Mudhe Kẹ Ẹzi Ọrọ Akpọ Nọ O Bi Dhe Enwenwene
“Orọnikọ ẹzi akpọ na ma wo ho, rekọ ẹzi nọ o no obọ Ọghẹnẹ ze.”—1 Ahwo Kọrint 2:12.
1. Idhere vẹ a rọ viẹ Ivi họ?
“ORIỌVỌ o liẹliẹ omẹ họ.” (Emuhọ 3:13) Aye ọsosuọ na, Ivi, ọ rehọ umutho eme eyena daoma dhesẹ oware nọ ọ rrọ jẹ owọ wọso Jihova Ọghẹnẹ. Ẹme nọ ọ ta na uzẹme, dede nọ onana o lẹliẹ oware nọ o ru na kiehọ họ. Uwhremu na a kẹ Pọl ukọ na ẹgba ẹzi kere nọ: ‘Ivi a viẹhọ.’ (1 Timoti 2:14) A viẹ riẹ họ rọwo inọ owojẹ aghẹmeeyo—ẹre ubi-ure aghọ na—o te kẹe erere, ru ei jọ wọhọ Ọghẹnẹ. Ọ jọ ogbori re kpahe ohwo nọ o su rie thọ na. Ọ riẹ hẹ inọ araomuomu na yọ oware nọ Setan Ẹdhọ na ọ rọ ta ẹme ọvo.—Emuhọ 3:1-6.
2. (a) Ẹvẹ Setan o bi ro su ahwo thọ nẹnẹ? (b) Eme họ “ẹzi akpọ na,” kọ didi enọ ma te t’ẹme te obọnana?
2 No oke Adamu avọ Ivi ze, Setan ọ gbẹ be viẹ ahwo họ. Evaọ uzẹme, ọ be “viẹ akpọ kpobi họ.” (Eviavia 12:9) O ri nwene eghẹ riẹ hẹ. Dede nọ ọ gbẹ be rehọ araomuomu gheghe ru iruo ho, ọ gbẹ be ko oghẹrẹ ohwo nọ ọ rrọ dhere. Ẹkwoma eware ẹkeriotọ omawere, ekwakwa awhusi, gbe idhere efa, Setan o bi su ahwo thọ re a rọwo inọ a gwọlọ ọkpọvio oyoyou Ọghẹnẹ hẹ hayo inọ a bi wo erere noi ze he. Omodawọ Ẹdhọ nọ ọ be rọ viẹ ahwo họ o kọ ẹzi nọ ahwo a be rọ kpareso izi gbe ehri-izi Ebaibol họ ahwo eva no evaọ oria kpobi. Ebaibol i se onana “ẹzi akpọ na.” (1 Ahwo Kọrint 2:12) Ẹzi ọnana o bi kpomahọ erọwọ, iruemu, gbe iruẹru enọ e riẹ Ọghẹnẹ hẹ gaga. Ẹvẹ a bi ro dhesẹ ẹzi ọyena via, kọ ẹvẹ ma sai ro mudhe kẹ okpomahọ ogbekuo riẹ? Joma ruẹ.
Uruemu Ezi U bi Kie Kpo
3. Fikieme “ẹzi akpọ na” o bi ro dhesẹ oma via viere evaọ oke ọgbọna?
3 Evaọ oke ọgbọna, “ẹzi akpọ na” o bi dhesẹ oma via viere. (2 Timoti 3:1-5) Ababọ avro, who muẹrohọ no nnọ uruemu ezi u bi kie kpo. Ikereakere na i dhesẹ oware nọ o jẹ rrọ ere. Nọ a rehọ Uvie Ọghẹnẹ mu no evaọ ukpe 1914, ẹmo o te du lahwe evaọ obọ odhiwu. A fi Setan gbe ijẹle idhivẹri riẹ kparobọ, a te gele ai ziọ okegbe otọakpọ na. Avọ evedha, Setan o bi fou erae họ omodawọ eviẹhọ riẹ evaọ akpọ na soso. (Eviavia 12:1-9, 12, 17) Evaọ edhere nọ o te rie obọ kpobi, ọ be daoma “sọ a sai su enọ a sanọ na thọ.” (Matiu 24:24) Wọhọ ahwo Ọghẹnẹ, mai ọ mae rẹriẹ ovao dhe. Ọ be daoma raha edikihẹ abọ-ẹzi mai re ma ruẹse ku aruoriwo Jihova avọ irẹro uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ fiẹ.
