‘Raro Kele Ọghẹnẹ’ Evaọ Eroruiruo Ogaga Ra

 1. Didi agbefẹ ototọ ahwo-akpọ sebaẹgba a bi kie ro lọlọhọ?

“AGBEFẸ ọ kpahe ẹta be hẹrẹ ohwo nọ a kẹ udu kpobi.” Eme ọ ọketa ikpe-udhusoi avọ 19 nana i si iroro kpohọ ọza-enwoma ototọ jọ: ogaga nọ a re ro ruiruo thọthọ. Uyoma gaga, ahwo-akpọ sebaẹgba a bi kie kẹ agbefẹ ọnana gaga. Uzẹme, evaọ ikuigbe kpobi ‘ohwo ọ rehọ obọ ogaga su ọrivẹ riẹ no.’ (Ọtausiwoma Na 8:9) Eroruiruo ogaga ababọ uyoyou o wha uye-oruẹ buobu ze no.

 2, 3. (a) Eme họ oware igbunu evaọ epanọ Jihova ọ rẹ rehọ ogaga ruiruo? (b) Eme a rẹ sai dhesẹ wọhọ ogaga mai, kọ ẹvẹ u fo nọ ma rẹ rehọ ogaga oyena kpobi ruiruo?

² Kọ u gbe gbunu inọ Jihova Ọghẹnẹ, ọnọ o wo ogaga kpobi na, ọ rẹ rehọ ogaga oyena ruiruo thọthọ vievie he? Wọhọ epanọ ma muẹrohọ evaọ izou nọ i kpemu no na, ọ rẹ rehọ ogaga riẹ—makọ orọ emama, orọ ọraha, ethathọ, hayo orọ ezihetha—ro ruiruo nya lele ẹjiroro oyoyou riẹ. Ma te roro kpahe edhere nọ o bi ro dhesẹ ogaga riẹ, oma o rẹ wọ omai re ma si kẹle iẹe. Oyena o vẹ wọ omai re ma jọ ‘enọ e be raro kele Ọghẹnẹ’ evaọ eroruiruo ogaga mai. (Ahwo Ẹfẹsọs 5:1) Rekọ didi ogaga mai ahwo-akpọ gheghe a wo?

³ Kareghẹhọ nọ a ma ohwo-akpọ evaọ “uwoho oma Ọghẹnẹ” gbe ithatho riẹ. (Emuhọ 1:26, 27) Fikiere, ma wo umutho ogaga jọ. Ogaga mai o sai kugbe ẹgba nọ ma re ro ru eware, ro ruiruo; ogaga nọ ma rẹ rọ kpọ amọfa; ẹgba nọ ma re ro kpomahọ amọfa, maero enọ i you omai; ogaga ugbobọ; hayo ekwakwa efe. Ọso-ilezi na ọ ta kpahe Jihova nọ: “Keme who wo eyeri azọ.” (Olezi 36:9) Fikiere, Ọghẹnẹ họ ehri uvi ogaga kpobi nọ ma wo. Fikiere ma gwọlọ rehọ iẹe ruiruo evaọ idhere nọ e rẹ were iẹe. Ẹvẹ ma sai ro ru ere?

 4, 5. (a) Eme họ ugogo oware nọ o rẹ kpọ ohwo rehọ ogaga ruiruo gbagba, kọ ẹvẹ uyoyou Ọghẹnẹ u ro dhesẹ onana via? (b) Ẹvẹ uyoyou u re ro fiobọhọ k’omai rọ ogaga mai ruiruo gbagba?

