Jihova Ọ Rẹ Rehọ “Ẹzi Ẹri Kẹ Enọ E Yare Riẹ”
“Whai enọ i yoma wha tẹ riẹ epanọ wha rẹ rọ emamọ eware kẹ emọ rai, kẹvẹ Ọsẹ obọ odhiwu rai ọ rẹ rehọ Ẹzi Ẹri kẹ enọ e yare riẹ te?” —LUK 11:13.
1. Oke vẹ ma rẹ mae gwọlọ obufihọ ẹzi ọfuafo na?
‘ODAWỌ nana o rro vi omẹ oma. Ẹzi ọfuafo na ọvo ọ te sai fi obọ họ kẹ omẹ thihakọ onana!’ Kọ whọ ta ọkpọ eme itieye na no ẹdẹjọ? Ileleikristi buobu a ta eme itieye na no. O sae jọnọ whọ ta ere no ẹdẹjọ, ẹsejọhọ okenọ okpẹyao jọ o kie owhẹ. Hayo okenọ ohwo nọ wha gbẹ rrọ orọo kri no o whu. O jẹ sae jọ okenọ ọkora oware jọ nọ o via u mi owhẹ evawere. Eva etoke nọ ebẹbẹ e roma via evaọ uzuazọ ra, o sae jọnọ whọ ruẹ nọ “ogaga ulogbo nọ othesiwa” nọ u no ẹzi ọfuafo Jihova ze họ oware nọ u siwi owhẹ.—2 Ahwo Kọrint 4:7-9; Olezi 40:1, 2.
2. (a) Use-abọ vẹ Ileleikristi uzẹme a rẹriẹ ovao dhe? (b) Enọ vẹ ma te ta ẹme kpahe evaọ uzoẹme nana?
2 Wọhọ Ileleikristi uzẹme, u wo itunyẹ nọ i bi dhe ẹgẹga gbe ọwọsuọ nọ o bi no akpọ Setan ze nọ ma re mugba kẹ. (1 Jọn 5:19) U te no ere no, Setan Ẹdhọ na omariẹ ọ be wọso Ileleikristi, ọ be họre enọ i bi “koko izi Ọghẹnẹ, enọ i [bi] se isẹi kẹ Jesu.” (Eviavia 12:12, 17) Fikiere o rrọ oware igbunu hu inọ enẹna ma tubẹ mae gwọlọ obufihọ ẹzi Ọghẹnẹ. Eme ma re ru re ma sai wo ẹzi Ọghẹnẹ vọvọ ẹsikpobi? Fikieme o jẹ sai mu omai ẹro inọ o tubẹ rrọ isiuru Jihova re ọ kẹ omai ẹgba nọ ma sai ro thihakọ eva etoke odawọ? Ma te jọ etadhesẹ ivẹ Jesu jọ duku iyo enọ nana.
Hai Dhe Ẹlẹlẹ
3, 4. Ọtadhesẹ vẹ Jesu ọ kẹ, kọ ẹvẹ ọ rọ fotọ riẹ kiekpahe olẹ?
3 Olele Jesu jọ ọ yare riẹ nọ: ‘Olori, wuhrẹ omai epanọ ma rẹ lẹ.’ (Luk 11:1) Evaọ uyo, Jesu ọ tẹ kẹ etadhesẹ ivẹ jọ nọ i wo obọ kpahe ẹme na. Orọ ọsosuọ u kiekpahe ọzae jọ nọ ọrara ọ kpahe, orọ avivẹ u te kiekpahe ọsẹ nọ ọ gaviezọ kẹ ayare ọmọ riẹ. Joma ta ẹme kpahe etadhesẹ na ọvuọvo.