4. Ẹvẹ idibo Jihova a rri Ebaibol na, kọ ẹvẹ akpọ na o rri rie?
4 Setan ọ be daoma si ọghọ no Ebaibol na, obe oghaghae nọ u bi wuhrẹ omai kpahe Ọnọma oyoyou mai na. Idibo Jihova a you jẹ rehọ Ebaibol na ghaghae. Ma riẹ inọ Ebaibol na yọ Ẹme Ọghẹnẹ nọ a rọ ẹgba ẹzi riẹ kere, orọnikọ ẹme ahwo-akpọ họ. (1 Ahwo Tẹsalonika 2:13; 2 Timoti 3:16) Rekọ, akpọ Setan ọ gwọlọ ru omai roro nnọ ere o rrọ họ. Wọhọ oriruo, eme emuhọ ọrọ obe jọ nọ o wọso Ebaibol na o ta nọ: “Uvumọ oware o jọ Ebaibol na rrọ ‘ọrẹri’ hi, yọ orọnikọ ‘ẹme Ọghẹnẹ ọ rrọ họ.’ Orọnikọ erezi nọ Ọghẹnẹ ọ kẹ ẹgba a kere i rie he, rekọ izerẹ nọ e jẹ gwọlọ ọkwa-esuo.” O sae jọ lọlọhọ kẹ ahwo nọ i kie kẹ eme itieye na re a roro nọ a sae gọ Ọghẹnẹ evaọ edhere kpobi nọ o were rai—hayo inọ a rẹ tubẹ gọe dede he.—Itẹ 14:12.
5. (a) Didi eme ohwo jọ nọ o re kere ebe ọ ta kpahe egagọ nọ e be rehọ Ebaibol ruiruo? (b) Didi ohẹriẹ o rrọ udevie iroro odode akpọ na gbe ẹme nọ Ebaibol na e ta? (Ku ẹkpẹti nọ ọ rrọ ẹwẹ-obe nọ o lele i rie na.)
5 Idhere sa-sa nọ a be rọ wọso Ebaibol na, kuobọgbe eviẹhọ egagọ enọ e ta nnọ a rọwo riẹ, o wha riẹ ze no nọ ahwo a be rọ poviẹ egagọ viere, kugbe egagọ nọ e be rehọ Ebaibol ruiruo. Evaọ eria awhusi gbe enọ e riẹ ikpebe, a be họre egagọ. Ohwo jọ nọ o re kere ebe o muẹrohọ nọ: “Eriwo nọ ahwo buobu a wo kpahe egagọ ahwo Ju gbe Egagọ-Ileleikristi e thọ gaga. A tẹ tubẹ rehọ emamọ ẹro rri rai, a be rehọ ae wọhọ egagọ anwae; a jẹ rehọ ẹro oyoma rri rai, a be rehọ ae wọhọ egagọ nọ i kie kpo no nọ e be whaha ẹnyaharo iroro je bru ẹnyaharo ewuhrẹ otọkiẹ-eriariẹ dhe. Evaọ umutho ikpe nọ e vrẹ na, orivo nọ ahwo a wo kpahe egagọ o zihe ruọ ẹkoko-ose gbe omukpahọ no.” Ahwo nọ a rẹ mae wha omukpahọ nana ze họ enọ e vro ẹrria Ọghẹnẹ gbe enọ i “zihe ruọ oware ufofe fiki eva ibiebi igheghẹ rai.”—Ahwo Rom 1:20-22.