⁴ Ugogo oware nọ o rẹ kpọ ohwo rehọ ogaga ruiruo gbagba họ uyoyou. Kọ oriruo obọ Ọghẹnẹ o gbe dhesẹ onana via? Kareghẹhọ eme nọ ma ta kpahe igogo ekwakwa ene Ọghẹnẹ—ogaga, uvi-ẹdhoguo, areghẹ, gbe uyoyou—evaọ Uzou 1. Evaọ usu ekwakwa ene na, ovẹ o karo? Uyoyou. “Ọghẹnẹ họ uyoyou,” ere 1 Jọn 4:8 o ta. Ẹhẹ, a sae ta nọ uyoyou họ uzedhe oware nọ u ru Jihova via; o rẹ kpọ eware kpobi nọ o bi ru. Fikiere uyoyou o rẹ kpọ edhesẹ ogaga riẹ kpobi, yọ o rẹ jọ kẹ ewoma enọ i you rie.

⁵ Uyoyou u re je fiobọhọ k’omai rọ ogaga mai ruiruo gbagba. Binọ Ebaibol na ọ ta k’omai nnọ uyoyou o rẹ jọ ‘wolẹ’ yọ o rẹ “guọlọ orọ obọ riẹ hẹ.” (1 Ahwo Kọrint 13:4, 5) Fikiere, uyoyou o rẹ k’omai uvẹ hẹ re ma rọ obọ ogaga yeri kugbe enọ e rọ otọ mai. Ukpoye, ma rẹ rọ ọghọ yeri kugbe amọfa je fi ẹgwọlọ gbe iroro rai họ aro emai.—Ahwo Filipai 2:3, 4.

 6, 7. (a) Eme họ ozodhẹ Ọghẹnẹ, kọ fikieme okwakwa onana u re ro fiobọhọ k’omai whaha ogaga nọ a re ro ruiruo thọthọ? (b) Dhesẹ usu nọ o rrọ udevie ozodhẹ eva nọ a re ru dha Ọghẹnẹ gbe uyoyou nọ a re wo kẹ Ọghẹnẹ.

⁶ Uyoyou u w’obọ kugbe okwakwa ofa nọ o rẹ sai fiobọhọ k’omai whaha ogaga nọ ma re ro ruiruo thọthọ: ozodhẹ Ọghẹnẹ. Kọ didi aghare okwakwa nana u wo? Itẹ 16:6 o ta nọ: “Ozodhẹ ỌNOWO na ohwo ọ rẹ rọ kẹnẹ oma kẹ eyoma.” Ogaga nọ a re ro ruiruo thọthọ o ghinẹ rrọ usu idhere iyoma nọ ma rẹ kẹnoma no. Ozodhẹ Ọghẹnẹ u re ru nọ ma gbẹ rọ lahiẹ enọ e rrọ otọ mai hi. Fikieme? Orọ ọsosuọ, ma riẹ nọ ma ti guọvunu kẹ Ọghẹnẹ evaọ oghẹrẹ nọ ma yeri kugbe ahwo otiọye na. (Nehemaya 5:1-7, 15) Rekọ ozodhẹ Ọghẹnẹ o gwọlọ vi oyena ọvo. Eme ọ ẹvẹrẹ ọsosuọ nọ a fa “ozodhẹ” na i dhesẹ ọwhewhe gbe idudu nọ a re wo kẹ Ọghẹnẹ. Fikiere Ebaibol o dhesẹ nọ ozodhẹ gbe uyoyou nọ a re wo kẹ Ọghẹnẹ e wọhọ okọ gbe uvi. (Iziewariẹ 10:12, 13) Ozodhẹ ọwhewhe utioye na u kugbe emamọ ozodhẹ orọ eva nọ a re ru dha Ọghẹnẹ—orọnikọ fikinọ ma be dhozọ eyoma nọ o re noi ze ọvo ho rekọ fikinọ ma ghine you rie.