4 Jesu ọ ta nọ: “Whai ọvẹ o re wo ọzọ re ọ nyabru ei udevieaso, ọ rẹ ta kẹe nọ, ‘Ọzọ, momo ikulu esa kẹ omẹ; keme ọzọ mẹ jọ ọ kpare erẹ bru omẹ ze, me gbe wo oware nọ me re fihọ aro riẹ hẹ; o re ti yo nọ obọ uwou tha nọ, ‘Whọ lahiẹ omẹ hẹ; a wuhu ethẹ nọ, mẹ avọ emọ mẹ a gbẹrọ ehwa; mẹ rẹ sae kparoma kẹ owhẹ oware ovo ho’? Mẹ ta kẹ owhai, makọ ọ hẹ rọ epa ọzọ riẹ rọ kẹe he, rekọ fiki uye riẹ ọ rẹ kparoma ọ vẹ kẹe utho nọ ọ guọlọ.” Kẹsena Jesu ọ tẹ fotọ epanọ ọtadhesẹ nana o ro kiekpahe olẹ, ọ ta nọ: “Mẹ ta kẹ owhai, [wha] yare, a rẹ te kẹ owhai; guọlọ wha rẹ te ruẹ; kporo, a reti rovie kẹ owhai, keme ọnọ ọ yare kpobi, o wo; ọnọ ọ guọlọ ọ ruẹ; ọnọ o kporo a reti rovie kẹe.”—Luk 11:5-10.
5. Eme ọtadhesẹ ọzae nọ ọrara ọ kpahe na o wuhrẹ omai kpahe uruemu nọ ma re wo kpahe olẹ?
5 Ọtadhesẹ ovevẹ ọ ọzae nọ ọrara ọ kpahe na u dhesẹ uruemu nọ ma re wo kpahe olẹ. Muẹrohọ nọ Jesu ọ ta inọ ọzae na o wo oware nọ ọ gwọlọ tobọ fiki “uye” hayo omolahiẹ riẹ. (Luk 11:8) Ẹsiẹvo ubiẹme Griki nọ a jọ etenẹ fa fihọ “uye” na o roma via evaọ Ebaibol na. Otofa ẹme Griki nana u dhesẹ epanọ a rẹ “kare omovuọ.” Ẹsibuobu a tẹ ta nọ ohwo ọ kare omovuọ u re dhesẹ ekpehre uruemu. Dede na, nọ ohwo ọ tẹ ruẹ uye hayo kare omovuọ fiki oware uwoma, yọ oware ezi. Ere o jọ kẹ ọzae nọ ọrara ọ kpahe evaọ ọtadhesẹ na. Oma o vo riẹ vievie he inọ ọ be ruẹ uye hayo lahiẹ oma yare oware nọ ọ gwọlọ. Nọ Jesu ọ rehọ oriruo ọzae nana kẹ omai ọtadhesẹ na, u fo nọ ma rẹ rehọ omolahiẹ ruabọhọ elẹ mai. Jihova ọ gwọlọ nọ ma ‘hae yare, ma hae guọlọ, ma hai kporo.’ Ọ te rehọ “Ẹzi Ẹri kẹ enọ e yare riẹ.”
6. Ẹvẹ a rri uruemu ọrara-ọghọ evaọ edẹ Jesu?
6 Orọnikọ epanọ ma rẹ rọ ruabọhọ olẹ ọvo Jesu o wuhrẹ omai hi rekọ te oware nọ u je fo nọ ma ru ere. Re ma ruẹse riẹ otọ uwuhrẹ yena ziezi, joma ta ẹme kpahe epanọ ahwo nọ a jẹ gaviezọ kẹ ọtadhesẹ Jesu ọrọ ohwo nọ ọrara ọ kpahe na a rri uruemu ọrara-ọghọ. Ikuigbe buobu nọ e rrọ Ikereakere na i dhesẹ nọ evaọ etoke nọ Jesu ọ rọ jọ otọakpọ, ẹruorote erara o jọ uruemu nọ a se gboja gaga, maero kọ evaọ udevie idibo Ọghẹnẹ. (Emuhọ 18:2-5; Ahwo Hibru 13:2) O jọ oware omovuọ nọ ohwo ọ gbẹ ghọ ọrara riẹ hẹ. (Luk 7:36-38, 44-46) Nọ ma riẹ onana no na, joma wariẹ si iroro kpohọ ọtadhesẹ Jesu na.