6. Didi eriwo akpọ na o wo kpahe iruẹru owezẹ nọ Ọghẹnẹ ọ ghọ?
6 Fikiere, u gbunu hu inọ ahwo a bi ghoro thabọ viere siọ itee uruemu nọ Ọghẹnẹ o fihọ ba. Wọhọ oriruo, Ebaibol na i dhesẹ uruemu ezae-duezae wọhọ “eware etọtọ.” (Ahwo Rom 1:26, 27) E tẹ jẹ ta inọ enọ i wo uruemu igberedha gbe ẹnwae-obro a te re uku Uvie Ọghẹnẹ hẹ. (1 Ahwo Kọrint 6:9) Ghele na, evaọ erẹwho buobu, orọnikọ a be jẹ iruemu owezẹ nana rehọ ọvo ho rekọ a be whẹ erru họ ae evaọ ebe, emagazini, ile, ifimu, gbe ighe etẹlivisiọno. A re rri ahwo nọ e be t’ẹme mukpahe iruemu itieye na wọhọ ahwo tutukẹ, enọ e rẹ gbẹroma, enọ i rovie aro ho. Ukpenọ a rri itee Ọghẹnẹ wọhọ ẹruọsa uyoyou, akpọ na o bi rri rai wọhọ ezadhe kẹ ufuoma gbe omawere omobọ ohwo.—Itẹ 17:15; Jud 4.
7. Didi enọ u fo nọ ma rẹ nọ oma mai?
7 Evaọ udevie akpọ nọ ọ be wọso Ọghẹnẹ viere, o rẹ jọ oware areghẹ k’omai re ma muẹrohọ uruemu mai. Noke ruoke, ma rẹ rehọ oma olẹ gbe oruọzewọ kiẹ oma mai riwi re ma ruẹ nnọ ma be rehọ ẹmẹrera kie no iroro gbe itee Jihova ha. Wọhọ oriruo, ma rẹ sae nọ oma mai nọ: ‘Kọ me bi dede eware nọ mẹ hae whaha evaọ ikpe jọ nọ i kpemu vẹre rehọ enẹna? Kọ me bi dede iruemu jọ nọ Ọghẹnẹ ọ ghọ rehọ enẹna? Kọ me bi rri eme abọ-ẹzi evevere enẹna vi epaọ oke nọ u kpemu? Kọ edhere uzuazọ mẹ u dhesẹ nọ mẹ be rehọ isiuru Uvie na karo evaọ uzuazọ mẹ?’ (Matiu 6:33) Iroro itieye na i re fi obọ họ k’omai whaha ẹzi akpọ na.
‘Ma Reghe He’
8. Ẹvẹ ohwo ọ sai ro reghe siọ Jihova ba?
8 Pọl ukọ na o kere se ibe Ileleikristi nọ: “Fikiere o nọ ma yo na ma rẹ yọriẹe whawha, ogbẹrọ erehe ma veti reghe noi.” (Ahwo Hibru 2:1) Okọ-oyibo u te vru no ubiokọ riẹ, u re te obonọ o bi kpohọ họ. Ọnọ o wuzou okọ o gbe muẹrohọ ofou gbe ẹkẹre he, okọ na u re reghe no emamọ unueri nọ ọ rẹ kpahe, o ve bi nya i duhọ itho. Epọvo na re, ma gbe muẹrohọ uzẹme oghaghae Ẹme Ọghẹnẹ hẹ, ma rẹ sai reghe siọ Jihova ba jẹ ruẹ uye okọ-uzue abọ-ẹzi. Re okọ utioye u te zue omai, orọnikọ o nwani dhesẹ nnọ ma te se uzẹme na riẹriẹriẹ hẹ. Evaọ uzẹme, orọnikọ ahwo buobu a re keke aro fihọ se Jihova kpregede he. Ẹsibuobu, a rẹ rehọ ẹmẹrera duomahọ oware nọ o rẹ kpọ iroro rai no ezọgaviẹ kẹ Ẹme Ọghẹnẹ. A jẹ te riẹ hẹ yọ a reghe ruọ uzioraha no. Wọhọ ohwo nọ o wuzou okọ nọ ọ wezẹ no, ahwo otiọye na a rẹ rọwo ze he bẹsenọ eware e rẹ vabọ no.
