, a rawo e rae kẹ erere mai. (Ahwo Rom 15:4) Kọ eme họ otofa eme Ebaibol na nọ o ta nọ Jihova ọ be “kareghẹhọ” izieraha ahwo nọ ọ rọ vrẹ hẹ na?

13. (a) Eme u kugbe ẹme Hibru na “mẹ gbẹ te kareghẹhọ”? (b) Nọ Jihova ọ ta nọ, “Mẹ gbẹ te kareghẹhọ izieraha rai ofa ha,” didi imuẹro ọ be k’omai na?

¹³ Ẹme Hibru nọ a fa “mẹ gbẹ te kareghẹhọ” họ na u kodo vi ẹkareghẹhọ gheghe eware nọ e vrẹ no. Wọhọ epanọ obe na Theological Wordbook of the Old Testament o dhesẹ, u kugbe “iyẹrẹ emamọ owọ nọ a rẹ jẹ.” Fikiere evaọ etenẹ, re a “kareghẹhọ” uzioraha u kugbe owọ nọ a rẹ jẹ mukpahe erahaizi. Okenọ Hosia ọruẹaro na ọ ta kpahe Emọ Izrẹl ifogori nọ: “[Jihova] ọ rẹte kareghẹhọ imuemu rai,” ọruẹaro na o dhesẹ nọ Jihova ọ te j’owọ mukpahe ai fiki ababọ ekurẹriẹ rai. Fikiere, oma owọ na kpobi o te fibae nọ: “Ọ vẹte kẹ izieraha rai uye.” (Hosia 9:9) Evaọ abọdekọ riẹ, nọ Jihova ọ ta nọ, “Mẹ gbẹ te kareghẹhọ izieraha rai ofa ha,” ọ be k’omai imuẹro inọ okenọ ọ tẹ rọ vrẹ ọrahauzi nọ o kurẹriẹ no, ọ gbẹ te rehọ fiki izieraha eyena kẹe uye evaọ obaro ho. (Izikiẹl 18:21, 22) Ọ rẹ kpairoro vrẹ keme ọ gbẹ be rehọ izieraha mai na kareghẹhọ omai hi re ọ ruẹse brukpe omai hayo k’omai uye ẹkẹkẹ. Fikiere Jihova ọ k’omai emamọ oriruo nọ ma rẹ raro kele no evaọ oyerikugbe amọfa. Okenọ ẹwhọ ọ tẹ roma via, o rẹ mai woma re whọ r’abọ nẹ iruthọ nọ e vrẹ no enọ whọ rọwo no vẹre nnọ whọ rọ vrẹ no.

Kọ Ẹvẹ Kpahe Iye Izieraha Mai?

14. Fikieme erọvrẹ u gbe ro dhesẹ nnọ ọrahauzi nọ o kurẹriẹ no o re wo ufuoma no okpomahọ edhere ọthọthọ riẹ hẹ?

¹⁴ Kọ unevaze erọvrẹ Jihova u dhesẹ nnọ ọrahauzi nọ o kurẹriẹ no o re wo ufuoma no iye edhere ọthọthọ riẹ kpobi? Vievie! Ma rẹ sae thuzi ababọ uye he. Pọl o kere nọ: “Koware koware nọ ohwo ọ kọ e, oye o re vuẹ.” (Ahwo Galesha 6:7) Ma rẹ sae rẹriẹ ova ku iye owojẹ gbe ebẹbẹ mai jọ, rekọ nọ ọ tẹ rọ vrẹ no, Jihova o re ru re okpẹtu o te omai hi. Okenọ okpẹtu ọ tẹ roma via, Oleleikristi o re roro ho inọ, ‘Ẹsejọhọ Jihova ọ be lahiẹ omẹ fiki izieraha anwae mẹ.’ (Wawo Jemis 1:13.) Evaọ abọdekọ riẹ, Jihova ọ rẹ thọ omai no okpomahọ owojẹ othọthọ mai hi. Orọo-ofa, udihọ nọ a gwọlọ họ, eyao igberẹ-ibro nọ i re vo, ekufiẹ evaifihọ gbe adhẹẹ—enana kpobi e rẹ sae jọ okpomahọ edada ọrọ uzioraha, yọ Jihova ọ te thọ omai no ai hi. Kareghẹhọ nnọ dede nọ ọ rọ vrẹ Devidi kẹ uzioraha riẹ kugbe Batshẹba avọ Uraya, Jihova ọ thọ Devidi no okpomahọ ọraha nọ u lele i rie he.—2 Samuẹle 12:9-14.