7. Fikieme ohwo nọ ọrara ọ kpahe evaọ ọtadhesẹ Jesu na ọ gbẹ rọ dhomovuọ họ nọ ọ jẹ rọwo ogbẹnyusu riẹ no owezẹ ze?
7 Ọzae nọ a ta ẹme te evaọ ọtadhesẹ na o wo ọrara evaọ udevie aso. Ọzae na o se owha-iruo na gboja epanọ ọ rẹ rọ ghọ ọrara riẹ, rekọ o “wo oware nọ [o] re fihọ aro riẹ hẹ.” Ọrara idudhe ọ kpahe riẹ na! Oghẹrẹ nọ o rrọ kpobi, ọ rẹ gwọlọ ebrẹdi nọ ọrara riẹ ọ rẹ re. Fikiere ọ tẹ nyai kporo ẹthẹ ogbẹnyusu riẹ, rọwo iẹe no owezẹ ze ababọ omovuọ. Ọzae nọ ọrara ọ kpahe na o bo kẹ ogbẹnyusu riẹ nọ: “Ọzọ, momo ikulu esa kẹ omẹ.” Ọ ruabọhọ ayare riẹ na bẹsenọ oware nọ ọ gwọlọ u ro tei obọ. Ọ riẹ nọ ebrẹdi na i te tei obọ no ọvo ọ sae rọ jọ ohwo nọ ọ riẹ ọrara ẹghọ.
Epanọ Ẹgwọlọ Ohwo Ọ Rro te—Ere Ọ rẹ Yare Te
8. Eme ọ te wọ omai ruabọhọ yare ẹzi ọfuafo na?
8 Eme ọtadhesẹ nana o dhesẹ kpahe ẹjiroro nọ ma rẹ rọ ruabọhọ olẹ? Ọzae na ọ ruabọhọ ayare riẹ keme ọ riẹ nọ ababọ ebrẹdi na nọ i re tei obọ, ọ te sae ghọ ọrara na ziezi hi. (Aizaya 58:5-7) Ababọ ebrẹdi na, ọ te sae rẹrote ọrara riẹ hẹ. Epọvo na o rrọ kẹ Ileleikristi uzẹme, fikinọ ẹzi Ọghẹnẹ nọ ma re wo u wuzou gaga kẹ iruo odibọgba mai, ma rẹ ruabọhọ lẹ se Ọghẹnẹ kẹ ẹzi ọyena. (Zekaraya 4:6) Ababọ riẹ ma rẹ sai ru oware ovo ho. (Matiu 26:41) Kọ whọ gbẹ ruẹ obọdẹ uwuhrẹ nọ ma rẹ sai wo no ọtadhesẹ nana ze? Ma te rri ẹzi Ọghẹnẹ wọhọ oware nọ ma gwọlọ kpata kpata, o te wọ omai ruabọhọ yare iẹe.
9, 10. (a) Dhesẹ oware nọ u je fo re ma hae ruabọhọ lẹ se Ọghẹnẹ kẹ ẹzi ọfuafo riẹ. (b) Onọ vẹ u fo nọ ma nọ oma mai, kọ fikieme?