⁷ Re ma dhesẹ iẹe: Dai roro kpahe emamọ usu nọ o rẹ jọ udevie ọmọzae gbe ọsẹ riẹ. Ọmọ na ọ riẹ nọ ọsẹ riẹ o ghine you rie ziezi. Rekọ ọmọ na ọ tẹ jẹ riẹ oware nọ ọsẹ riẹ ọ gwọlọ mi ei, yọ ọ riẹ nọ o te ruthọ ọsẹ riẹ ọ te whọku ei. Ọmọ na o rri ọsẹ riẹ fihọ odudu hu. Wo ohẹriẹ, o you ọsẹ riẹ gaga. O rẹ were ọmọ na re o ru oware nọ o rẹ were ọsẹ riẹ. Ere ozodhẹ Ọghẹnẹ o rrọ re. Fikinọ ma you Jihova, Ọsẹ obọ odhiwu mai, ozọ u re mu omai re ma ru oware nọ ‘o rẹ dae.’ (Emuhọ 6:6) Ukpoye, o rẹ were omai re ma ru udu riẹ ghọghọ. (Itẹ 27:11) Oye jabọ nọ ma jẹ gwọlọ rọ ogaga mai ruiruo gbagba na. Joma rri epanọ ma rẹ sai ro ru ere kokodo ziezi.

 8. (a) Didi udu ezae uwou-orọo i wo evaọ uviuwou, kọ ẹvẹ a rẹ rọ rehọ iẹe ruiruo? (b) Ẹvẹ ọzae uwou-orọo o re ro dhesẹ nọ ọ be rọ ọghọ kẹ aye riẹ?

⁸ Kaki roro kpahe uviuwou na. “Ọzae họ ọnọ o wo uzou aye,” ere Ahwo Ẹfẹsọs 5:23 o ta. Ẹvẹ ọzae o re ro dhesẹ udu nọ Ọghẹnẹ ọ kẹ riẹ? Ebaibol na ọ ta kẹ ezae nọ a “rọ iroro lele eyae rai yeri, he tete aye na wọhọ oware ohẹhẹ.” (1 Pita 3:7) Ubiẹme Griki nọ a fa “tete” na u dhesẹ “re a rri oware ghaghae, rọ ọghọ kẹ, . . . kẹ adhẹẹ.” A rẹ fa ọkpọ ẹme ọnana wọhọ “ekẹ” gbe ‘ọghaghae.’ (Iruẹru 28:10; 1 Pita 2:7) Ọzae nọ o bi tete aye riẹ ọ rẹ kpaobọ tehe iẹe he; yọ o re ru ei oma vo hayo tae raha ha, o re ru ei fihọ ugbotọ họ. Ukpoye, o re vuhu ewoma riẹ mu jẹ rọ adhẹẹ yeri kugbei. Ọ rẹ rọ eme gbe iruẹru riẹ dhesẹ—evaọ idhere gbe ẹgbede—inọ ọ rrọ ghaghae kẹe. (Itẹ 31:28) Orọnikọ aye riẹ o re you rie jẹ kẹe adhẹẹ ọvo ho, rekọ, maero, ọzae otiọye na o re wo ọjẹrehọ Ọghẹnẹ.

 9. (a) Didi ogaga eyae uwou-orọo a wo evaọ uviuwou na? (b) Eme ọ rẹ sai fiobọhọ kẹ aye rọ ẹgba riẹ tha ọzae riẹ uke, kọ avọ erere vẹ?

⁹ Eyae uwou-orọo a wo umutho udu jọ evaọ uviuwou na re. Ebaibol ọ ta kpahe eyae eg’Ọghẹnẹ enọ, evaọ otọ umutho udu nọ a wo, a j’owọ rọ kpọ ezae rai họ evaọ uvi edhere je fiobọhọ kẹ ae whaha ẹjẹ iroro ethọthọ. (Emuhọ 21:9-12; 27:46–28:2) Aye ọ rẹ sai wo iroro nọ e rẹ dhẹ vi erọ ọzae riẹ, hayo ọ sai wo ekwakwa efa nọ ọzae na o wo ho. Ghele na, o re wo ‘adhẹẹ odidi’ kẹ ọzae riẹ jẹ “rọ oma kpotọ” kẹe “epanọ a rẹ rọ kẹ Ọnowo na.” (Ahwo Ẹfẹsọs 5:22, 33) O te roro kpahe Ọghẹnẹ nọ o re ru eva were u re fiobọhọ kẹ aye rọ ẹgba riẹ tha ọzae riẹ uke ukpenọ o re rri rie vo hayo la ro ẹe uzou. ‘Aye owareghẹ’ otiọye na o re ruiruo kugbe ọzae riẹ re a bọ uwou na ga. Ọ vẹ rọ ere ru udhedhẹ kugbe Ọghẹnẹ.—Itẹ 14:1.