15, 16. Ẹvẹ uzi nọ a kere fihọ Iruo-Izerẹ 6:1-7 o jẹ rọ erere kẹ ọnọ a ruthọ na gbe ọnọ o ruthọ na?

¹⁵ Izieraha mai e rẹ sae wha iye efa ze re. Wọhọ oriruo, roro kpahe ekere nọ ọ rọ Iruo-Izerẹ uzou avọ 6. Uzi Mosis o jọ etenẹ t’ẹme kpahe oware nọ o rẹ via otẹrọnọ ohwo o ru oruthọ ọgaga nọ ọ rọ rehọ ujitho, ofruriọ, hayo iwhayo ro gboro ekwakwa ọmọ Izrẹl. Ọrahauzi na ọ tẹ gbenu nnọ o ruthọ họ, tube yiwi duwu-iyei erue dede. Yọ ẹme nọ aimava a be ta wọso ohwohwo. Rekọ uwhremu na, oware na u te duobọ te iroro ọnọ ọ reabe na, ọ tẹ fa uzioraha riẹ. Re o wo erọvrẹ Ọghẹnẹ, eware esa efa e riẹ nọ o re ru: o re zihe oware nọ o tho na, hwa eho abọ 20 evaọ udhusoi kẹ ohwo na, rehọ egbo dhidhe abe-ọriọ. Kẹsena, uzi na o tẹ ta nọ: “Ozerẹ na o ve voro iei oma, eva aro ỌNOWO na, ọ vẹ rehọ eware nọ o ruthọ na rọ vrẹe.”—Iruo-Izerẹ 6:1-7; wawo Matiu 5:23, 24.

¹⁶ Uzi onana yọ ọruẹrẹfihotọ ohrọ no obọ Ọghẹnẹ ze. O rọ erere kẹ ọnọ a gboro na, ọnọ a zihe ekwakwa riẹ ze gbe ọnọ udu u kievi okenọ ọrahauzi na o vuhu uzioraha riẹ mu. Eva okiọvo na, uzi na o rọ erere kẹ ọnọ udu o wọ re ọ rọwo oruthọ riẹ jẹ kpọ eyoma riẹ vi. Evaọ uzẹme, o gbe ru ere he, Ọghẹnẹ ọ rẹ rọ vrẹ riẹ hẹ.

17. Okenọ izieraha mai e tẹ wha enwoma se amọfa, eme Jihova ọ gwọlọ mi omai?

¹⁷ Dede nọ ma rọ otọ Uzi Mosis na ha, o k’omai otoriẹ oghaghae kpahe iroro Jihova, kugbe eriwo riẹ ọrọ erọvrẹ. (Ahwo Kọlọsi 2:13, 14) Okenọ izieraha mai e tẹ wha edada ze hayo kpomahọ amọfa, o rẹ were Jihova eva otẹrọnọ ma re ru oware jọ rọ ‘kpọ oruthọ na viẹ.’ (2 Ahwo Kọrint 7:11) Onana o gwọlọ evuhumu uzioraha mai, ẹrọwo abe-ọriọ mai, je tube wou unu kẹ ọnọ u kpomahọ na. Kẹsena ma vẹ rọ ẹkwoma idhe Jesu lẹ Jihova je wo ufuoma ọrọ iroro efuafo gbe imuẹro nnọ Ọghẹnẹ ọ rọ vrẹ omai no.—Ahwo Hibru 10:21, 22.