9 Joma rehọ oriruo oke mai na dhesẹ uwuhrẹ na, ma rehọ iẹe nọ ohwo uviuwou ra jọ o kie ẹyao evaọ udevie aso. Kọ whọ te rọwo edọkita jọ no owezẹ ze re o fi obọ họ? Who ti ru ere he nọ o gbẹ rrọ okpẹyao ho. Rekọ o tẹ rrọ okpẹyao, whọ te dhomovuọ nọ whọ rẹ rọ rọwo edọkita no owezẹ ze he. Eme jabọ? Fikinọ oware uwhu-gbe-azọ. Whọ riẹ kẹ oma ra nọ o gwọlọ obufihọ ọwena. Whọ gbẹ yare obufihọ na ha, ohwo na ọ sai whu. Wọhọ odẹme, epọvo na Ileleikristi uzẹme a be rẹriẹ ovao dhe uyero uwhu-gbe-azọ. Uzẹme riẹ họ, Setan ọ be nya wariẹ wọhọ “okpohrokpo nọ obi do enu,” nọ ọ be gwọlọ omai mu lọ. (1 Pita 5:8) Re ma sae yọrọ usu mai kugbe Ọghẹnẹ, ma gwọlọ obufihọ ẹzi ọfuafo riẹ gaga. Nọ ma gbẹ be yare obufihọ Ọghẹnẹ hẹ, usu mai kugbei o rẹ sae jọ ọza. Fikiere, ma rẹ ruabọhọ yare Ọghẹnẹ kẹ ẹzi ọfuafo riẹ ududu. (Ahwo Ẹfẹsọs 3:14-16) Eva ere oruo ọvo ma te sae rọ yọrọ ẹgba nọ ma ti ro “kiakọ te urere.”—Matiu 10:22; 24:13.
10 U wuzou gaga re ma dhizu ẹsejọ jẹ nọ oma mai inọ, ‘Ẹvẹ mẹ be ginẹ ruabọhọ olẹ te?’ Kareghẹhọ, ma te vuhumu ziezi nọ ma gwọlọ obufihọ Ọghẹnẹ, ẹsiẹe ma te ruabọhọ ziezi lẹ kẹ ẹzi ọfuafo na.
Eme Ọ rẹ Lẹliẹ Omai Lẹ Avọ Evaifihọ?
11. Ẹvẹ Jesu ọ fotọ ọtadhesẹ riẹ ọrọ ọsẹ avọ ọmọ na kiekpahe olẹ?
11 Ọtadhesẹ Jesu ọrọ ọzae nọ ọrara ọ kpahe nọ o sobọhọ evaọ ayare riẹ hẹ na, u fi elo họ oware nọ u fo nọ ohwo nọ o wo ẹrọwọ o re ru nọ ọ tẹ be lẹ. Ọtadhesẹ avivẹ na o fi elo họ uruemu ọnọ o re yo elẹ na—Jihova Ọghẹnẹ. Jesu ọ nọ inọ: “Whai ọvẹ ọ rọ ọsẹ, nọ ọmọzae riẹ ọ rẹ te yare eri, kọ ọ rẹ kẹe oriọvọ rọ eri; hayo ọ tẹ yare iẹ eke, kọ ọ rẹ kẹe akpakpasimagha?” Kẹsena Jesu ọ tẹ fotọ ọtadhesẹ na inọ: “Whai enọ i yoma wha tẹ riẹ epanọ wha rẹ rọ emamọ eware kẹ emọ rai, kẹvẹ Ọsẹ obọ odhiwu rai ọ rẹ rehọ Ẹzi Ẹri kẹ enọ e yare riẹ te re?”—Luk 11:11-13.
12. Ẹvẹ ọtadhesẹ ọsẹ nọ ọ gaviezọ kẹ ayare ọmọ riẹ na u ro fi elo họ unevaze nọ Jihova ọ rẹ rọ kuyo elẹ mai?