10. (a) Didi udu-esuo Ọghẹnẹ ọ kẹ esẹgbini? (b) Eme họ otofa ẹme na “ọkpọvio,” kọ ẹvẹ a rẹ rọ rehọ iẹe kẹ? (Je rri oruvẹ-obotọ na.)

¹⁰ Ọghẹnẹ ọ rehọ udu-esuo kẹ esẹgbini re. Ebaibol na ọ hrẹ nọ: ‘Whai esẹ, wha kpọ emọ rai eva ha, rekọ wha rọ ọkpọvio gbe ẹme Ọnowo na wuhrẹ ai.’ (Ahwo Ẹfẹsọs 6:4) Evaọ Ebaibol na, ẹme na “ọkpọvio” ọ rẹ sai dhesẹ “ẹyọrọ, ewuhrẹ, uthubro.” Emọ e gwọlọ ọkpọvio; a rẹ riẹ ru evaọ otọ ọkpọhọ, ọnyaba, gbe izi nọ e rọ vevẹ. Ebaibol o dhesẹ nọ uyoyou u re lele ọkpọvio hayo uthubro utioye na. (Itẹ 13:24) Fikiere, “oviaviẹ” na o rẹ jọ oware nọ a rẹ rọ nwa ohwo oma ha—evaọ iroro hayo ugboma.a (Itẹ 22:15; 29:15) Ọwhọkuo nọ a rẹ rọ evega kẹ nọ o kare uyoyou yọ eroruiruo thọthọ ọrọ udu-esuo ọsẹ gbe oni yọ o rẹ sai kpe ẹzi ọmọ. (Ahwo Kọlọsi 3:21) Evaọ abọdekọ riẹ, ọwhọkuo owowa nọ a kẹ ziezi o re dhesẹ kẹ emọ inọ esẹ gbe ini rai a you rai yọ a wo ọdawẹ kpahe oghẹrẹ ohwo nọ a be gwọlọ jọ.

11. Ẹvẹ emọ a sae rọ rehọ ogaga rai ruiruo gbagba?

¹¹ Kọ ẹvẹ kpahe emọ? Ẹvẹ a sae rọ rehọ ogaga rai ruiruo gbagba? “Ogaga họ oruaro emoha,” ere Itẹ 20:29 o ta. Evaọ uzẹme, edhere nọ ọ mai woma nọ emoha e rẹ rọ rehọ ogaga gbe ẹzẹ rai ruiruo họ ẹgọ “ọnọ ọ ma” rai. (Ọtausiwoma Na 12:1) U re woma re emoha a kareghẹhọ nọ uruemu rai u re kpomahọ iroro esẹgbini rai. (Itẹ 23:24, 25) Emọ a te bi yoẹme kẹ esẹgbini rai nọ e be dhozọ Ọghẹnẹ je yeri emamọ uzuazọ, a rẹ wha oghọghọ se idu esẹgbini rai. (Ahwo Ẹfẹsọs 6:1) Uruemu utioye na “o rẹ were Ọnowo na.”—Ahwo Kọlọsi 3:20.

12, 13. (a) Didi eriwo ekpako i re wo kpahe udu rai evaọ ukoko na? (b) Dhesẹ oware nọ o soriẹ nọ ekpako a jẹ rehọ obọ uwowolẹ yeri kugbe uthuru na.