9. Idhere vẹ Jihova ọ rọ ghale Solomọn?
9 Dai roro edhere uzuazọ Solomọn. Jihova ọ rehọ e riẹ mu ovie Izrẹl. Ọghẹnẹ ọ kẹ Solomọn uvẹ re ọ bọ etẹmpol na jẹ kẹe ẹgba kere abọjọ Ebaibol na. Jihova o lele i rie ta ẹme isiava jẹ kẹe efe, oruaro, gbe esuo udhedhẹ. Maero, Jihova ọ rehọ areghẹ ologbo ghale Solomọn. Ebaibol na e ta nọ: “Ọghẹnẹ ọ tẹ kẹ Sọlomọn areghẹ gbe otọ-oriẹ buobu, gbe udu, nọ ewọhọ uwẹkpẹ akotọ abade, fikiere areghẹ Sọlomọn o te bu vi ereghẹ ahwo kpobi obọ ovatha-ọre gbe ahwo Ijipti kpobi.” (1 Ivie 4:21, 29, 30; 11:9) Evaọ uzẹme, ohwo ọ rẹ sai roro nọ, otẹrọnọ ohwo jọ ọ rẹ gọ Ọghẹnẹ ziezi, kiyọ Solomọn họ ohwo na. Ghele na, Solomọn o reghe ruọ ẹsiọ-ẹrọwọ. Ẹvẹ oware utioye na o rọ via?
10. Ọkpọvio vẹ Solomọn o yoẹme kẹ hẹ, kọ eme o no rie ze?
10 Solomọn ọ riẹ je wo otoriẹ Uzi Ọghẹnẹ totọ. Avro ọ riẹ hẹ inọ o wo isiuru gaga kpahe ithubro nọ a rọ kẹ enọ i re ti zihe ruọ ivie evaọ Izrẹl. Evaọ usu ithubro yena họ onọ o ta nọ: “[Ovie na] o re ti wo eyae buobu hu, ogbẹrọ ere he udu riẹ u re ti kurẹriẹ.” (Iziewariẹ 17:14, 17) Ghelọ uthubro uvevẹ oyena, Solomọn ọ rehọ eyae egba ihrẹ gbe ese egba esa. Eyae nana buobu a jẹ gọ eghẹnẹ efa. Ma riẹ oware nọ o lẹliẹ Solomọn wo eyae bu tere he, yọ ma riẹ oware nọ o lẹliẹ e riẹ roro nọ u kiehọ họ re o wo eyae bu tere. Oware nọ ma riẹ họ o lele ọkpọvio ovevẹ Ọghẹnẹ hẹ. Oware nọ Jihova ọ vẹvẹ unu nọ o te via họ onọ o ghinẹ via. Ma se nọ: “Eyae [Solomọn] i te ku udu riẹ rẹriẹ re ọ gọ eghẹnẹ efa.” (1 Ivie 11:3, 4) Ẹmẹrera na, areghẹ nọ Ọghẹnẹ ọ kẹ riẹ o te fu. O te reghe. Ukuhọ riẹ, isiuru Solomọn re o ru eyae egedhọ riẹ eva were e tẹ rehọ ẹta isiuru nọ o re ro yoẹme kẹ Ọghẹnẹ je ru ei eva were. U yoma kẹhẹ, keme Solomọn họ ọnọ ọ kaki kere nọ: “Ọmọzae mẹ, wo areghẹ, re who ru omẹ eva were, re mẹ sae kẹ ọnọ ọ poviẹ omẹ uyo”!—Itẹ 27:11.
Ẹzi Akpọ na O Wo Ẹgba Gaga
11. Ẹvẹ oware nọ ma bi fihọ udu u re ro kpomahọ iroro mai?