12 Jesu ọ rehọ oriruo ọsẹ nọ ọ be rẹrote ẹgwọlọ ọmọ riẹ na dhesẹ epanọ o rẹ jọ Jihova oma kpahe ahwo nọ a be lẹ sei. (Luk 10:22) Orọ ọsosuọ, muẹrohọ ohẹriẹ nọ o rọ etadhesẹ ivẹ nana. Wo ohẹriẹ no ogbẹnyusu nọ a fodẹ evaọ ọtadhesẹ ọsosuọ nọ ọ jẹ kake kpama ha na, Jihova ọ wọhọ ọyewọ oyoyou nọ o wo ẹruọsa, nọ o re muọwhọ epanọ o re ro fi obọ họ kẹ ọmọ riẹ. (Olezi 50:15) Jesu o dhesẹ unevaze nọ Jihova ọ rẹ rọ kuyo ayare mai ẹkwoma ọtadhesẹ ohwo-akpọ nọ ọ rẹ rehọ ẹgwọlọ ọmọ riẹ kẹe, kẹsena ọ tẹ ta inọ Ọsẹ obọ odhiwu mai o re ru vrẹ ere. Ọ ta nọ, otẹrọnọ ọsẹ ohwo-akpọ nọ o wo eva “i yoma” fiki sebaẹgba nọ ma reuku riẹ ọ rẹ sae kẹ ọmọ riẹ emamọ okẹ, kọ ẹvẹ Ọsẹ obọ odhiwu mai nọ o wo eva ezi o re ti si obọ no ẹzi ọfuafo kẹ ahwo nọ a be gọe te!—Jemis 1:17.
13. Eme o rẹ sai mu omai ẹro nọ ma tẹ be lẹ se Jihova?
13 Eme ma wuhrẹ no onana ze? Ma rẹ sai wo eva-ifihọ inọ ma tẹ yare Ọsẹ obọ odhiwu mai re ọ kẹ omai ẹzi ọfuafo riẹ, ọ te se omai ba ẹkẹ hẹ. (1 Jọn 5:14) Nọ ma tẹ be lẹ sei kẹse kẹse, wọhọ odẹme Jihova ọ te ta vievie he inọ: “Whọ lahiẹ omẹ hẹ; a wuhu ethẹ [no].” (Luk 11:7) Eva abọdekọ riẹ, Jesu ọ ta nọ: “Yare, a rẹ te kẹ owhai; guọlọ wha rẹ te ruẹ; kporo, a reti rovie kẹ owhai.” (Luk 11:9, 10) Avro ọ riẹ hẹ, “okenọ ma se kpobi” Jihova o ti “yo kẹ omai.”—Olezi 20:9; 145:18.
14. (a) Iroro ethọthọ vẹ e rẹ kẹ ahwo jọ idhọvẹ nọ edawọ i te te ai? (b) Ma tẹ rẹriẹ ovao dhe edawọ, fikieme ma sae rọ lẹ se Jihova avọ evaifihọ?
14 Ọtadhesẹ Jesu ọrọ ọsẹ oyoyou na u fi ẹgba họ re inọ ewoma Jihova u vi onọ ọyewọ kpobi ọ rẹ sai dhesẹ. Fikiere, ajọ ohwo ọvuọvo ọ jọ usu mai roro ho inọ fikinọ ma ru Ọghẹnẹ eva dha o bi ro ru edawọ jọ te omai. Setan, ọwegrẹ ologbo mai na họ ọnọ ọ gwọlọ nọ ma wo iroro yena. (Job 4:1, 7, 8; Jọn 8:44) Oria Ikereakere na ọvuọvo ọ whobọ họ iroro obrukpe yena ha. Jihova ọ rẹ rehọ “eyoma” dawo omai hi. (Jemis 1:13) Ọ rẹ dawo omai hi, wọhọ ẹsenọ ọ be kẹ omai oriọvọ hayo akpakpasimagha. Ọsẹ obọ odhiwu mai na ọ rẹ rehọ “emamọ eware kẹ enọ eyare riẹ.” (Matiu 7:11; Luk 11:13) Evaọ uzẹme, epanọ ma wo otoriẹ ewoma Jihova gbe unevaze nọ o re ro fi obọ họ kẹ omai te, ere oma o te wọ omai lẹ sei avọ evaifihọ te. Ma tẹ be hae lẹ sei enẹ, ọ te kpahe fihọ elẹ mai, kẹsena ma vẹ te sae wariẹ ọkpọ eme okere-ilezi na, inọ: “Uzẹme Ọghẹnẹ o yo kẹ omẹ no; keme ọ gaviezọ kẹ uru olẹ mẹ no.”—Olezi 10:17; 66:19.