¹² Jihova ọ rehọ esẹro mu re a kobaro evaọ ukoko Ileleikristi na. (Ahwo Hibru 13:17) Ezae enana nọ i te ziezi na a rẹ rehọ udu nọ Ọghẹnẹ ọ kẹ rae na kẹ obufihọ nọ a gwọlọ je fiba ewoma uthuru na. Kọ ọkwa rai o kẹ ekpako na udu nọ a re ro kienyẹ ibe enọ e rọwo? Vievie! U fo re ekpako a wo eriwo owowa, ọrọ omarokpotọ, kpahe ọkwa rai evaọ ukoko na. (1 Pita 5:2, 3) Ebaibol na ọ ta kẹ esẹro nọ: ‘Wha sẹro ukoko Ọghẹnẹ onọ ọ rehọ azẹ ọghaghae Ọmọ obọ riẹ rọ dẹ na.’ (Iruẹru 20:28) Onana yọ ẹjiroro ọgaga nọ ma rẹ rọ rehọ obọ uwowolẹ yeri kugbe omomọvo uthuru na.

¹³ Ma rẹ sai dhesẹ iẹe enẹ. Ogbẹnyusu ọkpekpe ra jọ ọ ta k’owhẹ nọ whọ rẹro te okwakwa oghaghae riẹ jọ. Whọ riẹ nọ unuigho buobu ogbẹnyusu ra ọ rọ dẹ oware na. Kọ whọ gbẹ rẹro te oware na ziezi? Oghẹrẹ ovo na re, Ọghẹnẹ ọ kẹ ekpako owha-iruo re a sẹro okwakwa jọ nọ o ghinẹ ghare gaga: ukoko na, onọ a rehọ ahwo riẹ dhesẹ igodẹ. (Jọn 21:16, 17) Igodẹ Jihova e rọ ghaghae kẹe—e ghare te epanọ ọ rọ rehọ azẹ ọghaghae Ọmọ ọvo riẹ, Jesu Kristi, dẹ ae. Oware ofa nọ o ghare vi onana nọ Jihova ọ hae rọ dẹ igodẹ riẹ o rrọ họ. Ekpako omarokpotọ a re roro kpahe onana a vẹ rọ ere yeri kugbe igodẹ Jihova.

14. Didi ogaga ẹrọo na o wo?

¹⁴ “Uwhu gbe azọ họ ogaga ẹrọo” na, ere Ebaibol ọ ta. (Itẹ 18:21) Evaọ uzẹme, ẹrọo na ọ rẹ sae raha ọraha gaga. Ono evaọ usu mai na a re ta ikpehre eme kẹ hẹ? Rekọ ẹrọo na o wo ogaga nọ ọ rẹ rọ ruẹrẹhọ re. “Ẹrọo ohwo owareghẹ ọ rẹ wha usiwo tha,” ere Itẹ 12:18 o ta. Ẹhẹ, eme iwoma ọbọga e wọhọ ẹsenọ a ku emamọ ewhri esiwo ku udu na. Roro kpahe iriruo jọ.

15, 16. Idhere vẹ ma sae rọ rehọ ẹrọo na tuduhọ amọfa awọ?

¹⁵ “Wha ta udu họ enọ udu u re bro awọ,” ere 1 Ahwo Tẹsalonika 5:14 o tuduhọ. Ẹhẹ, ẹsejọ udu u re no makọ idibo ẹrọwọ Jihova awọ. Ẹvẹ ma sai ro fiobọhọ kẹ ahwo otiọye na? Jiri ai ziezi re who fiobọhọ kẹ ae ruẹ epanọ a ghare te evaọ aro Jihova. Lele ai se eme Ebaibol nọ e vọ avọ ẹgba nọ i dhesẹ nnọ Jihova ọ ghinẹ be daezọ je you enọ “i wo eva owhrori” gbe “enọ a nwẹ eva ẹzi.” (Olezi 34:18) Ma tẹ rehọ ẹgba ẹrọo na wha amọfa udu ga, yọ ma bi dhesẹ nọ ma be rọ aro kele Ọghẹnẹ ohrọoriọ mai, ọnọ “o re fiobọhọ kẹ erọ [ọkora].”—2 Ahwo Kọrint 7:6.