11 Oriruo Solomọn o wuhrẹ omai inọ o rrọ enwoma re ma roro nnọ fikinọ ma riẹ uzẹme na no, iruẹru akpọ na e rẹ sai kpomahọ iroro mai hi. Wọhọ epanọ emuore o re kpomahọ ugboma mai na, ere oware nọ ma bi fihọ iroro mai o rrọ, o re kpomahọ iroro mai. Oware nọ ma bi fihọ iroro o re kpomahọ iroro gbe uruemu mai. Fikinọ a riẹ onana, ekọmpene a rẹ raha igho buobu gbidigbidi k’ukpe k’ukpe ro whowho eware rai evaọ etẹlivisiọno, irediyo, gbe ebe. Enọ i bi whowho eware rai a rẹ roma totọ ta ẹme je dhesẹ iwoho re e ruẹsi duobọte udu enọ e rẹ dẹ ekwakwa rai. Enọ i re whowho eware a riẹ inọ a tẹ ruẹ okwakwa na ẹsiẹvo hayo isiava ọvo o sae te wọ ahwo re a họrọ nya e dẹ okwakwa na ha. Rekọ, a te dhesẹ okwakwa na unuẹse buobu, ahwo a ve ti mu ei họ erri wowoma. Ahwo a bi ghine kie lele eware nana—ogbẹrọ ere he, uvumọ ohwo o re zurie igho fihọ ewhowho ekwakwa riẹ hẹ. Eware iwhowho i re kpomahọ iroro gbe uruemu ahwo gaga.
12. (a) Ẹvẹ Setan o bi ro dhobọte iroro ahwo? (b) Eme u dhesẹ nọ onana o rẹ sae via kẹ Ileleikristi?
12 Wọhọ ohwo nọ o re whowho eware nọ ọ be zẹ, Setan ọ be wha iroro riẹ haro ẹkwoma uwhei nọ o re gbehọ ae, keme ọ riẹ inọ o maki kri kẹhẹ ọ te dẹ ahwo jọ rehọ ziọ iroro riẹ. Ẹkwoma ekwakwa ẹkeriotọ omawere gbe idhere efa, Setan ọ be viẹ ahwo họ rọwo inọ uwoma yọ uyoma gbe uyoma yọ uwoma. (Aizaya 5:20) Makọ Ileleikristi uzẹme a kie kẹ evuẹ erue Setan no. Ebaibol e vẹvẹ unu nọ: “Enẹna Ẹzi ọ be ta vevẹ nọ, oke uwhremu ejọ e rẹ te hẹriẹ no orọwọ na no, a vẹ te kezọ kẹ izi ọviẹhọ avọ uwuhrẹ [ikọ-imuemu]; fiki omorọvia otu-erue e nọ iroro rai e yamu.”—1 Timoti 4:1, 2; Jerimaya 6:15.
13. Eme họ usu uyoma, kọ ẹvẹ usu nọ ma be nya o sai ro kpomahọ omai?
13 A ko ọvuọvo mai dhere no ẹzi akpọ na ha. Ofou uyerakpọ Setan ọ re gaga. Avọ areghẹ, Ebaibol na e hrẹ omai nọ: “Wha jọ a viẹ owhai họhọ: Usu uyoma o rẹ raha uruemu ezi.” (1 Ahwo Kọrint 15:33) Usu uyoma o sae jọ oware hayo ohwo kpobi nọ o bi dhesẹ ẹzi akpọ na, makọ evaọ ukoko na. Ma te roro nọ usu uyoma o sae raha omai hi, koyehọ ma sae ta nọ usu uwoma o sai fi obọ họ k’omai gbe he. Rri epanọ iroro yena e thọ te! Ebaibol i ru ẹme na vẹ nọ e ta nọ: “Ọnọ ọ nya lele ahwo owareghẹ o re wo areghẹ, rekọ usu igheghẹ o rẹ nwa ohwo oma.”—Itẹ 13:20.