Epanọ Ẹzi Ọfuafo na Ọ rọ Rrọ Obufihọ Kẹ Omai
15. (a) Eyaa vẹ Jesu ọ yaa kpahe ẹzi ọfuafo na? (b) Edhere jọ vẹ ẹzi ọfuafo na o bi ro fi obọ họ kẹ omai?
15 Kiọkọ omojọ re Jesu o te whu, ọ wariẹ fi ẹgba họ udufihọ nọ ọ kẹ evaọ etadhesẹ riẹ na. Ọ ta kẹ ikọ riẹ kpahe ẹzi ọfuafo na nọ: “Mẹ rẹ te lẹ Ọsẹ na, ọ rẹ te kẹ owhai Ọthuke ọfa, re avọ owhai a gbẹ jọ bẹdẹ bẹdẹ.” (Jọn 14:16) Enẹ Jesu ọ rọ ya eyaa inọ ọthuke hayo ẹzi ọfuafo, ọ rẹ te jọ kugbe ilele riẹ evaọ obaro, rite edẹ mai na. Obọdẹ edhere jọ vẹ ma be rọ ruẹ obufihọ utioye na nẹnẹ? Ẹzi ọfuafo na o bi fi obọ họ kẹ omai thihakọ edawọ sa-sa. Eva oghẹrẹ vẹ? Pọl ukọ na nọ ọ rẹriẹ ovao ku edawọ buobu, ọ jọ ileta riẹ se Ileleikristi nọ e jọ obọ Kọrint dhesẹ epanọ ẹzi Ọghẹnẹ o ro fi obọ họ kẹe. Joma dhunu te eware nọ o kere kpẹkpẹe.
16. Ẹvẹ uyero mai o sae rọ jọ otiọ orọ Pọl na?
16 Orọ ọsosuọ, Pọl ọ ta kẹ ibe Ileleikristi riẹ inọ o wo “edada eva oma,” oghẹrẹ ẹbẹbẹ jọ nọ o jọ odawọ kẹe. Kẹsena ọ tẹ ta nọ: “Isiasa gbagba mẹ lẹ Ọnowo na fiki onana, re o ruẹse kẹ omẹ uvẹ.” (2 Ahwo Kọrint 12:7, 8) Dede nọ Pọl ọ yare Ọghẹnẹ inọ o si ẹbẹbẹ na noi oma, u no rie oma ha. Ẹsejọhọ whọ rẹriẹ ovao ku ọkpọ uyero utioye na nẹnẹ. O sae jọnọ whọ lẹ unuẹse buobu no avọ evaifihọ wọhọ Pọl, be yare Ọghẹnẹ nọ o si owhẹ no ẹbẹbẹ jọ. Ghele na, makọ epanọ whọ lẹ te, ẹbẹbẹ na ọ gbẹ rrọ owhẹ oma. Kọ oyena u dhesẹ nọ Ọghẹnẹ ọ be kuyo elẹ ra ha, gbe inọ ẹzi riẹ o bi fi obọ họ kẹ owhẹ hẹ? Vievie! (Olezi 10:1, 17) Muẹrohọ oware nọ Pọl ukọ na ọ ta uwhremuna.
17. Ẹvẹ Jihova ọ rọ kuyo elẹ Pọl?
17 Eva uyo kẹ elẹ Pọl, Ọghẹnẹ ọ ta nọ: “Aruoriwo mẹ o te kẹ owhẹ, keme eva okuako ogaga mẹ o jẹ gbunu.” Pọl ọ tẹ ta nọ: “Mẹ rẹ dhigbẹ yoma okuako mẹ viere, re ogaga Kristi o jọ omẹ oma [wọhọ ẹsenọ mẹ rrọ otọ uwou-udhu, NW ].” (2 Ahwo Kọrint 12:9; Olezi 147:5) Enẹ Pọl o ro wo uketha ulogbo Ọghẹnẹ ẹkwoma Kristi, wọhọ ẹsenọ ọ rrọ otọ uwou-udhu. Jihova ọ rẹ rehọ ọkpọ edhere ọvona kẹ uyo elẹ mai nẹnẹ. Ọ rẹ kẹ idibo riẹ uketha wọhọ ẹsenọ o fi ai họ otọ uwou-udhu.