¹⁶ Ma rẹ sae jẹ rehọ ogaga ẹrọo mai tuduhọ amọfa nọ a gwọlọ ọbọga awọ. Kọ ohwo oyoyou jọ o whu ku ibe ọnọ ọ rọwo? Eme ọ ohrọoriọ nọ i re dhesẹ ẹruọsa gbe ọdawẹ mai e rẹ sae sasa udu nọ u bi weri. Kọ oniọvo jọ nọ ọ kpako no o bi roro nọ o gbe wo iruo ho? Ẹrọo ohwo nọ ọ rẹ ma iroro te ziezi ọ rẹ sae kẹ enọ e kpako no imuẹro nnọ a rrọ ghaghae gbe nọ ma gwọlọ e rai. Kọ ohwo jọ o bi lele ẹyao ọgaga jọ muabọ? Eme ọ ẹwo nọ a rẹ jọ ifonu ta kugbe hayo okenọ wha tẹ rọ kugbe ohwohwo o rẹ sai fiobọhọ gaga kpare ẹzi ọnọ ọ be mọ na. Dai roro eva nọ e rẹ were Ọnọma omai na nọ ma tẹ rehọ ogaga ẹmeọta t’eme “nọ o rẹ wha ohwo udu”!—Ahwo Ẹfẹsọs 4:29.

17. Didi edhere obọdẹ ma rẹ sae rọ rehọ ogaga ẹrọo na ruiruo rọ kẹ amọfa erere, kọ fikieme ma je ru ere?

¹⁷ Edhere nọ ọ mai wuzou nọ ma rẹ rọ rehọ ogaga ẹrọo na ruiruo họ ẹghale emamọ usi Uvie Ọghẹnẹ kugbe amọfa. “Whọ se ewoma ba e ru kẹ enọ u te he, okenọ who wo ogaga nọ who re ro ru ei,” ere Itẹ 3:27 o ta. O gb’omai họ re ma ghale emamọ usi esiwo uzuazọ kugbe amọfa. U re woma ha re ma rọ ovuẹ okpakpata nọ Jihova ọ rọ k’omai ọvọvẹ na gbogbọ. (1 Ahwo Kọrint 9:16, 22) Rekọ ẹvẹ Jihova ọ gwọlọ nọ ma re w’obọ te evaọ iruo nana?

18. Eme Jihova ọ gwọlọ mi omai?

¹⁸ Uyoyou mai kẹ Jihova o rẹ wọ omai w’obọ vọvọ evaọ odibọgba Ileleikristi na. Eme Jihova ọ jọ onana gwọlọ mi omai? Oware nọ mai kpobi ma rẹ sae kẹ, makọ oghẹrẹ uyero mai evaọ uzuazọ: “Rehọ eva awere, ru iruo kpobi nọ i te owhẹ, wọhọ ẹsenọ who bi ru ai kẹ Ọnowo na, orọnikọ ahwo ho.” (Ahwo Kọlọsi 3:23) Evaọ ẹfodẹ ujaje nọ o mae rro kpobi, Jesu ọ ta nọ: “Whọ rẹ rehọ eva ra kpobi, gbe ẹzi ra kpobi, gbe iroro ra kpobi, gbe ogaga ra kpobi, you Ọnowo na Ọghẹnẹ ra.” (Mak 12:30) Ẹhẹ, Jihova ọ gwọlọ mi omai kpobi nọ ma rẹ rehọ ẹwẹ kpobi you rie jẹ gọe.

19, 20. (a) Nọ ẹwẹ na o kugbe ẹzi, iroro, gbe ẹgba na, fikieme a jẹ fodẹ ekwakwa enana eva Mak 12:30? (b) Eme u dhesẹ re a rọ ẹwẹ kpobi gọ Jihova?