14. Idhere vẹ ma sai ro mugba kẹ ẹzi akpọ na?
14 Re ma mugba kẹ ẹzi akpọ na, ma re lele ahwo iwareghẹ nya usu—enọ e be gọ Jihova. Ma rẹ rehọ eware nọ e rẹ bọ ẹrọwọ mai ga vọ iroro mai. Pọl ukọ na o kere nọ: “Orọ urere kpobi, imoni, oware kpobi nọ o rọ uzẹme, oware kpobi nọ u wo adhẹẹ, oware kpobi nọ u kiẹrẹe, oware kpobi nọ orọ ẹfuọ, oware kpobi nọ orọ aruoriwo, otẹrọnọ ọ riẹruo jọ o rọ, otẹrọnọ oware jọ o rọ nọ ufo ajiri, wha kareghẹhọ eware nana.” (Ahwo Filipai 4:8) Wọhọ emama nọ i wo ufuoma ẹsalọ, ma rẹ sae salọ eware nọ ma re roro kpahe. Jọ ma hae salọ eroro kpahe eware nọ i re si omai kẹle Jihova viere.
Ẹzi Ọghẹnẹ O Wo Ẹgba Viere
15. Ẹvẹ Ileleikristi nọ e jọ Kọrint anwae a ro wo ẹhẹriẹ no ahwo okpẹwho na?
15 Wo ohẹriẹ no enọ ẹzi akpọ na o bi su thọ, ẹzi ọfuafo Ọghẹnẹ ọ be kpọ Ileleikristi uzẹme. Pọl o kere se ukoko obọ Kọrint nọ: “Orọnikọ ẹzi akpọ na ma wo ho, rekọ ẹzi nọ o no obọ Ọghẹnẹ ze, re ma ruẹse vuhu eware nọ Ọghẹnẹ ọ rọ kẹ omai.” (1 Ahwo Kọrint 2:12) Kọrint anwae yọ okpẹwho nọ ẹzi akpọ na ọ vọ. Ahwo ẹwho na jọ a gbe ọfariẹ te epanọ ẹme na “re a jọ wọhọ ohwo Kọrint” o ti ro dhesẹ “re a gbe ọfariẹ.” Setan o wuhu iroro ahwo na di no. Fikiere, otẹrọnọ a tubẹ riẹ oware jọ kpahe Ọghẹnẹ uzẹme na, u tulo ho. (2 Ahwo Kọrint 4:4) Ghele na, ẹkwoma ẹzi ọfuafo riẹ, Jihova o rovie aro ahwo Kọrint jọ, onọ u ru rai ti wo eriariẹ uzẹme na. Ẹzi riẹ ọ wọ jẹ kpọ ae ru inwene ilogbo evaọ izuazọ rai re a ruẹsi wo ọjẹrehọ gbe eghale riẹ. (1 Ahwo Kọrint 6:9-11) Dede nọ ẹzi akpọ na ọ jọ gaga, ẹzi Jihova ọ ga viere.
16. Ẹvẹ ma sai ro wo jẹ yọrọ ẹzi Ọghẹnẹ?
16 Epọvo na o rrọ nẹnẹ. Ẹzi ọfuafo Jihova họ ẹgba nọ ọ mae ga kpobi evaọ ehrugbakpọ na, yọ ọ rẹ rehọ iẹe kẹ enọ e rehọ ẹrọwọ yare iẹe ọvọvẹ. (Luk 11:13) Dede na, re ma wo ẹzi Ọghẹnẹ, ma re ru vrẹ emudhe kẹ ẹzi akpọ na ọvo. Ma re je wuhrẹ je fi Ẹme Ọghẹnẹ h’iruo evaọ uzuazọ mai kẹse kẹse re ẹzi mai—ẹgba iroro mai—ọ rọwo kugbe iroro riẹ. Ma te ru ere, Jihova ọ te k’omai ẹgba nọ ma re ro mudhe kẹ ẹghẹ kpobi nọ Setan ọ sae rọ gwọlọ raha edikihẹ abọ-ẹzi mai.