18. Fikieme ma be sai ro thihakọ edawọ?
18 Ginọ uzẹme, uwou-udhu o rẹ whaha oso ẹrọ họ yọ o rẹ whaha ofou efou gbe he, rekọ u re ru nọ eware yena i gbe ro te ohwo oma ga hrọ họ. Epọvo na, uwou-udhu nọ ohwo ọ rẹ jọ otọ riẹ ẹkwoma “ogaga Kristi” o rẹ whaha edawọ hayo ebẹbẹ hẹ nọ i gbe ro te omai hi. Rekọ o rẹ kẹ omai uketha abọ-ẹzi no eware enwoma nọ i bi no akpọ nana ze gbe ọwọsuọ Setan nọ ọ rrọ osu riẹ. (Eviavia 7:9, 15, 16) Fikiere, whọ tẹ be maki thihakọ ẹbẹbẹ jọ nọ ọ be ‘kẹ owhẹ uvẹ’ hẹ, o rẹ sai mu owhẹ ẹro inọ Jihova ọ riẹ kpahe ẹrova ra gbe inọ o bi yo ‘unubo ra.’ (Aizaya 30:19; 2 Ahwo Kọrint 1:3, 4) Pọl o kere nọ: “Ọghẹnẹ [ọ vọ] avọ ọtẹruo, . . . o re je ẹdawọ nọ ọ ro vi owhẹ o te owhẹ hẹ; rekọ ọ rẹ jọ eva ẹdawọ na ru epanọ owhẹ rẹ rọ va ae abọ, re whọ ruẹse sai thihi-akọ riẹ.”—1 Ahwo Kọrint 10:13; Ahwo Filipai 4:6, 7.
19. Eme họ ọtamuo ra enẹna, kọ fikieme?
19 Ginọ uzẹme, “edẹ urere” akpọ nana nọ ọ riẹ Ọghẹnẹ hẹ na e vọ avọ “ẹbẹbẹ.” (2 Timoti 3:1) Rekọ onana o nwani dhesẹ nọ idibo Ọghẹnẹ a te sai yerikugbe ebẹbẹ oke mai na ha ha. Fikieme jabọ? Fiki uketha gbe obufihọ ẹzi ọfuafo Ọghẹnẹ, onọ o re si obọ no kẹ ahwo nọ a be yare iẹe ẹsikpobi avọ udufihọ. Fikiere, jọ o jọ ọtamuo mai re ma hae lẹ se Ọghẹnẹ kẹ obufihọ ẹzi ọfuafo riẹ kẹdẹ kẹdẹ.—Olezi 34:6; 1 Jọn 5:14, 15.
Ẹvẹ Whọ te k’Uyo?
• Eme u fo nọ ma re ru re ma ruẹsi wo ẹzi ọfuafo Ọghẹnẹ?
• Ẹvẹ o sai ro mu omai ẹro nọ Jihova ọ te kẹ uyo elẹ mai nọ ma tẹ yare iẹe ẹzi ọfuafo na?
• Ẹvẹ ẹzi ọfuafo na o re ro fi obọ họ kẹ omai thihakọ edawọ?
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 13]
Eme ma rẹ sai wuhrẹ no ọtadhesẹ Jesu ọrọ ọzae nọ ọrara ọ kpahe na ze?
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 14]
Kọ whọ be ruabọhọ lẹ se Ọghẹnẹ re ọ kẹ owhẹ ẹzi ọfuafo riẹ?
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 15]
Eme ma wuhrẹ kpahe Jihova rono ọtadhesẹ ọrọ ọsọmọ oyoyou na ze?