¹⁹ Eme u dhesẹ re a rọ ẹwẹ kpobi gọ Ọghẹnẹ? Ẹwẹ na họ ohwo na kpobi, avọ ẹgba ugboma gbe iroro riẹ. Nọ ẹwẹ na o kugbe udu, iroro, gbe ẹgba na, fikieme a jẹ jọ Mak 12:30 fodẹ ekwakwa enana? Roro kpahe ọtadhesẹ jọ. Evaọ oke Ebaibol na, ohwo ọ rẹ sae zẹ oma riẹ (ẹwẹ riẹ) kpohọ igbo. Ghele na, o sae jọ nọ ọrigbo na ọ be rọ ẹwẹ riẹ kpobi ga olori riẹ hẹ; ọ sae rọ ogaga gbe ẹgba iroro riẹ kpobi ruiruo kẹ olori riẹ hẹ. (Ahwo Kọlọsi 3:22) Fikiere, o sae jọ nọ Jesu ọ fodẹ ekwakwa enana ro dhesẹ nọ ma re kru uvumọ oware kpemu hu evaọ iruo mai kẹ Ọghẹnẹ. Re a rọ ẹwẹ kpobi gọ Ọghẹnẹ u dhesẹ nọ ma rẹ rehọ oma mai kẹ, rehọ ẹgba gbe ogaga mai ruiruo te epanọ o lọhọ te kpobi evaọ egagọ riẹ.

²⁰ Kọ re a rọ ẹwẹ kpobi gọ u dhesẹ nọ mai kpobi ma rẹ raha unuoke gbe ẹgba ọvo na evaọ odibọgba na? Oyena o sae lọhọ họ, keme iyero gbe ẹgba e rẹ hẹrioma no ohwo ruọ ohwo. Wọhọ oriruo, ọmoha nọ o wo omakpokpọ avọ ẹgba ọ sae jọ usiuwoma ota na raha oke bu vi ọnọ ọ be rọ udugaga nya fiki owho. Ohwo nọ ọ te rọo ho ọnọ o wo ewha-iruo uviuwou hu ọ rẹ sai ru bu vi ohwo nọ ọ be rẹro te uviuwou. Ma te wo ẹgba gbe iyero nọ e rẹ lẹliẹ omai ru buobu evaọ odibọgba na, ẹvẹ ma rẹ kẹ uyere te! Rekọ, ma re wo ẹzi ọ ọwhọkuo ho, ma rẹ rehọ oma mai wawo amọfa evaọ abọ ọnana ha. (Ahwo Rom 14:10-12) Ukpoye, ma rẹ gwọlọ rehọ ogaga mai tuduhọ amọfa awọ.

21. Didi edhere ọ mai woma je wuzou nọ whọ rẹ rọ rehọ ogaga ra ruiruo?

²¹ Jihova ọ kẹ oriruo ọgbagba ọrọ eroruiruo ogaga evaọ edhere ọgbagba. Ma gwọlọ r’aro kele iei te epanọ ẹgba mai o mu wọhọ ahwo-akpọ sebaẹgba. Ma rẹ sae rọ ogaga mai ruiruo gbagba ẹkwoma ọghọ nọ ma re ro yeri kugbe enọ e rọ otọ mai. Fibae, ma gwọlọ rọ ẹwẹ kpobi wha iruo usiuwoma ota esiwo nọ Jihova o mu họ omai obọ na haro. (Ahwo Rom 10:13, 14) Kareghẹhọ, o rẹ were Jihova nọ whọ tẹ kẹe onọ whẹ—ẹwẹ ra—ọ rẹ sai ru te kpobi. Kọ udu ra o gbẹ be wọ owhẹ re who ru utho oma ra kpobi evaọ ẹgọ Ọghẹnẹ otoriẹ gbe oyoyou otiọye na? Edhere nọ ọ mai woma je wuzou nọ whọ rẹ rọ rehọ ogaga ra ruiruo ọna.