17. Idhere vẹ oware nọ o via kẹ Lọt o sae rọ jọ omosasọ k’omai?
17 Dede nọ Ileleikristi a rrọ erọ akpọ na ha, a rrọ evaọ akpọ na. (Jọn 17:11, 16) Ọvuọvo mai ọ sae whaha ẹzi akpọ na riẹriẹriẹ hẹ, keme ma rẹ sai ru iruo hayo tubẹ ria kugbe ahwo nọ i you Ọghẹnẹ hayo idhere riẹ hẹ. Kọ oma o rrọ omai wọhọ Lọt, ọnọ iruemu iyoma ahwo Sọdọm nọ ọ jọ kugbe i je “tu” oma? (2 Pita 2:7, 8) Otẹrọ ere, ma rẹ sai kru udu ga. Jihova ọ thọ je siwi Lọt, yọ ọ rẹ sai ru epọvo na k’omai. Ọsẹ oyoyou mai ọ be ruẹ jẹ riẹ kpahe iyero mai, yọ ọ rẹ sae k’omai obufihọ gbe ẹgba nọ ma gwọlọ re ma sai kru edikihẹ abọ-ẹzi mai. (Olezi 33:18, 19) Ma tẹ rẹro so ẹe, fi eva họ iẹe, je bo sei, o ti fi obọ họ k’omai mugba kẹ ẹzi akpọ na, makọ epanọ uyero mai o bẹ te kẹhẹ.—Aizaya 41:10.
18. Fikieme ma je rri usu mai kugbe Jihova ghaghae?
18 Evaọ akpọ nọ ọ hẹriẹ oma no Ọghẹnẹ, onọ Setan ọ be viẹ họ, a rehọ eriariẹ uzẹme na ghale omai ahwo Jihova no. Enẹ ma be rọ ruẹ oghọghọ gbe udhedhẹ nọ akpọ na o wo ho. (Aizaya 57:20, 21; Ahwo Galesha 5:22) Ma rri ẹruore igbunu ọrọ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ evaọ Aparadase ghaghae, oria nọ ẹzi akpọ nana nọ o bi kuhọ na o gbẹ te jọ ofa ha. Fikiere joma rri usu oghaghae mai kugbe Ọghẹnẹ kpehru gaga je muẹro h’otọ re ma kpọ oware nọ o rẹ sai reghe omai evaọ abọ-ẹzi vi. Joma si kẹle Jihova viere, o ti fi obọ họ k’omai mugba kẹ ẹzi akpọ na.—Jemis 4:7, 8.
Kọ Whọ Sae k’Iyo Nana Vevẹ?
• Idhere vẹ Setan ọ rọ viẹ ahwo họ je su ai thọ no?
• Ẹvẹ ma sae rọ whaha Jihova nọ ma re reghe seba?
• Eme o dhesẹ nnọ ẹzi akpọ na o wo ẹgba gaga?
• Ẹvẹ ma sai ro wo jẹ yọrọ ẹzi nọ o no obọ Ọghẹnẹ ze?
[Ẹkpẹti nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 19]
AREGHẸ AKPỌ NA HẸRIOMA NO AREGHẸ ỌGHẸNẸ
Uzẹme o rẹ gba re he—ahwo a re “Ẹme [Ọghẹnẹ] uzẹme.”—Jọn 17:17. ru uzẹme obọ rai.
Re whọ riẹ oware nọ u woma “Udu na u wo ẹghẹ vi eware na hayo onọ u yoma, fi eva họ kpobi, je wo uruemu ugbogbo.” iroro ra. —Jerimaya 17:9.
Ru onọ u je owhẹ. “Ohwo o wo ogaga nọ o ro su oma obọ riẹ hẹ.”—Jerimaya 10:23.
Efe họ usiavẹ evawere. “Keme uyoyou kpahe igho oye họ owọ imuomu kpobi.” —1 Timoti 6:10.
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 18]
Solomọn o reghe no egagọ uzẹme ọ tẹ rẹriẹ kpohọ eghẹnẹ erue
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 20]
Wọhọ ohwo nọ o re whowho eware, Setan ọ be wha ẹzi akpọ na haro. Kọ who bi mugba kẹe?