18. Didi ọwhọkuo ọ rẹ sai lele erọvrẹ Jihova?

¹⁸ Wọhọ ọyewọ oyoyou kpobi, Jihova ọ rẹ sae kẹ erọvrẹ avọ umutho ọwhọkuo jọ. (Itẹ 3:11, 12) Oleleikristi nọ o kurẹriẹ no ọ rẹ sai siobọno ọkwa iruo ọkpako nọ ọ rọ, odibo oruiruo, hayo ọkobaro. O rẹ sae jọ oware odada kẹe re o ku uvẹ-iruo eghaghae nọ o wo anwẹdẹ fiẹ evaọ umutho okejọ. Rekọ ọwhọkuo otiọye na orọnikọ u dhesẹ nọ o ku aruoriwo Jihova fiẹ no ho hayo inọ Jihova ọ rọ vrẹ riẹ hẹ hẹ. Fiba onana, ma rẹ kareghẹhọ nnọ ọwhọkuo no obọ Jihova ze yọ imuẹro uyoyou riẹ k’omai. Ẹjẹrehọ gbe efihiruo riẹ o rọ kẹ erere mai yọ o rẹ sai su kpohọ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ.—Ahwo Hibru 12:5-11.

19, 20. (a) Otẹrọnọ who ruthọ, fikieme who gbe roro nọ who thabọ vi ohrọ Jihova ha? (b) Eme ma te t’ẹme kpahe eva uwuhrẹ n’otha?

¹⁹ Ẹvẹ o rọ omosasọ te re ma riẹ nọ ma be gọ Ọghẹnẹ “erọvrẹ”! Jihova ọ be ruẹ vi izieraha gbe iruthọ mai. (Olezi 130:3, 4) Ọ riẹ oware nọ o rọ idu mai. Who te roro nọ who wo udu ọkora gbe uweri fiki iruthọ anwae jọ, who kuei họ họ inọ whọ sai wo ohrọ Jihova ha. Makọ eware nọ e thọ owhẹ obọ kpobi, otẹrọnọ who ghine kurẹriẹ no, j’owọ no re whọ kpọ eyoma na vi, jẹ lẹ ziezi kẹ erọvrẹ Jihova fiki azẹ Jesu nọ o hwẹ, whọ rẹ sai wo uvi imuẹro inọ eme ọ 1 Jọn 1:9 i ti w’iruo k’owhẹ: ‘Otẹrọnọ ma ta izieraha mai via, o wo ẹrọwọ je kiẹrẹe re ọ rehọ izieraha mai vrẹ omai jẹ wozẹ omai no eware etọtọ kpobi.’

²⁰ Ebaibol na ọ tudu họ omai awọ inọ ma raro kele erọvrẹ Jihova evaọ eyerikugbe ohwohwo. Rekọ ẹvẹ a rẹro mi omai nọ ma rẹ rọ vrẹ te re ma jẹ kpairoro vrẹ otẹrọnọ amọfa a ru omai thọ? Onana yọ ẹme nọ ma te ta evaọ uwuhrẹ n’otha.

[Footnotes]

Ẹvẹ Whọ te k’Uyo?

◻ Fikieme Jihova ọ jẹ rọ ọ rọ “erọvrẹ”?

◻ Ẹvẹ Ebaibol na o dhesẹ erọvrẹ riẹriẹriẹ Jihova?

◻ Nọ Jihova ọ tẹ rọ vrẹ, edhere vẹ ọ rẹ rọ kpairoro vrẹ?

◻ Eme Jihova o rẹro nọ ma re ru otẹrọnọ izieraha mai e nwa amọfa oma?

[Picture on page 23]

Okenọ izieraha mai e tẹ nwa amọfa oma, Jihova ọ gwọlọ mi omai nọ ma ruẹrẹhọ